Στον ομαδικό αθλητισμό γενικότερα, αλλά κυρίως στο μπάσκετ, έχουμε συνηθίσει το στερεότυπο του «φωνακλά» προπονητή. Ζέλικο Ομπράντοβιτς, Γιώργος Μπαρτζώκας, Δημήτρης Ιτούδης, Γιάννης Ιωαννίδης, είναι μόνο μερικά από τα χαρακτηριστικά ονόματα τεχνικών με… μπόλικα ξεσπάσματα κατά τη διάρκεια ενός αγώνα.
Παρόλα αυτά, σίγουρα δεν έχουμε δει πολλές φορές προπονητές όπως ο Τζανμάρκο Ποτσέκο, νυν οδηγός της Βιλερμπάν, επόμενης αντιπάλου του Παναθηναϊκού AKTOR στην Ευρωλίγκα. Ο Ιταλός κόουτς έγινε για πρώτη φορά viral στο Ευρωμπάσκετ του 2022, τόσο για τις διαμαρτυρίες του και τις διαρκείς αποβολές του με τεχνικές ποινές, όσο και για τη φημισμένη αγκαλιά στον Γιάννη Αντετοκούνμπο.
Σε πολλούς μπορεί να έκανε εντύπωση αυτή του η… κωμική συμπεριφορά, όμως για όσους τον γνώριζαν ως παίκτη, μάλλον θα έμοιαζε μια απλή μέρα «στη δουλειά». Ίσα ίσα, ως παίκτης ο Ποτσέκο ήταν με κάποιο τρόπο ακόμη πιο υπερβολικός, κάνοντας μια σπουδαία αλλά και ταραχώδη καριέρα που μόνο απαρατήρητη δεν πέρασε.
Tα πρώτα βήματα και η Βαρέζε
Ο Τζανμάρκο Ποτσέκο γεννήθηκε τις 15 Σεπτεμβρίου του 1972 σε μία μικρή πόλη της βορειοανατολικής Ιταλίας, την Γκορίτσια, στα σύνορα της χώρας με τη Σλοβενία. Παρόλα αυτά, έζησε το μεγαλύτερο μέρος της παιδικής του ηλικίας στην Τεργέστη, την οποία θεωρεί στην πραγματικότητα και πατρίδα του.
Παρόλο που δεν ήταν ποτέ ιδιαίτερα ψηλός ούτε δυνατός, τον κέρδισε το μπάσκετ από πολύ μικρή ηλικία, χάρη και στον πατέρα του, που ήταν ερασιτέχνης παίκτης και μετέπειτα προπονητής σε χαμηλότερο επίπεδο. Στα 19 του, έκανε το ντεμπούτο του σε επίπεδο Ανδρών με τη Ρεξ Ούντινε, αγωνιζόμενος στην τρίτη κατηγορία της Ιταλίας. Δύο χρόνια αργότερα, το 1993, βρέθηκε για πρώτη φορά στο κορυφαίο επίπεδο της χώρας, με τη φανέλα της Λιβόρνο, η οποία υποβιβάστηκε και διαλύθηκε μετά το τέλος της σεζόν.
Ο ίδιος ο Ποτσέκο, πάντως, κέρδισε τις εντυπώσεις, με αποτέλεσμα να βρεθεί μέσω ανταλλαγής στη Βαρέζε, την ομάδα με την οποία διακρίθηκε περισσότερο απ’ όλες. Οι Λομβαρδοί ήταν στη δεκαετία του 1970 μια σπουδαία δύναμη σε Ιταλία και Ευρώπη (5 Ευρωλίγκες/Κύπελλα Πρωταθλητριών), ωστόσο όταν έφτασε εκεί ο Ποτσέκο βρίσκονταν για αρκετά χρόνια στην αφάνεια, έχοντας χάσει τα πρωτεία από μεγάλες δυνάμεις όπως η Ολίμπια Μιλάνο, η Κίντερ Μπολόνια και η Μπένετον Τρεβίζο.
