Aν έπρεπε να κάνουμε μία αποτίμηση της προσφοράς του Ζιλμπέρτο Σίλβα στον Παναθηναϊκό και το ελληνικό ποδόσφαιρο, η ζυγαριά θα σταματούσε κάπου στη μέση. Ο Βραζιλιάνος πρόσθεσε πρεστίζ στο ελληνικό ποδόσφαιρο και στην ομάδα που τον πλήρωσε αδρά, έδωσε ηρεμία στο κέντρο της, ξόρκισε το φάντασμα του Φλάβιο Κονσεϊσάο κι έκανε μερικά πραγματικά καλά παιχνίδια. Από την άλλη, ο Ζιλμπέρτο μάρκαρε λιγότερο από τον Σιμάο. Λογικό όχι απλώς λόγω ηλικίας, αλλά κυρίως λόγω αγωνιστικής ταυτότητας. Ο Ζιλμπέρτο ποτέ δεν ήταν Σιμεόνε, Μακελελέ, Γκατούζο ή Βιεϊρά. Ετρεξε λιγότερο από τον περσινό Μάτος που του πήρε ουσιαστικά τη θέση στην ενδεκάδα.

Το περίμενα κι αυτό. Ο Παναθηναϊκός δεν ψώνισε ένα «μηχανάκι» για το κέντρο του (τέτοια είχε), αλλά έναν παίκτη που θα κρατούσε την μπάλα, θα περνούσε καμιά κάθετη μπαλιά, θα απειλούσε πού και πού. Αλλά κυρίως επένδυσε τα χρήματά του σε έναν άψογο επαγγελματία με μια σχεδόν ζεν ηρεμία που τον βοηθά να κοντρολάρει τα νεύρα του το ίδιο καλά με την μπάλα, έναν παίκτη που είναι online με τον Υψιστο και παίρνει δύναμη από την πίστη του, έναν άνθρωπο δίπλα στον οποίο θα γίνονταν καλύτεροι όχι μόνο οι συνοδοιπόροι του στο κέντρο, αλλά όλοι οι πιτσιρικάδες της ομάδας που θα είχαν μάτια κι αυτιά ανοικτά.

Το κακό είναι ότι στον Παναθηναϊκό, όσο κι αν δεν το είπαν φόρα παρτίδα, έκαναν το ίδιο λάθος που είχαν διαπράξει και μερικά χρόνια πριν με τον Φλάβιο: πήραν έναν πολύπειρο αμυντικό χαφ με την προσδοκία να γίνει ο ηγέτης της ομάδας. Και μάλιστα σε μια ομάδα που το 80% των επιθέσεων ξεκινά ή δημιουργείται από τον Καραγκούνη –όχι λόγω βεντετισμού, αλλά διότι ο «Κάρα» αυτός είναι και δεν θα αλλάξει για κανέναν στα 30τόσα του. Το αποτέλεσμα ήταν να αρχίσουν οι γκρίνιες όταν διαπίστωσαν ότι ο Βραζιλιάνος δεν είναι ηγέτης, αλλά δεν μπόρεσαν να καταλάβουν ότι είναι ένας υπέροχος υπασπιστής του βασιλιά. Μόνο που στον Παναθηναϊκό βασιλιάς δεν υπάρχει.

Στην Αρσεναλ ο Ζιλμπέρτο έπαιζε δίπλα στον Βιεϊρά και μετά δίπλα στον Φάμπρεγας. Είχε μπροστά του κατά καιρούς τον Ανρί, τον Πιρές, τον Λιούνμπεργκ, τον Κανού, τον Μπέργκαμπ. Είχε πίσω του τον Κάμπελ και τον Κόλο Τουρέ, τον Ασλεϊ Κόουλ και τον Λαουρέν. Ηταν πολύτιμο γρανάζι της μηχανής του Βενγκέρ κι όχι το βασικό της εξάρτημα.

