Το βραβείο Βότση

Από δημοσιογραφία πάντως της μαντίλας δίνεται σεμινάριο. Οπου δημοσιογραφία της μαντίλας, σύμφωνα με την ελληνική πρακτική, είναι αυτή που πάει η δημοσιογράφα στη Δυτική Οχθη, φοράει μια παλαιστινιακή μαντίλα και ζει τη ζωή της Παλαιστίνιας για ένα τρίωρο. Μπορεί και τετράωρο, αν σερβίρουν το φαΐ και αργά στο ξενοδοχείο. Οπου η σωστή δημοσιογραφία της μαντίλας σε επεισόδια στο κέντρο της Αθήνας είναι πρώτον να μιλάς με το ασθματικό στυλ που είχε ο σκύλος στα παλιά καρτούν με τον «Κόκκινο Βαρόνο». «Χι, χι, χι». Ταυτόχρονα είναι να μιλάς για τα ΜΑΤ, χωρίς να αναφέρεις ηλικίες, και για τους διαδηλωτές πάντα με αναφορά στον πιο νέο. Για παράδειγμα, ποτέ δεν μπορείς να πεις «ένας 28χρονος ΜΑΤατζής. Χι, χι, χι. Μαζί με έναν 26χρονο ΜΑΤατζή τρώνε πέτρες από τους διαδηλωτές». Αν το πεις χάνεις κάθε credibility. Αντίθετα, αν πεις «Τα ΜΑΤ. Χι, χι, χι. Πετάνε χημικά. Πετάνε χημικά τα ΜΑΤ (σ.σ.: η επανάληψη δίνει τον χαρακτήρα του αυθόρμητου). Πετάνε χημικά ενάντια στα παιδιά. Σε 15χρονα. Σε 13χρονα. Που τι κάνανε; Τι κάνανε τα παιδιά και τους πετάνε χημικά; Πετάγανε πέτρες στα ΜΑΤ. Στα ΜΑΤ που με τη στολή τους τι θα παθαίνανε από τις πέτρες των παιδιών; Πετάνε πέτρες τα ΜΑΤ. Στα παιδιά!».

Εχουμε μπει σε έναν άτυπο δημοσιογραφικό διαγωνισμό «Οποιος πει τη μικρότερη ηλικία διαδηλωτή που έπεσε θύμα των ΜΑΤ, παίρνει το βραβείο Βότση». Για την ώρα ο νικητής είναι εκείνος που είπε το «ξυλοκοπούν τα ΜΑΤ ένα δεκάχρονο». Δύσκολα το ρεκόρ καταρρίπτεται χωρίς ταυτόχρονα να μην καταρριφθεί η λογική, αλλά μια προσπάθεια μπορεί να γίνει. Παραδείγματος χάριν, «τα ΜΑΤ ξυλοκοπούν έναν εννιάχρονο που μεγαλοδείχνει και μοιάζει για δεκατρία». Η περιέργεια, πάντως, μου έχει μείνει. Πώς στον διάολο ξέρει ο ρεπόρτερ την ηλικία αυτού που δέρνουνε τα ΜΑΤ; Τον ακούει που φωνάζει «γουρούνια, μπάτσοι, δολοφόνοι, σταματήστε να με χτυπάτε. Σταματήστε να χτυπάτε ένα παιδί που γεννήθηκε το 1998. Οκτώβριο».

Οπως και εντυπωσιάζομαι με τον αλγόριθμο ηλικίας + πέτρας. Το θέμα δεν είναι η πέτρα, αλλά η ηλικία αυτού που την πέταξε. Σε αυτή τη λογική το «γουρούνι, επιτίθεσαι στο 17χρονο παιδάκι από το Λύκειο που σου πέταξε την πέτρα» στέκει. Αν όμως την πέτρα την πετάξει συνταξιούχος, ο ΜΑΤατζής μπορεί να τον αλαλιάσει στις κλομπιές. Οπως και είμαι μαγεμένος από την προσπάθεια να βρεθεί μια κατάλληλη λέξη για να περιγράφονται οι υπαίτιοι των επεισοδίων.

