Βράδυ Δευτέρας, ορισμένα τηλεοπτικά «παράθυρα» είχαν ανοίξει διάπλατα τις πύλες στην απύθμενη ανοησία. Σε ένα εξ αυτών, ο τσακωμός του ΠΑΣΟΚτσή και του Νεοδημοκράτη -για το ποια Αστυνομία παρέδωσαν οι μεν στους δε- έφθασε σε «νεκρό σημείο». Εκείνο που καθιστούσε απαραίτητο τον καγχασμό, το γαμοσταυρίδι ή -στην πιο νηφάλια περίπτωση- το ζάπινγκ.
Το σημείο ήταν εκείνο, στο οποίο ο υπουργός Μακεδονίας-Θράκης καμάρωνε. Γιατί, λέτε; Επειδή ο Κ. Καραμανλής στις δημοσκοπήσεις εμφανίζεται -ακόμα- «καταλληλότερος για πρωθυπουργός» του Γ. Παπανδρέου! Θυμήθηκα μια ατάκα που είχε εκστομίσει ο καθηγητής Κοινωνιολογίας Βασίλης Φίλιας στη δεκαετία του 1980 σε μία συνεδρίαση της Συγκλήτου της Παντείου: «Πήραν φωτιά τα μπατζάκια μας και εμείς ψάχνουμε να βρούμε τι μάρκα είναι το σώβρακο». Μέσα στα πολλά λερωμένα, άπλυτα και πολυφορεμένα, το ζάπινγκ σου επέτρεπε να ακούσεις ορισμένες ενδιαφέρουσες επισημάνσεις - απόψεις. Μια από αυτές βγήκε από το στόμα του Παύλου Τσίμα: «Ο,τι είδαμε το μεσημέρι, με τις συγκλονιστικές μαθητικές διαδηλώσεις, ήταν μια γνήσια εξέγερση οργής και ζωής. Ο,τι παρακολουθούμε το βράδυ, με τις εκτεταμένες καταστροφές, μάλλον είναι μια προσπάθεια να μας λείψει η Αστυνομία –κι ίσως να τη συγχωρήσουμε κιόλας». Σε αδρές γραμμές, ό,τι έγραψε χθες ο Χρίστος Χαραλαμπόπουλος.
Επειτα από το ζάπινγκ, ο γράφων αποφάσισε να συνεχίσει κάτι που είχε αφήσει στη μέση. Το ξεφύλλισμα. Είχε ήδη κατέβει από το ράφι ένα ντοσιέ πλήρες δημοσιευμάτων και στοιχείων για φόνους ή (να το πεις τύχη;), σοβαρότατους τραυματισμούς, που παρουσίαζαν τουλάχιστον μία αναλογία με τη θανάτωση του Αλέξανδρου: καμία υποψία κινδύνου για τη ζωή των δραστών αστυνομικών. Το υλικό αφορούσε μόνο την περίοδο 1992 - 1999, αλλά αρκούσε για να γεμίσει το ντοσιέ. Κάτι το προσωπικό ενδιαφέρον, κάτι η δημοσιογραφική ενασχόληση του γράφοντος -κατά τα συγκεκριμένα χρόνια- με ορισμένες από τις περιπτώσεις εκείνες, το ντοσιέ γέμισε. Δίχως καν να καταγραφούν κρούσματα «απλών» ξυλοδαρμών ή εξευτελισμών. Διάβολε, πόσο ελλιπείς είναι οι σχετικοί κατάλογοι που δημοσιεύτηκαν τούτες τις ημέρες στον Τύπο...
Ναι, ήταν κάπως ψυχοφθόρο αυτό το ξεφύλλισμα -δεν ξέρω γιατί, αλλά ένιωσα την ανάγκη να το κάνω. Κάτι σαν προσκλητήριο νεκρών. Ο μουσικός Θοδωρής Γιάκας που «γαζώθηκε» επειδή το έβαλε στα πόδια, αμφιβάλλοντας -πιθανότατα- για το εάν ήταν όντως αστυνομικοί οι τύποι με τα πολιτικά, οι οποίοι του φώναζαν αγριεμένοι να σταματήσει, ένα βράδυ σε μια ερημική περιοχή του Μοσχάτου. Διότι «άμα λάχει» και ο περίπατος ενός ανθρώπου μπορεί να επισύρει θανατική ποινή. Ο μουσουλμάνος Λούτφι Οσμάντζε που ξυλοκοπήθηκε αγρίως στο Αστυνομικό Τμήμα Βύρωνα (ψάχνετε, τώρα για... λόγο;), μολονότι ήταν ήδη άρρωστος και πέθανε. Ο ιατροδικαστής Μ. Νόνας διέγνωσε τότε: «Τα τραύματα αυτά σε έναν υγιή οργανισμό δεν είναι θανατηφόρα. Επιβαρύνουν όμως έναν οργανισμό που έχει προδιάθεση εμφράγματος». Τσιγγάνοι και μετανάστες, πολλών εκ των οποίων το όνομα δεν μάθαμε καν. Τόσοι και τόσοι. Ενας μακάβριος κατάλογος, ετερόκλητος, με «κεντρικά πρόσωπα» τόσο διαφορετικά μεταξύ τους.