Με τον Ποτσέκο ηγέτη ως βασικό πλέι μέικερ, αυτός ο «κατήφορος» της Βαρέζε τερματίστηκε τη σεζόν 1998-99, όταν κατέκτησε το 10ο της πρωτάθλημα (και τελευταίο μέχρι σήμερα), πάνω από μία εικοσαετία μετά το προηγούμενο, παρά το γεγονός πως είχε ως αντίπαλο την πρωταθλήτρια Ευρώπης Κίντερ Μπολόνια. Ο Ιταλός απέκτησε τότε το παρατσούκλι «Ατομική Μύγα» (La Mosca Atomica), λόγω του εκρηκτικού τρόπου παιχνιδιού του παρά τις σωματικές του αδυναμίες, και έγινε ο αγαπημένος της εξέδρας των Λομβαρδών.
Η ποιότητα του παιχνιδιού του μόνο ανέβαινε, με αποτέλεσμα να εξελιχθεί στον απόλυτο σταρ του Ιταλικού μπάσκετ. Κάπως έτσι, τη σεζόν 2000-01 εκτόξευσε τη φήμη του κι εκτός παρκέ, αφού έγινε συμπαρουσιαστής στη γνωστή εκπομπή «Candid Camera Show», ένα show με φάρσες, κάτι σαν το ελληνικό «Πλάκα Κάνεις». Παρόλα αυτά, το αγωνιστικό του πρόσωπο κάθε άλλο παρά επηρεάστηκε, αφού εκείνη την αγωνιστική περίοδο τερμάτισε ως πρώτος σκόρερ σε ολόκληρο το πρωτάθλημα, με 27 πόντους κατά μέσο όρο!
Η προσπάθεια για το NBA και ο Τζόρνταν
Ο ίδιος ο Ποτσέκο κατάλαβε πως είχε φτάσει σε ένα υψηλότατο επίπεδο, και αποφάσισε το καλοκαίρι του 2001 να δοκιμάσει να μπει στο αφιλόξενο τότε σε Ευρωπαίους NBA. Αυτό δεν ήταν, βέβαια το πρώτο του «συναπάντημα» με την κορυφαία λίγκα του κόσμου, καθώς είχε έρθει εμμέσως σε επαφή μαζί της τον Οκτώβρη του 1999.
Συγκεκριμένα, τότε φιλοξενήθηκε στην Ιταλία το τελευταίο «McDonald’s Championship», μια διοργάνωση που αποτελούσε στην ουσία ένα Διηπειρωτικό Κύπελλο, στην οποία συμμετείχε πάντοτε και ο πρωταθλητής του NBA. Η Βαρέζε πήρε wild card ώστε να υπάρχει και μια ιταλική ομάδα στο τουρνουά, με αποτέλεσμα ο Ποτσέκο να αγωνιστεί απέναντι στους Σαν Αντόνιο Σπερς του Τιμ Ντάνκαν.
Ο Ιταλός γκαρντ βρήκε την ευκαιρία του να αναδείξει σε… όλη την υφήλιο τον εκκεντρικό χαρακτήρα του, και εμφανίστηκε στη διοργάνωση με κόκκινο μαλλί! Ακόμα και έτσι, πάντως, εντυπωσίασε τον Ντάνκαν, ο οποίος δήλωσε μετά το μεταξύ τους ματς «Αυτό το παιδί με τα κόκκινα μαλλιά με εντυπωσίασε…».
Το 2001, λοιπόν, ο Ποτσέκο επιχείρησε να εντυπωσιάσει με τον ίδιο τρόπο τους Σανς και τους Ράπτορς, ομάδες οι οποίες εξέφρασαν ενδιαφέρον για την περίπτωσή του, στο Summer League στη Γιούτα. Λίγο πριν διαλέξει ποιον θα εκπροσωπήσει, όμως, ήρθε αντιμέτωπος με τον ίδιο τον «His Airness», τον Μάικλ Τζόρνταν, σε ένα ματς προπονητικού χαρακτήρα.