Οταν ήμουν πιτσιρικάς και η μάνα μου αναφερόταν στις μάχες των ΕΛΑΣιτών και των χωροφυλάκων με τους Εγγλέζους τον Δεκέμβριο του '44, έλεγε «τα γεγονότα». Ενας άλλος τρόπος ήταν να έλεγες «τα Δεκεμβριανά». Ετσι, δεν έπαιρνες θέση και είχες το κεφάλι σου ήσυχο και από τους δεξιούς και από τους κομμουνιστές. Ενα λοιπόν αντίστοιχο πρόβλημα υπάρχει στα επεισόδια. Πώς τους φωνάζουμε τους μυστήριους; Αναρχικούς; Κάποιος λόγιος της Αριστεράς θα πεταχτεί να πει: «Οι πραγματικοί αναρχικοί έχουν ιδεολογία». Διαδηλωτές; Αλλά διαδηλωτές είναι και αυτοί που δεν πετάνε πέτρες. Αντιεξουσιαστές; Not bad και για πολύ καιρό βολευτήκαμε με τον όρο, αλλά σιγά σιγά έγινε μπανάλ. Μπαχαλάκηδες; Λίγο ελαφρύ. «Με μπετόβεργες και Μολότοφ επιτέθηκε μια ομάδα από μπαχαλάκηδες», ακούγεται περίεργο. Τα παιδιά με τα μαύρα; Και αν εκείνη την ημέρα ενός του ήρθε να φορέσει τα αμπιγέ τα άσπρα τι θα λένε στην τηλεόραση; «Παιδί με τα μαύρα που διακρίνεται να φοράει το άσπρο πουκάμισο». Εκτός του ότι «παιδιά με τα μαύρα» έχουν δικαίωμα να λέγονται και οι παπάδες, οπότε έχουμε και την επιβεβαίωση της παροιμίας «gayδες και παλικάρια γίναμε μαλλιά κουβάρια».

Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει αυστηρά δόκιμη έκφραση για να αποκαλούνται αυτοί που κάνουν τα επεισόδια. Ο καλύτερος τρόπος είναι το «οι λίγοι ταραξίες που μπαίνουν μέσα σε κάθε διαδήλωση του κόσμου». Αν δεν μπορείς να το πεις και με τον σωστό τόνο, τούτο κάνει φανερό ότι αυτός που το λέει ξέρει την αλήθεια. Οτι δηλαδή όλοι όσοι πετάνε πέτρες στους αστυνομικούς είναι άλλοι αστυνομικοί, που τους κατεβάζουν στους γύρω δρόμους κλούβες της Αστυνομίας. Θα θυμάστε ότι το είχε πει ως αυτόπτης μάρτυρας καθηγητής του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης, που για το καλό όλων μας ελπίζω ότι δεν είναι γιατρός.

Αν πάντως πεις το «οι λίγοι ταραξίες» με πιο γρήγορο ρυθμό και χωρίς την πονηριά είναι το ίδιο με το «οι λίγοι ανεγκέφαλοι που βλάπτουν την ομάδα». Μυρίζει από χιλιόμετρα κρατικό Μέσο, που οι δημοσιογράφοι ξέρουν να φυλάγονται λέγοντας πάντα το «λίγοι». Οι «λίγοι κακοί αστυφύλακες», «οι λίγοι κακοί ταξιτζήδες», «οι λίγοι κακοί δικαστές» και το μόνο που ακόμα δεν έχει ακουστεί είναι το «οι λίγοι κακοί κακοποιοί». Ετσι, ο δημοσιογράφος του κρατικού καλύπτεται από τον εκάστοτε συνδικαλιστή που θα πάρει τηλέφωνο τον εκάστοτε Παναγόπουλο και θα του πει: «Τι έλεγε ο δικός σας για τους συναδέλφους;». «Για τους λίγους έλεγε και όχι για όλους».