Από τον Νοέμβριο του 1992 μέχρι τον Ιανουάριο του 1996 πέντε αστυνομικοί έκαναν σκοποβολή επί «κινούμενων στόχων». Επί Αλβανών μεταναστών. Αοπλων. Για να ακριβολογούμε: πολλοί επιδίδονταν, τότε, σε αυτό το «σπορ», αλλά πέντε αποδείχθηκαν τόσο ικανοί σκοπευτές ώστε να στείλουν στον άλλο κόσμο τα «μιάσματα» -το δείγμα δεν περιλαμβάνει περιπτώσεις μη θανατηφόρων τραυματισμών. Οι μετανάστες μάλλον δεν είχαν χαρτιά κι έτρεξαν να αποφύγουν τον έλεγχο. Σύμφωνα, όμως, με μια -δημοφιλή, στις τάξεις της ΕΛ.ΑΣ.- εκδοχή της «νομιμότητας», αν δυσκολεύεσαι να πιάσεις κάποιον και να τον «επαναπροωθήσεις» στη χώρα του (κοινώς, να απελαθεί), του τραβάς μια «προώθηση» στον Αγιο Πέτρο και ξεμπερδεύεις. Κατόπιν κοιτάς το πτώμα και λες ό,τι είπε και ο κτηματίας στις πρώτες σκηνές της ταινίας «Οι Φυγάδες του Μισούρι», για τον απαγχονισμένο επίδοξο ζωοκλέφτη: «Τον απάλλαξα από τη δυστυχία του».
Ξέρετε τι έγινε με τις πέντε αυτές υποθέσεις; Τρεις μπήκαν στο αρχείο. Ενας από τους «πιστολέρο» τιμωρήθηκε (;) με δίμηνη αργία και ένας με πρόστιμο. Πρόστιμο επιβλήθηκε και σε άλλους αστυνομικούς που δίχως να απειλούνται πυροβόλησαν, αλλά τα τραύματα τα οποία προκάλεσαν δεν έστειλαν τους μετανάστες στα θυμαράκια. Το ύψος των προστίμων ήταν δέκα, δώδεκα, ή δεκαπέντε χιλιάδες δραχμές. Σαν να λέμε, από 29, 34 έως 44 ευρώ. Μια ζωή, όσο δέκα πακέτα τσιγάρα. Θα μπορούσαν ίσως οι... ήρωες της ΕΛ.ΑΣ. να μην έχουν πληρώσει φράγκο, εάν οι «αυστηροί» κριτές τους ερμήνευαν κατά το δοκούν το σοφό απόφθεγμα του Πανούτσου, σύμφωνα με το οποίο 10 εκατομμύρια γηγενείς δεν μπορούμε να μοιραζόμαστε τα ίδια δικαιώματα με Αφγανούς και κορμοράνους. Το δυστύχημα για τους υπερήφανους «Ρίνγκο» είναι πως ο Πανούτσος ανέπτυξε τους σχετικούς προβληματισμούς του μόλις τον Δεκέμβριο του 2008. Ετσι, κατέβαλαν το εξοντωτικό πρόστιμο. Ποιος είπε ότι η τύχη ευνοεί πάντοτε τους ήρωες;
Γενικά, η περίοδος από το 1992 και εντεύθεν παρουσιάζει σημαντικό ενδιαφέρον. Από πολλές πλευρές. Δείχνει πόσο καλά επιβίωσε επί (της δεύτερης περιόδου) ΠΑΣΟΚ το δόγμα Μητσοτάκη «το κράτος είστε εσείς». Δηλαδή η Αστυνομία. Πόσες «παράπλευρες δραστηριότητες» αναπτύχθηκαν, τότε που φάνηκε ο νέος, εύκολος στόχος: οι μετανάστες. Οσοι ανατρέξουν στα πεπραγμένα της περιόδου εκείνης, θα ανακαλύψουν «όργανα» που... έκλεβαν μετανάστες προτού εκείνοι απελαθούν με την ίδια ευκολία με την οποία έκαναν πλιάτσικο στα αμαξοστάσια της ΕΑΣ. «Μεμονωμένα περιστατικά», θα μου πείτε. Ω, ναι, ως συνήθως -κι αν γενικεύσω να φάω ανάλατο το καρότο που με κερνάει ο Πανούτσος, με την ελπίδα ότι το μαστίγιο θα το κρατάω την ημέρα που θα τον συναντήσω. Τι θα λέγατε, όμως, αν μαθαίνατε ότι ορισμένοι ένστολοι κλέφτες που αποτάχθηκαν αργότερα επανήλθαν στο σώμα με υπουργικές αποφάσεις;
Ρώτησα κάποτε ένα δικηγόρο, ειδικό σε αυτά τα θέματα, πώς γίνεται να μη φθάνουν στα δικαστήρια πολλές από τις υποθέσεις (ακόμα και) «βαριάς εγκληματικότητας» αστυνομικών. Μου είπε: «Είναι απλό. Φτιάχνοντας ελλιπέστατες ΕΔΕ, οι ίδιες οι αστυνομικές αρχές δίνουν στη Δικαιοσύνη το φτυάρι με το οποίο οι υποθέσεις αυτές θάβονται. Θα πρέπει να βρεθεί κάποιος εισαγγελέας, ζεστός, να ασχοληθεί... Ζεστός και αποφασισμένος να δυσαρεστήσει... Ε, δεν βρίσκεται συχνά, εάν το θέμα δεν κυριαρχεί ήδη στον Τύπο». Ουδέν πρόβλημα, είναι κι αυτή μια εκδοχή της «νομιμότητας». Οπως ήταν και η αθώωση του Μελίστα, που σκότωσε τον Καλτεζά το 1985, μολονότι «πυροβόλησε για εκφοβισμό». Οπως ήταν και οι μέχρι θανάτου ξυλοδαρμοί του Κουμή και της Κανελλοπούλου, τον Νοέμβριο του ’85 -ο πρώτος δεν είχε πάει καν στην πορεία!
