Οταν το 1986 ένα σουτ του Βίκτορ Μουνιόθ έστελνε την Μπάρτσα στον δεύτερο τελικό του Κυπέλλου πρωταθλητριών της ιστορίας της, έναν τελικό που θα εξελισσόταν σε τραγωδία ή πιο σωστά σε θρίαμβο ενός πολύ μεγάλου τερματοφύλακα, του Χέλμουτ Ντουκαντάμ, ο Πέπε Γκουαρντιόλα ήταν ένα ball boy στο «Καμπ Νόου». Επρεπε να περάσουν 11 χρόνια από εκείνο τον ημιτελικό για να μπει στο γήπεδο φορώντας το περιβραχιόνιο του αρχηγού των «μπλαουγκράνα». Χρειάστηκε να περάσουν μία ενδεκάδα χρόνια για να γίνει προπονητής στην ομάδα της ζωής του.
Και προχθές έπαιξε τον πρώτο του ημιτελικό ως προπονητής, που ελπίζω να μην οδηγήσει σε μία τραγωδία ανάλογη με εκείνη της Στεάουα. Το προχθεσινό παιχνίδι εξελίχθηκε όπως είχαν προβλέψει αρκετοί και επιβεβαίωσε ένα φόβο που είχαμε οι φίλοι της Μπάρτσα. Οτι η ομάδα που έφτιαξε ο Χίντινκ ήταν η μόνη που θα μπορούσε να χαλάσει τον ρυθμό της Μπαρτσελόνα, η μόνη που θα μπορούσε να σταματήσει αυτό το υπερθέαμα επιθετικού ποδοσφαίρου που είναι φέτος η Μπάρτσα. Ωραίο θέμα για κουβέντα, αλλά πρώτα θέλω να γυρίσω στον Γκουαρντιόλα.
Οταν ανακοινώθηκε ότι θα είναι ο πρώτος προπονητής της ομάδας, πίστεψα ότι θα έπαιζε τον ρόλο γέφυρας ανάμεσα σε μία ομάδα που είχε ολοκληρώσει τον κύκλο της και σε μία καινούργια που θα άρχιζε να χτίζεται. Δεν θα μπορούσα να φανταστώ καλύτερη επιλογή προπονητή που θα αναλάμβανε να περάσει στην καινούργια ομάδα το πνεύμα της Μπάρτσα και τη συνέχεια της αγωνιστικής της παράδοσης.
Μιας παράδοσης που χαρακτηρίζεται από το θεαματικό, καθαρά επιθετικό και χωρίς υπολογισμούς ποδόσφαιρο. Το γεγονός ότι ήταν άνθρωπος της ομάδας και το ότι δεν είχε πείρα στο κοουτσάρισμα ομάδας αυτού του επιπέδου λειτουργούσαν υπέρ του. Λιγότερη πίεση, λιγότερες απαιτήσεις από κάποιον που αναλάμβανε να πάρει την άκρη του νήματος για να ξετυλίξει μία καινούργια ιστορία.
Ο Πέπε, όμως, δεν έχει την εμπειρία να διαχειριστεί την ομάδα όταν το σχέδιο δεν δουλεύει. Πράγμα πολύ σπάνιο. Γιατί ακόμη και αν έβρισκε απέναντί του μία ομάδα που θα «κλείδωνε» την επιθετική συμπεριφορά της Μπάρτσα, η κλάση των ποδοσφαιριστών του είναι τέτοια που κάποιος θα έκανε κάτι και τα πράγματα θα πήγαιναν κατ’ ευχήν. Εκείνος δεν θα χρειαζόταν να κάνει κάτι.
Η ομάδα που είχε το αντίδοτο βρέθηκε, το κάτι του Μπόγιαν, του Ετό ή του Μέσι δεν βγήκε και η Μπάρτσα πρέπει να σκοράρει οπωσδήποτε στο Λονδίνο και να μη δεχτεί περισσότερα γκολ από όσα μπορεί να σημειώσει. Από τη στιγμή που φάνηκε η κατεύθυνση στην οποία θα κύλαγε το προχθεσινό παιχνίδι, ας πούμε από τη συμπλήρωση του ημιώρου ή έστω του πρώτου ημιχρόνου, έγινε φανερό πως ο Πέπε δεν είχε κανένα εναλλακτικό σχέδιο ανάπτυξης του παιχνιδιού.
Και μεταξύ μας, αν είχε και μπορούσε να φέρει αποτελέσματα, ο ίδιος θα λεγόταν Μίχελς και η ομάδα του Αγιαξ. Και πιθανόν αυτή η ομάδα να μη χρειάζεται ένα εναλλακτικό σχέδιο. Πόσες Τσέλσι υπάρχουν ή πόσοι μπορούν να εφαρμόσουν το σχέδιο του Χίντινκ; Το μόνο που θα μπορούσε να κάνει ο Γκουαρντιόλα –και το έκανε– ήταν να αλλάξει κάποια από τα πρόσωπα. Αλλά μέχρις εκεί.
Το σχέδιο παραμένει το ίδιο, δουλεύει, δεν δουλεύει. Αυτό δεν σημαίνει πως η Μπάρτσα αποκλείστηκε, παρ' όλο που πέρυσι όντως το έπαθε αυτό από την ομάδα που πήρε τον τίτλο με 0-0 και 1-0. Κατά σύμπτωση, επίσης αγγλική. Ολα είναι ανοιχτά και στη ρεβάνς, αλλά εκείνο που είναι απολύτως κατανοητό αφορά τα όριά της.
