Οι εισαγόμενες μεταγραφές βλάπτουν την Εθνική (SportDay / Χρίστος Χαραλαμπόπουλος)

Πολύ συχνά, κυρίως πριν από μεγάλες διοργανώσεις, όπως το Παγκόσμιο Κύπελλο ή το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα, ακούγονται φωνές για την έλλειψη ταλέντων που μπορούν να στελεχώσουν και παράλληλα να ανανεώσουν μια εθνική ομάδα. Είναι αλήθεια ότι από τις αρχές της δεκαετίας του '90 και μετά, σταδιακά οι εθνικές ομάδες πολλών χωρών άρχισαν να αποδυναμώνονται. Στην αρχή υπήρχε η εκτίμηση ότι αυτό το φαινόμενο αφορούσε κυρίως τις εθνικές ομάδες μικρών χωρών όπως η Αυστρία, το Βέλγιο, η Πορτογαλία ή η Δανία για παράδειγμα.

Τώρα πια γνωρίζουμε ότι η εκτίμηση αυτή δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Ακόμα και χώρες με μεγάλη ποδοσφαιρική παράδοση και ιστορία αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα, παρουσιάζοντας γερασμένα σύνολα. Ολοι θυμόμαστε τα παράπονα και την γκρίνια του Μπεκενμπάουερ στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 2000 για το ρόστερ της εθνικής Γερμανίας. Μια γκρίνια που από τότε αρκετοί επανέλαβαν σε διάφορους τόνους. Εγραψα λίγο πριν για το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα και το Παγκόσμιο Κύπελλο.

Διοργανώσεις στις οποίες υπάρχει η άποψη ότι παρατηρούμε τη σύγκριση και τη σύγκρουση ανάμεσα σε διαφορετικές σχολές ποδοσφαίρου, σε διαφορετικά εθνικά χαρακτηριστικά. Ή μήπως ο διαχωρισμός είναι μια απάτη; Μήπως μετά το σήκωμα της αυλαίας το 1995, ο διαχωρισμός όσον αφορά τα ποδοσφαιρικά χαρακτηριστικά, δεν έχει νόημα; Μήπως γίνεται με άλλους όρους; Στο Euro του 2000 κάθε ομάδα είχε στη δύναμή της 22 ποδοσφαιριστές. Το σύνολο 352. Από αυτούς, οι 203 αγωνίζονταν σε 4, μόλις, εθνικά ευρωπαϊκά πρωταθλήματα.

Το αγγλικό, το ιταλικό, το ισπανικό και το γερμανικό. Κάτι ανάλογο, συνέβη και στην Πορτογαλία και θα συμβεί και στο επόμενο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα. Αυτό το γεγονός, όμως, αλλοιώνει τη φυσιογνωμία των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που είχε η αγωνιστική μορφή των εθνικών ομάδων. 'H καλύτερα, ανοίγει τον δρόμο σε μια πρωτοφανή ομογενοποίηση, που με το πέρασμα των χρόνων, θα γίνεται πολύ περισσότερο εμφανής.

Ο ποδοσφαιρικός διαχωρισμός των χωρών θα γίνεται, πλέον, με την ορολογία και τα κριτήρια που χρησιμοποιεί ο ΟΟΣΑ, η Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ. Σε ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες. Γιατί όμως μόνο 4 εθνικά πρωταθλήματα συγκέντρωναν τα 2/3 των ποδοσφαιριστών των 16 εθνικών ομάδων; Είναι προφανές. Γιατί στα πρωταθλήματα των 4 αυτών χωρών υπάρχουν σύλλογοι που συμπεριφέρονται και δρουν, όπως ακριβώς οι μεγάλες επιχειρήσεις. Αλλού με μεγαλύτερη επιτυχία (όπως στην Αγγλία) και αλλού με μικρότερη (όπως στη Γερμανία). Επιχειρήσεις, που την εποχή της παγκοσμιοποίησης έχουν υπερβεί τα όρια του κράτους-έθνους. THINK GLOBAL-ACT LOCAL. Σκέψου παγκόσμια, δράσε τοπικά.

Ο νόμος Μποσμάν προσέφερε την απορύθμιση που ήταν αναγκαία για να αλλάξει η οικονομική δομή του ποδοσφαίρου. Και τα χαρακτηριστικά του, επίσης. Επιστρέφω στο θέμα της δομής των εθνικών ομάδων. Η εμπειρία έχει δείξει ότι οι χώρες που παρουσιάζουν προβλήματα στη στελέχωση των εθνικών τους ομάδων, είναι εκείνες στα πρωταθλήματα των οποίων αγωνίζονται πολλοί ξένοι ποδοσφαιριστές. Γεγονός που δεν αφήνει χώρο στα ντόπια ταλέντα να αναπνεύσουν. Τα προβλήματα της Γερμανίας, που είχε επενδύσει πολλά και σε μεγάλη έκταση σε εισαγόμενους ποδοσφαιριστές, αντιμετωπίζει τώρα η Αγγλία. Η χώρα, όπου -από το 1994- ξοδεύονται περισσότερα χρήματα για ξένους ποδοσφαιριστές από ό,τι για ντόπιους.

