Χρονιά εκπλήξεων... αλλά όχι εδώ

Η εικόνα και τα χαρακτηριστικά του ελληνικού πρωταθλήματος δεν αφήνουν χώρο για την έκπληξη. Για το απρόσμενο. Που θα μπορούσε να δώσει ένα ενδιαφέρον και να τονώσει τον ανταγωνισμό. Ας πούμε, απρόσμενο -και ευχάριστο- θα ήταν αν μετά το τέλος των πλέι οφ ο ΠΑΟΚ κατάφερνε να μπει σφήνα στη δυάδα Ολυμπιακού - ΠΑΟ. Εκπληξη θα ήταν να έπαιρνε το πρωτάθλημα, αλλά κάτι τέτοιο, υπό τις παρούσες συνθήκες στο ελληνικό ποδόσφαιρο, δεν θα μπορούσε ποτέ να συμβεί.

Ακόμα και αν, όπως λένε, ο Θεός έβαζε το χέρι του, αν υποθέσουμε ότι υπάρχει Θεός και έχει ενδιαφέρον να ασχοληθεί με το ελληνικό ποδόσφαιρο. Το γεγονός ότι το ελληνικό πρωτάθλημα είναι προβλέψιμο το καθιστά βαρετό και αντιεμπορικό. Πράγμα που δεν συμβαίνει σε άλλα πρωταθλήματα της Ευρώπης. Για παράδειγμα, είναι απρόσμενο αυτό που συμβαίνει στην Αγγλία και δεν εννοώ την εξαιρετική πορεία της Γιουνάιτεντ. Εκεί όπου φέτος, για πρώτη φορά την τελευταία επταετία, είναι ορατό το ενδεχόμενο να σπάσει ο περίφημος «κανόνας των τεσσάρων».

Δηλαδή, να χάσει το δικαίωμα συμμετοχής στο Τσάμπιονς Λιγκ μία από τις τέσσερις ισχυρές ομάδες της Πρέμιερσιπ. Η Αρσεναλ και η Τσέλσι είναι εκείνες που κινδυνεύουν περισσότερο να μείνουν έξω από τη μεγάλη διασυλλογική ευρωπαϊκή διοργάνωση. Και η ομάδα που διεκδικεί το δικαίωμα είναι η Αστον Βίλα, η οποία αθόρυβα έχει σκαρφαλώσει στην τρίτη θέση της βαθμολογίας. Ομως, ακόμα περισσότερο από την εικόνα στην Αγγλία πολύ περισσότερο ελκυστική είναι η εικόνα της Μπουντεσλίγκα, στην οποία το απρόσμενο είναι διπλό και προσπαθεί να κάνει την έκπληξη.

Η φετινή αγωνιστική παρουσία της μικρής Χοφενχάιμ έχει ήδη χαρακτηριστεί έκπληξη και το ίδιο θέλει να καταφέρει και η Χέρτα Βερολίνου. Η ομάδα της πρωτεύουσας -που για πρώτη φορά βλέπει ομάδα της στην κορυφή της βαθμολογίας μια και λίγα χρόνια πριν πρωτεύουσα ήταν η Βόννη, η οποία δεν είχε ομάδα στην Μπουντεσλίγκα- δεν βρίσκεται τυχαία εκεί. Και αυτή η πρώτη θέση ύστερα από είκοσι αγωνιστικές είναι και ιστορική, μια και τελευταία φορά που η Χέρτα είχε βρεθεί εκεί ήταν πριν από 27 χρόνια!

Χαζεύοντας τις γερμανικές εφημερίδες, διαπιστώνω ότι ακόμα και οι ίδιοι οι Γερμανοί προσπαθούν να εξηγήσουν αυτό το «μυστήριο», μια και 18 μήνες πριν, όταν ο Ελβετός Φοβρ ανέλαβε τις τύχες της ομάδας, οι περισσότεροι πίστευαν ότι η Χέρτα (που ήταν στον ίδιο όμιλο του ΟΥΕΦΑ με τον Ολυμπιακό, αλλά αποκλείστηκε) θα ήταν ανάμεσα στις υποψήφιες για υποβιβασμό. Πέρυσι τερμάτισε στη δέκατη θέση και το γεγονός αυτό δεν μπορούσε να προϊδεάσει κανέναν γι' αυτό που θα ακολουθούσε.

