Eξι αξιοπρόσεκτα «συν» της δουλειάς του Βαλβέρδε

Τι κατόρθωσε και τι όχι ο Βαλβέρδε στον πάγκο του Ολυμπιακού; Τι κατόρθωσε και τι όχι ο Ολυμπιακός με τον Ερνέστο προπονητή; Ερωτήματα παραπλήσια, αλλά όχι ταυτόσημα. Ακολουθούν συνοπτικός απολογισμός και μια απόπειρα αξιολόγησης πεπραγμένων. Με εκκίνηση από τα «αγκάθια».

Η ομάδα έμεινε εκτός ομίλων του Τσάμπιονς Λιγκ και αποκλείστηκε στο ΟΥΕΦΑ από τη Σεντ Ετιέν. Στο μεσοδιάστημα πρόλαβε να χαρίσει στους οπαδούς της δύο «μαγικές» βραδιές, από εκείνες που μνημονεύονται εσαεί, στις αναμετρήσεις με Μπενφίκα και Χέρτα. Αυτό βεβαίως δεν αίρει την αποτυχία στο ευρωπαϊκό πεδίο. Θα επαναλάβουμε όμως το (ρητορικό) ερώτημα: τα τελευταία 10-15 χρόνια ποιος προπονητής οδήγησε τον Ολυμπιακό σε επιτυχία στις ευρωπαϊκές «εξετάσεις», στην πρώτη του θητεία στον «ερυθρόλευκο» πάγκο; Η απάντηση είναι το ψευδώνυμο, με το οποίο ο Οδυσσέας συστήθηκε στον Κύκλωπα: ο Κανένας. Στην «πρώτη» του Μπάγεβιτς ο Ολυμπιακός τα θαλάσσωσε με αντίπαλο τη Φερεντσβάρος. Στην παρθενική σεζόν του Λεμονή, η ομάδα τερμάτισε τελευταία σε όμιλο του Τσάμπιονς Λιγκ -για πρώτη, έως τότε, φορά.

Ναι, αναφερόμαστε στους δύο προπονητές που κάποια στιγμή (όχι όμως στην αρχή) πρόσφεραν ευρωπαϊκές επιτυχίες στον Ολυμπιακό και οι οποίοι –εν αντιθέσει προς τον Βαλβέρδε– ήταν εξαρχής γνώστες του ελληνικού ποδοσφαίρου, της πολυθρύλητης «νοοτροπίας του» κ.λπ., κ.λπ. Να αναζητήσουμε τρίτο; Θα πρέπει να επιμηκύνουμε το μακροβούτι στον χρόνο, φθάνοντας στο 1992-93 και στην πρόκριση στους «8» του Κυπελλούχων. Επί Μπλαχίν, αλλά όχι στην πρώτη του χρονιά στον Ολυμπιακό.

Ο γράφων έχει εξηγήσει κατά καιρούς γιατί θεωρεί μικρό το μερίδιο της ευθύνης που αναλογεί στον Βαλβέρδε για το κάζο της Ανόρθωσης και τι ακριβώς (θεωρεί ο γράφων πως) θα πρέπει να καταλογιστεί στον Βάσκο για την αποτυχία με τη Σεντ Ετιέν. Δηλαδή, η ελλιπής «ακτινογράφηση» της γαλλικής ομάδας πριν από το πρώτο παιχνίδι και η εμφανής πρόταξη –εκείνη την περίοδο- του στόχου να διασφαλιστεί, όσο το δυνατόν νωρίτερα, ο εγχώριος τίτλος. Οσο, όμως, λογικό ηχεί το να λες «το παράκανε ο Βαλβέρδε –αγχώθηκε με το πρωτάθλημα και δεν κράτησε φρέσκα τα ατού της ομάδας για το ΟΥΕΦΑ»– άλλο τόσο είναι δίκαιο να λάβεις υπόψη δύο παραμέτρους.

Η πρώτη: το συγκεκριμένο άγχος είναι εξηγήσιμο -αν όχι αναπόφευκτο- σε μία ομάδα που μπορεί τον ένα μήνα να κάνει εξαιρετικές εμφανίσεις στο Τσάμπιονς Λιγκ και τον μεθεπόμενο να βλέπει τον προπονητή της (Λεμονή) απολυμένο, στο όνομα της μεγιστοποίησης (;) των πιθανοτήτων κατάκτησης του πρωταθλήματος. Δεύτερο: το μικρό ρόστερ δεν αποτελούσε επιλογή του προπονητή. Οι φιλοδοξίες εκπλήρωσης πολλαπλών στόχων σε Ελλάδα και Ευρώπη δεν προϋποθέτουν μόνο ξεχωριστή ποιότητα σε κάποιο τμήμα του έμψυχου δυναμικού. Επιζητούν και επαρκή ποσότητα καλών εναλλακτικών λύσεων. Ε, μάλλον κοροϊδεύει τον εαυτό του όποιος ισχυρίζεται ότι τη διέθετε το φετινό «ερυθρόλευκο» ρόστερ.

