Εν μέσω συζητήσεων για τη διαιτησία ας συζητήσουμε λίγο για ένα καθαρά αγωνιστικό θέμα, με αφορμή το ματς του Ολυμπιακού με την Αλκμααρ, το όποιο οι «ερυθρόλευκοι» θέλουν να κερδίσουν για να πάρουν την πρόκριση. Ετσι κι αλλιώς το Τσάμπιονς Λιγκ, αντίθετα με το ελληνικό πρωτάθλημα, προσφέρεται για κάποιες σοβαρές αγωνιστικές επισημάνσεις, που ωστόσο γνωρίζω ότι σε μια χώρα που όλοι μιλάμε για κόζα και για κουκούτσια ελάχιστα ενδιαφέρουν. Κάντε λίγη υπομονή σήμερα, συγχωρήστε με και θα σας γράψω για διαιτησία το συντομότερο.
Ο Ολυμπιακός στο Καραϊσκάκη με αντίπαλο την Αλκμααρ έκανε ένα καλό τακτικό ματς αναμονής. Περίμενε τους Ολλανδούς με την άμυνά του στα είκοσι μέτρα πίσω από τη σέντρα, πρέσαρε όσους κουβαλούσαν μπάλα κι έβγαλε στην επίθεση παίκτες από τις δεύτερες γραμμές που εκείνο το βράδυ πλαισίωσαν τον Ντιόγο, ο οποίος είχε παίξει πολύ με την πλάτη στην εστία.
Θεωρητικά, αφού ο Ολυμπιακός νίκησε την Αλκμααρ παίζοντας στην κόντρα στο γήπεδό του, μπορεί να κάνει το ίδιο και στην Ολλανδία κι αυτός είναι ο λόγος που κάποιος οπαδός του μπορεί απόψε να είναι αισιόδοξος. Οι Ολλανδοί δεν είναι ομάδα που θα φοβηθεί να αναλάβει την πρωτοβουλία των κινήσεων. Οπότε ο Ολυμπιακός μπορεί να κάνει το ίδιο παιχνίδι, που θεωρητικά εκτός έδρας είναι και ευκολότερο. Μόνο που άλλο είναι η θεωρία κι άλλο η πράξη.
Φράση
Το «παίζω με αντεπιθέσεις στο γήπεδό μου» και με «αντεπιθέσεις εκτός έδρας» ως φράσεις δεν σημαίνουν τίποτα: απλώς προδικάζουν (όταν μιλάμε πριν από τον αγώνα) ή περιγράφουν (όταν μιλάμε κατά τη διάρκεια του αγώνα) μια τακτική συμπεριφορά. Την ονομάζω ποδόσφαιρο αναμονής και χρησιμοποιώ την έκφραση ως αντιδιαστολή στο ποδόσφαιρο πρωτοβουλίας.
Το ποδόσφαιρο πρωτοβουλίας έχει πιο πολύ ρίσκο, αλλά είναι και ευκολότερο να το καταλάβεις. Απαιτεί σωστή τακτοποίηση της ομάδας στο μισό του γηπέδου που αυτή επιτίθεται και προϋποθέτει «πρέσινγκ», δηλαδή οργανωμένους τρόπους πίεσης για να πάρεις την μπάλα από τον αντίπαλο, και διαχείριση της μπάλας όταν την αποκτήσεις.
Το τι κάνεις με την μπάλα είναι στη συγκεκριμένη περίπτωση διαφορετικό και συμβατό με τους τρόπους που μια ομάδα αγωνίζεται: ποδόσφαιρο πρωτοβουλίας παίζουν και η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και η Μπάρτσα, αλλά η πρώτη παίζει γρήγορα και με παίκτες που τρέχουν την μπάλα και η δεύτερη με πολλές πάσες και κατοχή.
Αναμονή
Να μην ξεφύγουμε, όμως. Ενώ στην περίπτωση του ποδοσφαίρου πρωτοβουλίας το πώς απειλείς είναι εν τέλει απλό, στο ποδόσφαιρο αναμονής το πράγμα είναι πιο σύνθετο. Θεωρητικά μια ομάδα που περιμένει δεν θα έπρεπε να απειλεί: όμως αυτό είναι λάθος. Οταν παίζεις με ένα συγκεκριμένο και οργανωμένο τρόπο έχεις πάντα στο μυαλό σου πώς θα κερδίσεις το ματς, δηλαδή πώς θα δημιουργήσεις ευκαιρίες για γκολ, ακόμα και περιμένοντας τον αντίπαλο.
