Έργο ζωής το βιβλίο του μεγάλου Μπόμη

Εγραφα χθες για βιβλία και η εκ πείρας συμβουλή μου είναι ότι αν σκοπεύετε να πάτε ταξίδι και είσαστε από τους ανθρώπους που όταν βρίσκονται στην τουαλέτα χωρίς βιβλίο παίρνουν να διαβάσουν τις οδηγίες στο απορρυπαντικό σε περίπτωση δηλητηρίασης, η επιλογή των βιβλίων κάνει τη διαφορά ανάμεσα στο να περάσετε καλά ή να βλαστημάτε. Το πρώτο πρόβλημα στην επιλογή είναι ο αριθμός. Μια λύση ασφαλείας θα ήταν να πάρετε μαζί τα πρώτα 100 βιβλία της σειράς του Γαλαξία και καμιά πενηνταριά Pelicans, αλλά στην περίπτωση που ταξιδεύετε με μία τσάντα είναι κομμάτι δύσκολο. Οπότε το πρώτο που πρέπει να κάνετε είναι να καταλήξετε στον αριθμό.

Επειτα από κάμποσες δεκάδες ταξίδια το συμπέρασμά μου είναι ότι τρία βιβλία των 300-400 σελίδων είναι αρκετά για να φτουρήσουν σε 10ήμερο ταξίδι, ακόμα κι αν η παρέα είναι βαρετή. Επίσης, ότι και τα τρία βιβλία πρέπει να είναι pocket books, μια και ένα hardback book σε διακοπές, εκτός του ότι είναι δύσκολο στη μεταφορά, είναι σαν να φωνάζει ότι αυτός που το διαβάζει είναι νούμερο. Οπότε τρία pocket books στο μικρό ή το μεσαίο μέγεθος είναι αρκετά. Τώρα τι θα γράφουν μέσα είναι μια άλλη ιστορία.

Ο ασφαλέστερος συνδυασμός για να μην καταλήξετε στο ψιλικατζίδικο του μέρους που έχετε πάει ψάχνοντας να βρείτε «Νόρες» είναι ένα βιβλίο που να το έχετε διαβάσει το λιγότερο δύο φορές αλλά καμία τον τελευταίο χρόνο, ένα βιβλίο από συγγραφέα που σας αρέσει και έχει εκδοθεί πριν από εκείνο που σας άρεσε και ένα που δοκιμάσατε να διαβάσετε, το βρήκατε ενδιαφέρον, αλλά για να το τελειώσετε θα έπρεπε να συγκεντρωθείτε τόσο που στο σπίτι με κόσμο και τηλέφωνα ήταν αδύνατον. Ας πούμε ότι στην περίπτωσή μου θα διάλεγα για πρώτο το «Stardom» του Alexander Walker, για δεύτερο το «Indecent Exposure» του Tom Sharpe και για τρίτο το «Against the Gods» του Peter L. Bernstein. Και εδώ έχετε δικαίωμα να φωνάξετε: «Μωρή καριόλα Πανούτσο, ξέρεις να παίρνεις μαζί σου για διακοπές τον Sharpe και τον Bernstein, που χεστήκανε αν ζεις ή πέθανες, και το βιβλίο του φίλου σου του Βασιλάκη του Σαμπράκου, που εκτός του ότι σε έχει κάνει χαρακτήρα στην υπόθεση σε έχει και στις αφιερώσεις, δεν θα το πάρεις;». Μισό, ρε παιδιά, να το εξηγήσω.

