Οταν όλα είναι Πανιώνιος... (SportDay / Αντώνης Καρπετόπουλος)

Στην κηδεία του Γιάννη του Αναγνωστόπουλου έβρεχε. Στις κηδείες των ωραίων ανθρώπων ή βρέχει ή κάνει υπερβολική ζέστη –ίσως γιατί όλοι πρέπει να υποφέρουν λίγο παραπάνω, λες και δεν τους φτάνει η θλίψη για τον φίλο που έχασαν. Ο Αναγνωστόπουλος είχε μόνο φίλους. Οπως όλοι οι μπον βιβέρ, όπως όλοι οι ωραίοι τύποι, όπως όλοι οι Πανιώνιοι.
H κηδεία ήταν να γίνει στην Αγία Φωτεινή στις τρεις το απόγευμα, ο κόσμος είχε γεμίσει την εκκλησία από τις δύο. Λίγα δάκρυα, πολλή πίκρα -κυρίως αξιοπρέπεια. Οπως συμβαίνει σε όλες τις μικρές κοινωνίες, ο θάνατος δεν αντιμετωπίζεται ως συμφορά, αλλά σαν καθημερινό συμβάν. Ο κόσμος μαζεύεται για να αποχαιρετίσει ένα φίλο με την ίδια διάθεση που κάποτε τον συναντούσε για καφέ. Η Νέα Σμύρνη είναι μια μικρή κοινωνία, η τελευταία μικρή κοινωνία της χαοτικής πρωτεύουσας. Εκεί δεν ζουν άγνωστοι, ζουν άνθρωποι. Η πλατεία κι ο Πανιώνιος είναι σημεία αναφοράς, οι δύο βελόνες του ρολογιού που ορίζει τη διαδρομή της ζωής του κάθε Νεοσμυρνιώτη.

Υπερβολή

Τον Αναγνωστόπουλο όλοι οι Πανιώνιοι τον λέγανε «Θεό», γιατί με τον Μαυρίκη, τον Εμβολιάδη, τον Αναστόπουλο, τον μακαρίτη τον Παθιακάκη και τα άλλα άξια παιδιά σήκωσε, κάνοντας γενικό κουμάντο στην ομάδα, το Κύπελλο Ελλάδος το '79 –τον πρώτο τίτλο της ποδοσφαιρικής ιστορίας του συλλόγου. «Θεό» γιατί στη Νέα Σμύρνη η αναγνώριση της προσφοράς πρέπει να είναι υποχρεωτικά υπερβολική, ακριβώς όπως και η αγάπη. «Θεό» γιατί όλοι όσοι αγαπάνε τον Πανιώνιο, εκείνο το βράδυ του '79 θα ήθελαν να είναι στη θέση του. Μόνο στη Νέα Σμύρνη ένας άνθρωπος μπορεί να γίνει «Θεός».

Ιστορίες

Στην πλατεία όλοι γνωρίζονται μεταξύ τους. Υπάρχουν ο Μπάμπης, ο Αλέξης, ο Λουκάς, ο Οχλος, ο Ξόρκιας, το Μαράκι, ο Πέτρος –τα επώνυμα είναι για τους επώνυμους, εδώ ζουν μόνο άνθρωποι. Για να ζήσεις ανάμεσά τους πρέπει να είσαι κι εσύ τέτοιος. Να ενδιαφέρεσαι για τον διπλανό σου, να τσακώνεσαι μαζί του, να γελάς και να κλαίς, να ζεις. Στην κηδεία του Αναγνωστόπουλου άκουγες μόνο ιστορίες με αυτόν πρωταγωνιστή: στη Νέα Σμύρνη υπάρχουν ιστορίες για όλους.

Γνώμη

Εχω μεγαλώσει σε πλατεία και καταλαβαίνω για τι είδους Εκκλησία του Δήμου πρόκειται. Στη Νέα Σμύρνη ζουν άνθρωποι τυχεροί που, χάρη στην πλατεία, είναι αδύνατο να χαθούν. Οι πλατείες γι' αυτό υπάρχουν. Για να βρίσκονται οι άνθρωποι και να μοιράζονται την καθημερινότητά τους, τα σημαντικά κι ασήμαντα. Για να πίνουν καφέ στον «Κοσμά» ή στο «Γιούρι», να παίζουν τάβλι στο παγκάκι του «Λόλου», ν' ακούν τον Στράτο να φωνάζει ή τον Τουρλίδη να εξηγεί γιατί περιβαλλοντικά θα καταστραφεί η Ευρώπη τα επόμενα είκοσι χρόνια. Κυρίως, για να έχουν γνώμη για τον Πανιώνιο.

