Το Τσάμπιονς Λιγκ άλλαξε ριζικά το καλοκαίρι του 1998, μετά την απειλή της G14 ότι θα προχωρήσει στη δημιουργία μιας κλειστής λίγκας ειδικά για τα μέλη της. Οι αλλαγές σε μια διοργάνωση φαίνονται έπειτα από αρκετό καιρό. Σχεδόν μία δεκαετία αργότερα, η παρουσία της Μίλαν και της Λίβερπουλ στον τελικό της Αθήνας είναι απαραίτητο να δημιουργήσει στην ΟΥΕΦA και σε όποιον άλλον αγαπά το μέλλον του ποδοσφαίρου πολύ σοβαρούς προβληματισμούς.
Tην περασμένη Τετάρτη, μέρα του τελικού, στην προαναγγελία του ματς είχα επισημάνει πως ούτε η Μίλαν, που κέρδισε τελικά το τρόπαιο, ούτε η Λίβερπουλ, που το έχασε, αξίζουν τον άτυπο τίτλο της καλύτερης ομάδας στην Ευρώπη. Σας είχα επισημάνει πως η φετινή Λίβερπουλ, που παρακολουθούσε την κορυφή του αγγλικού πρωταθλήματος με τα κιάλια, και η φετινή Μίλαν, που τερμάτισε τέταρτη και καταϊδρωμένη στο Καμπιονάτο, πήραν άριστα στο Τσάμπιονς Λιγκ, όμως η χρονιά τους δεν μπορεί να συγκριθεί με τη χρονιά της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και της Τσέλσι, ούτε καν με αυτή που ζει ακόμα η Σεβίλλη. Και ότι το πρόβλημα δεν το έχουν φυσικά οι δύο αυτές ομάδες, οι οποίες πολύ καλά έκαναν κι έριξαν το βάρος της προσοχής τους σε μια διοργάνωση στην οποία μπορούν να διακριθούν, αλλά το έχει η ίδια η διοργάνωση που λέγεται Τσάμπιονς Λιγκ. Μία τόσο μεγάλη διοργάνωση, σας έγραφα, δεν αντέχει μέτριες ομάδες στον ρόλο του πρωταθλητή Ευρώπης.
Αρθρογραφία
Με το πέρασμα των ημερών, παρακολουθώντας λίγο και τη διεθνή αρθρογραφία, διαπίστωσα ότι εκείνη η δική μου παρατήρηση, τελείως τυχαία φυσικά, έγινε και από Αγγλους και Ιταλούς αρθρογράφους και σε εφημερίδες και σε τηλεοπτικές συζητήσεις. Μάλιστα, αυτοί προχώρησαν και ένα βήμα παραπέρα: ένας φίλος αναγνώστης που ζει στη Βρετανία μου επισημαίνει ότι σε εκπομπή του BBC o Σκωτσέζος οικονομικός αναλυτής Γκρέιαμ ΜακΝίλις πρόβλεψε ότι, αν γίνει θεσμός η πρωταθλήτρια Ευρώπης να είναι κομπάρσος στο πρωτάθλημα της χώρας της, μακροχρόνια αυτό θα το πληρώσει οικονομικά ή το πρωτάθλημα στο οποίο αυτό συμβαίνει ή το ίδιο το Τσάμπιονς Λιγκ! «Αν μια ομάδα της Πρέμιερ Λιγκ διακρίνεται συνεχώς στο Τσάμπιονς Λιγκ και περιορίζεται στη διεκδίκηση της τέταρτης θέσης στο πρωτάθλημα», αναφέρεται χαρακτηριστικά, «τότε η Πρέμιερ Λιγκ καταντά ένα πρωτάθλημα το οποίο ένας από τους αναμενόμενους πρωταγωνιστές του το σνομπάρει επιδεικτικά! Δεν ξέρω τι μπορεί να συμβεί αν αυτή η επιλογή βρει μιμητές -σίγουρα είναι κακό σημάδι για όποιον χορηγό ή τηλεοπτικό δίκτυο ποντάρει σε αυτό. Από την άλλη, η ίδια η διοργάνωση που λέγεται Τσάμπιονς Λιγκ δυσκολεύεται να υπερασπιστεί τον τίτλο της μεγαλύτερης διοργάνωσης στην Ευρώπη, όταν σε αυτή διακρίνονται ομάδες που δεν πρωταγωνιστούν στα εθνικά τους πρωταθλήματα. Οι επιτυχίες των χορηγικών προγραμμάτων βασίζονται στο ότι ειδικά οι μεγάλες ομάδες στο Τσάμπιονς Λιγκ δίνουν διεθνείς αποδείξεις των όσων σπουδαίων παρουσιάζουν στα εθνικά πρωταθλήματα. Γι' αυτό και κανείς ποτέ δεν σκέφτηκε να κάνει ένα τρόπαιο για τους τελευταίους των εθνικών πρωταθλημάτων».