Ο Τζιανφράνκο Τζόλα, ένας από τους δημοφιλέστερους ξένους που αγωνίστηκαν ποτέ στην Αγγλία, μιλώντας πρόσφατα για το ζήτημα της αξιοποίησης των ταλέντων -ο Τζόλα είναι προπονητής της εθνικής Ελπίδων της Ιταλίας- υποστήριξε πως οι Αγγλοι, παρά το γεγονός ότι έχουν ιστορία, χρήματα και υποδομές, δεν έχουν χώρο για τα ταλέντα τους. Ο Τζόλα σημείωσε ότι η καλύτερη εποχή του ιταλικού ποδοσφαίρου σε όλα τα επίπεδα ήταν όταν στις ιταλικές ομάδες επιτρέπονταν μόνο τρεις ξένοι. Τότε η πίεση του οικονομικού ανταγωνισμού ανάμεσα στις ομάδες ήταν πολύ μικρότερη. Τώρα, όμως, ο καπιταλισμός του ποδοσφαίρου δεν επιτρέπει πειραματισμούς. Απαιτεί κέρδη. Εδώ και τώρα. Και τα ταλέντα θυσιάζονται στον βωμό αυτού του κέρδους.

Τι είναι η συμφωνία του Προυμ

Θυμάμαι την ανησυχία και τις αντιδράσεις που είχαν προκληθεί, όταν είχε γίνει γνωστό το περιεχόμενο της συνθήκης που υπογράφτηκε σε ένα μικρό χωριό του Λουξεμβούργου. Το Σένγκεν. Και κάνω τις συγκρίσεις με τη συνθήκη που αποτελεί -ουσιαστικά- την εξέλιξή της και υπογράφτηκε σε ένα χωριό της Βεστφαλίας, το Προυμ, που έδωσε το όνομά του στη συνθήκη. Οι αντιδράσεις -και η ενημέρωση- είναι σαφώς λιγότερες.

Να σκεφθεί κανείς ότι το Σένγκεν σε σύγκριση με το Προυμ, είναι ό,τι μια κυνηγετική καραμπίνα απέναντι σε ένα οπλοπολυβόλο. Η συνθήκη του Προυμ είναι προϊόν διαδικασιών που άρχισαν με τη συνθήκη του Αμστερνταμ το 1997 και συνεχίστηκαν με το πρόγραμμα της Χάγης το 2004. Πρώτες υπέγραψαν τη συνθήκη οι Γερμανία, Γαλλία, Αυστρία, Ισπανία και Ολλανδία. Ακολούθησαν το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο, προστέθηκαν Ιταλία, Φινλανδία, Πορτογαλία, Σλοβενία, Σουηδία και έσπευσαν αμέσως, μόλις έγιναν μέλη, οι Βουλγαρία, Ρουμανία. Ακολουθούν η Μ. Βρετανία, η Ιρλανδία, η Δανία και η Ελλάδα.

Πρόκειται για ένα σύνολο 18 χωρών, από την Ευρώπη των «27», που θα αναπτύξει μια τεράστια βάση δεδομένων. Σ' αυτή θα καταχωρίζονται υπό διάφορες προϋποθέσεις ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα, όπως: DNA, αποτυπώματα, αριθμοί οχημάτων, αριθμοί τηλεφώνων και ληξιαρχικά στοιχεία. Σχετικά με την καταχώριση δεδομένων DNA, επικρατεί η άποψη να αποθηκεύονται στοιχεία που αφορούν μόνο το γενικό προφίλ και όχι όλο το βάθος του γενετικού κώδικα. Στοιχεία γενικού προφίλ θεωρούνται η ομάδα αίματος, το φύλο, η ηλικία, η φυλή και άλλα. Ετσι, θεωρητικά, αποκλείονται οι αρχειοθετήσεις δεδομένων, όπως τα νοσήματα και άλλα ειδικά χαρακτηριστικά των πολιτών.

Η αποθήκευση και η ανταλλαγή στοιχείων, όπως το DNA και τα δακτυλικά αποτυπώματα, δεν θα γίνονται μόνο για τα βαριά εγκλήματα, αλλά και για μια αλυσίδα ελαφρών αδικημάτων. Σύμφωνα με τη συνθήκη, τα κράτη-μέλη οφείλουν να καταχωρίζουν στοιχεία για τους υπόπτους γενικώς, όταν πρόκειται να μετακινηθούν για να παρακολουθήσουν αθλητικές εκδηλώσεις ή να μετάσχουν σε πανευρωπαϊκές διαδηλώσεις.

Ισως το πλέον επίμαχο άρθρο της συνθήκης του Προυμ να είναι το 18, που προβλέπει τις διασυνοριακές επιχειρήσεις των αστυνομιών. Αυτό το άρθρο αντιβαίνει τις περισσότερες νομοθεσίες για την εθνική κυριαρχία. Με αυτή τη συμφωνία, για μία ακόμα φορά, το τεκμήριο αθωότητας -μια κατάκτηση του νομικού πολιτισμού της ανθρωπότητας- πάει περίπατο και όλοι είναι ένοχοι μέχρις αποδείξεως του εναντίου.