Ηταν κάτι σαν σκακιστής στη Βαγδάτη. Το καταλάβαινες ότι για να φτάσει εκεί που έφτασε, κάτι ιδιαίτερο πρέπει να είχε, αλλά στον χαλασμό που γινόταν, ποιος είχε τον καιρό να ψάχνει; Το θέμα δεν ήταν ούτε η τακτική, ούτε η πειθαρχία, ούτε το χιούμορ, ούτε η επιθετικότητα, αλλά το πρωτάθλημα.
Η «κούπα». Ο τίτλος. Ο Χενκ Τεν Κάτε είχε βρεθεί στο λάθος μέρος, τη λάθος ώρα. Ο Παναθηναϊκός χρειαζόταν οπωσδήποτε να πάρει το πρωτάθλημα κι όλα τα άλλα ερχόντουσαν δεύτερα, και η απόδοση και το θέαμα. Από τη στιγμή που ούτε κι αυτά υπήρχαν, ο Νίκος Πατέρας έκοψε μια σελίδα από το manual κατάκτησης πρωταθλημάτων του Σωκράτη Κόκκαλη. Σούταρε τον Τεν Κάτε αποφασίζοντας ότι ο Παναθηναϊκός όχι μόνο δεν θα αντέξει άλλη μία χρονιά χωρίς πρωτάθλημα, αλλά θα καταρρεύσει από την ώρα που έμεινε ένα βαθμό πίσω.
Θα ήθελα να υπερασπίσω τον Χενκ Τεν Κάτε, αλλά πέραν του άνετου στυλ δεν μπορώ να βρω κάτι περισσότερο. Επαιξε καλή μπάλα ο Παναθηναϊκός; Προφανώς όχι. Πήρε τίτλους; Ούτε. Τα πήγαινε καλά με τους παίκτες του; Εδώ πλακώθηκαν στα fuck you με τον Σπυρόπουλο, που πριν ή έπειτα δεν είχε σηκώσει το βλέμμα σε προπονητή. Διατηρούσε πειθαρχία στην ομάδα; Οχι απαραίτητα. Στις περιπτώσεις των τσακωμών, όπως αυτόν του Τζόρβα με τον Κατσουράνη, έδειξε να μην ενδιαφέρεται. Ανέδειξε καινούργιους παίκτες; Στα υπέρ του είναι ότι έδωσε ζωή στην καριέρα του Νίνη, αλλά μέχρις εκεί.
Το μεγαλύτερο λάθος του, όμως, ήταν η απομάκρυνση ή αδρανοποίηση παικτών που άλλες ομάδες θα έκαναν τούμπες αν είχαν. Αν η απομάκρυνση του Νασίφ Μόρις ήταν εντολή της διοίκησης, ο Ιβανσιτς και ο Μάτος έφυγαν λόγω Τεν Κάτε. Αν ο Μελίσσης ήταν λίγος, ο Τζιόλης και ο Μάτζιος στο ψυγείο δεν ήταν. Το να μπει, όμως, στην κατάψυξη ο Κλέιτον επειδή πρόσεχε τον ώμο του στην προπόνηση επειδή είχε κάνει τατουάζ ξέφευγε της λογικής.
Εχοντας κάτσει στον πάγκο της Μπαρτσελόνα και την Τσέλσι, έστω ως δεύτερος, έχοντας δημιουργήσει την καλή ομάδα της ΜΤΚ, ο Τεν Κάτε σίγουρα κάτι είχε. Ομολογουμένως, όμως, οι παίκτες, οι φίλαθλοι και οι δημοσιογράφοι ποτέ δεν μπόρεσαν να το καταλάβουν. Ο ίδιος είχε πει ότι για την αξία του μπορείς να ρωτήσεις τον Ροναλντίνιο και τον Μέσι. Πιθανότατα. Μόνο που ακόμα και η γνώμη των δύο άσων είναι λιγότερο σημαντική απ' αυτό που φαίνεται στο γήπεδο. Και εκεί ο Παναθηναϊκός του Τεν Κάτε έδειξε λίγα…
«Και πώς το λένε, παιδιά, το γήπεδο που παίζουμε; "Emirates"; Σωστά! Και ποιος είναι, αγόρια, ο κύριος χορηγός της ομάδας που παίζουμε; Η Emirates; Σωστά! Και τώρα, παιδιά, ξέρουμε τι πρέπει να κάνουμε; Προσέχεις τι σου λέω, Βίτο; Η ομορφιά του ποδοσφαίρου είναι το γκολ.
