Αμερικανάκια στην μπάλα

Eκτός από τις βουβουζέλες και τον εκνευρισμό που προκαλούν, τι άλλο μάθαμε από τη διοργάνωση του Confederations; Οτι αυτή την εποχή στη Ν. Αφρική κάνει κρύο, πράγμα που θα δυσκολέψει αρκετούς και πιθανόν να είναι ένας παράγοντας που θα συμβάλει στη δημιουργία εκπλήξεων. Μάθαμε επίσης ότι οι Νοτιοαφρικανοί έχουν πολύ καλύτερη ομάδα από όσο πιστεύαμε οι περισσότεροι, που τους θεωρούσαμε ένα βολικό σάκο του μποξ. Τι άλλο; Α, ότι οι Ισπανοί μπορούν να χάσουν και ακόμη ότι η Βραζιλία μπορεί να παρουσιάζει αυξομειώσεις στην απόδοσή της, αλλά είναι αυτό που δείχνουν η φανέλα της και η ιστορία της. Μία ομάδα μπαλαδόρων που μπορούν να κερδίσουν οποιοδήποτε παιχνίδι. Τίποτε άλλο; Ναι, κάτι ακόμη. Οτι το να σε λένε «Αμερικανάκι» στην μπάλα, δεν είναι πια υποτιμητικός χαρακτηρισμός. Φαντάζομαι πως όσοι δεν παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο θα εξεπλάγησαν από την εικόνα που παρουσίασε η εθνική ομάδα ποδοσφαίρου των ΗΠΑ. Οι υποψιασμένοι φυσικά είχαν δει τα σημάδια από το Μουντιάλ του 2002, όταν τότε άρχισαν να φαίνονται οι πρώτοι καρποί μιας προσπάθειας που ξεκίνησαν οι Αμερικανοί από τα τέλη της δεκαετίας του '80. Τότε που αποφάσισαν να υιοθετήσουν μία τελείως διαφορετική προσέγιση στο soccer, αφού για τους Αμερικανούς football παραμένει το rugby. Η αλήθεια είναι ότι η πρώτη προσπάθεια που έγινε για να αποκτήσει ρίζες το ποδόσφαιρο στις ΗΠΑ με το πείραμα της ποδοσφαιρικής ομάδας Κόσμος της Ν. Υόρκης, παρά την πρόσκαιρη δημοσιότητα που απέκτησε, κατέληξε σε αποτυχία. Οι Αμερικανοί τότε πίστεψαν ότι θα μπορούσαν να κάνουν το παιχνίδι δημοφιλές, υιοθετώντας μία προσέγγιση χολιγουντιανού τύπου, φέρνοντας στις ΗΠΑ μεγάλους αστέρες του ευρωπαϊκού και του παγκόσμιου ποδοσφαίρου, που βρίσκονταν σε ηλικία συνταξιοδότησης. Πελέ, Κρόιφ, Μπεστ, Μπεκενμπάουερ, Κινάλια και ένα σωρό άλλοι πήγαν, «έπαιξαν», πήραν καλά χρήματα, αλλά δεν κάνεις δημοφιλές ένα παιχνίδι όταν το μετατρέπεις σε νεκροταφείο ελεφάντων. Οι Αμερικανοί ήξεραν καλύτερα από τον καθένα πώς να βγάζουν κέρδη από τα σπορ και ήξεραν ότι το ποδόσφαιρο, το soccer, είναι το δημοφιλέστερο άθλημα στον κόσμο. Αυτό σημαίνει μεγάλη προβολή, πολλή διαφήμιση, άρα και χρήμα. Αλλαξαν λοιπόν στρατηγική και άρχισαν να δουλεύουν με σύστημα και σε βάθος. Τη δημοσιότητα που επιδίωκαν κατάλαβαν πως θα μπορούσαν να την πετύχουν μόνο με τη διοργάνωση ενός Παγκοσμίου Κυπέλλου στο έδαφός τους. Που είναι και το αθλητικό γεγονός με την υψηλότερη τηλεθέαση. Διπλάσια από τους Ολυμπιακούς. Πολύ μεγάλη βοήθεια στην προσπάθειά τους αυτή, να εργαστούν δηλαδή στην ανάπτυξη του ποδοσφαίρου, τους πρόσφερε και η ανάπτυξη της NIKE, της εταιρείας που εξασφάλισε συνεργασία με αρκετές ομάδες και ομοσπονδίες, μεταφέροντας ένα σημαντικό know how που μέχρι τότε οι Αμερικανοί δεν διέθεταν. Οπως συμβαίνει με κάθε άθλημα, η ανάπτυξή του εξαρτάται από τις επενδύσεις σε τμήματα υποδομής και τις μικρές ηλικίες. Σύμφωνα με τα στοιχεία που υπάρχουν από το 2005, τουλάχιστον 10 εκατομμύρια πιτσιρικάδες κάτω των 12 ετών είναι σε ακαδημίες ποδοσφαίρου σε όλες τις ΗΠΑ. Σε μία χώρα όπου οι λατινογενείς μετανάστες, οι οποίοι αγαπούν το ποδόσφαιρο πολύ περισσότερο από τους γηγενείς, αποτελούν ένα όλο και μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού. Πέρα, όμως, από τα τμήματα υποδομής οι Αμερικανοί έφεραν το ποδόσφαιρο και στα πανεπιστήμια και με δεδομένη τη μεθοδικότητα, το σύστημα, τα μέσα και την οργάνωση της ανώτατης εκπαίδευσής τους κατάφεραν να δημιουργήσουν πολλά κύτταρα ανάπτυξης. Και τα αποτελέσματα αυτής της ανάπτυξης –που μπορεί να παράγει εκπλήξεις- τα είδαμε στη Ν. Αφρική και θα τα δούμε και του χρόνου, στο Παγκόσμιο Κύπελλο.

