Οι «καλοί» κερδίζουν πάντα

Ηταν ένα παιχνίδι που όλοι είχαν χαρακτηρίσει «Dream final» και θα ήταν και «Dream game» αν η Γιουνάιτεντ δεν «βραχυκύκλωνε» τόσο πολύ. Ή, αν θέλετε, δεν την έβαζε τόσο εύκολα στο περιθώριο αυτή η χορταστική ομάδα του Πέπε Γκουαρντιόλα. Οχι πως δεν παρακολουθήσαμε ένα ωραίο παιχνίδι, το αντίθετο. Ομως, φαντάζομαι πως το παιχνίδι θα ήταν πολύ περισσότερο ενδιαφέρον αν μπορούσαμε να δούμε τη σύγκρουση δύο διαφορετικών αγωνιστικών νοοτροπιών. Τη σύγκρουση, βέβαια, δεν την είδαμε.

Μετά το 10λεπτο που σκόραρε ο Ετό, οι Αγγλοι εξαφανίστηκαν και η τεχνική κατάρτιση της Μπάρτσα κέρδισε τον χώρο και τον χρόνο. Και να σκεφθεί κάποιος ότι ο σερ Αλεξ είχε πιστωθεί ως πλεονέκτημα την ικανότητά του να διαχειρίζεται παιχνίδια τέτοιας μορφής. Οσο καλή και ασυναγώνιστη –σε τεχνικό επίπεδο– και να είναι η Μπάρτσα, δεν μπορώ να εξηγήσω αυτό το μπλακ άουτ της Μάντσεστερ. Ισως οι πειραματισμοί του Φέργκιουσον στον καταρτισμό της αρχικής ενδεκάδας και ένα τρικ –προβλέψιμο όμως- στο οποίο κατέφυγε ο Γκουαρντιόλα να έκαναν όλη τη δουλειά.

Πριν από το παιχνίδι σχεδόν όλη η συζήτηση αφορούσε την απόδοση που θα μπορούσαν να έχουν οι επιθετικοί των δύο ομάδων, αφού εκεί συγκεντρωνόταν η δύναμη πυρός και των δύο. Η εκτίμηση ότι η απόδοση των επιθετικών θα έκρινε το παιχνίδι έμοιαζε πολύ λογική για δύο από τις πιο επιθετικές ομάδες της χρονιάς. Αλλά τα πράγματα εξελίχθηκαν διαφορετικά. Οι δύο αντίπαλοι του χθεσινού τελικού παρατάχθηκαν με διάταξη 4-3-3. Μία διάταξη στην οποία το βάρος περνά στην επιθετική τριπλέτα.

Και στον προχθεσινό τελικό ο Γκουαρντιόλα έκανε τη μόνη ίσως παρέμβαση που έκανε ολόκληρη τη χρονιά στο αγωνιστικό σύστημα της Μπάρτσα. Τράβηξε τον Ετό προς τα δεξιά και τον Μέσι λίγο πάνω από τους χαφ, στο κέντρο, γεγονός που μπέρδεψε και την άμυνα της Γιουνάιτεντ και τη μεσαία της γραμμή. Ο Φέργκιουσον από την περασμένη εβδομάδα είχε ομολογήσει ότι η μεγάλη δύναμη της Μπάρτσα βρίσκεται στη μεσαία της γραμμή. Οι χαφ της είναι που οικοδομούν το περιβάλλον ανάπτυξης της επιθετικής της γραμμής.

Από τη στιγμή που στη μεσαία γραμμή της Μπαρτσελόνα προστέθηκε ένας ακόμη μέσος, στα μετόπισθεν μετά το αρχικό δεκάλεπτο ο Τουρέ βρήκε τα πατήματά του σε μία θέση που δεν είναι εκείνη στην οποία αγωνίζεται, και στη Μάντσεστερ –εκτός από το όποιο ξάφνιασμα– η απόδοση κάποιων ποδοσφαιριστών κυμάνθηκε σε πολύ χαμηλά επίπεδα, η εικόνα του παιχνιδιού δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετική.

Ο Μέσι λειτουργούσε ως σύνδεσμος ανάμεσα στους χαφ και την επίθεση βοηθώντας παράλληλα τους επιθετικούς και η πίεση που οι Αγγλοι θα έπρεπε να ασκήσουν πάνω στους Τσάβι και Ινιέστα με κάποια τάκλιν και ίσως κάποια δυνατά μαρκαρίσματα έλειψε. Ετσι η Μπάρτσα εξασφάλισε μία ηρεμία που δεν μπορούσε να διαταράξει την επιθετική της ανάπτυξη. Δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι απέναντι στους Αγγλους δεν βρισκόταν μία οποιαδήποτε ομάδα, αλλά η ομάδα με την καλύτερη επίθεση στην Ευρώπη και τους κορυφαίους ποδοσφαιριστές.

Οι Καταλανοί ευτύχησαν να προηγηθούν και, με δεδομένη την ικανότητά τους να κυκλοφορούν με αφάνταστη ευχέρεια και ταχύτητα την μπάλα στον αγωνιστικό χώρο, η ζυγαριά είχε ήδη αρχίσει να γέρνει προς το μέρος τους. Μετά το γκολ του Ετό, αλλά και μετά το γκολ του Μέσι, η εικόνα του παιχνιδιού έδειχνε πιθανότερο η Μπάρτσα να πετύχει ένα ακόμη τέρμα, παρά να δεχθεί κάποιο γκολ.