Το πρόβλημα με το «Σκίσε το manual», που έγραψε ο Σαμπράκος, είναι ότι δεν πρόκειται για βιβλίο διακοπών, αλλά από τα ανασφαλή βιβλία που μπορεί να τα έχεις τελειώσει σε ένα τρίωρο. Από τα κλασικά βιβλία δημοσιογραφικού κειμένου, που περιγράφονται πράξεις και όχι συναισθήματα. Επίσης, είναι από τα βιβλία που διαβάζονται παρέα. Και αν η παρέα σας είναι από αυτές που ξέρει καλή αθλητικογραφία, το βιβλίο αποκτά άλλο ενδιαφέρον. Γιατί το ωραιότερο κομμάτι του βιβλίου είναι να προσπαθήσεις να βρεις ποιος κρύβεται κάτω από το κάθε παρατσούκλι. Για παράδειγμα, ο «Αντώνης ο εξηντάρης» πρέπει να είναι άλογο του Μάκη Ψωμιάδη. Οσοι, λοιπόν, γουστάρουν βιβλία αθλητικού κουίζ με τίτλους για gay από τη Λατινική Αμερική θα βολευτούν μια χαρά με το βιβλίο του Μπίλαρου. Οσοι γουστάρουν έργα ζωής να πάρουν το βιβλίο του μεγάλου Μπόμη.

Την πρώτη φορά που είχα ακούσει για το βιβλίο του Ανδρέα Μπόμη με θέμα την ιστορία των αγώνων της Εθνικής ήταν στο «Jimmy's», όταν ο Μπόμης μίλαγε για το πρόβλημα να βρει την ημερομηνία γέννησης ενός απίθανου παίκτη που είχε γίνει διεθνής στα τέλη της δεκαετίας του '30. «Προσπάθησα να βρω την ημερομηνία στον τάφο του, αλλά παρ' όλο που μου είπε ένας συμπαίκτης του το νεκροταφείο, δεν μπόρεσα να τον βρω». Το άκουσα με μια δόση αμφιβολίας, όπως όταν ακούμε κάποιον που λέει πόσο κουραστική μέρα είχε και νιώθουμε ότι τα φουσκώνει.

Διαβάζοντας, όμως, το «Αυτή είναι η ιστορία της Εθνικής Ελλάδας», όχι μόνο πείστηκα ότι ο Ανδρέας Μπόμης πήγε στο νεκροταφείο, αλλά νομίζω ότι ρώτησε για την ημερομηνία και τον διπλανό νεκρό. Αν, όμως, το βιβλίο ήταν μια παράθεση αριθμών και ονομάτων, θα ήταν από αυτά που τα εκτιμάς πολύ. Φτάνει να μένουν μακριά και στα ράφια της βιβλιοθήκης σου.

Το βιβλίο του Ανδρέα Μπόμη είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια τράπεζα πληροφοριών. Εχει ποικιλία οπτικού υλικού, που ξεκινάει από τα πρωτοσέλιδα εφημερίδων διάφορων εποχών, προχωράει σε φωτογραφίες ποδοσφαιριστών, ενώ έχει τις πιο χαριτωμένες ιδιοσυγκρασιακές πινελιές, που κάποια στιγμή μοιάζανε να φλάσαραν στον συγγραφέα. Από μία έγχρωμη σελίδα που λέει πως ο Ιορντανέσκου κέρδισε στο φωτοφίνις τη θέση του προπονητή της Εθνικής από τον Αρίγκο Σάκι μέχρι τις πιο απίθανες σημειώσεις που συμπληρώνουν τις περιγραφές των ματς. Το μόνο ελάττωμα που μπόρεσα να διακρίνω είναι εκείνο το «…και πώς φτάσαμε στην Αφρική», που έχει προστεθεί στο εξώφυλλο του βιβλίου για να τσιμπήσει πωλήσεις από την πρόκριση στη Νότιο Αφρική. Είναι τόσο φθηνό όσο να έχεις την Αγία Γραφή και στο εξώφυλλο να λέει «…και όλα τα ταξίδια του Χριστού στην Ιουδαία», μπας και πάρει πωλήσεις από αυτούς που τη θέλουν για ταξιδιωτικό οδηγό. Ανεξάρτητα, το «Αυτή είναι η ιστορία της Εθνικής» είναι από τα opus dei. Τις ωδές στον Θεό. Και για να κλείσω με μία φράση που μόνο ο Μανόλο Μαυρομμάτης θα μπορούσε να είχε πει, αλλά το ξέχασε, ο Θεός στο βιβλίο του Μπόμη είναι το ποδόσφαιρο.