Ομως μερικές έξυπνες κινήσεις στις μεταγραφές, κάποιες καθοριστικές νίκες και κυρίως η σκληρή δουλειά έχουν φέρει αποτελέσματα. Η Χέρτα δεν είναι ομάδα που παίζει εντυπωσιακό ποδόσφαιρο, αλλά είναι αυτό που λέμε «δουλεμένη» ομάδα. Αυτό που παρατηρεί κάποιος στις αντεπιθέσεις της ομάδας, πάνω στις οποίες βασίζεται όλο το παιχνίδι της, είναι ότι δεν οφείλονται σε κινήσεις έμπνευσης, αλλά ακολουθούν ένα σχέδιο. Είναι χαρακτηριστικό ότι η βερολινέζικη εφημερίδα «Tagesspiegel» χαρακτήρισε τους ποδοσφαιριστές της Χέρτα «ήρωες του συστήματος».

Του συστήματος που διδάσκει με επιμονή, υπομονή και επάρκεια ο Φοβρ και εφαρμόζουν με αποτελεσματικότητα οι ποδοσφαιριστές του. Σε αυτή την αθόρυβη έκπληξη, που δεν έχει βεντέτες στη σύνθεσή της, καθοριστικό ρόλο παίζει η αγωνιστική παρουσία του Βορονίν, ο οποίος ήρθε δανεικός από τη Λίβερπουλ και κάνει ό,τι μπορεί για να ξαναγυρίσει στο «Ανφιλντ».

Ο γενικός διευθυντής της Χέρτα, Ντίτερ Χένες, δεν δυσκολεύεται να παραδεχθεί ότι υπάρχουν πέντε-έξι ομάδες που έχουν ποιοτικότερες μονάδες στο ρόστερ τους από τη Χέρτα και η ομάδα του Βερολίνου δεν κάνει λόγο για το πρωτάθλημα, αφού κάτι τέτοιο δεν είναι λογικό. Αλλά μήπως η εικόνα της φετινής Μπουντεσλίγκα συμβαδίζει με τη λογική, όταν λίγο μετά τη χειμερινή διακοπή στην πρώτη θέση βρίσκεται η Χέρτα και στη δεύτερη η Χοφενχάιμ;

Η μάχη του Πλατινί

Από τον καιρό που έκανε το lobbying για τη θέση του προέδρου της ΟΥΕΦΑ, ο Μισέλ Πλατινί υποστήριζε ότι έπρεπε να υιοθετηθούν κάποιοι περιορισμοί όσον αφορά την οικονομική συμπεριφορά των ομάδων. Ιδίως των πλουσίων, μια και η πολύ μεγάλη δυνατότητά τους να ξοδεύουν τους προσφέρει πολύ μεγαλύτερο πλεονέκτημα στον αθλητικό ανταγωνισμό. Και όπως προκύπτει από τα οικονομικά στοιχεία που έχουν κατά καιρούς δημοσιευθεί, το άνοιγμα ανάμεσα στους πλούσιους και τους φτωχούς μεγαλώνει, παρά το γεγονός ότι η ΟΥΕΦΑ τα τελευταία χρόνια φροντίζει να μοιράζει ένα μεγάλο μέρος των εσόδων στις ομάδες.

