«Ηθική αυτουργία»

«Το έχω πει και το εννοώ ότι το μεγάλο πρόβλημα που υπάρχει στο ελληνικό ποδόσφαιρο είναι η ηθική αυτουργία. Δεν φταίνε τα 18χρονα παιδιά για τα επεισόδια». Είναι η σημαντικότερη φράση στις δηλώσεις του Ανδρέα Βγενόπουλου. Το ποιοι είναι υπεύθυνοι παραγοντικά για την «ηθική αυτουργία» είναι εύκολο να το καταλάβει κάποιος. Αυτοί που ρίχνουν το βάρος στους αντίπαλους παίκτες που πάντα κάνουν άσεμνες χειρονομίες στην κερκίδα, στους διαιτητές που με τις αποφάσεις τους εξοργίζουν τους φιλάθλους, στην Αστυνομία που πάντα προκαλεί τα παιδιά στην κερκίδα. Αυτοί που βρίσκουν δικηγόρους για να υπερασπίζονται τους οπαδούς που συλλαμβάνονται και έχουν πάντα δίκιο. Πώς τους λένε τους «αυτούς»; Δεν χρειάζεται και μεγάλη φαντασία για να το βρεις και νομίζω ότι ο Ανδρέας Βγενόπουλος θα το πει ευθέως, μια και μέχρι στιγμής δεν έδειξε να έχει κανέναν ανάγκη.

Σε ένα άλλο γεγονός καθημερινής καφρίας, στο Ιnternet και το youtube κυκλοφορεί ένα βίντεο από το ματς του Ολυμπιακού με τη Χέρτα. Τραβήχτηκε από οπαδό της Χέρτα, η εικόνα δεν είναι ιδιαίτερα κατατοπιστική, αλλά σύμφωνα με δημοσίευση στη Γερμανία το βίντεο δείχνει την επίθεση που δέχτηκαν οι οπαδοί της Χέρτα μετά την είσοδό τους στο γήπεδο Καραϊσκάκη. Σύμφωνα με το κείμενο, λόγω του ότι η επίθεση έγινε κατά την προσέλευση των Γερμανών στον χώρο, το γεγονός δεν καταγράφηκε από τον διαιτητή και ο Ολυμπιακός δεν τιμωρήθηκε.

Ρωτάω, λοιπόν, εγώ με το φτωχό μου το μυαλό. Ασχολήθηκε ο Ολυμπιακός με το τι συμβαίνει στο γήπεδο ή επειδή δεν κινδυνεύει με τιμωρία αδιαφορεί; Πάντως, μέχρι στιγμής δεν υπάρχει δημόσια θέση για το γεγονός. Αν έχει ασχοληθεί στο στυλ «κοιτάξτε κάτι, τις μαλακίες που κάνατε με τους Γερμανούς δεν θέλω να τις επαναλάβετε, διότι η ομάδα μπορεί να τιμωρηθεί», είναι σαν να μην ασχολήθηκε. Διότι το θέμα δεν είναι να προστατευτεί η ομάδα από ενδεχόμενη τιμωρία, αλλά να μη συμβαίνουν τέτοιες καφρίες, έστω κι αν η ΟΥΕΦΑ δεν τις παίρνει είδηση.

Και ξαναρωτάω εγώ με το φτωχό μου το μυαλό. Καταλαβαίνουμε ότι όταν δημοσιογραφικά στηρίζουμε τις καφρίες που γίνονται στα γήπεδα, όπως αυτές που έγιναν στο Παγκρήτιο, οι άνθρωποι που τις πολεμάνε, όπως ο Βγενόπουλος, θα φύγουν; Αυτοί και να φύγουν το ποδόσφαιρο δεν είναι δουλειά τους και κάτι άλλο θα κάνουν. Οι αθλητικογράφοι, που από αυτόν τον χώρο ζούμε και βγάζουμε το ψωμί μας, καταλαβαίνουμε ότι αν φύγουν άνθρωποι σαν τον Βγενόπουλο θα μείνουμε με τους άλλους; Και ότι θα πρέπει να είμαστε όμηροι ή απειλούμενο είδος; Ορισμένοι που έχουν πουλήσει στις ΠΑΕ τις πέννες τους ουδόλως ενοχλούνται, αλλά οι υπόλοιποι γουστάρουμε να ζούμε με το κεφάλι σκυμμένο ή σπασμένο; Αν όχι, καιρός είναι να περνάμε από τις γενικότητες με τους «λίγους» και τους «ανεγκέφαλους» σε πρόσωπα με όνομα, διεύθυνση και τηλέφωνο.


