Αργά αλλά σταθερά στον Παναθηναϊκό εμφανίζεται το ζήτημα της παραμονής του Χενκ Τεν Κάτε ως πρόβλημα. Ο Ανδρέας Βγενόπουλος και ο Νίκος Πατέρας λένε ότι ο προπονητής θα παραμείνει και του χρόνου. Ομως οι διαβεβαιώσεις στήριξης ενός τεχνικού είναι συνήθως και η έμμεση παραδοχή ότι υπάρχει κάποιο ζήτημα.
Το θέμα δεν είναι αν στηρίζεις έναν προπονητή, αλλά πώς το κάνεις και, κυρίως, γιατί το κάνεις. Στον ΠΑΟ έχουν κάθε λόγο η συζήτηση για τον Τεν Κάτε να γίνει μετά το πέρας των πλέι οφ –το βρίσκω λογικό. Μόνο που η συζήτηση έχει αρχίσει και δεν γίνεται να σταματήσει. Και δεν άρχισε τώρα, αλλά πολύ καιρό τώρα. Με ευθύνη κυρίως του ΠΑΟ.
Στην Ελλάδα λέμε συχνά ότι τον προπονητή τον στηρίζει μόνο ένα πράγμα: τα αποτελέσματα. Εχεις αποτελέσματα; Δεν έχεις πρόβλημα. Δεν έχεις αποτελέσματα; Καλό είναι να ψάχνεσαι τι θα κάνεις του χρόνου και να έχεις βρει ένα δικηγόρο για να διεκδικήσεις την αποζημίωσή σου. Μόνο που στην περίπτωση του Τεν Κάτε η κριτική ξεκίνησε πολύ πριν στραβώσουν τα αποτελέσματα και θα μπορούσα να αραδιάσω τίτλους εφημερίδων και αποσπάσματα κειμένων που έχουν γράψει γνωστοί κήνσορες και θεράποντες του Τύπου του Παναθηναϊκού, για να γίνει κατανοητό ότι ο Ολλανδός δεν είχε ούτε την ελάχιστη περίοδο χάριτος.
Αν δεν το κάνω, δεν είναι γιατί δεν θέλω να ξύσω πληγές, αλλά γιατί δεν πιστεύω στην προκειμένη περίπτωση στην παρεμβατικότητα του όποιου Τύπου. Δεν είναι οι εφημερίδες και οι δημοσιογράφοι στην προκειμένη περίπτωση το πρόβλημα του Τεν Κάτε και κατά συνέπεια του ΠΑΟ, γιατί η άποψη των περισσοτέρων που εξαπέλυσαν επιθέσεις στον προπονητή έχει την πικρή γεύση της προκατάληψης.
Στην πραγματικότητα αυτοί που ροκανίζουν την καρέκλα του Ολλανδού από την πρώτη μέρα της σεζόν δεν κάνουν τίποτα διαφορετικό από αυτό που έκαναν εκείνοι που ροκάνιζαν την καρέκλα των προπονητών τού Τζίγκερ χρόνια πριν: και οι μεν και οι δε έπαιρναν θέσεις προκατειλημμένες και ως εκ τούτου ανάξιες κριτικής. Οπως ποτέ δεν πήρα στα σοβαρά κανέναν από εκείνους που έβγαζαν συμπεράσματα για τη δουλειά του Χανς Μπάκε ή του Μαλεζάνι ύστερα από ένα μήνα, δεν μπορώ να πάρω στα σοβαρά και εκείνους που προσπαθούν να βγάλουν άχρηστο τον Τεν Κάτε από το πρώτο ματς της σεζόν.
Εφημερίδες
Αλίμονο στον ΠΑΟ, αν η διατήρηση και η αξιολόγηση ενός προπονητή σχετίζεται με την απήχηση που αυτός έχει στις εφημερίδες ή με την προκατειλημμένη κριτική που του γίνεται από διάφορους: έτσι ο ΠΑΟ δεν θα πάρει ποτέ κανένα, προπονητή, γιατί από τη στιγμή που στο ρεπορτάζ της ομάδας υπάρχουν διαμορφωμένα στρατόπεδα, ό,τι λέει ο ένας θα 'ναι λάθος για τους άλλους και το αντίθετο.
Αν φαγωθεί ο Τεν Κάτε, ο διάδοχός του, για αυτούς που μεθοδεύουν την απόλυση του προπονητή, θα είναι προπονηταράς: η εκτίμηση θα είναι εξίσου προκατειλημμένη και γι’ αυτό ανάξια συζήτησης. Ο ΠΑΟ πρέπει να μετρήσει άλλα πράγματα κι όχι τις θέσεις του Τύπου.
