Αλλοι ηθικοί κώδικες σε Ελλάδα κι άλλοι σε Ευρώπη;

Σκεφθείτε ιθύνοντες ελληνικών ομάδων σε ώρα κλήρωσης για τη συγκρότηση ομίλων του Τσάμπιονς Λιγκ ή του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ. Ποιο είναι το αντικείμενο της πρώτης σκέψης τους; Η δυναμικότητα κάθε αντιπάλου. Της δεύτερης; Το πρόγραμμα των αγώνων του ομίλου. Μέγιστη επιθυμία: να αντιμετωπίζουν –ει δυνατόν εντός έδρας– στο τέλος το φαβορί, το οποίο έως τότε μάλλον θα έχει εξασφαλίσει πρόκριση και πρωτιά, ώστε να εμφανιστεί αδιάφορο, πιθανότατα με πολλούς παίκτες της δεύτερης ομάδας στην ενδεκάδα του.

Αυτή και μόνη η all time classic προσδοκία πιστοποιεί πως αναγνωρίζουμε το αυτονόητο: ότι, δηλαδή, οποιοσδήποτε έχει ήδη εκπληρώσει τον στόχο του δεν δεσμεύεται από ηθική υποχρέωση να αποφεύγει τη χαλάρωση και το... ξεμούδιασμα των αναπληρωματικών του, σκεπτόμενος το συμφέρον τρίτων. Αντιθέτως, το δικαίωμα στη χαλάρωση θεωρείται (και είναι) η επιβράβευση της ταχείας επίτευξης στόχων.

Κάποτε η ξένοιαστη Ρεάλ Μαδρίτης κατέβηκε με πολλά «δεύτερα» στη Λεωφόρο. Κάποτε η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ παρέταξε αγνώριστη ενδεκάδα στον εκτός έδρας αγώνα με τη Μακάμπι, αφήνοντας τον Ολυμπιακό να βλαστημά την αλαζονεία και την επιπολαιότητα που τον «έριξαν» στον Καιάδα του 0-3 από τους Ισραηλινούς. Κάποτε, σε ματς με τη Λιλ, η Μίλαν έκανε οφθαλμοφανή αγγαρεία κι αυτό απέβη εις βάρος της ΑΕΚ. Το βράδυ εκείνο η «Ενωση» αναδεικνυόταν ισόπαλη με την Αντερλεχτ. Αν νικούσε, το αποτέλεσμα του αγώνα Μίλαν – Λιλ θα την ενδιέφερε όσο «απασχολεί» τους βουδιστές το Πάσχα. Αν...

Αν δεν με απατά η μνήμη μου, αυτή ήταν η μοναδική φορά που γκρίνιαξαν πολύ –και πολλοί– Ελληνες οπαδοί με τον μακάριο Ευρωπαίο ισχυρό, του οποίου η αδιαφορία ζημίωσε την αγαπημένη τους ομάδα. Εξηγήσιμο; Ναι, αν θυμηθούμε τη συγκυρία: η ΑΕΚ τότε επιτυγχάνοντας τις παρθενικές νίκες της σε ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ διεκδικούσε την πρόκριση μέχρι την τελευταία αγωνιστική –κάτι που ουδέποτε συνέβη στις τρεις προηγούμενες συμμετοχές της στη διοργάνωση. Κατά συνέπεια οι μπόλικες κατάρες εναντίον της Μίλαν απηχούσαν κυρίως το «γαμώτο», την πίκρα του ονείρου που έμεινε ανεκπλήρωτο στο παρά ένα. Οχι κάποια αντίληψη περί ηθικής υποχρέωσης μιας ομάδας να... φροντίζει για σένα. Είπαμε, τέτοια ηθική υποχρέωση ούτε υφίσταται ούτε ποτέ τη διακήρυξε κανείς στα σοβαρά.

