Χάθηκε ο θείος από το Σικάγο και μένει να δούμε μήπως βοηθήσουν οι γαμπροί από το Λονδίνο. Σύνηθες είναι, βεβαίως, να καλεί ένας Παππάς –εν προκειμένω ο Πέτρος– γαμπρούς. Μόνο για «κουμπάρους» μην πείτε τίποτα στους εξαγριωμένους φίλους της ΑΕΚ: θα θυμηθούν τους μυστηριώδεις Κύπριους επιχειρηματίες. Εκείνους, ντε, που θα «έδιναν λύση».
Ολα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν. Το 2004 η ΑΕΚ υπάχθηκε στο άρθρο 44. Σβήστηκαν τα χρέη, εξυμνήθηκαν του Ντέμη τα κλέη, αλλά τώρα η ομάδα πάλι… κλαίει. Ισως πιο γοερά από κάθε άλλη φορά. Ο,τι μεσολάβησε από το 2004 μέχρι σήμερα δεν αποτελεί μόνο αντικείμενο του αιτούμενου διαχειριστικού ελέγχου. Προσφέρεται για άντληση σημαντικών συμπερασμάτων.
Είναι συμβατό με την επικαιρότητα να παραλληλίζεις την οικτρή κατάσταση στην ΑΕΚ με την ελληνική οικονομία. Νομίζω, όμως, ότι υφίσταται μία θεμελιώδης διαφορά: πιθανότατα στην ΑΕΚ τα πράγματα να είναι χειρότερα απ' όσο οι μέτοχοι αφήνουν να διαφανεί. Αντιθέτως, στα της οικονομίας είναι βέβαιο ότι πέφτει η… δραματοποίηση της αρκούδας! Είπαμε, ο φόβος δεν φυλάει τα έρμα, αλλά την ησυχία των μαντρόσκυλων.
Στα παραδείγματα που αναφέραμε προσφάτως («SportDay», 10 Δεκεμβρίου) αντιδιαστέλλοντας το έλλειμμα και το δημόσιο χρέος της Ελλάδας με τους αντίστοιχους δείκτες άλλων –ουδόλως… υστερικών– χωρών, ας μας επιτραπεί να προσθέσουμε ένα ακόμα: το ασφαλιστικό.
Τι μας είπε προσφάτως ο υπουργός Εργασίας, Ανδρέας Λοβέρδος; Οτι αν τα πράγματα μείνουν ως έχουν, το ασφαλιστικό σύστημα θα καταρρεύσει το 2015-16. Επειδή, όμως, Αλτσχάιμερ δεν μας χτύπησε ακόμη, κάτι θυμόμαστε… Δύο φορές τα τελευταία χρόνια ελληνικές κυβερνήσεις ανέθεσαν αναλογιστικές μελέτες για το ασφαλιστικό σε ισάριθμους ξένους φορείς. Αμφότεροι θεωρούνται σοβαροί και έγκυροι.
Το 2003, επί ΠΑΣΟΚ, τη μελέτη διενήργησαν οι Βρετανοί της Government Actuary Department. Πριν από τρία χρόνια, επί Νέας Δημοκρατίας, τη δουλειά την έκανε το Διεθνές Γραφείο Εργασίας. Τα πορίσματά τους συνέκλιναν στο ίδιο ακριβώς συμπέρασμα: το ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα, ως έχει, αντέχει μέχρι το 2035. Με μοναδική προϋπόθεση, τη στοιχειωδώς επαρκή είσπραξη των –θεσμοθετημένων, ήδη– εισφορών.