Προσεγγίσεις
Υπάρχουν όμως κι άλλες προσεγγίσεις. Στην ιταλική «Reppublica» την Κυριακή δημοσιεύτηκε ένα αρθράκι στο οποίο ο συντάκτης καλεί τη Μίλαν να αποδείξει ότι δίκαια κατέκτησε το Τσάμπιονς Λιγκ κερδίζοντας του χρόνου το Καμπιονάτο! «Οι καιροί που μια ομάδα κέρδιζε το πρωτάθλημα και πήγαινε στο Κύπελλο Πρωταθλητριών να αποδείξει την αξία της πέρασαν. Τώρα η Μίλαν καλείται του χρόνου να δικαιολογήσει στα ιταλικά γήπεδα τον τίτλο της πρωταθλήτριας Ευρώπης: σε διαφορετική περίπτωση θα αποδειχτεί ότι το φετινό σκουντέτο της Ιντερ, με ρεκόρ βαθμών στο πιο υποβαθμισμένο Καμπιονάτο της ιστορίας, άξιζε όντως περισσότερο από το Κύπελλο που κέρδισαν οι "ροσονέρι" στην Αθήνα»!
Σενάριο
Κάποιος θα πει ότι αυτοί οι προβληματισμοί αποτελούν απλή δημοσιογραφική διαστροφή και πως στο φινάλε πρόκειται για πράγματα που δεν ενδιαφέρουν κανέναν. Μπορεί να είναι κι έτσι, όμως το σενάριο δεν μοιάζει και από τα καλύτερα. Αν η Μίλαν και η Λίβερπουλ έφτασαν δύο φορές τα τρία τελευταία χρόνια σε δύο τελικούς, αδιαφορώντας για τα πρωταθλήματα στα οποία λαμβάνουν μέρος, ποιος μας διαβεβαιώνει ότι ακολουθώντας μια τέτοια συλλογιστική δεν θα είναι αντιμέτωπες και σε δύο χρόνια από σήμερα; Το Τσάμπιονς Λιγκ δημιουργήθηκε με τη σημερινή του μορφή το 1998. Το κέρδισαν η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, η Μπάγερν Μονάχου, η Ρεάλ Μαδρίτης, η Πόρτο, η Μίλαν το 2002, η Μπαρτσελόνα πέρυσι: όλες αυτές οι ομάδες διεκδίκησαν και το εθνικό πρωτάθλημα και ή το κατέκτησαν ή το έχασαν στις λεπτομέρειες. Οι μόνες δύο πρωταθλήτριες Ευρώπης που δεν έκαναν πρωταθλητισμό στη χώρα τους ήταν η Λίβερπουλ πριν από δύο χρόνια και η Μίλαν φέτος. Αν σε αυτές προσθέσουμε την Αρσεναλ, η οποία πέρυσι έπαιξε τελικό, μολονότι στην Πρέμιερ Λιγκ δεν τα πήγε καθόλου καλά, έχουμε μπροστά μας μια τριετία στην οποία το φαινόμενο επαναλαμβάνεται -δηλαδή μια τριετία μιας καινούργιας πραγματικότητας!
Ινστιτούτο
Σύμφωνα με έναν υπολογισμό του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Ινστιτούτου, που έκανε μια ειδική έρευνα για το Τσάμπιονς Λιγκ, η Μίλαν θα βάλει στο ταμείο της από την κατάκτηση του τίτλου περίπου 100 εκατ. ευρώ! Η Team πληρώνει στον νικητή ένα ποσόν που αγγίζει τα 30 εκατ. ευρώ -τα έξτρα 70 εκατ. που προβλέπονται θα μπουν στο ταμείο, γιατί η Μίλαν θα πάρει του χρόνου ως πρωταθλήτρια Ευρώπης περισσότερα χρήματα από τους χορηγούς, τα τηλεοπτικά συμβόλαια και το merchandising. Αν η Λίβερπουλ είχε κατακτήσει το τρόπαιο, επειδή το merchandising στη Βρετανία είναι περισσότερο αναπτυγμένο, υπολογίζεται ότι θα έβαζε στο ταμείο της 20 εκατ. ευρώ παραπάνω έσοδα από τους Ιταλούς. Η κατάκτηση του Τσάμπιονς Λιγκ δημιουργεί τέτοια υπερέσοδα, που μπορεί να σε κάνουν να μην ενδιαφέρεσαι να πρωταγωνιστείς στο εθνικό σου πρωτάθλημα. Ομως, αργά ή γρήγορα, οι χορηγοί θα αρχίσουν να αναρωτιούνται τι σόι Τσάμπιονς Λιγκ μπορεί να γίνεται χωρίς πρωταθλήτριες να το διεκδικούν! Κόλαση...