Δεύτερο σημείο κριτικής: «Φέτος η ομάδα δεν έπαιξε συνολικά καλή μπάλα, έκανε μόνο ορισμένα καλά παιχνίδια». Σωστή διαπίστωση. Ενδείκνυται και μία συμπληρωματική: ο Ολυμπιακός πρόσφερε τα περισσότερα καλά παιχνίδια του στο πρώτο ήμισυ της σεζόν, δηλαδή προτού αρχίσει η άτυπη επιχείρηση... εξοικονόμησης δυνάμεων των πρωτοκλασάτων παικτών του. Εξοικονόμηση που γινόταν κατά τη διάρκεια των αναμετρήσεων. Θυμηθείτε, φερ' ειπείν, παιχνίδια στα οποία ο Γκαλέτι «κατέβαζε ταχύτητες» επί δεκάλεπτα ή τέταρτα – ακόμη και σε ολόκληρα 45λεπτα, όταν το ματς είχε κριθεί (λ.χ. στη Θράκη). Οι καλές –και ορισμένες εξαιρετικές– εμφανίσεις των «ερυθρολεύκων» στους μήνες της «φρεσκάδας» θα μπορούσαν να εκληφθούν και ως πρόγευση. Ως σκηνές από ταινία προσεχώς -αρκεί το σενάριο να εμπλουτιζόταν με επιπρόσθετα στοιχεία: έναν ακόμη χρόνο δουλειάς του ίδιου προπονητή στην ομάδα, προσθήκες στο ρόστερ κ.λπ.

Ο φετινός Ολυμπιακός είχε να αφομοιώσει αφενός νέες ιδέες του νέου προπονητή (π.χ. μαρκάρισμα από ψηλά) κι αφετέρου ορισμένα νεοφερμένα νευραλγικά «γρανάζια» στη μηχανή της -Ντιόγο, Ντουντού, Λέτο. Ολη αυτή η... νεότητα μοιραία έφερε και ολίγη αντιφατικότητα: η ομάδα που τάραξε στα γκολ την Μπενφίκα και τη Χέρτα ολοκλήρωσε τις υποχρεώσεις της στο πρωτάθλημα έχοντας πετύχει μόνο 50 τέρματα (1,66 γκολ ανά παιχνίδι). Συγκομιδή πενιχρή, που θύμισε τη σεζόν 2004-05 (54 γκολ).

Αυτό το στοιχείο, τα 50 γκολ, αν συνδυαστεί με εικόνες του φετινού Ολυμπιακού θα μας παραπέμψει ασφαλώς και στην προαναφερθείσα τάση «συντήρησης δυνάμεων». Θα μας φέρει στον νου, επίσης, παιχνίδια στα οποία ο Ολυμπιακός δυσκολευόταν να δημιουργήσει ευκαιρίες. Θα μας θυμίσει και άλλα, του δεύτερου κυρίως γύρου, στα οποία οι »ερυθρόλευκοι» έχαναν... παρά φύσει πολλές και μεγάλες ευκαιρίες (πρώτο μέρος με ΟΦΗ στο Φάληρο, Σέρρες, κ.λπ.). Σε κάθε περίπτωση καλό είναι να βρισκόμαστε εντός… χώρου και χρόνου: στο φετινό πρωτάθλημα γίναμε μάρτυρες της πιο «σφικτής», αμυντικογενούς, στείρας συμπεριφοράς ομάδων. Τα 2,16 τέρματα κατά μέσο όρο ανά αγώνα είναι επίδοση αφάνταστα φτωχή, δίχως ιστορικό προηγούμενο. Σε ένα τέτοιο πρωτάθλημα–μπετόν αρμέ δεν χρειάζεται να δραματοποιούνται τα λίγα γκολ που σημείωσαν οι «ερυθρόλευκοι», όπως ακριβώς στερείται νοήματος και η υπέρμετρη εξύμνηση της άμυνάς τους για το παθητικό των 14 τερμάτων.

Τι πέτυχε ο Βαλβέρδε στον πάγκο του Ολυμπιακού; Εδώ τα πράγματα είναι ευδιάκριτα. Κωδικοποιούμε, δίχως να αναλύουμε, τα επιμέρους «συν» του Βάσκου που οδήγησαν στο... συν ένα νταμπλ.

Πρώτον: βοήθησε τον Ολυμπιακό να συνέλθει έπειτα από το σοκ του αποκλεισμού από τους ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ. Προσφάτως ο Χρ. Σωτηρακόπουλος σημείωσε ότι είναι η πρώτη φορά που ομάδα υφίσταται αυτή την ψυχρολουσία και κατόπιν «σώζει τη χρονιά».