Αν υπάρχει περίπτωση να φθάσει τελικό, πιστεύω ότι θα το κάνει παίζοντας και στο Λονδίνο με τον ίδιο τρόπο. Διαφορετικά δύο τινά μπορεί να συμβούν. Ή να δει τον τελικό από την τηλεόραση ή υπάρχει και plan B, που μέχρι τώρα παραμένει επτασφράγιστο μυστικό και ο Γκουαρντιόλα είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο από ό,τι δείχνει.
Ενα mail, δύο δικαιώματα και μία ελευθερία
Mου έκανε εντύπωση η έκταση που πήρε η συζήτηση για το αν έπρεπε ή δεν έπρεπε να δημοσιευθεί το mail εσωτερικής πληροφόρησης που έστειλε στους μετόχους της ΑΕΚ ο κ. Θανόπουλος. Μου έκανε εντύπωση γιατί τη θεωρώ άστοχη. Ακατανόητη. Για δημοσιογράφους κυρίως. Πριν συνεχίσω, οφείλω να θέσω ένα ερώτημα. Πιστεύεις, Χαραλαμπόπουλε, ότι ο συνάδελφός σου δημοσιοποίησε τη συγκεκριμένη είδηση έχοντας στο μυαλό του κάτι πέρα από την πληροφόρηση των αναγνωστών;
Η απάντησή μου είναι ΟΧΙ. Με κεφαλαία. Αν πίστευα ότι ήταν αλλιώς, δεν θα έγραφα λέξη. Απλώς θα λυπόμουν γι' αυτό στο οποίο μεταλλάχθηκε η δημοσιογραφία. Και η εξήγηση για όλη αυτή τη συζήτηση βρίσκεται εδώ. Στη μετάλλαξη της δημοσιογραφίας. Πάρα πολλοί στις μέρες μας –με την ευθύνη και των ίδιων των δημοσιογράφων– έχουν την εντύπωση ότι η ελευθερία του Τύπου και της ενημέρωσης ταυτίζεται με την ιδιοκτησία των Μέσων. Αποψη πέρα για πέρα λανθασμένη και καταστροφική.
Η ελευθερία του Τύπου περιέχει δύο διαφορετικά δικαιώματα, κανένα από τα οποία δεν συνδέεται με την ιδιοκτησία. Το ένα είναι η ελευθερία της έκφρασης και το άλλο η ελευθερία της ενημέρωσης. Το πρώτο είναι στη σφαίρα των ατομικών δικαιωμάτων. Να εκφράζεις ελεύθερα τις απόψεις σου και να τις μεταδίδεις. Το δεύτερο είναι ένα κοινωνικό δικαίωμα. Να μπορείς να δέχεσαι πληροφορίες που δεν θα είναι συσκοτισμένες, που δεν θα είναι διαστρεβλωμένες. Και τα δύο δικαιώματα μπορούν να καταργηθούν ή να περιοριστούν.
Είτε με τις μεθόδους που χρησιμοποιούν τα αυταρχικά καθεστώτα είτε με τη συγκέντρωση των Μέσων και τον έλεγχό τους από ισχυρά οικονομικοπολιτικά συμφέροντα. Ας πούμε αν η εφημερίδα που έκανε την αποκάλυψη ήταν των συμφερόντων κάποιου που είχε μετοχές ή ενδιαφέρον για την ΑΕΚ, τα πράγματα θα άλλαζαν. Γιατί η συγκέντρωση των Μέσων στα χέρια επιχειρηματιών με πολλές και διαπλεκόμενες δραστηριότητες περιορίζει την ελευθερία. Ο συνάδελφος πιστεύω ότι σεβάστηκε και τα δύο δικαιώματα που σχετίζονται με την ελευθερία του Τύπου. Και αυτό είναι το πρωτεύον για τον δημοσιογράφο και τον αναγνώστη. Και κατ' επέκταση για τη Δημοκρατία.
Οι αλλαγές της εποχής
Ηταν ένα δημοσίευμα των λονδρέζικων «Times», την περασμένη εβδομάδα. Το δημοσίευμα ανέφερε ότι έξι ομάδες της Τσάμπιονσιπ είναι έτοιμες να δανειστούν χρήματα για να καλύψουν τις ζημίες τους, πολλές από τις οποίες οφείλονται στην οικονομική κρίση. Η ενέργεια δεν είναι πρωτότυπη. Η πρωτοτυπία της ιστορίας βρίσκεται στο γεγονός ότι οι ομάδες προσανατολίζονται να δανειστούν χρήματα από ένα επενδυτικό κεφάλαιο του Ντουμπάι.
Το συγκεκριμένο επενδυτικό κεφάλαιο είχε πριν από λίγο καιρό εξαγγείλει την πρόθεσή του να λειτουργήσει ως φορέας εμπορίας νέων ταλαντούχων ποδοσφαιριστών, των οποίων θα αγοράζει τα δικαιώματα και κατόπιν θα τους μεταπωλεί στην ομάδα που θα πλειοδοτεί. Για τη δραστηριότητα του επενδυτικού αυτού κεφαλαίου εξέφρασαν έντονες αντιρρήσεις και η ΦΙΦΑ και η ΟΥΕΦΑ.
Και νομίζω ότι αν οι ομάδες αρχίσουν να δανείζονται από τέτοια κεφάλαια, θα ανοίξει το κουτί της Πανδώρας. Και μπορεί σε λίγο καιρό οι ομάδες που δανείστηκαν να τριγυρνούν στις αγορές δεμένες με αλυσίδες, σαν αρκούδες που δεν διασκεδάζουν πια κανέναν.