Οι δύο κυβερνήσεις (Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ του 2003) δεν αμφισβήτησαν βεβαίως τα αντίστοιχα πορίσματα –θα ήταν γελοίο κάτι τέτοιο, διότι οι ίδιες παρήγγειλαν τις μελέτες. Απλώς δεν τα… διαλάλησαν, κρίνοντάς τα –και ορθώς– ασυμβίβαστα προς την κινδυνολογία στην οποία οι ίδιες επιδίδονταν. Πώς διάολο γίνεται, λοιπόν, σε τρία χρόνια να μειώθηκε κατά μία εικοσαετία η διάρκεια αντοχής του ασφαλιστικού συστήματος;
Απλώς δεν γίνεται. Η σκοπιμότητα είναι προφανής. Λέγοντας στον κόσμο ότι τα ταμεία καταρρέουν σε τρία χρόνια, μαζί με τον πανικό εμφυτεύεις στο μυαλό του και μία ιδέα: ότι είναι αδιανόητη πολυτέλεια η διερεύνηση όλων των παραμέτρων, από τις οποίες θα έπρεπε να αρχίσει μια ουσιαστική και κοινωνικά δίκαιη επίλυση των προβλημάτων του ασφαλιστικού. Πόσο ακριβώς και για ποιους λόγους έχουν μειωθεί τα αποθεματικά των ταμείων;
Πόση (από την) αφαίμαξή τους οφείλεται στο χρηματιστηριακό «τζογάρισμα» που έχει συντελεστεί; Πόση στο δόγμα (χωριό που φαίνεται) ότι συνιστά «αναπτυξιακή λογική» η έμπρακτη απαλλαγή εργοδοτών από την υποχρέωση καταβολής εισφορών;
Πόση αφαίμαξη οφείλεται στη διαχείριση που κάνουν επιτήδειες εταιρείες οι οποίες, όπως έδειξε και η –σχετικώς γνωστή– υπόθεση του ΤΕΑΔΥ, λαμβάνουν υπό μορφή φανερών προμηθειών το 13% (ή και παραπάνω) ολόκληρης της αξίας ενός δομημένου ομολόγου;
Πώς εξηγείται η συχνότατα χαριστική –για διαφόρους– διαχείριση της μεγάλης ακίνητης περιουσίας των ταμείων (π.χ. απίστευτα ενοίκια), για την οποία μάλιστα μίλησε στη ΝΕΤ ο ίδιος ο υπουργός Εργασίας το βράδυ της περασμένης Δευτέρας;
Τίποτε απ' όλα αυτά δεν είναι δύσκολο να εξακριβωθεί. Ούτε φυσικά είναι δύσκολο να μάθουμε ποια είναι τα πραγματικά εγχώρια δημογραφικά –παραγωγικά δεδομένα–, επ’ αυτού μας έχουν «φλομώσει» στην… αλχημεία. Το δύσκολο είναι να κρατήσεις καθαρό μυαλό όταν σε πανικοβάλλουν με τον μπαμπούλα της δήθεν επικείμενης κατάρρευσης των ταμείων το 2015-16.
Επειδή δε ευκολότερα λείπει ο Μάρτης από τη Σαρακοστή παρά ο επίτιμος από την κουβέντα για καταστροφή, να σου κι ο Κ. Μητσοτάκης με τις παρεμβάσεις του. Αυτές από το 1989 είναι όπως το παρουσιαστικό του: ίδιες κι απαράλλαχτες. Αλλάζουν μόνο οι χρονικοί προσδιορισμοί. Τι μας είπε ο επίτιμος; Οτι φταίνε όλες οι κυβερνήσεις από το 1981, με μοναδική εξαίρεση τη δική του (1990-93).
Γιατί φταίνε; Οχι μόνο για τον υπέρμετρο δανεισμό, αλλά κι επειδή δεν έκαναν τις μεταρρυθμίσεις που θα επιθυμούσε ο Κ. Μητσοτάκης. Σε ποια χώρα εφαρμόστηκαν όλα όσα ονειρεύεται ο ίδιος; Στην Ιρλανδία. Την πιο χρεοκοπημένη –σήμερα– χώρα της Δυτικής Ευρώπης, έπειτα από τη λιλιπούτεια Ισλανδία. Τουλάχιστον οι φίλοι της ΑΕΚ, έπειτα από τόσες πικρές εμπειρίες με «Μεσσίες», έπαψαν να είναι εύπιστοι. Τουλάχιστον αυτοί…