Ο κορυφαίος παίκτης όλων των εποχών ήταν τότε έτοιμος να επιστρέψει στη λίγκα για τα τελευταία του χρόνια με τους Γουάσινγκτον Γουίζαρντς, όμως ο μικρόσωμος γκαρντ από την Τεργέστη δεν… μάσησε. Μάλιστα, όταν ο Τζόρνταν προσπάθησε να σώσει μια κακή πάσα και η μπάλα κατέληξε στα χέρια του Ποτσέκο, λέγεται πως ο Ιταλός δεν κώλωσε να του κάνει trash talking, λέγοντας «Μαικ, νόμιζα ότι είσαι λίγο πιο δυνατός». Ακόμη και σήμερα, τον χαρακτηρίζουν τον μοναδικό Ιταλό που έκλεψε την μπάλα από τον Τζόρνταν!
Τελικά, αγωνίστηκε στο Summer League με τους Ράπτορς, και κατάφερε να κερδίσει την προσοχή τόσο με τις καλές του εμφανίσεις, όσο και με ένα ακόμη περιστατικό που ανέδειξε τον εκκεντρικό χαρακτήρα του. Συγκεκριμένα, σε έναν από τους αγώνες διαμαρτυρήθηκε έντονα για φάουλ που δεν σφυρίχτηκε, με τον προπονητή της αντίπαλης ομάδας να του φωνάζει «Σταμάτα, εδώ είναι ΝΒΑ!». Φυσικά, ο Ποτσέκο δεν το άφησε έτσι, και την επόμενη φορά που πήρε την μπάλα, σηκώθηκε κι έβαλε ένα τρίποντο από τα 8 μέτρα, δείχνοντας στον αντίπαλο πάγκο τα τρία δάχτυλα και φωνάζοντας «Δες αυτό, κι εδώ τρεις πόντους αξίζει!».
Παρά τις μεγάλες προσπάθειές του, το NBA δεν είχε τότε τις ορθάνοιχτες πόρτες του σήμερα. Ένας αδύνατος 29χρονος Ιταλός ύψους 1,81μ. δεν θεωρείτο πως είχε όσα χρειάζονταν για να παίξει στο κορυφαίο επίπεδο. Ο ίδιος, πάντως, αποφάσισε να εγκαταλείψει το… όνειρο με «κρότο», αφού στο τελευταίο του παιχνίδι Summer League έβαλε 21 πόντους σε 20 λεπτά συμμετοχής. Το ESPN του έκανε, μάλιστα, ένα εκτενές αφιέρωμα, τονίζοντας πως είναι λάθος για τους Ράπτορς να τον αφήσουν να φύγει…
Η επιστροφή στην Ιταλία και η εθνική ομάδα
Τη σεζόν 2001-02, ο Ποτσέκο έπαιξε για τελευταία σεζόν με την αγαπημένη του Βαρέζε, πριν πάρει μια μεγάλη μεταγραφή στη Φορτιτούντο Μπολόνια, την «Ευρωλιγκάτη» ομάδα του Γιάσμιν Ρέπεσα. H Σκίπερ Μπολόνια, όπως ήταν τότε γνωστή, διέθετε μπόλικο ταλέντο με παίκτες όπως ο Τζανλούκα Μπαζίλε, ο Κάρλος Ντελφίνο, ο Μίλος Βούγιανιτς, ο Ματίας Σμόντις και ο Χάνο Μότολα.
Μάλιστα, ο Ιταλός γκαρντ έφτασε τότε πολύ κοντά στη μεγαλύτερη συλλογική διάκριση της καριέρας του. Η «αρμάδα» του Ρέπεσα προχώρησε το 2004 μέχρι τον τελικό της Ευρωλίγκας, όπου διασύρθηκε όμως με 118-74 από την «υπερηχητική» Μακάμπι Τελ Αβίβ του Πίνι Γκέρσον. Το ίδιο καλοκαίρι, πάντως, ο Ποτσέκο θα τα ξεχνούσε όλα χάρη στην εθνική ομάδα.