Το ξέρω ότι παίζεις τέρμα, αλλά όπως λέει και ο allenatore Nicolo αν δεν έμπαιναν γκολ, όλα τα ματς θα τελειώνανε 0-0. Και ο κόσμος θα βαριόταν, Βίτο. Θέλουμε να βαριέται, Βίτο; Δεν θέλουμε, ούτε εγώ που είμαι προπονητής ούτε και εσύ που σήμερα θα παίξεις τερματοφύλακας, Βίτο.
Μην το ξεχνάς. Η ομορφιά του ποδοσφαίρου είναι το γκολ, το ποδόσφαιρο είναι ένα παιχνίδι και άντε με το καλό να παίξουμε με τον Ολυμπιακό, που έχει χορηγό την Emirates, και να γυρίσουμε στο γήπεδό μας, το "Emirates". Το έπιασες το υπονοούμενο, Γκόλφω μου;».
Ρε παιδιά, είναι σαφές ότι η Αρσεναλ δεν «καίγεται» για το ματς και ότι ο Βενγκέρ φέρνει την ομάδα στο Καραϊσκάκη για να παίξει από υποχρέωση, αλλά μη φτάσουμε και στο άλλο άκρο. Οτι δηλαδή επειδή η Emirates είναι χορηγός και των δύο ομάδων θα δώσει εντολή στην Αρσεναλ να χάσει για να παίξουν και οι δύο στους «16».
Ούτε ξέρω πόσα mail και SMS έχω πάρει με τη θεωρία που προφανώς κάποιος σκέφτηκε, την έβγαλε στο Ιντερνετ και έγινε «πραγματικότητα». Το γράφω και το επαναλαμβάνω: το Ιντερνετ πολλαπλασίασε τις μούφες και τα σότα.
Αλλο παράδειγμα με το κοριτσάκι που χάθηκε στη Θεσσαλονίκη. Προχθές πήρα το 100ό mail για μια υπόθεση που ποτέ δεν είχε βάση. Ενας πατέρας είχε χωρίσει με τη μαμά, απήγαγε στη ζούλα το παιδάκι όπως έβγαινε από το σχολείο του και η μαμά, για να εκδικηθεί, έβγαλε την ιστορία στο Ιντερνετ.
Το αποτέλεσμα ήταν εκατό, χίλιοι, εκατό χιλιάδες καλοπροαίρετοι ανόητοι να στέλνουν ένα μήνυμα, που ευτυχώς ήταν μούφα, επειδή αν ήταν πραγματικό μπορεί να τρομοκρατούσε τον απαγωγέα και αυτός να σκότωνε το παιδί. Κάνεις ένα search στο net και τη βρίσκεις την ιστορία χαρτί και καλαμάρι. Μόνο που ούτε αυτό δεν μπαίνουν στον κόπο να κάνουν. «Μπουμ» και το mail έφυγε.