Λόγος
Δεν πιστεύω ότι θα μείνει ο Ολλανδός, για αρκετούς λόγους: ο πιο σημαντικός είναι ότι ο ίδιος ο Παναθηναϊκός δεν έχει αναπτύξει μηχανισμούς στήριξής του. Καιρό τώρα οι όποιες θέσεις του προπονητή έχουν σταματήσει να προβάλλονται και αμφιβάλλω αν η ΠΑΕ ενημερώνει για θέσεις του και τις απόψεις του ή εξηγεί τις επιλογές του. Ας μην ξεχνάμε ότι η τελευταία διοικητική παραίνεση που έγινε στον Ολλανδό αφορούσε τη χρησιμοποίησής των αδικημένων ποδοσφαιριστών: αναφέρομαι στη γνωστή ανακοίνωση του Τζίγκερ και του Βγενόπουλου.
Ποτέ δεν μάθαμε σε όλο αυτό το διάστημα τι λέει ο Τεν Κάτε για τη χρονιά, για τη σεζόν, για τα προβλήματα του ΠΑΟ, για τις όποιες δυσκολίες του, για τα γιατί των επιλογών του. Δεν μου μοιάζει ότι η ΠΑΕ θέλει να σταματήσει η συζήτηση για τον προπονητή: αν κρίνω μάλιστα από κάποιες κρίσεις του φίλου μου, του Βασίλη Κωνσταντίνου, τοποθετημένου στην τηλεόραση από τον ΠΑΟ, θα 'λεγα ότι ευλογείται και η συζήτηση: βοηθά στο να μείνουν στην άκρη άλλα ζητήματα, σημαντικότερα.
Ο ΠΑΟ μού δίνει την εντύπωση ότι ψάχνει κάποιον μάρτυρα να του φορτώσει τις αμαρτίες όλων. Αν δεν έχασε ο Τεν Κάτε το πρωτάθλημα (γιατί κάνει πειράματα κι έχασε τα αποδυτήρια –έτσι δεν γράφουν οι εφημερίδες;), θα 'πρεπε να φταίει για την αποτυχία κάποιος άλλος: δεν είμαστε για τέτοια. Είναι βολικότερο να τα φορτώσουμε όλα στον κόουτς και να κρυφτούμε πίσω του.
Ορεξη
Αμφιβάλλω, επίσης, αν στον ΠΑΟ έχουν την όρεξη να φτιάξουν την ομάδα που θέλει ο Τεν Κάτε. Αν ο Ολλανδός πιστεύει ότι τρεις–τέσσερις παίκτες δεν του κάνουν (π.χ. ο Ιβανσιτς, ο Κλέιτον, ο Μάτος, ο Μουν κ.λπ.), δεν νομίζω ότι στον ΠΑΟ είναι διατεθειμένοι να πάρουν στα σοβαρά την εισήγησή του. Θυμηθείτε την περίφημη ανακοίνωση του Βγενόπουλου και του Γιάννη Βαρδινογιάννη: Αν, όπως έγραφαν, αυτοί οι παίκτες πληρώθηκαν πολλά και πρέπει να πάρουν ευκαιρίες, είναι βέβαιο ότι δεν πρόκειται και να φύγουν.
Οταν η αξιολόγηση αφορά το κόστος των παικτών και όχι την προσφορά τους, τότε για τον προπονητή η εξέλιξη αποτελεί κακό σημάδι. Το «πληρώνω και θέλω να βάζεις αυτούς που πληρώνω» αποτελεί μόνο προμήνυμα συμφορών για έναν κόουτς που δεν πληρώνει, αλλά και που δεν δέχεται τέτοιου τύπου λογικές.
Παίκτες
Το χειρότερο από όλα είναι ότι οι παίκτες έχουν καταλάβει αυτή τη διοικητική αμηχανία απέναντι στον προπονητή. Αν τον περασμένο Ιανουάριο η διοίκηση φώναζε κάποιον από όσους γκρίνιαζαν, του έλυνε το συμβόλαιο και τον έστελνε στην ευχή της Παναγίας, κάποιοι θα καταλάβαιναν ότι οι εποχές άλλαξαν. Ενώ τώρα όλοι ξέρουν ότι ο Τεν Κάτε θα πάρει τον δρόμο του Πεσέιρο.
Απλώς στο μυαλό τους αυτόν τον τρώει το «Ντέρμπι», ενώ τον Πορτογάλλο τον είχε φάει η «Πράσινη». Δύναμαι να τους καθησυχάσω ότι δεν συμβαίνει τίποτα από αυτά: και τους δύο τους κατάστρεψε η διοικητική αδυναμία του ΠΑΟ να εξηγήσει πειστικά στο κοινό τη σημαντικότητά τους και στους παίκτες το πόσο απαραίτητοι είναι.