Χαρακτηριστική είναι η χθεσινή δήλωση κοτζάμ Φάμπρεγας, που λέει ότι «είχαμε πρόβλημα φέτος, διότι μας λείπει ένα παίκτης σαν τον Ζιλμπέρτο» –αν δεν είναι αυτό κοπλιμάν, ποιο είναι; Εκεί ήταν μέλος μιας ομάδας με ταυτότητα και προσωπικότητα, με έναν τρόπο παιχνιδιού τον οποίο ο προπονητής, έπειτα από τόσα χρόνια στο πόστο του, είχε περάσει πλέον στο DNA των παικτών. Στον Παναθηναϊκό αντίθετα, όπου κάθε χρόνο προπονητής και παίκτης αλλάζουν σαν τα φανάρια στις διασταυρώσεις, βρήκε ένα διαφορετικό κόσμο.

Ακούω πολύ συχνά φίλους Ολυμπιακούς να αναρωτιούνται μεγαλόστομα «μα, πώς γίνεται ο Ντούνγκα να παίρνει τον Ζιλμπέρτο και όχι τον Ντουντού»; Είναι αλήθεια πως αν ο εκλέκτορας της «σελεσάο» δεν ήξερε κανέναν από τους δυο τους κι αποφάσιζε να πάρει οπωσδήποτε έναν παίκτη από το ελληνικό πρωτάθλημα, τον Ντουντού θα έβαζε στο μπλοκάκι του. Ή τον περσινό Μάτος. Μόνο που ο Ντούνγκα μπορεί να πάσχει σε ενδυματολογική αισθητική, όπως μαρτυρούν τα πουκάμισά του που είναι στα όρια του κιτς, αλλά όχι σε ποδοσφαιρική.

Και ξέρει πόσο καλά λειτουργεί ο Ζιλμπέρτο σε ένα σύνολο όπως αυτό που έχει στα χέρια του. Με Κακά, Λουίς Φαμπιάνο, Πάτο, Ρομπίνιο και Νιλμάρ να εναλλάσσονται μπροστά του. Με Μαϊκόν, Λούσιο, Ζουάν, Ντάνι Αλβες, Κλέμπερ πίσω του. Με Κλέμπερσον, Ελάνο, Μέλο, Ζοσουέ κάπου δίπλα ή παραδίπλα του. Θα έλεγα ότι ο Ντουντού είναι καλός για εντός κι ο Ζιλμπέρτο για εκτός –δεν είναι τυχαίο ότι τα πιο μεστά του παιχνίδια τα έκανε φέτος κυρίως στο Τσάμπιονς Λιγκ.

Από την άλλη μεριά, παιχνίδι όπως αυτό του Τζιόλη στη Βρέμη δεν έκανε, ούτε καν το πλησίασε. Και στις συνειδήσεις των Παναθηναϊκών θα ήταν πολύ ψηλότερα αν είχε βάλει ένα από τα δυο τετ α τέτ κόντρα στην ΑΕΚ, άσχετα με το πόσο θα άλλαζε η τελική κατάταξη της ομάδας. Αν ευσταθούν τα σενάρια για Γιουβέντους –κουβέντα να γίνεται διότι μου φαίνονται πολύ μακρινά– είτε για πώληση είτε για ανταλλαγή με Μέλμπεργκ, θα είναι ένα συναινετικό «διαζύγιο» που θα αφήσει μόνο φίλους: στην Ιταλία θα είναι ευτυχείς διότι θα έχουν αποκτήσει τον «Ζιλμπέρτο της Αρσεναλ», δηλαδή το χρήσιμο γρανάζι για το δικό τους δεμένο σύνολο.

Και στην Ελλάδα δυο φορές ευτυχείς, διότι δεν θα ψάχνουν πού θα χωρέσει ο Κατσουράνης ή ο Ενχελααρ και θα γλιτώσουν όσα έχει λαμβάνειν ο Βραζιλιάνος φέτος και του χρόνου. Αλλά επειδή δεν υπάρχει ευτυχία που να κόβεται στα τρία και πιθανότατα θα είναι και φέτος μαζί μας ο Ζιλμπέρτο, ας προσπαθήσει ο Τεν Κάτε να πάρει περισσότερα φέτος από αυτόν, χτίζοντας την ομάδα όχι πάνω του, αλλά μαζί του. Θα ωφεληθούν όλοι: ο προπονητής, η ομάδα και ο ίδιος ο Ζιλμπέρτο, για τη ρημάδα την υστεροφημία του. Πάντα με τη βοήθεια του Θεού...

ON DEMAND: Όλα τα ρεπορτάζ στο επίσημο κανάλι του bwinΣΠΟΡ FM στο youtube