Ούτε ο Βενγκέρ θα μιλήσει σαν προπονητής της Δ' για να τους πει ότι πρέπει να κάτσουν να χάσουν «διότι έχουμε υποχρεώσεις», ούτε υπάρχουν σταυροφορίες για χαμένα παιδάκια. Και πριν χώσετε τα λεφτά σας σε μούφες με χορηγούς και Emirates, βάλτε το μυαλό σας να δουλέψει. Από αυτούς που τα λένε πόσοι όχι θα μιλάγανε με τον Βενγκέρ, αλλά με τον σκύλο του; Γιατί δεν ακούω ούτε ένα γουφ;
Είναι η φύση του ανθρώπου να δημιουργεί ανάγκες για να τις καλύψει. Και περισσότερο απ' όλους τους ανθρώπους την ανάγκη για να υπάρχουν την έχουν οι Ελληνες πρόεδροι. Παράδειγμα, η Καβάλα. Είχε πρόβλημα η Καβάλα όσο προπονητής ήταν ο Παπακώστας; Εκτός αν η φιλοδοξία του Μάκαρου ήταν στη 10η αγωνιστική η Καβάλα να είναι πρώτη στη βαθμολογία, μια χαρά πήγαινε από απόδοση και βαθμούς.
Οπως έγραψε και ο Μοιρώτσος στην ανάλυσή του για την Καβάλα, και με σύστημα έπαιζε η ομάδα και τον σεβασμό των ποδοσφαιριστών είχε ο Παπακώστας και μεταγραφές δεν είχε «κάψει». Αλλά εκεί μπαίνει ο χαρακτήρας του Μάκαρου με το παιδί. Τι νόημα έχει να είσαι πρόεδρος όταν δεν μπορείς να λύνεις προβλήματα; Και πώς θα λύνεις προβλήματα όταν δεν υπάρχουν;
Αρα πρέπει να τα δημιουργήσεις. Οπότε απολύει τον Παπακώστα ο Μάκαρος, βάζει στη θέση του τον Βαγγέλη Γούτη, σε τρεις αγωνιστικές μια χαρά προβλήματα έχει η Καβάλα και τώρα θα φανεί πόσο σημαντικό είναι για μια ομάδα να έχει πρόεδρο που να «καθαρίζει».
Και στο παρελθόν έχουν εμφανιστεί δίδυμα πατέρα – παιδιού σε διοικήσεις ομάδων, όπως παλιά με τους Σπανούς στη Χαλκηδόνα και με γνωστότερη περίπτωση το Σωκράτης – Πέτρος στον Ολυμπιακό, αλλά το Μάκαρος – Σταύρος από τη στιγμή που το παιδί αναπτύξει την προσωπικότητά του στο ποδόσφαιρο έχει το potential να τα σβήσει όλα. Να γίνει το κλασικό δίδυμο της θείας δίκης και της καταστροφής. Κάτι σαν το «Lone Wolf and Cub» των Koike και Gojiima, με τον μπαμπά να περιφέρει το μικρό στο καρότσι του ολέθρου στη μεσαιωνική Ιαπωνία.
Το «Lone Wolf and Cub» επηρέασε και την τεχνοτροπία των δυτικών κόμικς, με κλασικότερο παράδειγμα τη δουλειά του John Miller, γνωστού στο ευρύ κοινό από τη δουλειά του στο «300» και το «Sin City». Μια μεταφορά που εντάσσεται στην αναζήτηση πρωτότυπων σεναρίων για το Χόλιγουντ και που έδειξε ένα από τα μεγάλα προβλήματα της τέχνης στην καταναλωτική κοινωνία.
Εκτός του ότι η ανάγκη για ιδέες καταβροχθίζει δουλειές που αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια δεκαετιών, τις απλοποιεί για να τις καταλαβαίνει το μεγάλο κοινό. Μέσα σε λίγο διάστημα δουλειές στα κόμικς, που για να αναπτυχθούν χρειάστηκαν κόπο και χρόνο, καταναλώθηκαν, όπως έγινε με τη δουλειά του Miller ή ξεφτιλίστηκαν όπως με το «Hellboy» του Mike Mignola.
Εδώ να ευχαριστήσω, λοιπόν, το παλικάρι που μου έστειλε το link για το βίντεο των «The Heavy». Η φόρμα του ροκ εδώ και 30 χρόνια έχει εξαντληθεί, αλλά το να κάνεις κάτι αξιόλογο πάνω σε μια εξαντλημένη φόρμα είναι και το πιο δύσκολο. Εξαιρετικό.