Ο ρυθμός, η ταχύτητα και η κατοχή, τρεις παράγοντες που κρίνουν τα παιχνίδια, ήταν στον έλεγχο της Μπάρτσα. Της ομάδας που ενθουσιάζει κάθε φίλαθλο με το θεματικό και χωρίς σκοπιμότητες ποδόσφαιρο που παίζει. Και όπως συμβαίνει και με τις ταινίες που στο τέλος κερδίζουν πάντα οι καλοί, η Μπάρτσα κατάφερε να βάλει στην προθήκη της το τρίτο μεγάλο τρόπαιο της ιστορίας της.

Τα διαβολεμένα φράκταλς

Αυτόν τον «πονοκέφαλο» τον συνάντησα πριν από μερικά χρόνια σε ένα κείμενο του Στίβεν Χόκινγκ. Μετά, τον συναντούσα όλο και συχνότερα. Πέρυσι είχα διαβάσει και ένα καλό αστυνομικό με τίτλο «φράκταλ Φόνοι». Προχθές στο παιχνίδι της Μπάρτσα είχαμε τον «χτυπημένο» μαθηματικό της παρέας που μας έλεγε ότι η γραμμική απεικόνιση του τρόπου που αλλάζουν μπαλιές οι Καταλανοί φτιάχνει φράκταλς. Τι είναι λοιπόν αυτά τα φράκταλς ή μορφοκλαστικά σύνολα στα ελληνικά; Είχα συναντήσει και άλλες φορές τον ορισμό, αλλά δεν τον θυμόμουν και ζήτησα από τον «χτυπημένο» να μου εξηγήσει με τρόπο που να καταλαβαίνω.

Είναι παγκοίνως γνωστό ότι σε ζητήματα τέτοιας φύσεως παρουσιάζω –σε ό,τι αφορά την αντίληψη– τα ανακλαστικά ενός οικοδομικού υλικού. Λοιπόν, όσοι δεν κάναμε κοπάνες από τη Γεωμετρία του σχολείου μάθαμε ότι στον κόσμο γύρω μας υπάρχουν αντικείμενα που έχουν μία, δύο ή τρεις διαστάσεις, είναι δηλαδή είτε γραμμές είτε επιφάνειες στερεά σώματα. Η πραγματικότητα όμως είναι πολύ πιο σύνθετη, αφού στη φύση συναντάμε αντικείμενα που δεν είναι δυνατό να περιγραφούν με αυτές τις γεωμετρικές μορφές.

Τα φράκταλς εισήχθησαν τις τελευταίες δεκαετίες στα σύγχρονα Μαθηματικά για να καλύψουν αυτό ακριβώς το κενό. Μέχρι σήμερα η έρευνα σε αυτόν τον νέο κλάδο των Μαθηματικών είχε επικεντρωθεί στη μελέτη των ιδιοτήτων των φράκταλς που έχουν ήδη δημιουργηθεί, ενώ στις εφαρμοσμένες θετικές επιστήμες εξίσου μεγάλο ενδιαφέρον έχει και η διαδικασία δημιουργίας τους. Τώρα γνωρίζουμε πως η διαδικασία δημιουργίας των φράκταλς μπορεί να θεωρηθεί ότι περιγράφει την ανάπτυξη καρκινικών όγκων και μικροτσίπ.

Το βασικό χαρακτηριστικό των φράκταλς είναι η αυτοομοιότητα, η ιδιότητα δηλαδή σύμφωνα με την οποία η μεγέθυνση μιας μικρής περιοχής του αντικειμένου δίνει ένα σχήμα ίδιο με το αρχικό, και η διαδικασία αυτή μπορεί να συνεχιστεί σε ολοένα μικρότερες κλίμακες. Η ιδιότητα αυτή κάνει τα μορφοκλασματικά σύνολα να είναι τα περισσότερο «ανώμαλα» γεωμετρικά αντικείμενα, τόσο «ανώμαλα» ώστε δεν είναι δυνατό να περιγραφούν από την κλασική Γεωμετρία. Και από ό,τι λέει ο «χτυπημένος», όταν μάθουμε πώς ακριβώς φτιάχνονται τα φράκταλς, θα μπορέσουμε, λέει, να φτιάχνουμε γρήγορα και φθηνά εξαιρετικής ποιότητας μικροτσίπ (που μετά θα μας τα φυτεύουν όταν γεννιόμαστε).

Τηλεμαχίες για γέλια

Αναρωτιέμαι: υπάρχει άνθρωπος που θα καθόταν να δει αυτό το ελληνικής έμπνευσης debate –που καλώς ονομάζουμε τηλεμαχία, γιατί το debate είναι κάτι άλλο– και το συμπέρασμα που θα έβγαζε, σύμφωνα με τις απαντήσεις των πολιτικών αρχηγών στις ερωτήσεις των τηλε-δημοσιογράφων, θα βάρυνε στην επιλογή του για τις Ευρωεκλογές; Αν υπάρχει άνθρωπος που το έκανε, κερδίζει όλα τα βιβλία του Λιακοπροφήτη και ένα πτυχίο της αρεσκείας του.

Οι Ελληνες θα πάνε να ψηφίσουν για τις Ευρωεκλογές αγνοώντας τι είναι, πώς δουλεύει και για λογαριασμό ποιανού αυτό το πολιτειακό έκτρωμα –ούτε μόρφωμα δεν είναι– που ονομάζεται Ε.Ε. Και η ευθύνη για τούτη την άγνοια δεν είναι εξ ολοκλήρου δική τους. Τα δύο κόμματα εξουσίας είχαν πάμπολλα συμφέροντα στη διατήρηση αυτής της άγνοιας και παράλληλα την καλλιέργεια μίας ψευδούς εικόνας για την Ε.Ε. Αλλά με δεδομένο ότι το 75% της νομοθεσίας μας αποφασίζεται από την Ε.Ε., υπέρ ποίου άραγε θα λειτουργήσει η αποχή στις Ευρωεκλογές;