«Κανόνια» για πούλημα

Κάθε κρίση γεννά ευκαιρίες. Είναι ένα από τα αγαπημένα μότο οικονομολόγων, επενδυτών και αεριτζήδων, που θεωρούν πως κάθε οικονομική κρίση δίνει την ευκαιρία για κέρδη σε εκείνους που γνωρίζουν πού να κοιτάξουν. Κι όταν ο κόσμος γύρω σου γκρεμίζεται, έτσι όπως καταρρέει κομμάτι κομμάτι η σύγχρονη οικονομική πραγματικότητα, είναι πολύ δύσκολο να κρατήσεις την ψυχραιμία σου και να ψάχνεις γύρω σου για ευκαιρίες. Ασε που πρέπει να έχεις διασφαλίσει με κάποιον τρόπο ότι θα έχεις και μια ρευστότητα που θα σου επιτρέψει να αγοράσεις.

Ο Αμερικανός πολυεκατομμυριούχος Σταν Κρένκε, πάντως, εδώ και μια διετία σχεδόν θεωρεί ότι η αγορά ενός αγγλικού συλλόγου, και συγκεκριμένα της Αρσεναλ, είναι πολύ αποδοτική επένδυση. Κι αυτή του την αντίληψη δεν την κλόνισε στο ελάχιστο η σοβαρότερη οικονομική κρίση που έχει ξεσπάσει παγκοσμίως από το μεγάλο κραχ του 1929. Ο Κρένκε σταδιακά από το 2007 άρχισε να αγοράζει μετοχές της Αρσεναλ.

Της μόνης ομάδας από τις μεγάλες του αγγλικού ποδοσφαίρου που παραμένει εισηγμένη στο χρηματιστήριο. Πέραν αυτού, η Αρσεναλ μέχρι το 2007 ήταν η μόνη ομάδα που είχε μόνο Αγγλους μετόχους και παρά το γεγονός ότι από τότε οι μετοχές της –τουλάχιστον υψηλά ποσοστά των μετοχών της– πέρασαν σε χέρια μετόχων που δεν είναι Αγγλοι, ο έλεγχος του συλλόγου παραμένει σε αγγλικά χέρια. Με βάση τους κανόνες που ισχύουν στο χρηματιστήριο του Λονδίνου, η εξαγορά μιας ομάδας είναι και δύσκολη και ακριβή υπόθεση.

Η διασπορά των μετοχών της Αρσεναλ είναι μικρή, δηλαδή κυκλοφορούν λίγες μετοχές και παράλληλα είναι πανάκριβες. Αξίζει να σημειωθεί πως για να γίνει εξαγορά μιας ομάδας που είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο, πρέπει αυτός που θέλει να την εξαγοράσει να έχει συγκεντρώσει το 30% των μετοχών του συλλόγου και τότε να υποβάλει πρόταση για την εξαγορά και των υπόλοιπων μετοχών.

Σε περίπτωση που καταφέρει να συγκεντρώσει το 87%, οι κάτοχοι των υπόλοιπων μετοχών πρέπει να του παραχωρήσουν τις μετοχές στην τιμή που έχει προτείνει. Την περασμένη Παρασκευή ο Κρένκε, με μια κίνηση που προετοίμαζε καιρό, ανακοίνωσε την απόκτηση 4.839 μετοχών αυξάνοντας το ποσοστό του στο 28,3%. Γι' αυτές τις μετοχές υπολογίζεται ότι ο Κρένκε ξόδεψε περισσότερα από 45 εκατομμύρια στερλίνες.

Ο Αμερικανός τον τελευταίο χρόνο ανταγωνίζεται σκληρά τον Ουζμπέκο πολυεκατομμυριούχο Αλιστερ Ουσμάνοφ για τον έλεγχο της Αρσεναλ. Από τη στιγμή που οι παλιοί μέτοχοι της Αρσεναλ είδαν ότι δεν μπορούν να εμποδίσουν κανέναν από τους δύο να αποκτήσει κάποια στιγμή τον σύλλογο, έκαναν σαφή την προτίμησή τους στον Αμερικανό. Πολλοί εκτιμούν ότι ο ερχομός του Ιβαν Γκαζίδη, ο οποίος από τον Ιανουάριο ανέλαβε εκτελεστικός διευθυντής των «κανονιέρηδων», ήταν μια κίνηση που θα διευκόλυνε και θα προετοίμαζε τον ερχομό του Κρένκε.

Ο Γκαζίδης, ο οποίος έχει αναλάβει πολλές αρμοδιότητες που μέχρι πέρυσι βρίσκονταν στα χέρια του Βενγκέρ, ήταν επί μία δεκαετία διευθυντής της αμερικανικής λίγκας ποδοσφαίρου και γνώριζε πολύ καλά τον Κρένκε από τις ΗΠΑ. Ενα πρόβλημα που είναι πολύ πιθανό να ανακύψει στην περίπτωση εξαγοράς της Αρσεναλ, ένα μεγάλο μέρος της οποίας θα γίνει με τραπεζικό δανεισμό όπως έγινε με τις Λίβερπουλ και Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, έχει να κάνει με το ύψος του χρέους που θα μεταφερθεί στην ομάδα, η οποία είναι ήδη φορτωμένη με τα δάνεια για την ανέγερση του «Emirates».