Παρόλο που ήταν μέλος των «ατζούρι» από πολύ νωρίς, παίζοντας μάλιστα στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1998, η «Ατομική Μύγα» είχε καιρό να φορέσει τη φανέλα με το εθνόσημο, καθώς ο Μπόγκνταν Τάνιεβιτς τον είχε θέσει εκτός ομάδας μετά από κάποιους καβγάδες.
Όταν όμως ανέλαβε ως προπονητής της Ιταλίας ο Κάρλο Ρεκαλτσάτι, ο τεχνικός μαζί με τον οποίο είχαν κατακτήσει μαζί το πρωτάθλημα στη Βαρέζε, ο Ποτσέκο επέστρεψε, όπως και έπρεπε, στις κλήσεις, κερδίζοντας μάλιστα μια θέση στο ρόστερ για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004. Εκεί, έζησε και τις πιο ιστορικές στιγμές της αθλητικής του καριέρας. Ο έμπειρος πλέον γκαρντ έκανε τρομερές εμφανίσεις στους ομίλους, μετρώντας 12 ασίστ στη νίκη επί της Κίνας και 17 πόντους στην οριακή επικράτηση επί της Αργεντινής.
Οι «ατζούρι» δεν σταμάτησαν εκεί, αφού κατόρθωσαν στα νοκ άουτ να αποκλείσουν Πουέρτο Ρίκο και Λιθουανία. Κόντρα στην τελευταία, ο Ποτσέκο μέτρησε 17 πόντους με 4 τρίποντα, βοηθώντας την ομάδα του να περάσει στον τελικό, όπου λύγισε στα χέρια της Αργεντινής του Μάνου Τζινόμπιλι και του Λουίς Σκόλα. Όπως και να ‘χει, το ασημένιο μετάλλιο παραμένει η κορυφαία επίδοσή τους σε Ολυμπιακούς Αγώνες, με τον Ποτσέκο να είναι βασικό μέλος μιας ομάδας που έγραψε ιστορία.
Τα τελευταία χρόνια και η «πόρτα» στη Βίρτους
Η συνέχεια για την καριέρα του Ποτσέκο δεν ήταν ιδανική. Τη σεζόν 2004-05 παρέμεινε στη Φορτιτούντο Μπολόνια, όμως ο Ρέπεσα τον έθεσε εκτός ομάδας λόγω κάποιου πειθαρχικού παραπτώματος. Ο Ιταλός γκαρντ δεν έπαιξε στα τελευταία παιχνίδια της χρονιάς, με αποτέλεσμα να χάσει τους τελικούς, αν και ο σύλλογος δεν πτοήθηκε, κατακτώντας το πρωτάθλημα. Την αγωνιστική περίοδο εκείνη την έκλεισε στη Σαραγόσα, παίζοντας για πρώτη φορά εκτός της πατρίδας του.
Μακριά από την Ιταλία έμεινε και για τις δύο επόμενες σεζόν, που τον βρήκαν στη Ρωσία και τη Χίμκι, η οποία έκανε τότε προσπάθεια να καθιερωθεί στις μεγάλες δυνάμεις του μπάσκετ της χώρας. Ο Ποτσέκο την βοήθησε να αλλάξει επίπεδο και να τερματίσει για πρώτη φορά δεύτερη στο πρωτάθλημα, ενώ παράλληλα είχε κομβική συνεισφορά στην μέχρι τότε κορυφαία ευρωπαϊκή πορεία της, μέχρι τον τελικό του Fiba EuroCup, της τρίτης τη τάξει διοργάνωσης.