Ελα, όμως, που ό,τι θεωρείται αυτονόητο στα εκτός και στα εντός και εκτός, το διαστρέφει η κυριαρχία της μεμψιμοιρίας στα αμιγή εντός! Αναφέρομαι στα παράπονα του Αρη –και των οπαδών του– για την παρουσία ενός Ολυμπιακού πολλών αναπληρωματικών στον αγώνα με τη Λάρισα. Είμαι σχεδόν βέβαιος πως κάθε άλλη ελληνική ομάδα θα διαμαρτυρόταν όπως ο Αρης, εάν βρισκόταν σε ανάλογη θέση. Είμαι, όμως, απολύτως βέβαιος πως κάθε ομάδα –του Αρη συμπεριλαμβανομένου– δεν θα μειώσει στο ελάχιστο τους πανηγυρισμούς της, εάν τύχει να επωφεληθεί από την αδιαφορία κάποιου τρίτου σε εγχώρια ή διεθνή διοργάνωση.

Σε τελική ανάλυση «δώρα» παραλαμβάνεις μόνο εάν έχεις κρατήσει –με τα δικά σου αποτελέσματα– την πόρτα ανοιχτή. Οπως έκανε ο ΠΑΟ τη σεζόν κατά την οποία υποδέχθηκε την ξένοιαστη Ρεάλ. Οπως δεν έκανε ο Ολυμπιακός τη σεζόν κατά την οποία υποδέχθηκε την ξένοιαστη Βαλένθια. Θεμιτό να αρπάζεις «δώρα» και ακόμα καλύτερο να μην τα χρειάζεσαι. Ο Αρης δεν θα χρειαζόταν να προσεύχεται ώστε να ανακαλύψει ο Ολυμπιακός κανένα ειδικό κίνητρο για το ματς με τη Λάρισα, εάν –ας πούμε– ο ίδιος είχε επικρατήσει προσφάτως της Ξάνθης.

Το fair play δεν το διαλύει η αδιαφορία των τρίτων. Το κονιορτοποιεί το ειδικό... ενδιαφέρον να βυθιστεί κάποιος. Οποιος δεν διέκρινε τη μοχθηρία σε βάρος του Αρη και του ΟΦΗ σε εκείνα τα αλήστου μνήμης «παιχνίδια» ΠΑΟΚ – Καλαμαριά και Λεβαδειακός – Ολυμπιακός είναι υποκριτής ή ανόητος. Από τον ίδιο, όμως, βαθμό φαρισαϊσμού και ανοησίας πάσχει και όποιος αποδεικνύεται ανίκανος ή απρόθυμος να διακρίνει την –ουδόλως λεπτή– διαχωριστική γραμμή ανάμεσα σε... εκλαμπρότατες συμπεριφορές όπως οι προαναφερθείσες (του ΠΑΟΚ και του Ολυμπιακού) και την έλλειψη ισχυρού κινήτρου μιας ομάδας.

Το fair play βεβαίως το καταργεί και η διάθεση μιας ομάδας να πριμοδοτήσει κάποιαν άλλη. Μόνο που φαντάζει απλή εικασία το σενάριο πως ο Ολυμπιακός δεν ήταν την περασμένη Κυριακή απλώς ξένοιαστος, αλλά εντόνως ενδιαφερόμενος για το καλό της Λάρισας. Εάν, ας πούμε, ο Κ. Πηλαδάκης θα είναι ακόμα πρόεδρος της Λίγκας όταν διευθετηθεί το θέμα των τηλεοπτικών μεταδόσεων των αγώνων της Ξάνθης και του Ολυμπιακού κι αν αυτό γίνει με τρόπο απολύτως ικανοποιητικό για τους «ερυθρόλευκους», θα θυμηθώ την κυριακάτικη αδιαφορία των «ερυθρολεύκων» και θα την επανεξετάσω. Υπό νέο πρίσμα. Μέχρι τότε απλώς θα εύχομαι οι ομάδες και οι οπαδοί τους να ρέπουν περισσότερο στην αυτοκριτική και λιγότερο σε εύκολα σενάρια συνωμοσίας. Κυρίως οι καλές ομάδες που έχουν δυνατότητες. Οπως ο Αρης.