Ενα δεύτερο και πιο πιεστικό πρόβλημα, που αφορά πρωτίστως τον Κρένκε, αφορά μια ανακοίνωση της επιτροπής εξαγορών του χρηματιστηρίου του Λονδίνου, η οποία διερευνά καταγγελίες, σύμφωνα με τις οποίες η παραχώρηση του τελευταίου πακέτου μετοχών στον Κρένκε έγινε με προνομιακούς όρους, γεγονός που αν έχει συμβεί αντιβαίνει τους κανόνες των εξαγορών και πρέπει να ακυρωθεί. Κάτι που αν συμβεί, απλώς θα καθυστερήσει το πέρασμα της Αρσεναλ σε ξένα χέρια.

Η κρίση που συσπειρώνει

Στις περιόδους οικονομικών κρίσεων οι συμπεριφορές ομάδων ή ατόμων είναι δεδομένες. Είτε συσπείρωση είτε επέκταση. Η δεύτερη επιλογή είναι αυτή που κυνηγάει την επιβεβαίωση της ρήσης «η κρίση γεννά ευκαιρίες», αλλά θέλει πολύ καλή γνώση του διεθνούς οικονομικού περιβάλλοντος και, κυρίως, κεφάλαια. Μια από τις κλασικότερες κινήσεις συσπείρωσης έχει να κάνει με τη διεκδίκηση των χρημάτων από τα τηλεοπτικά δικαιώματα.

Τώρα που η αγορές υποφέρουν από την έλλειψη ρευστού, τα χρήματα από την πώληση τηλεοπτικών δικαιωμάτων μοιάζουν η πιο σίγουρη πηγή εσόδων. Και η κρίση υπαγορεύει τη συσπείρωση των ομάδων για την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη διεκδίκηση. Η κρίση είναι αυτή που ανάγκασε τις ιταλικές ομάδες να αλλάξουν στάση απέναντι το ζήτημα της διαπραγμάτευσης των τηλεοπτικών δικαιωμάτων.

Μέχρι τώρα οι ιταλικές ομάδες διαπραγματεύονταν η καθεμία ξεχωριστά τα τηλεοπτικά δικαιώματά της, με αποτέλεσμα οι πιο δυνατές και πιο δημοφιλείς να κερδίζουν τα καλύτερα και πλουσιότερα συμβόλαια. Φυσικά το γεγονός αυτό δημιουργούσε οικονομική απόσταση ανάμεσα στις ομάδες με προφανή αποτελέσματα στον ανταγωνισμό. Για παράδειγμα, ομάδες όπως η Μίλαν και η Γιουβέντους μπορούσαν να εξασφαλίζουν τηλεοπτικά συμβόλαια ύψους 85 εκατομμυρίων ευρώ, την ώρα που η μικρή Κιέβο είχε συμβόλαιο μόλις 4 εκατομμυρίων.

Παράλληλα, οι ομάδες της Σέριε A είχαν αναλάβει την υποχρέωση να διοχετεύουν ένα ποσό από τα τηλεοπτικά έσοδά τους για την οικονομική ενίσχυση των ομάδων της Σέριε B. Το ποσό αυτό μπορούσε να φθάσει συνολικά για όλες τις ομάδες της Σέριε B τα 90 εκτ. ευρώ, αν και, σύμφωνα με ένα δημοσίευμα των «Times» της περασμένης εβδομάδας, για τη φετινή χρονιά το ποσό αυτό δεν ξεπέρασε τα 60 εκατομμύρια ευρώ.

Από τη νέα περίοδο, όμως, τα πράγματα κατά πάσα πιθανότητα θα είναι διαφορετικά. Οι ομάδες της Σέριε A ετοιμάζονται να υιοθετήσουν την αρχή της συλλογικής διαπραγμάτευσης και παράλληλα διεκδικούν την απαλλαγή τους από την υποχρέωση να συνεισφέρουν χρήματα στις ομάδες των χαμηλότερων κατηγοριών. Και ίσως αυτό –αν συμβεί– να συμβάλλει δραστικά στην αναμόρφωση του Καμπιονάτο προς το καλύτερο.

Ζητήματα αρχών και αισθητικής

Η χθεσινή ανακοίνωση του Α. Βγενόπουλου δείχνει για μία ακόμα φορά ότι σε σχέση με τους υπόλοιπους μετόχους τον χωρίζουν ζητήματα αρχών και αισθητικής. Τόσο σοβαρών για τον ίδιο, που η χθεσινή ανακοίνωση μπορεί να θεωρηθεί η γραμμή που λέει «μέχρις εδώ». Και στο ζήτημα της ενίσχυσης της ομάδας που υποστήριξε σαφώς ότι αν απαιτηθεί πρέπει να βάλουν χρήματα όλοι οι μέτοχοι, αλλά και στο ζήτημα του γηπέδου που έχει υιοθετήσει μια γενικότερη αντίληψη ανεξαρτησίας της ομάδας από οικονομικά ή πολιτικά συμφέροντα, ο Α. Βγενόπουλος κάνει σαφές ότι συζητεί αλλά δεν αποχωρεί.

Είναι πιθανό αυτή η δυσαρμονία συνύπαρξης ανάμεσα στους μετόχους του ΠΑΟ να οδηγήσει σε σύγκρουση (της οποία ο χαρακτήρας αν εξελιχθεί σε οικονομικό, θα κερδίσει αυτός με τη μεγαλύτερη ρευστότητα). Αν δεν υπάρξει συναίνεση, είναι δεδομένο πως η «πολυμετοχική γκρίνια» θα κάνει κακό στην ομάδα, αλλά θα ικανοποιήσει όλους εκείνους που έχουν μάθει να την εκμεταλλεύονται, μεταβάλλοντάς τη σε ένα προϊόν προς πώληση.