Αλλά τα περισσότερα χρήματα, έτσι όπως είναι διαρθρωμένο το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο, θα πάνε στους ισχυρούς. Ο Πλατινί προχθές συναντήθηκε με ευρωβουλευτές για να τους ενημερώσει για την άποψή του όσον αφορά το σάλαρι καπ και να επιχειρηματολογήσει γι' αυτή. Σύμφωνα με την άποψη του προέδρου της ΟΥΕΦΑ, θα πρέπει το ποδόσφαιρο να αποκτήσει ένα ειδικό καθεστώς και να εξαιρεθεί από τις συνθήκες που ορίζουν τους κανόνες ανταγωνισμού των επιχειρήσεων στην Ε.Ε. Βέβαια ο Πλατινί δεν μπορεί να πείσει πώς μία ομάδα-επιχείρηση, που κάνει ετήσιο τζίρο γύρω στα 300-400 εκατομμύρια ευρώ, δεν θα πρέπει να υπόκειται στις ρυθμίσεις για τον ανταγωνισμό.

Οπως είπε στην αντιπροσωπία των ευρωβουλευτών, η δική του πρόταση είναι να καθιερωθεί ένα πλαφόν από 43-60%. Δηλαδή αυτό να είναι το ποσοστό του συνολικού τζίρου που θα μπορούν να ξοδεύουν για μισθούς και συμβόλαια. Σε απάντηση που έδωσε στις ερωτήσεις των ευρωβουλευτών ο Πλατινί ισχυρίστηκε ότι δεν σκοπεύει να επιβάλει μία τέτοια ρύθμιση και γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο και τη συζητεί με την ευρωπαϊκή ένωση συλλόγων που έχει 137 μέλη, ανάμεσα στα οποία περιλαμβάνονται ομάδες όπως η Ρεάλ και η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ.

Το αίτημα, βέβαια, του Πλατινί είναι πολύ δύσκολο να υιοθετηθεί, αφού για να γίνει δεκτή η εξαίρεση των ομάδων από τις ρυθμίσεις για τον ανταγωνισμό, θα πρέπει να υπάρξει αλλαγή στη Συνθήκη της Ε.Ε. και αυτό δεν μπορεί να το κάνει ούτε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ούτε το Ευρωκοινοβούλιο. Και πέραν τούτων, οι διαφορετικές συνθήκες -οικονομικές, πολιτιστικές, οργανωτικές- που υπάρχουν στις χώρες-μέλη της Ε.Ε. κάνουν πάρα πολύ δύσκολη την επιβολή ενός ενιαίου κανόνα.

Όλα είναι σχετικά

Ορισμένες φορές σκέφτομαι ότι το ποδόσφαιρο είναι ένας χώρος, ένα πεδίο όπου τα όποια συμπεράσματα έχουν πολύ μεγάλη σχετικότητα. Κι όμως. Αυτά τα συμπεράσματα παρουσιάζονται, σχεδόν, σαν απόλυτες αλήθειες και πάνω τους θεμελιώνονται θεωρίες με τη συνεκτικότητα που έχει ένας πύργος από τραπουλόχαρτα. Το προχθεσινό παιχνίδι του Ολυμπιακού με τη Σεντ Ετιέν είναι από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα.

Πριν από το παιχνίδι με τους Γάλλους, πολλοί υπογράμμιζαν την αμυντική επίδοση του Ολυμπιακού, την καλύτερη στην Ευρώπη, εκτίμηση που αποδείχτηκε πόσο σχετική ήταν. Αλλο πράγμα να δοκιμάζεις τη δυναμικότητα της άμυνάς σου με αντιπάλους ομάδες του ελληνικού πρωταθλήματος και Ελληνες διαιτητές και τελείως διαφορετικό είναι να αντιμετωπίζεις ομάδες από καλύτερα πρωταθλήματα, ακόμα και αν είναι μόλις πάνω από τη ζώνη του υποβιβασμού. Το προχθεσινό παιχνίδι δείχνει και κάτι ακόμα. Τις καταστροφικές συνέπειες της εσωστρέφειάς μας, η οποία δημιουργεί αυταπάτες που γκρεμίζονται πολύ εύκολα μέσα στο γήπεδο.