The party is over...

H άφιξη του Ρόμαν Αμπράμοβιτς το καλοκαίρι του 2003 στο Λονδίνο σηματοδότησε τη νέα εποχή που θα ζούσε το αγγλικό ποδόσφαιρο. Ολοένα και περισσότεροι ξένοι επιχειρηματίες αποφάσισαν να επενδύσουν τα κεφάλαιά τους στους αγγλικούς συλλόγους. Ρώσοι, Αμερικανοί, Ισλανδοί, Ταϊλανδοί, Αραβες και Ινδοί εμφανίστηκαν ως σωτήρες που θα έβγαζαν τις ομάδες από το οικονομικό… τέλμα. Και μέχρι ενός σημείου φαίνεται πως δικαίωσαν τις προσδοκίες κάνοντας ακριβές μεταγραφές, «χρυσώνοντας» έτσι το χάπι στους πιο δύσπιστους οπαδούς, που έβλεπαν τις ομάδες να χάνουν τον παραδοσιακό χαρακτήρα τους.

Η κατάσταση αυτή, όμως, φαίνεται πως ανήκει στο παρελθόν, όπως προειδοποιεί ο Κιθ Χάρις, ο άνθρωπος που βρέθηκε πίσω από τους περισσότερους «γάμους» ξένων επενδυτών και αγγλικών συλλόγων. Και ο λόγος δεν είναι άλλος από την κρίση που πλήττει την παγκόσμια οικονομία και επηρεάζει ακόμα και τα εισοδήματα των «Κροίσων», οι οποίοι γίνονται πλέον πολύ προσεκτικοί στις κινήσεις τους.

Δεν έχουν περάσει αρκετά 24ωρα από τη στιγμή που ο πέμπτος πλουσιότερος άνθρωπος στη Γερμανία, ο Αντολφ Μέρκλε, αποφάσισε να βάλει τέλος στη ζωή του λόγω των οικονομικών προβλημάτων που αντιμετώπιζε, έχοντας χάσει μόνο από τις μετοχές του στην εταιρεία Volkswagen 400 εκατομμύρια ευρώ. Ακόμα και ο Ρόμαν Αμπράμοβιτς, που αποτελεί το σύμβολο της τάξης των Ρώσων νεόπλουτων και είναι ο ιδιοκτήτης που οι περισσότεροι οπαδοί θα ήθελαν στην ομάδα τους, έχει αλλάξει εδώ και λίγους μήνες την οικονομική πολιτική στην Τσέλσι. Φέτος μάλιστα ο Ρώσος μεγιστάνας έπεσε από την κορυφή των 100 πλουσιότερων ανθρώπων του ποδοσφαίρου στη Βρετανία και βρίσκεται στην τρίτη θέση, πίσω από τον σεΐχη Μανσούρ Μπιν Ζαγέντ αλ Ναγιάν της Μάντσεστερ Σίτι και τον Ινδό μέτοχο της ΚΠΡ Λακσμί Μιτάλ.

Ο Χάρις, που θεωρείται από τους πιο ισχυρούς ανθρώπους στο ποδόσφαιρο και είναι πρόεδρος της επενδυτικής τράπεζας Seymour Pierce, το τελευταίο διάστημα είχε αναλάβει να βρει αγοραστή για τη Νιούκαστλ και την Εβερτον. Ομως, αν και υπήρξε ενδιαφέρον, ουδείς τόλμησε να υποβάλει πρόταση. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ο ιδιοκτήτης της Νιούκαστλ, Μάικ Ασλεϊ, να αποσύρει το «πωλητήριο» πριν από μερικές μέρες.

Παρόμοια κατάσταση βιώνουν η Μπλάκμπερν και η Πόρτσμουθ, οι οποίες επίσης είναι προς πώληση, χωρίς να μπορούν να βρουν αγοραστή, τουλάχιστον μέχρι να υπάρξει σταθερότητα στην οικονομία.