Δεκαοκτώ συντριπτικά κτυπήματα -ναι, τέτοια μανία- καταμέτρησε στο κεφάλι της Κανελλοπούλου ο αρχιδικαστής Π. Γιαμαρέλος. Τι κακό είχαν διαπράξει αυτοί οι δύο άνθρωποι; Ουδείς απήντησε ποτέ. Ούτε διώχθηκαν οι άντρες των ΜΑΤ που τους σκότωσαν ούτε ποτέ μαθεύτηκαν τα ονόματα των δραστών. Γιατί άλλωστε να γίνουν όλα αυτά; Ο πρωθυπουργός της «πεφωτισμένης Δεξιάς» Γ. Ράλλης ξεμπέρδεψε λέγοντας στη Βουλή ένα «και οι άγγελοι ρομφαία είχαν». Δημοκρατικά εκλεγμένος πρωθυπουργός ήταν, που θα 'λεγε και μια ψυχή. Ψεκάστε (με χημικά), σκουπίστε (το αίμα), τελειώσατε.
Γιατί η ατελείωτη αυτή ιστορία παράγει θύματα τόσο διαφορετικά, από διαδηλωτές και μετανάστες μέχρι οδηγούς Ι.Χ. και πιτσιρικάδες που κατεβαίνουν στα Εξάρχεια; Διότι απλούστατα ο «κουτσαβακισμός» που ενδημεί στις τάξεις της Αστυνομίας διαθέτει πλήρη αντικοινωνικά χαρακτηριστικά. Κι αν οι τόσοι ένστολοι «αδάμαντες» γίνονται ανεκτοί, είναι επειδή η εκάστοτε εξουσία τούς χρειάζεται, έτσι θρασείς, για τις «βρόμικες δουλειές». Ηθικό ακμαίο, φυσική κατάσταση αρίστη και φυσικά «νομιμότης»...
Πόσο νόμιμη είναι η νομότυπη συγκάλυψη εγκλημάτων; Ακου λέει! Οσο θέλουν οι έχοντες το πεπόνι και κατέχοντες το μαχαίρι. Τηρουμένων των αναλογιών, η ίδια «νομιμότητα» δεν ισχύει σε όλα; Η κυβέρνηση, που κάνει ό,τι μπορεί για να κηρυχτεί παράνομη μια απεργία, είναι η ίδια η οποία καταστρατηγεί κάμποσους νόμους για το καθεστώς εργασίας, συν τρεις- τέσσερις δικαστικές αποφάσεις περί συμβασιούχων. Η κυβέρνηση, που θα ψάχνει με το μικροσκόπιο να εντοπίσει «ανομία» (και) στις επόμενες φοιτητικές κινητοποιήσεις, είναι η ίδια η οποία κηρύσσει ανύπαρκτο κοτζάμ άρθρο του Συντάγματος (το 16), επειδή νωρίτερα απέτυχε να το κατακρεουργήσει «διά της κοινοβουλευτικής οδού». Αντε να δω τι θα λέτε όταν ξαναδείτε μπροστά σας τους 16άρηδες που διαδήλωσαν για τον Αλέξανδρο και τους οποίους αναγκαστικά ανεχθήκατε -ή και επαινέσατε. Πόση «ανομία» θα τους καταλογίσετε; Αλλά, τι λέω. Προτού τα πείτε εσείς θα τα διαβάσω αλλού. Ετσι, Αντώνη;
ΥΓ.: Αντώνη, κράτα λίγο από το καρότο, κάνει καλό στην όραση. Ισως σε διευκολύνει να διακρίνεις τα στοιχεία από καμία έρευνα περί του εργατικού κόστους στην Ελλάδα, προτού γράψεις κι άλλα «καμαρωτά» όπως αυτά του περασμένου Σαββάτου.