Φωτιά
Στον επίλογο του φετινού Τσάμπιονς Λιγκ, τον τελικό του οποίου φιλοξενήσαμε στην Ελλάδα, θέλω να επισημάνω το πόσο τρομερό παραμύθι είναι το ότι χρειάζεται στις μεγάλες ομάδες να υπάρχει μια ομοσπονδία που να «δουλεύει» γι' αυτές με διαιτητές και διεθνείς σχέσεις για να διακριθούν στο Τσάμπιονς Λιγκ. Η ιταλική ομοσπονδία, καιρό τώρα, δεν υπάρχει. Από το περσινό σκάνδαλο κι έπειτα υπολειτουργεί, ελέγχεται από διορισμένους κομισάριους και προσπαθεί να βρει νέους ανθρώπους να ασχοληθούν μαζί της. Οι Ιταλοί έχασαν εξαιτίας του σκανδάλου τούς μισούς διεθνείς διαιτητές που είχαν, δεν κατάφεραν να πάρουν τη διοργάνωση του 2012, δεν έχουν κανένα μέλος στην εκτελεστική της ΟΥΕΦA και, παρ' όλα αυτά, είναι πρωταθλητές κόσμου και η Μίλαν κατέκτησε στην Αθήνα το 7ο Τσάμπιονς Λιγκ της ιστορίας της. Καλές είναι οι ομοσπονδίες για τον έλεγχο των διαιτητών στα εθνικά πρωταθλήματα, αλλά τις ομάδες που διακρίνονται στο διεθνές στερέωμα τις φτιάχνουν οι σωστές επενδύσεις, οι έξυπνες επιλογές, ο χρόνος και ο ιδρώτας. Οι «κατάπτυστοι» είναι για τα πανηγύρια.
Διάβαζα αυτές τις μέρες τα ονόματα και τις χώρες προέλευσης των παραγόντων της ΟΥΕΦΑ: ο Τρίτος Κόσμος του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου. Κάνουν καριέρες Μαλτέζοι, Τούρκοι, λογιών λογιών πρώην ανατολικοί, άντε και κανένας Σκανδιναβός. Γιατί; Γιατί στις σοβαρές ποδοσφαιρικά χώρες δεν υπάρχουν ικανοί άνθρωποι που να ξοδεύουν τον χρόνο τους σε ερασιτεχνικές ομοσπονδίες. Στις σοβαρές χώρες, όποιος μπορεί να δουλέψει ως στέλεχος δεν πάει στις ομοσπονδίες: δουλεύει στις ομάδες και στις λίγκες που έχουν την ευθύνη των πρωταθλημάτων. Τι είναι οι ομοσπονδίες; Μόνο στις χώρες που υπάρχει τριτοκοσμικό ποδόσφαιρο οι παράγοντες που τις στελεχώνουν αντιμετωπίζονται σοβαρά.
Τα παιδιά που δουλεύουν στα κεντρικά ξενοδοχεία της Αθήνας, όπου φιλοξενήθηκαν οι υψηλοί αξιωματούχοι, έχουν να το λένε: οι πιο πολλοί από δαύτους, αν δεν έρχονταν εδώ με όλα τα έξοδα πληρωμένα, δεν θα τολμούσαν ούτε να περάσουν την πόρτα της «G.B». Εβγαζαν μάτια, από τη μία, η γκλαμουριά των παραγόντων που συνόδευαν τις ομάδες και, από την άλλη, ο φτωχομπινεδισμός των αξιωματούχων του τίποτα!
Θέλουν οι ομάδες μας να διακριθούν στην Ευρώπη; Ας ψάξουν όσο πιο γρήγορα γίνεται επαγγελματικά στελέχη ικανά να κάνουν διεθνείς σχέσεις -ανθρώπους σαν αυτούς που έχει η Μίλαν που, όταν τους ρωτάς τη γνώμη τους για την ομοσπονδία, σου απαντούν ότι το καλύτερο που θα μπορούσε να κάνει η ιταλική κυβέρνηση είναι να της βάλει φωτιά...