Ναι, δεν λέω, ένα «σφικτό» ντέρμπι τακτικής συχνά ενοχλεί το μάτι. Στα μεθεόρτια ενός τέτοιου ντέρμπι, όμως, πιο ενοχλητική καταντά η αμετροέπεια ορισμένων ―συμπαθέστατων, κατά τα άλλα― παλαίμαχων ποδοσφαιριστών. Τα ισοπεδωτικά τηλεοπτικά σχόλιά τους θαρρείς πως μετά βίας αποφεύγουν να πουν ρητώς αυτό που (κατά βάθος) εννοούν: «Στην εποχή μας παίζαμε πάντοτε ανοιχτά, προσφέραμε θέαμα» κ.λπ.
Με όλον τον σεβασμό και την αγάπη στους Βασίλη Κωνσταντίνου και Παναγιώτη Κελεσίδη, δεν ήταν πάντοτε τόσο μαγευτικά τα πράγματα στη δεκαετία του '70. Ο Κελεσίδης ασφαλώς θυμάται το «ταμπούρι» του Ολυμπιακού τον Δεκέμβριο του 1972 στη Λεωφόρο, τότε που ο ίδιος με τις εκπληκτικές του επεμβάσεις κράτησε το 1-0 (γκολ του Αργυρούδη).
Την επόμενη σεζόν (1973-74) στο στάδιο Καραϊσκάκη ο Παναθηναϊκός είχε κλειστεί στα καρέ του, αν και βρισκόταν πίσω στο σκορ, έως ότου ένα θαυμάσιο ψαλιδάκι του Δομάζου τού πρόσφερε το ―μάλλον ανέλπιστο― «Χ». Καλή η νοσταλγία, λιγότερο καλή η «προγονοπληξία», καλύτερη όλων η αλήθεια...
Θεωρητικώς ευσταθεί το επιχείρημα πως οι δύο ομάδες όφειλαν να παίξουν ελεύθερα, διότι ο τίτλος έχει κριθεί. Θεωρητικώς. Διότι πρακτικώς είναι ζήτημα αν υπήρξε έστω κι ένα Μέσο Ενημέρωσης που να μη συνυπέγραψε την εκτίμηση ότι το ματς αυτό ήταν «η μητέρα των μαχών». Γιατί; Διότι, λέει, ο Παναθηναϊκός έπρεπε να νικήσει για να αποδείξει ότι η διαφορά των 11 βαθμών είναι πλασματική.
Διότι, λέει, ο (εδώ και καιρό) ντεφορμέ Ολυμπιακός όφειλε να νικήσει για να χαρεί τον τίτλο. Δύο νίκες με ΑΕΚ, μία με ΠΑΟΚ και ένα «Χ» εκτός έδρας με τον ΠΑΟ είχαν οι «ερυθρόλευκοι», αλλά η... τρέλα καλά κρατεί: α, όλα κι όλα, χωρίς νίκη επί του Παναθηναϊκού ο τίτλος «δεν λέει»... Οι πάντες υπογράμμιζαν πόσο «κρίσιμο» θα ήταν το ματς, αλλά κατόπιν απορούσαν γιατί οι ομάδες δεν ήταν άνετες και «απελευθερωμένες»!
Είπαμε, «σφικτό» ντέρμπι τακτικής. Να το χαρακτηρίσουμε «σούπα»; Αν είναι έτσι, επρόκειτο για λιγότερο άνοστη σούπα από εκείνη που γευτήκαμε στο αντίστοιχο ντέρμπι του πρώτου γύρου. Ο Ολυμπιακός ήταν συγκριτικά καλύτερος την πρώτη ώρα του παιχνιδιού, αλλά κατόπιν η εικόνα άλλαξε άρδην: η πολυσυζητημένη κούραση των «ερυθρολεύκων» αποδείχθηκε παράγοντας σημαντικότερος από το αριθμητικό πλεονέκτημα που απέκτησαν με την αποβολή του Σαριέγκι.
Στο ντέρμπι της Κυριακής είχαμε την ευκαιρία να διαπιστώσουμε τον ποδοσφαιρικό ρεαλισμό δύο ικανών προπονητών, οι οποίοι ήξεραν πού (και πότε) να ποντάρουν και τι να αποφύγουν. Στο 4-2-3-1 του Τεν Κάτε η παρουσία του Ρουκάβινα (στην κορυφή), καθώς και αυτή των Ιβανσιτς - Σαλπιγγίδη, πρόδιδε το σχέδιο: φρεσκάδα και ταχύτητα για να αξιοποιηθούν κενοί χώροι και να «βγουν» αντεπιθέσεις. Πού «σκάλωσε» το σχέδιο και κατέληξε ο ΠΑΟ του πρώτου μέρους να αναπτύσσεται κυρίως με «γεμίσματα»;
Πρωτίστως στην ανεπάρκεια του Ιβανσιτς. Ο Τεν Κάτε δεν πήρε όσα περίμενε από τον Αυστριακό, αλλά τουλάχιστον έχει εφεξής μια απάντηση σε όσους τον επικρίνουν επειδή δεν τον χρησιμοποιεί. Ο κόουτς των «πρασίνων» περίμενε (το δήλωσε, άλλωστε, αργότερα) την κάμψη του κουρασμένου Ολυμπιακού στο τελευταίο ημίωρο κι επιστράτευσε... περισσότερη φρεσκάδα, με λογικές αλλαγές. Ανέβηκε ο Καραγκούνης, που είχε σουτ (εκτέλεση φάουλ) στο δοκάρι στο 70', βοήθησε ο Χριστοδουλόπουλος, συνέβαλε ο πολύ καλός Σιμάο και στην παραγωγή παιχνιδιού.
Στον αντίποδα ο Βαλβέρδε, που ξόδεψε αναγκαστικά (τραυματισμός Αντζα) μια αλλαγή στο 44', χειρίστηκε την πτώση του Ολυμπιακού με πνεύμα προάσπισης των κεκτημένων ―δηλαδή του «συν 11» από τον ΠΑΟ και του «συν 9» από τον ΠΑΟΚ. Φυσιολογικό: μια ομάδα που αρχίζει να δυσκολεύεται ακόμη και στις «επιστροφές» της, αυτό κάνει. Ο Ολυμπιακός θα μπορούσε να ηττηθεί, όπως και να νικήσει (αν ο Γκαλίνοβιτς δεν έκανε έξοχη απόκρουση στην κεφαλιά του Μπελούτσι στο 88').
Τώρα που παρήλθε (οριστικά ή μη, θα δούμε) η μόδα η οποία ήθελε «άχρηστο» τον Τεν Κάτε και αρχίζει το «σταύρωμα» του Βαλβέρδε που αδυνατεί να τετραγωνίσει τον κύκλο και να καταστήσει «τρένο διαρκείας», σε Ελλάδα και Ευρώπη, μια ομάδα 11,5-12 παικτών, η ημερήσια διάταξη διαθέτει και θέμα Λέτο. Κάθε άποψη-προσέγγιση σεβαστή. Πλάκα θα έχει όμως να επικρίνουν (και γι' αυτό) τον Βαλβέρδε όσοι έλεγαν πως ήταν ντροπή του Ολυμπιακού το γεγονός ότι χρησιμοποιήθηκε (τότε...) ο Τουρέ, σε ντέρμπι με την ΑΕΚ, αντί να τιμωρηθεί για την καθυστερημένη επιστροφή του στην Ελλάδα. Και τότε, παρεμπιπτόντως, το πρωτάθλημα δεν είχε κριθεί...