Δεν υπάρχει χειρότερη ιστορία από το να στοχοποιήσει παίκτη η κερκίδα. Στον Παναθηναϊκό, για παράδειγμα, συμβαίνει με τον Βύντρα και τον Τζιόλη. Ας πούμε ότι ο Τζιόλης είναι λίγο ψηλομύτης και νομίζει ότι είναι ο Μπεκενμπάουερ. Ο Βύντρα τι έχει κάνει και τον έχουν βάλει στο μάτι; Αν ρωτήσεις οπαδό, το μόνο που θα σου πει είναι ότι ο Βύντρα κάνει συνέχεια γκέλες, αλλά κάθε προπονητής που έρχεται στον Παναθηναϊκό τον έχει βασικό. Και μετά ακολουθεί μια σιωπή γεμάτη νοήματα, αφήνοντας να υπονοηθούν πολλά. Με κύρια κατηγορία ότι είναι το «μάτι» της διοίκησης στα αποδυτήρια. Τώρα το ότι κανένας δεν κάθεται να σκεφτεί πως καμία διοίκηση δεν θα θυσίαζε ένα πρωτάθλημα επιβάλλοντας στον προπονητή να χρησιμοποιεί έναν γκελαδόρο αμυντικό μόνο για να πληροφορείται αν ο Καρνέζης μιλάει καλά για τον Αντωνίου δεν είναι έκπληξη. Οπως οι αμοιβάδες, και η σκέψη του οπαδού δεν είναι ιδιαίτερα περίπλοκος οργανισμός. Πήγε, λοιπόν, στην ΑΕΚ ο Μπασινάς, οι οπαδοί περιμένανε να κάνει παπάδες, ο Μπασινάς με το ζόρι κάνει καντηλανάφτες και τώρα που άρχισαν να του τα χώνουν άντε να τους κάνει ο Μπάγεβιτς να σταματήσουν.

Οχι, βέβαια, ότι και ο Μπασινάς αν στραβώσει δεν ξέρει να τα χώνει. Στο youtube κυκλοφορεί ένα βιντεάκι από το τελευταίο ματς της ΑΕΚ με τον Εργοτέλη, στο οποίο ο Μπασινάς είναι καθισμένος στο χορτάρι και απαντάει σε κάποιον από τον πάγκο του Εργοτέλη που φώναξε ότι έγινε φάουλ. Είναι γκρο πλαν και ο Μπασινάς σκάει ένα «άντε, ρε μαλάκα», που σε Dolby Stereo Surround να το είχε πει, λιγότερο καθαρά θα ακουγόταν.

Στο ίδιο ματς υπήρξε μια άλλη σκηνή που δεν την είδα στο youtube. Είναι η σκηνή που ο Καραγεωργίου διαμαρτύρεται στον Κατσιδώνη γιατί δεν έβγαλε κόκκινη κάρτα στον Κυργιάκο έπειτα από ένα μαρκάρισμα με τα δύο πόδια σε ψαλιδάκι. Ο Κυργιάκος στην αρχή ξεκινάει ευρωπαϊκά. Κουνάει τον δείκτη του χεριού στο χαρακτηριστικό «no, no». Οταν, όμως, ο Καραγεωργίου συνεχίζει, ο Κυργιάκος παρατάει τα ευρωπαϊκά κόλπα και λέει με ορθή φωνή προς την κάμερα: «Πέστε του Καραγκιόζη να σταματήσει».

Μερικοί παίκτες το έχουνε να μιλάνε μέσα στο γήπεδο και έτσι και τους πιάσει η κάμερα δεν χρειάζεται ήχος για να καταλάβεις τι λένε. Οπως υπάρχουν και παίκτες που όταν γίνεται κάτι και η κάμερα τους πιάνει γκρο πλαν, ανάθεμα κι αν βγάζεις άκρη. Κλασικό παράδειγμα ο Ιεροκλής Στολτίδης, που, αντίθετα με τους περισσότερους, όταν κάτι συμβαίνει, αντί να σηκώσει το κεφάλι, το κατεβάζει.

