Οι πηγές ρευστού από τους χορηγούς στερεύουν

Aρκεί μία υπερβολή που αναπαράγεται από τα media και το Διαδίκτυο για να δημιουργήσει σε κάποιους την αίσθηση ότι η υπερβολή ταυτίζεται με την πραγματικότητα. Και το όργιο της φετινής μεταγραφικής σπατάλης της Ρεάλ -και το δυναμικό μπάσιμο της Μάντσεστερ Σίτι στη μεταγραφική αγορά- σε πολλούς έχει δημιουργήσει την εντύπωση ότι το επαγγελματικό ποδόσφαιρο έμεινε αλώβητο από την παγκόσμια οικονομική κρίση. Μόνο που τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά.

Μπορεί πολλές ομάδες–επιχειρήσεις να μην αντιμετωπίζουν (χάρη στα χρήματα που πληρώνουν οι τηλεοράσεις για τηλεοπτικά δικαιώματα) την πίεση που βιώνουν άλλοι κλάδοι της οικονομίας, όμως όλοι, ακόμη και πολλοί μεγάλοι του χώρου, έχουν περιορίσει τα έξοδά τους σε σημαντικό βαθμό. Αυτός ο περιορισμός των δαπανών οφείλεται φυσικά στην κρίση που περιορίζει το εισόδημα των καταναλωτών, άρα και τα έσοδα των ομάδων.

Την ίδια χρονική στιγμή οι ομάδες πιέζονται και από χρέη που δημιούργησαν στο παρελθόν τόσο ώστε, ακόμη και παρά το γεγονός ότι τα επιτόκια έχουν μειωθεί σημαντικά, δυσκολεύονται να αποπληρώσουν αυτά τα χρέη. Συμπληρώστε επίσης ότι η ισχύς από φέτος του σχεδίου αδειοδότησης της ΟΥΕΦΑ υποχρεώνει τις ομάδες να βάλουν τάξη στα οικονομικά τους για να συνεχίσουν να αγωνίζονται στις ευρωπαiκές διοργανώσεις.

Δεν υπάρχει χαρακτηριστικότερο παράδειγμα από τη Λίβερπουλ, τα χρέη της οποίας δεν της επέτρεψαν να κάνει μεταγραφές και να ενισχυθεί. Αντίθετα, έπρεπε να πουλήσει ποδοσφαιριστές της και με τα χρήματα που εισέπραξε να βρει φτηνότερους αντικαταστάτες. Ανάλογη ήταν και η κατάσταση στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, που δεν μπορούσε να ξοδέψει για μεταγραφική ενίσχυση όλα τα χρήματα που πήρε από την πώληση του Ρονάλντο στη Ρεάλ.

Ακόμη και στην Αρσεναλ ο Βενγκέρ για μία ακόμη χρονιά πούλησε ακριβά για να μαζέψει χρήματα που θα του επιτρέψουν να βρει νεότερους και -κυρίως- φθηνότερους αντικαταστάτες, που θα προσπαθήσει να τους κάνει καλύτερους και να τους πουλήσει ακριβότερα στο μέλλον. Θυμίζω πως, σύμφωνα με τα οικονομικά στοιχεία που είχαμε υπόψη μας μέχρι τον Ιανουάριο του 2008, η Αρσεναλ έπρεπε να παράγει ένα ετήσιο κέρδος 25 εκατομμυρίων ευρώ -τουλάχιστον- για να ξεπληρώνει τα δάνεια που πήρε για την ανέγερση του «Emirates».

Το μέρος των κερδών που θα υπερέβαινε αυτά τα 25 εκατομμύρια θα δινόταν για μεταγραφές. Είναι γνωστό πως οι τέσσερις μεγάλοι του αγγλικού πρωταθλήματος έχουν χρέη -όλοι μαζί- που φτάνουν σχεδόν τα 2 δισ. ευρώ. Οταν λοιπόν οι ομάδες έχουν πίεση από τα χρέη των προηγούμενων ετών και όταν η οικονομική κρίση επηρεάζει τα έσοδά τους (στην Αγγλία, η πτώση στα εισιτήρια υπολογίζεται στο 10-15%), «μαζεύονται» και στις μεταγραφές.

Ομως η κρίση επηρεάζει και τους προϋπολογισμούς των εταιρειών που δαπανούσαν κονδύλια για διαφημίσεις και χορηγίες. Σύμφωνα με τα πορίσματα της έρευνας που πραγματοποίησε η μεγαλύτερη -ίσως- εταιρεία στην Αγγλία στον τομέα της αθλητικής χορηγίας, η brandRapport, ο τζίρος της διαφήμισης στη φανέλα των ομάδων της Πρέμιερ Λιγκ την τελευταία διετία σημείωσε πτώση 10 εκατομμυρίων στερλινών και διαμορφώθηκε στα 65 εκατομμύρια στερλίνες ετησίως.