Σύμπαν

Η πλατεία κι ο Πανιώνιος είναι το σύμπαν. Κανονικά ο Κουτελάκης θα 'πρεπε στις εισόδους της Νέας Σμύρνης να βάλει διόδια –να μπαίνουν μόνο οι σχετικοί, να γίνει η Νέα Σμύρνη ανεξάρτητο Κράτος– έτσι κι αλλιώς ο λόγος ύπαρξης της Νέας Σμύρνης δεν έχει σχέση με τα τριγύρω. Πέρα από τις προσφυγικές καταβολές, η πόλη με την γλυκιά της εσωστρέφεια υπάρχει για να δίνει ζωή στην πλατεία και να συντηρεί τον Πανιώνιο.

Τρόπος

Ο Αναγνωστόπουλος, όπως κι όλοι σχεδόν οι Πανιώνιοι, ήξερε ότι το να είσαι Νεοσμυρνιώτης είναι τρόπος ζωής: το παραδέχομαι εγώ που δεν είμαι. Ο Πανιώνιος είναι αποστολή και η πλατεία μια Εδέμ. Κανονικά η ομάδα δεν θα πρεπε να έχει γήπεδο αλλά να παίζει στην πλατεία: να τρέχουν στη μέση τα πιτσιρίκια και γύρω γύρω να μουρμουράνε ή να χαίρονται οι υπόλοιποι. Και να συζητάνε ή να τερατολογούν, αλλά με στυλ, με άποψη, με ατζέντα.

Ατζέντα

Στην κηδεία του «Θεού» καταλάβαινες ότι για όλους σχεδόν τους παρευρισκομένους η ατζέντα της ζωής τους είναι ο Πανιώνιος. Δεν έγιναν Πανιώνιοι για να κερδίζουν τίτλους. Εγιναν γιατί χωρίς τον Πανιώνιο τα απογεύματα της πλατείας θα ήταν άδεια, κενά, βαρετά, ή (ακόμα χειρότερα) ίδια με τα απογεύματα των άλλων. Λένε ότι οι ομάδες είναι ιδέες, δεν το αποκλείω. Αυτό που ξέρω είναι ότι ο Πανιώνιος είναι ζωή, η ζωή όλων αυτών που στην πλατεία τον πονάνε και τον καταλαβαίνουν.

Αργότερα

Οταν μετά την κηδεία οι άνθρωποι έφευγαν από την εκκλησία, ήξερες ότι δεν θα χαθούν. Καταλάβαινες ότι θα ξαναβρεθούν λίγες ώρες αργότερα, θα πουν πάλι πέντε ιστορίες για τον Γιάννη, θα τσακωθούν για κάποιες λεπτομέρειες, θα πιουν ένα ποτό στο «Επιτόκιο», θα γελάσουν στο «Πουτουμάγιο», θα κατεβούν στην πλατεία. Η πλατεία δίνει υπόσταση στον κόσμο τους, γίνεται ένα είδος αρχαίου θεάτρου, παλκοσένικο στο οποίο όλοι κρατάνε τους ρόλους τους με αυθεντικό συναίσθημα. Η Νέα Σμύρνη δεν φθίνει ποτέ γιατί ακόμα και τη φθορά της την κάνει ιστορία, τη μυθοποιεί, της δίνει νόημα. Αλλωστε -και σε αυτό ο Πανιώνιος την εκπροσωπεί άριστα- αυτό που έχει σημασία δεν είναι η νίκη ή η ήττα, αλλά η περιπέτεια. Φτωχός ή άνετος, όπως τώρα χάρη στον Τσακίρη, χαμένος ή νικητής, όπως όταν ο Αναγνωστόπουλος σήκωσε την «κούπα», το σίγουρο είναι ότι ο Πανιώνιος δεν σ’ αφήνει ποτέ να πλήξεις.

