Eνα αυτοσαρκαστικό ρητό διατείνεται: «Αν τα λάθη διδάσκουν, έχω καταπληκτική μόρφωση». Εάν ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι κάνει κάποιον απολογισμό της θητείας του ως «αφεντικό» της Μίλαν, δεν υποχρεούται να το επικαλεστεί. Κάθε άλλο.
Γράφαμε χθες ότι δεν χρειάστηκε να υποπέσει σε πολλά λάθη για να μάθει. Είχε, άλλωστε, αποτελεσματική στρατηγική από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε τη Μίλαν. Αψευδής μάρτυς, το... ημερολόγιο: Μάρτιο του 1986 πήρε τα ηνία, Μάιο του 1989 η ομάδα στέφθηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης –αποδίδοντας θαυμάσιο ποδόσφαιρο.
Ο «καβαλιέρε» δεν χρειαζόταν παρά να αναχαιτίσει τον αυταρχισμό, τον βοναπαρτισμό, ο οποίος τον διακατείχε –και τον διακατέχει– στις εκτός Μίλαν ενασχολήσεις του. Τα κατάφερε. Ανάμεσα στις εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα, συμπεριλαμβάνεται εκείνη η εντολή του προς τον Αντσελότι: «Η ομάδα να παίζει με έναν ακόμα επιθετικό». Ο κόουτς συμμορφώθηκε και να σου η συντριβή με 4-0 από τη Λα Κορούνια. Ε, κατόπιν τον Σίλβιο τον φώτισε η Παναγία η Μιλανέζα.
Εάν κάποιος αναρωτιέται πώς ο Μπερλουσκόνι κατάφερε να μετατρέψει σε ταχύτατο όχημα προσωπικής πολιτικής ανέλιξης, όχι μόνο την κυριαρχία του στα media, αλλά και το ποδόσφαιρο, πρέπει να θυμηθεί πολλά. Πριν απ' όλα, τα χαρακτηριστικά της ιταλικής πολιτικής σκηνής, έτσι όπως διαμορφώθηκαν στα πρώιμα '90s: τότε που το παραδοσιακό πολιτικό σύστημα βυθίστηκε στην κρίση, τα σκάνδαλα, την ανυποληψία.
Αλλες εξηγήσεις παραπέμπουν στον ρόλο του ποδοσφαίρου στην ιταλική κοινωνία: η «στρογγυλή θεά» μπορεί να μη λατρεύεται με καθολική κατάνυξη, ανάλογη της αγγλικής, αλλά μεταμορφώνεται σε μήλον της Εριδος στις διαμάχες των πάσης φύσεως φορέων εξουσίας! Στο ιταλικό Κοινοβούλιο μπορεί να «πέσουν ψιλές», α λα Ταϊβάν, κατά τη διάρκεια συζήτησης για τις διαιτησίες στους αγώνες της Γιουβέντους: ναι, συνέβη, στη δύση των '90s. Στην Ιταλία, ακόμα και η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία (!) εκφράζει άποψη για τη σύνθεση της «σκουάντρα ατζούρα»: το 2004 ο καρδινάλιος Αντζελίνι δήλωσε ότι κάποιοι παίκτες καλούνται στην εθνική χάρη στις διασυνδέσεις τους και έγινε έξω φρενών ο Ματεράτσι!
Σε αυτή τη χώρα, λοιπόν, αν οι συνθήκες και το timing σε ευνοούν, μπορείς να κερδίσεις εκλογές με μια παράταξη που έχει τίτλο το ποδοσφαιρικό σύνθημα «Forza Italia»: Μπερλουσκόνι, 1994. Αν χρειάζεται κάποιο «φρεσκάρισμα ιδεών», στο μέλλον μπορεί να σκαρφιστεί κάτι σαν «Forza PIPO» –ώστε να παραπέμπει ηχητικά στον θρίαμβο του 2007. Αφήστε που ο Ιντσάγκι «αγγίζει» και τους οπαδούς της Γιούβε... Τι; «Τι θα σημαίνουν τα αρχικά PIPO;». Ε, ας πούμε «Partito Italiano Popolare» –Κόμμα Ιταλικό Λαϊκό. Εκεί θα κολλήσει ο Σίλβιο;