Δεύτερον: διατήρησε την αποτελεσματικότητα της ομάδας, τόσο στην αρχική κρίσιμη περίοδο κατά την οποία δοκίμαζε συνεχώς παίκτες για να καταλήξει σε σταθερό σχήμα όσο και αργότερα. Βεβαίως, για αμφότερα ο Βαλβέρδε επικρίθηκε. Στην αρχή επειδή έκανε πολλές δοκιμές, αργότερα επειδή άφηνε τη βασική εντεκάδα (σχεδόν) αναλλοίωτη. Το αποτέλεσμα, όμως, ήταν η… ταχύρυθμη κατάκτηση του πρωταθλήματος.

Τρίτον: προσέδωσε στον Ολυμπιακό αρκετή ευελιξία, ώστε να επικρατεί με διαφορετικούς τρόπους. Με πολλά γκολ στα πρώτα παιχνίδια εντός έδρας, αλλά και με «διεκπεραιωτικές» (έχω βαρεθεί τον όρο «επαγγελματικές») νίκες, επίσης στο Φάληρο, αργότερα. Αρχής γενομένης από το 1-0 επί του Λεβαδειακού. Κατά κανόνα ο Ολυμπιακός εκτός έδρας σημείωνε γκολ με το σταγονόμετρο, αλλά όταν χρειάστηκε να πετύχει τρία (Ν. Σμύρνη), ώστε να κερδίσει και μαθηματικά τον τίτλο, τα πέτυχε. Διαφορετικές προσεγγίσεις αγώνων, αλλά σχεδόν πάντα επιτυχής έκβαση.

Τέταρτον: επί των ημερών του ο Ολυμπιακός εμπέδωσε τη νοοτροπία του «ό,τι και να μου συμβεί, στο τέλος της αναμέτρησης θα τα έχω καταφέρει». Ενδεικτικός ο τελικός Κυπέλλου εναντίον της ΑΕΚ: με δύο γκολ «στην πλάτη» στο 10', με εννέα παίκτες στη μισή παράταση, με το... Κύπελλο στο τέλος. Ενα ματς το οποίο οι οπαδοί της ομάδας θα μνημονεύουν στο μέλλον. Οπως θα μνημονεύουν και αυτό –του πρωταθλήματος– στην Τούμπα, για λόγους εν πολλοίς γνωστούς. Ασφαλώς η αυτοπεποίθηση και το «μέταλλο» δεν έλειπαν από τον σχεδόν μόνιμο πρωταθλητή τα περασμένα χρόνια. Εάν όμως τα στοιχεία αυτά δεν είχαν αναπτυχθεί ακόμη περισσότερο φέτος, οι «ερυθρόλευκοι» δεν θα κυριαρχούσαν τόσο καταλυτικά. Ε, δεν μπορεί να μην έχει συμβολή σε αυτό ο Βαλβέρδε.

Πέμπτον: οι παρεμβάσεις του κατά τη διάρκεια των αγώνων ήταν πετυχημένες σε βαθμό εντυπωσιακά μεγάλο. Βεβαίως πολλοί καταλογίζουν στον Βαλβέρδε την τάση να κάνει στην ανάπαυλα –ή αργότερα– όσα θα έπρεπε να έχει πράξει εξαρχής και η κριτική αυτή ενίοτε ηχεί λογική. Φερ' ειπείν, είναι βάσιμο το ερώτημα γιατί επέμενε στη χρησιμοποίηση ενός μόνο επιθετικού (Ντιόγο), ακόμη και μετά την απόκτηση του Νταρμπισάιρ, εμμένοντας σε ένα σύστημα που είχε πάψει να τελεσφορεί, όπως στους πρώτους μήνες. Αφθονούν οι εικασίες για πιθανές απαντήσεις, πειστικές ή όχι. Βέβαιο όμως είναι το εξής: αν ο Βάσκος κατόρθωσε να εμφυσήσει στην ομάδα του τόση σιγουριά και ηρεμία, ώστε 45 ή 25 λεπτά να αποδεικνύονται –σχεδόν πάντα– χρόνος επαρκής για την τελική επικράτηση, ε, τότε θα πρέπει να πιστωθεί άλλη μια ξεχωριστή επιτυχία.

Εκτον: κέρδισε την εκτίμηση και την εμπιστοσύνη των παικτών. Κατά τα φαινόμενα, κέρδισε και τη συμπάθεια των περισσότερων φίλων της ομάδας. Λογικό. Εδωσε δείγματα γραφής που θα ήταν ενθαρρυντικά αν συνέχιζε στον Ολυμπιακό, σοφότερος ων κι ο ίδιος. Αλλά...