Τιμή

Εγκαταστάθηκα στη Νέα Σμύρνη πριν από 16 μήνες –έχω μετανιώσει που άργησα. Αν θέλετε να αγοράσετε ένα σπίτι στην Αθήνα, πάρτε το ή στην παραλία ή πολύ βόρεια –η τιμή του δεν θα πέσει ποτέ. Αν θέλετε να ζήσετε όμως, ο μόνος προορισμός είναι η Νέα Σμύρνη. Κι αν θέλετε το παιδί σας να ανήκει σε ένα σύλλογο, δηλαδή να συνδιαλέγεται με ανθρώπους που έχουν την ίδια λογική, κάντε το Πανιώνιο, όπως ο μπαμπάς τον πιτσιρίκο της φωτογραφίας. Ωραίο, γλεντζέ, «Θεό»…
Παρακμή

Tα κυριακάτικα ντέρμπι (και αυτό της ΑΕΚ με τον ΠΑΟ και αυτό του ΠΑΟΚ με τον Αρη) είναι δύο περίεργα ματς. Στον πρώτο γύρο για τα αντίστοιχα παιχνίδια υπήρχαν μεγάλες προσδοκίες. Στο ντέρμπι του ΟΑΚΑ περιμέναμε να δούμε αν φτάνει ο Μουνιόθ για να ξεπεράσει ο ΠΑΟ την κρίση του και στο ντέρμπι της Σαλονίκης η παρουσία του Ογιος στον πάγκο του Αρη δημιουργούσε ένα τεράστιο ενδιαφέρον για το παιχνίδι: σήμερα και τα δύο ματς είναι πολύ «βουβά».
Στο ΟΑΚΑ θα βρεθούν δύο ομάδες που 15 αγωνιστικές μετά το πρώτο τους ραντεβού έχουν δημιουργήσει τη σιγουριά της αστάθειας: αυτό χαρακτηρίζει τη χρονιά τους. Ο ΠΑΟ φαίνεται σήμερα σε καλύτερη κατάσταση από την ΑΕΚ, όμως η κούρασή του από το ατυχές ματς της Πέμπτης μπορεί να παίξει μεγάλο ρόλο, ειδικά αν, όπως αναμένεται, το ματς γίνει σε ένα βαρύ λόγω βροχής τερέν. Θα εκμεταλλευτεί η ΑΕΚ την κούραση του αντιπάλου της; Και γι’ αυτό είναι δύσκολο να κάνει κάποιος πρόβλεψη. Η «Ενωση» χάνει έναν παίκτη σε κάθε προπόνηση, πληρώνει το γεγονός ότι άρχισε προετοιμασία τον Ιούνιο και τώρα κάνει «κοιλιά», έχει κάποιους από τους χαρισματικούς της παίκτες (Σέζαρ, Λυμπερόπουλο, Μαντούκα) σε κακή κατάσταση. Οποιος βιάζεται να καταδικάσει τον ΠΑΟ ας σκεφτεί ότι σήμερα, παρά τα σκαμπανεβάσματά του, παίζει εμφανώς καλύτερα απ' ό,τι τρεις μήνες πριν, όποιος δεν δίνει τύχη στην ΑΕΚ ας σκεφτεί το πάθος με το οποίο αντιμετώπισε τον Ολυμπιακό.

Χωρίς προγνωστικό είναι και το ντέρμπι της Θεσσαλονίκης. Ο ΠΑΟΚ έχει παίξει καλά στην Τούμπα τα ντέρμπι, αλλά έχει μια άμυνα-σουρωτήρι, που με τον Κόκε και τον Χαβίτο θα έχει προβλήματα. Ο Αρης με τον Κίκε Ερνάντεθ έχει κάνει σε τρία ματς όσες φάσεις έκανε με τον Ογιος σε ένα ημίχρονο: είναι πιο μαζεμένος στα μετόπισθεν, αλλά λιγότερο παραγωγικός. Αδυνατώ να φανταστώ τι θα δούμε: μπορεί να προκύψει ένα βαρετό 0-0, αν οι δύο ομάδες φοβηθούν η μία την άλλη, αλλά κι αυτό μου μοιάζει δύσκολο.
Αυτή η αδυναμία να γίνει ένα προγνωστικό οφείλεται κυρίως στο ότι έχουμε ένα κακό πρωτάθλημα: οι τέσσερις ομάδες που αγωνίζονται αυτή την αγωνιστική μεταξύ τους καταλαμβάνουν τις τέσσερις από τις πέντε πρώτες θέσεις στη βαθμολογία, ενώ ακόμα ψάχνουν την αγωνιστική τους ταυτότητα! Η πέμπτη, δηλαδή ο Ολυμπιακός, έχει ήδη βγει πρωταθλητής, χωρίς να έχει βελτιωθεί καθόλου από το ξεκίνημα. Σημάδια παρακμής…