Αθλημα με συνεχή ανάπτυξη

Aναμφίβολα η παγκοσμιοποίηση συνέβαλε καθοριστικά στην εξέλιξη του παιχνιδιού και στις ΗΠΑ, όπου θεωρείται το άθλημα με τη μεγαλύτερη ανάπτυξη και το διαρκώς αυξανόμενο ενδιαφέρον από την πλευρά του κοινού. Η παγκοσμιοποίηση άλλαξε τη μορφή όλων των παιχνιδιών. Το ΝΒΑ κάποτε ήταν ένα πρωτάθλημα στο οποίο μετείχαν αποκλειστικά Αμερικανοί. Οπως και το χόκεϊ στον πάγο ή το μπέιζμπολ.

Τώρα τα πράγματα έχουν αλλάξει. Και το ποδόσφαιρο δεν μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Μάλιστα, στην ανάπτυξή του έχει συντελέσει και το γεγονός ότι είναι πολύ δημοφιλές ανάμεσα στις γυναίκες, μια και η εθνική ομάδα των Γυναικών έχει κατακτήσει Παγκόσμια Κύπελλα και θεωρείται από τις πιο ισχυρές στον κόσμο. Τα πανεπιστήμια, όπως έγραψα πιο πριν, έχουν παίξει σημαντικό ρόλο καθώς εκεί πια το ποδόσφαιρο «διδάσκεται».

Αναλύονται τα πάντα. Τεχνικά, αγωνιστικά, ζητήματα φυσιολογίας των αθλητών, οικονομικά. Αν η προσέγγιση του παιχνιδιού ήταν επιδερμική, οι Αμερικανοί μέσα στο γήπεδο –αγωνιστικά εννοώ- θα εμφάνιζαν μία εικόνα όπου όλοι κλείνονται πίσω και παίζουν ένα καταστροφικό ποδόσφαιρο, με στόχο να μη δεχθούν γκολ.

Ομως, αυτό που είδαμε στον αγωνιστικό χώρο δείχνει μία ομάδα που έχει μελετήσει τον αντίπαλο, επιλέγει αγωνιστικό σύστημα και το υπηρετεί με υψηλή αξιοπιστία, έχει καλή τεχνική αλλά και φυσική κατάσταση και έχει μάθει να περιμένει. Οι Ισπανοί που υποτίμησαν αυτά τα στοιχεία το πλήρωσαν ακριβά και πιθανόν το ίδιο να πάθαιναν και οι Βραζιλιάνοι, αλλά η απειρία κάποιων ποδοσφαιριστών της εθνικής των ΗΠΑ και ίσως και το ξάφνιασμα των ίδιων των Αμερικανών που βρέθηκαν να προηγούνται 2-0 να έπαιξαν τον ρόλο τους.

Οι δηλώσεις του Λάντον Ντόνοβαν, του σταρ αυτής της ομάδας, μετά τον τελικό με τη Βραζιλία είναι ενδεικτικές της ποδοσφαιρικής τους νοοτροπίας και των βλέψεών τους. «Από αυτό που έγινε σήμερα μπορούμε μόνο να μάθουμε και να φροντίσουμε να μην επαναλάβουμε τα ίδια λάθη». Αν αυτό σας δείχνει την εικόνα μιας ομάδας που δεν ξέρει ή δεν μπορεί, ξέρετε πολύ λίγα. Και θα έχετε όλον τον χρόνο να το ανακαλύψετε στο Παγκόσμιο Κύπελλο του χρόνου.

Τους λείπει μία επιτυχία

Αυτό που λείπει από το αμερικανικό ποδόσφαιρο είναι μία μεγάλη επιτυχία. Οχι πως η νίκη απέναντι στην Ισπανία είναι μικρό πράγμα, αλλά εκείνο που χρειάζονται είναι μία μεγάλη διάκριση σε επίπεδο Παγκοσμίου Κυπέλλου. Μία τρίτη θέση ή συμμετοχή στον τελικό. Μπορεί κάτι τέτοιο να μοιάζει ανέκδοτο, αλλά στο ποδόσφαιρο υπάρχει ακόμη χώρος για εκπλήξεις.

Που αρκετές φορές δεν είναι τίποτε περισσότερο από τη δυνατότητα να δεις ένα συμβάν από άλλη πλευρά. Οταν η Σενεγάλη νίκησε τους Γάλλους στο εναρκτήριο παιχνίδι του Μουντιάλ του 2002 πολλοί εξεπλάγησαν, αλλά κάποιοι ήξεραν ότι από τη στιγμή που όλοι οι παίκτες εκείνης της εθνικής αγωνίζονταν σε γαλλικές ομάδες και το γαλλικό ποδόσφαιρο είχε υιοθετήσει ουσιαστικά το ποδόσφαιρο της Σενεγάλης, ήταν ζήτημα χρόνου να συμβεί κάτι τέτοιο.

Από τους 23 παίκτες που είχε η αμερικανική αποστολή στη Ν. Αφρική, οι 16 αγωνίζονται στην Ευρώπη και μαθαίνουν. Στο Μουντιάλ του 2002 μόνο 7 μέλη της αποστολής αγωνίζονταν στην Ευρώπη. Και ξέρετε, αυτή τη γνώση έχουν όλες τις δυνατότητες –όπως έδειξαν– να την αξιοποιήσουν.