Οπως και ορισμένες φάσεις έχουν μεγάλη πλάκα αν κάτσεις και τις προσέξεις. Π.χ. τη φάση με την αποβολή του Ρουμπάκη στο ματς του ΟΦΗ με τον Παναθηναϊκό. Ο Ρουμπάκης, που προηγουμένως έχει γλιτώσει την αποβολή και το πέναλτι, όταν έχει αγκαλιάσει και ρίξει κάτω με άψογο καφακόλ τον Ζιλμπέρτο Σίλβα, αυτή τη φορά έχει κατεβάσει τον Σαλπιγγίδη. Ο Καλόπουλος έχει βάλει το χέρι στην κωλότσεπη και ο Καραγκούνης πάει πίσω από τον διαιτητή και περιμένει να δει τι χρώμα κάρτα θα βγάλει από την τσέπη. Οταν βλέπει την άκρη της κόκκινης κουνάει ικανοποιημένος το κεφάλι, κάνοντας το «χε, χε, χε» που έκανε ο σκύλος στα καρτούν του «Red Baron» τη δεκαετία του '70.

Χάρη στο Internet μπορείς να βρεις τα πιο απίθανα πράγματα που διάφοροι μερακλήδες αποφάσισαν να διασώσουν. Τραγούδια, ταινίες και διαφημίσεις που σταματάει το μυαλό του ανθρώπου στο ποιος τις διατηρούσε τόσα χρόνια. Και εδώ βλέπουμε ένα χαρακτηριστικό της ελληνικής κοινωνίας. Ο Ελληνας δεν ήταν συλλέκτης. Πιθανώς επειδή είχε άλλα πράγματα να σκέφτεται, πιθανώς επειδή δεν είχε τα μαγνητόφωνα και τα βίντεο να τα διασώζει, στην Ελλάδα, αντίθετα με το εξωτερικό, μνημειώδεις ταινίες και ραδιοφωνικά διαφημιστικά σποτ πρέπει να έχουν χαθεί για πάντα. Απευθύνω μήνυμα στους απανταχού συλλέκτες και βλαμμένους που κουβαλάνε τις ίδιες ανησυχίες με εμένα.

Ρε παιδιά, υπάρχει κάποιος που να μαζεύει ραδιοφωνικά μεταπολεμικά ντοκουμέντα; Και αν υπάρχει τέτοιο πράγμα, μήπως θα μπορούσε να με πληροφορήσει αν έχει το ραδιοφωνικό σποτ από τη διαφήμιση των ψυγείων «Αλπεις» στη δεκαετία του 50; Ημουνα πιτσιρίκι και πήγαινα δημοτικό όταν η συγκεκριμένη διαφήμιση χρησιμοποιούσε για πρώτη πιθανώς φορά ηχητικά εφέ, συγκεκριμένα τη βοή που υποτίθεται ότι έκανε ο αέρας στις Αλπεις. Ξεκίναγε «Αλπεις, αιώνια παγωμένα βουνά» και «βζ, βζ, βζ» να λυσσομανάει ο άνεμος. Και μετά κοβόταν ο αέρας και μια φωνή κατσίφλωρα συνέχιζε: «Αλπεις. Ψυγεία για…». Πρέπει να ήταν η πιο χαρακτηριστική διαφήμιση της δεκαετίας, μαζί με την άλλη με τα έμπλαστρα «Λέων». Που μια πομπώδης φωνή, στο στυλ του Τροχανά όταν δίνει συμβουλές στη διοίκηση της ΑΕΚ, έλεγε: «Ενας, αλλά Λέων. Εμπλαστρα Λέοντος…».

Kαι ποια είναι η πιο χαρακτηριστική διαφήμιση κινηματογράφων τα τελευταία χρόνια πριν εμφανιστεί η τηλεόραση; Το «Είμαι το πανίσχυρο ΒΙΜ», που ένας μπρατσάς με λευκό μπλουζάκι τέντωνε το χέρι μπροστά, κρατώντας το ΒΙΜ σαν να ήταν ο Batman όταν ρίχνει την μπουνιά στους κακούς. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, τους κακούς λεκέδες.