Το 2007, αποφάσισε να αφήσει τα… κρύα της Ρωσίας και να γυρίσει πίσω στην πατρίδα του, γνωρίζοντας πως πλησίαζε στο τέλος της καριέρας του. Η Βίρτους Μπολόνια ενδιαφέρθηκε έντονα για την απόκτησή του και προσπάθησε να τον κάνει δικό της, όμως ο ίδιος τελευταία στιγμή έκανε πίσω, καθώς δεν ήθελε να πάει στη μεγάλη αντίπαλό της αγαπημένης του Βαρέζε. «Με έπιασε κρίση, άρχισα να κλαίω, αλλά κατάλαβα ότι εκεί, στη Βίρτους, δεν είχα καμία σχέση. Οι γονείς μου λένε ότι είμαι ηλίθιος, ο ατζέντης μου είπε να το σκεφτώ. Όχι, δεν πάω, απάντησα. Υπάρχουν κάποια πράγματα που δεν μπορώ να τα ξεπεράσω. Μπορώ να πουλήσω και το Ολυμπιακό μετάλλιο, αλλά η είσοδος στη Βαρέζε, για παράδειγμα, είναι το παν για μένα. Φαντάστηκα τον εαυτό μου να πηγαίνει εκεί φορώντας τη φανέλα της Βίρτους και όχι, δεν με βλέπω εκεί», δήλωσε τότε μπαίνοντας και πάλι στα πρωτοσέλιδα.
Τελικά, επέλεξε να φορέσει τη φανέλα της Ορλαντίνα, μιας μικρομεσαίας ιταλικής ομάδας, την οποία οδήγησε πάντως στα playoffs του πρωταθλήματος, μετρώντας 18 πόντους και 8 ασίστ κατά μέσο όρο. Μόλις ολοκληρώθηκε η κανονική σεζόν, κοινοποίησε την απόφασή του να αποσυρθεί μετά το τέλος της αγωνιστικής περιόδου, σε ηλικία 36 χρονών. Κάπως έτσι, σε ένα ματς με την Αβελίνο που είχε ήδη κριθεί στις 15 Μαΐου του 2008, ο προπονητής του τον έβγαλε από τον αγώνα, έτσι ώστε να αποθεωθεί από τους οπαδούς και τους παίκτες στο τελευταίο του παιχνίδι.
Εν τέλει, βέβαια, αυτός δεν ήταν ο τελευταίος του αγώνας. Την επόμενη σεζόν εκπλήρωσε μια τεράστια επιθυμία του, αφού αγωνίστηκε στις χαμηλές κατηγορίες με τη Σερβολάνα, μια μικρή ομάδα της Τεργέστης, στην οποία έπαιξε μαζί με τον αδερφό του, Τζανλούκα. Ακολούθησε ένας μόλις τιμητικός αγώνας με την Ορλαντίνα, η οποία στο μεταξύ είχε βρεθεί λόγω οικονομικών προβλημάτων στο ερασιτεχνικό επίπεδο, έτσι ώστε να ολοκληρωθεί οριστικά η καριέρα του εντός παρκέ.
Αυτή στους πάγκους, βέβαια, βρίσκεται ακόμη στο ξεκίνημα της, και μάλιστα πηγαίνει λαμπρά. Ο Ποτσέκο, όπως και ως παίκτης, έτσι και ως προπονητής παραμένει μια τελείως αντισυμβατική περσόνα, επιλέγοντας πάντα να κάνει αυτό που θεωρεί ο ίδιος σωστό, ακόμη και αν σε άλλα μάτια μοιάζει ακραίο ή σουρεαλιστικό. Αυτός ο χαρακτήρας είναι, άλλωστε, που τον βοήθησε να κάνει μια σπουδαία πορεία στα παρκέ, γράφοντας ιστορία για το ιταλικό μπάσκετ. Κάτι που συνεχίζει να κάνει ακόμη και τώρα…
_170818.jpg?w=880&f=bicubic){kind=link}