Κάποτε ο Νερέο Ρόκο και ο Χελένιο Χερέρα (οι μεγάλοι θεωρητικοί και εκσυγχρονιστές μιας από τις πλέον γνωστές εκφράσεις ποδοσφαίρου αναμονής, δηλαδή του «κατενάτσιο») ζητούσαν απλώς να κερδηθεί η μπάλα και να πάει στην επίθεση γρήγορα! Ο Χερέρα έλεγε ότι αρκούν τρεις παίκτες για να βγάλεις μια επίθεση, δηλαδή χρειάζεσαι κάποιον με μεγάλη μακρινή μπαλιά, έναν επιθετικό με καλό κοντρόλ, που να κάνει υποδοχή μπάλας και να πασάρει, κι ένα γρήγορο παρτενέρ του, έτοιμο να πάρει τις σπόντες του. Από τότε πέρασαν χρόνια.
Τρόποι
Είναι πασιφανές για όποιον καταλαβαίνει ότι η αναμονή εντός και εκτός έδρας είναι περίπου ίδια: αυτοί που αλλάζουν συνήθως είναι οι τρόποι αντεπίθεσης. Πολλές ομάδες, παρ' όλο που περιμένουν τον αντίπαλο και εντός και εκτός (μολονότι δηλαδή κρατάνε πίσω από την μπάλα οκτώ και εννέα παίκτες), έχουν εντός και εκτός διαφορετικούς τρόπους επίθεσης. Εκτός έδρας οι πιο πολλές μοντέρνες ομάδες που δεν βγαίνουν με την άμυνα ψηλά, περιορίζονται σε επιθέσεις που γίνονται από δύο ή τρεις ποδοσφαιριστές που περιμένουν μια κάθετη για να φύγουν στον χώρο.
Εντός έδρας αντίθετα γίνεται πολύ περισσότερο transition game (όπως το λένε οι Αγγλοι) ή gioco di ripartenza (όπως το λένε οι Ιταλοί): οι ομάδες όταν κλέβουν μπάλα χρησιμοποιούν για τη δημιουργία της φάσης τουλάχιστον δύο που την μπάλα μπορούν να τη μεταφέρουν τρέχοντας στην επίθεση κι άλλους δύο ή τρεις που, ξεκινώντας από τα μετόπισθεν, κάνουν κίνηση στον χώρο για να πάρουν την πάσα!
Η διαφορά είναι κεφαλαιώδης: στην πρώτη περίπτωση υπάρχουν παίκτες που περιμένουν και στη δεύτερη παίκτες που συμμετέχουν. Θυμηθείτε π.χ. τη Σταντάρ. Στο Καραϊσκάκη είχε αφήσει μπροστά τρεις καλούς παίκτες που κάτι σκάρωναν όταν η μπάλα έφτανε σε αυτούς.
Στο γήπεδό της είχε μπροστά ένα μόνο (τον Μποκανί), όμως από τα μετόπισθεν όσες φορές έκλεψαν μπάλα οι Βέλγοι έβγαιναν τρεις και τέσσερις παίκτες που ακολουθούσαν τη φάση, σαν ομάδα μπάσκετ που στον αιφνιδιασμό βγάζει και τους ψηλούς της που περιμένουν την πάσα για να τελειώσουν με κάρφωμα!
Σχέδιο
Στο Βέλγιο ο Ολυμπιακός έπαιξε λάθος στην αρχή, διότι ο απομονωμένος Μήτρογλου δεν ήταν δυνατόν να απειλήσει: στη φάση της αναμονής η ομάδα ήταν τακτοποιημένη ως προς την άμυνα, ακίνδυνη όμως στην επίθεση. Τα λίγα που κατάφερε, τα πέτυχε όταν κράτησε την μπάλα και επιχείρησε να παίξει ποδόσφαιρο πρωτοβουλίας: έχανε, όμως, 1-0 όταν το τόλμησε.
Απόψε στην Ολλανδία ο Ολυμπιακός αντιμετωπίζει την ΑΖ, που μπορεί να υποφέρει στις αντεπιθέσεις του μόνο αν αυτές βασίζονται σε ένα σχέδιο που εκτελείται από αρκετούς παίκτες. Αν ο Ολυμπιακός αντιμετωπίσει την Αλκμααρ με τη λογική που έπαιξε με τη Σταντάρ, αφήνοντας δηλαδή μόνο τον Μήτρογλου μπροστά χωρίς σχέδιο επιθετικής δράσης, τότε θα βρεθεί πάλι ο παίκτης που θα κάνει το μοιραίο λάθος και μετά ουαί κι αλίμονο, διότι οι Ολλανδοί στα ξεδιπλώματα και στο transition game είναι καλύτεροι από τους Βέλγους. Αυτό είναι το τελευταίο από τα μαθήματα του Φαν Χάαλ που ακόμα θυμούνται.
Βαθμολογίες 11
Ωραίες ήταν η Εθνική και οι περιπέτειές της, που επέτρεψαν στον Πιλάβιο και στον Τεροβίτσα να ησυχάσουν λίγο από τη βαβούρα του πρωταθλήματός μας. Στην επαναφορά των αγώνων έγινε το έλα να δεις! Να τι μαθαίνω για βαθμούς, παραπομπές κ.λπ.