Κατάλαβε
Διάβασα δύο δηλώσεις του Ερνέστο Βαλβέρδε σε ισπανικές εφημερίδες, οι οποίοι δείχνουν πόσο ο άνθρωπος έχει καταλάβει τα πάντα σε χρόνο ρεκόρ ή, για την ακρίβεια, πόσο στον Ολυμπιακό τού το έχουν δώσει να το καταλάβει. Λέει ο Ισπανός για το ελληνικό πρωτάθλημα: «Συμμετέχουν 16 ομάδες και ξεχωρίζουν τρεις από αυτές. Η ΑΕΚ, ο Παναθηναϊκός κι εμείς. Υπάρχουν κι άλλες ομάδες που βρίσκονται κοντά, όπως ο Αρης και ο ΠΑΟΚ. Ακολουθούν όλες οι υπόλοιπες, από τις οποίες δεν επιτρέπεται να χάσεις. Αν χάσεις βαθμούς απέναντί τους, δεν κερδίζεις το πρωτάθλημα. Επίσης απαγορεύεται στο γήπεδό σου να χάσεις βαθμούς. Αν τους χάσεις, δεν θα τους βρεις πουθενά».
Και λέει εμμέσως για τον Ολυμπιακό: «Οι απρόσμενοι τίτλοι, αυτοί που κερδίζονται στο τελευταίο λεπτό, θεωρούνται πιο σημαντικοί. Για μένα όμως μεγαλύτερη αξία έχουν οι τίτλοι που είσαι υποχρεωμένος να κατακτήσεις, καθώς έτσι επιβεβαιώνεις τον τίτλο του φαβορί. Οσοι είναι έξω από την ομάδα δεν γνωρίζουν το κόστος που έχει να νικάς, αλλά εμείς που είμαστε μέσα στην ομάδα το ξέρουμε. Είχα παλαιότερα ευκαιρία να κατακτήσω κάποιον τίτλο και τον έχασα μέσα από τα χέρια μου. Οταν τελικά τα καταφέρνεις, η σημασία του είναι μεγάλη».
Η πρώτη δήλωση μιλάει από μόνη της και μαρτυρά τον τρόπο προσέγγισης του πρωταθλήματος: δεν υπάρχουν παρά ελάχιστα δύσκολα ματς? στα υπόλοιπα, αν δεν κερδίσεις, δεν χωράνε δικαιολογίες. Η δεύτερη τοποθέτηση μαρτυρά τη νοοτροπία: ο Βαλβέρδε γνωρίζει ότι προπονεί μια ομάδα που δεν διεκδικεί απρόσμενους τίτλους παρά ένα πρωτάθλημα στο οποίο είναι φαβορί και ως τέτοιο λογίζεται. Ως εκ τούτου, χρειάζεται έναν τρόπο παιγνιδιού που να δικαιολογεί αυτού του τύπου την εκτίμηση: ο Ολυμπιακός για να κερδίζει το πρωτάθλημα πρέπει να το αντιμετωπίζει ως φαβορί.
Μη θεωρείτε αυτά τα πράγματα δεδομένα. Πριν από καιρό είχε ερθει στην Ελλάδα ο Δον Λορένσο Σέρα Φερέρ. Υστερα από τρεις ισοπαλίες στις τρεις πρώτες αγωνιστικές δήλωσε ότι «το πρωτάθλημα έχει πολύ δρόμο ακόμα», αλλά στην πραγματικότητα η ΑΕΚ του είχε απώλειες βαθμών που ήταν αδύνατον να καλυφθούν. Ο Βαλβέρδε κάτι τέτοιο δεν θα το έλεγε ποτέ.
Ποιος ελέγχει
Παίρνει ολοένα και μεγαλύτερες διαστάσεις το θέμα Εκρά στον Πανιώνιο. Ο μάνατζερ του νεαρού Γάλλου ποδοσφαιριστή, του πρώτου στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου που αγοράστηκε (όπως προκύπτει) για να ενισχύσει την ομάδα Νέων ενός μεγάλου συλλόγου, ετοιμάζεται να στείλει εξώδικο στην ΠΑΕ, επειδή ο πελάτης του δεν αναγράφεται μεταξύ των σκόρερ του Πανιωνίου στο φιλικό ματς με τον Ηλυσιακό.
Ο Εκρά σημείωσε το τρίτο γκολ, αλλά οι εφημερίδες έγραψαν ότι επρόκειτο για αυτογκόλ, υπακούοντας, σύμφωνα με το εξώδικο, στη θέληση του προπονητή του Πανιωνίου! Κι έτσι το 2009 μάθαμε ποιος ελέγχει τον Τύπο και τα ΜΜΕ στην Ελλάδα: ο Γιώτης Σταματόπουλος!