Η κατάρρευση και του ισλανδικού τραπεζικού συστήματος, που επηρέασε άμεσα τους ιδιοκτήτες της Γουέστ Χαμ, οδήγησε ξανά τον λονδρέζικο σύλλογο στο… σφυρί. Ομως, η Γουέστ Χαμ έχει σαφές προβάδισμα έναντι των υπόλοιπων συλλόγων στην αναζήτηση επενδυτή λόγω της έδρα της, η οποία βρίσκεται στην αγγλική πρωτεύουσα. Οπως επισημαίνει ο Χάρις, οι λονδρέζικοι σύλλογοι είναι περισσότερο ελκυστικοί στους ξένους επιχειρηματίες.

Από τις αγοροπωλησίες που στο παρελθόν χειρίστηκε ο Χάρις οι ιδιοκτήτες και οι μεγαλομέτοχοι των ομάδων κατάφεραν να εξασφαλίσουν υπερκέρδη. Ο Κεν Μπέιτς έλαβε από τον Αμπράμοβιτς 17 εκατομμύρια λίρες για τις μετοχές που είχε αγοράσει μόλις με μία λίρα το 1982. Αντίστοιχα ο πρόεδρος της Αστον Βίλα, Νταγκ Ελις, έλαβε από τον Ράντι Λέρνερ 20 εκατομμύρια λίρες για το 32% του συλλόγου και ο μέτοχος της Γουέστ Χαμ Τέρι Μπράουν πούλησε το ποσοστό του στον Μπιοργκόλφουρ Γκούντμουντσον έναντι 31 εκατομμυρίων λιρών, αν και το είχε αγοράσει μόλις 2 εκατομμύρια λίρες.

Αν η οικονομία κάνει κύκλους ώστε κατά καιρούς να εξασφαλίζεται η εύρυθμη λειτουργία της, τότε και το ποδόσφαιρο, σύμφωνα με τον Χάρις, θα πρέπει να επιστρέψει στις βασικές αρχές διαχείρισης των δαπανών. «Περάσαμε την εποχή που οι σύλλογοι ξόδευαν αλόγιστα ποσά και μέτριοι ποδοσφαιριστές απαιτούσαν υπέρογκες αμοιβές».

Τα νέα δεδομένα στο άθλημα ίσως αναγκάσουν τους συλλόγους να επενδύσουν ακόμα περισσότερο στα φυτώρια, μια εξέλιξη που είναι θετική, όπως επισημαίνει ο 56χρονος οικονομικός παράγοντας, που στην καριέρα του βίωσε από τη θέση του προέδρου της Football League την κατάρρευση της ITV Digital το 2001, η οποία είχε ως αποτέλεσμα 13 σύλλογοι να φτάσουν στο χείλος του γκρεμού και να οδηγηθούν τελικά σε καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης.

Φυσικά δεν χρειάζεται να είναι κάποιος στη σημερινή εποχή ειδικός αναλυτής για να κατανοήσει το μέγεθος του προβλήματος. Ούτε ο Κιθ Χάρις διεκδικεί βραβείο…πρωτοτυπίας με τις προειδοποιήσεις του. Η διαφορά είναι πως έχει ζήσει εκ των έσω όλη την οικονομική άνθιση του ποδοσφαίρου στο νησί, μια και ήταν από τους πρωτεργάτες για την είσοδο των συλλόγων στο χρηματιστήριο και θεωρείται από τους πλέον γνώστες της οικονομίας του ποδοσφαίρου.

Και αν το πάρτι τελείωσε, σύμφωνα με τον Χάρις, για το πιο πλούσιο πρωτάθλημα στον κόσμο, φανταστείτε τι θα συμβεί στα υπόλοιπα. Και φυσικά η συζήτηση αφορά και το ελληνικό ποδόσφαιρο, διότι τα χρήματα που χάθηκαν στην οικονομική κρίση ήταν πολλά και σαφώς επηρέασαν αρκετούς από αυτούς που τα ονόματά τους «έπαιξαν» ή «παίζουν» σε διάφορα σενάρια εξαγοράς συλλόγων ή εισόδου στη μετοχική σύνθεση.