• Τριτσώνης (Καβάλα – ΑΕΚ 2-1). Είχα γράψει ότι ο Πάνου κι ο «Σωτηρό», λίγο Μάκη. Ο Τριτσώνης λίγο ΑΕΚ κι όλοι μαζί για το «Χ». Ανεξάρτητα από το ότι το «Χ» θα μπορούσε να προκύψει, εντούτοις ομολογώ ότι έφαγα το παρολί που κυκλοφορούσε και μάλιστα αμάσητο! Οχι μόνο την «καθάρισαν» την ΑΕΚ όλοι και στεγνά, αλλά κανείς δεν πήρε και βαθμό παραπέμψιμο!
• Λαμπρόπουλος (Ξάνθη – Λεβαδειακός 1-0). Ελεγα ότι «δεν έχει φέρει "άσο", δεν είναι φίλος ή εχθρός του "Κάζνα"», ισχυριζόμουν ότι ο «Γιάννης μου έπεσε καλά», και αναρωτιόμουν αν αρκεί. Στη σούμα η Ξάνθη δεν πήρε ούτε σπόρι, ο Λεβαδειακός έπαιξε 70 λεπτά με παίκτη παραπάνω. Δεν αρκούσε…
• Δαλούκας (ΠΑΣ – Ολυμπιακός 2-2). Ο Ολυμπιακός, όπως έγραψα, δεν θα είχε με τον «Δαλού» πρόβλημα. Αλλά για να περάσει από τα Γιάννενα ήθελε αβάντα. Που δεν την είχε.
• Κωνσταντινέας (Ηρακλής – Ατρόμητος 2-2). Εχει δίκιο που δεν μετρά το γκολ στο τέλος. Αλλά κάνει ό,τι μπορεί για να συνεχίσει ο Ηρακλής να έχει μαζί του μόνο άσχημα προηγούμενα και μάλιστα χωρίς να παίξει Ατρόμητο! Α, και πήρε κι άριστα!
• Βοσκάκης (Πανιώνιος – Πανθρακικός 3-1). Ακύρωσε ένα κανονικό γκολ του Πανιωνίου (το άλλο ήταν του επόπτη), αλλά δεν δίστασε να δείξει τη γρηγορότερη βούλα στην Ευρώπη! Εγραφα ότι «το να ορίζεται ένας διαιτητής δεύτερη διαδοχική φορά στο ματς της ίδιας ομάδας αποτελεί σίγουρα πρωτοτυπία». Το καταπληκτικό είναι ότι έφερε και στα δύο σερί παιχνίδια του στη Νέα Σμύρνη το ίδιο σκορ: αιώνια νίκη με 3-1!
• Αμπάρκιολης (ΠΑΟ – Αστέρας Τρίπολης 1-1). Θα μιλούσα για ιστορική πρόβλεψη της στήλης (έγραφα ότι «ο ΠΑΟ μια μικρή βοήθεια τη θέλει και καμιά κόκκινη μπορεί να βγει γρήγορα»), αν έδινε το πέναλτι στον Βύντρα στο ογδοντακάτι. Δεν παραπέμπεται από τον παρατηρητή, αλλά θα τιμωρηθεί πάραυτα.
• Καλόπουλος (ΠΑΟΚ – Αρης 4-1). Είπαμε, είναι ΠΑΟΚάκι και δεν το κρύβει. Είπαμε επίσης ότι τα «Αρειανά έχουν φτιάξει λίγο κλίμα, ποντάροντας στην γκρίνια, αλλά δύσκολα μασάει ο "Καλό"». Και μόνο που άφησε να γίνει ματς με πανό με χυδαίες βρισιές σε ποδοσφαιριστή, είναι λόγος για να πάει σπίτι του.
Κουίζ κοζωνικό
Για ποιον εμπλεκόμενο στην ιστορία της πώλησης της ΑΕΚ στον Κοζώνη έλεγαν τις προάλλες αστεία και γέλαγαν ενθυμούμενοι παλιά κατορθώματά του ο Αχιλλέας Μπέος και ο Δημήτρης Μελισσανίδης, που μάλιστα συμφωνούσαν πως ο μόνος λόγος που θέλει να μπλέξει με την ΑΕΚ είναι για να κυνηγάει τον Ντέμη;
Α) Για τον Θανόπουλο;
Β) Για τον Πρασά;
Γ) Για τον Παπαδημητρίου;
(Το να γελάει ο Αχιλλέας το βρίσκω λογικό, διότι είναι χωρατατζής. Το να γελάει ο «τίγρης», άκρως ανησυχητικό για την ΑΕΚ.)