Ομως, όπως δείχνει η έρευνα, μόνο οι δύο ομάδες του Μάντσεστερ, η Τσέλσι, η Αρσεναλ, η Λίβερπουλ, και η Τότεναμ έχουν τη δυνατότητα να προσελκύσουν (ή το έχουν ήδη καταφέρει) χορηγό στη φανέλα που μπορεί να δώσει αρκετά χρήματα. Οι άλλες ομάδες δυσκολεύονται πολύ να βρουν χορηγούς που είναι διατεθειμένοι να δώσουν αρκετά χρήματα, τουλάχιστον όσα έδιναν και πέρυσι. Η Κάρλσμπεργκ, που επί μια εικοσαετία ήταν χορηγός της φανέλας της Λίβερπουλ, φέτος τερματίζει τη συνεργασία της με την ομάδα του «Ανφιλντ» λόγω οικονομικών προβλημάτων.

Ο δρόμος στενεύει

H προαναγγελία των δυσκολιών, ιδίως των οικονομικών, δεν είναι καθόλου ευχάριστη υπόθεση και γι' αυτό οι άνθρωποι έχουν την τάση να προσπερνούν ηθελημένα τέτοιες δυσάρεστες αναγγελίες. Οταν πέρυσι ο μεγάλος ταξιδιωτικός οργανισμός XL κήρυξε πτώχευση, στη φανέλα της Γουέστ Χαμ -της οποίας ήταν χορηγός- υπήρξε μια μεγάλη «τρύπα».

Η λονδρέζικη ομάδα εμφανίστηκε σε ορισμένα παιχνίδια χωρίς χορηγό στη φανέλα και αυτή η «τρύπα» ήταν ένας προάγγελος της δύσκολης εποχής που θα ερχόταν για το ποδόσφαιρο. Ας σκεφθεί κάποιος ότι παρ' ότι το αγγλικό πρωτάθλημα είναι το πιο προβεβλημένο στον κόσμο, οι ομάδες της Πρέμιερ Λιγκ δυσκολεύονται να βρουν χορηγούς που θα πλήρωναν ικανοποιητικά για να διαφημιστούν σε μια φανέλα. Παράδειγμα η «μικρή» Πόρτσμουθ, η οποία από μία χορηγία στη φανέλα που της έδινε 3,5 εκατομμύρια τον χρόνο, έπεσε στις 250.000 στερλίνες.

Η έρευνα της brandRapport δείχνει πως, σε ό,τι αφορά τους χορηγούς, οι πολυεθνικές επέλεγαν τις ομάδες με τη μεγαλύτερη προβολή ενώ οι μικρότερες εθνικές επιχειρήσεις τις μεσαίες και μικρές ομάδες. Οι πολυεθνικές μπορούσαν να πληρώσουν ένα χορηγικό συμβόλαιο μεγάλης χρονικής διάρκειας -που θα απέφερε κέρδη- με μια μεγάλη ομάδα, επειδή αυτή μπορούσε να έχει μια σταθερότητα που δύσκολα θα επιδείκνυε μια μεσαία ομάδα.

Φυσικά, οι πολυεθνικές επιχειρήσεις που είχαν τη δυνατότητα να πληρώσουν μεγάλα χορηγικά συμβόλαια προέρχονταν από κλάδους με υψηλή κερδοφορία και «ανάπτυξη», δηλαδή από τον χρηματοπιστωτικό (ο οποίος, ουσιαστικά, δημιούργησε και εξέθρεψε την κρίση), με τράπεζες και ασφαλιστικές εταιρείες να έχουν τη μερίδα του λέοντος στις χορηγικές συμφωνίες.

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας, από τις 90 χορηγικές συμφωνίες που υπογράφηκαν το 2008, οι 67 έγιναν από ασφαλιστικές και τραπεζικές εταιρείες και από τις υπόλοιπες συμφωνίες το μεγαλύτερο μέρος αφορούσε βιομηχανίες μπίρας και κρασιών.

«Νόμιμη» συνένωση

Αυτό το σκάνδαλο της συνένωσης Αιγάλεω – Ηλυσιακού άραγε θα απασχολήσει την ηγεσία του Υφυπουργείου Αθλητισμού ή κάποιον άλλον; Ισως και εισαγγελέα, για το αν υπάρχουν σε αυτή την ιστορία κάποιες σκοτεινές πτυχές; Οι φίλοι και των δύο ομάδων αντιτίθενται στη «νόμιμη» συνένωση, την ώρα που υπήρξαν παραβιάσεις νόμων και διατάξεων χωρίς να επιβληθούν ποινές.

Φυσικά, αν δεν θέλουμε διαφάνεια στο ποδόσφαιρο και αν η διαπλοκή καθορίζει την πραγματικότητα του παιχνιδιού, τότε δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας και γκρίνιας. Αν οι φίλοι του Αιγάλεω και του Ηλυσιακού θέλουν, ας ψάξουν λίγο τη συμφωνία παραχώρησης του γηπέδου στον Θ. Μητρόπουλο από τη Δημοτική Αρχή του Αιγάλεω. Εγιναν όλα σύννομα και διαφανή;

Αν αυτή η συνένωση περάσει έτσι, τότε κανείς (και αυτό δεν αφορά όλους τους φιλάθλους) δεν θα μπορεί να διαμαρτύρεται για τις πληγές του ελληνικού ποδοσφαίρου. Ισως, τελικά, η μεγαλύτερη υποχρέωση εκείνων που διαχειρίζονται το κράτος να είναι η εκπαίδευση των υπηκόων στην επίδειξη ανοχής απέναντι στην παρανομία.