Ο ΠΑΟ, ο Τεν Κάτε, ο Βαλβέρδε και... η Μακρόνησος

Mήπως το πράγμα έχει και αντίστροφη φορά; Μήπως κινείται και από «μέσα» προς τα «έξω»; Λέγεται συχνά ότι ο Τύπος επηρεάζει το κλίμα μιας ομάδας, όπως και τις διαθέσεις των οπαδών της. Δεν επηρεάζεται όμως και ο ίδιος από την ήδη διαμορφωμένη -εντός των τειχών- ατμόσφαιρα; Ναι, αν κρίνουμε από τον φετινό Παναθηναϊκό.

Χρειαζόταν λοιπόν να στραπατσάρει ο Κουτσιανικούλης τον ΠΑΟ για να αντιληφθούν και οι τελευταίοι... μύωπες ότι το αμυντικό πρόβλημα των «πρασίνων» είναι τρομακτικών διαστάσεων; Φοβάμαι, ναι. Διότι ο ενθουσιασμός που περιέβαλλε φέτος τον «πολυμετοχικό Παναθηναϊκό» είχε επιφέρει μειωμένη -αν προτιμάτε, μειωΜΜΕνη- ευθυκρισία. Οχι μόνο για τα της άμυνας. Για τις «πράσινες» αδυναμίες γενικώς.

Κακά τα ψέματα, η αύρα του «πολυμετοχικού ΠΑΟ» κατέστησε... ολιγοαπαιτητική και τη μέση δημοσιογραφική κριτική. Ο γράφων έχει ήδη εκφράσει ορισμένες σχετικές απορίες: ποιο πρόβλημα έλυνε, φέρ' ειπείν, η... εξαφάνιση των ευκαιριών της Βέρντερ στο ΟΑΚΑ; Στη μέτρια βραδιά τους οι Γερμανοί πέτυχαν δύο γκολ και δημιούργησαν άλλες τέσσερις σημαντικές ευκαιρίες. Ο Τζόρβας απέτρεψε τη μετατροπή τριών εξ αυτών σε γκολ. Κι όμως, μαζί με δικαιολογημένους επαίνους για τη δημιουργικότητα του ΠΑΟ στη συγκεκριμένη αναμέτρηση, η πλειονότητα των ΜΜΕ καταράστηκε τη μοίρα που επέτρεψε στη Βέρντερ να αξιοποιήσει το «σύνολο των ευκαιριών της»!

Εάν στον απόηχο της ήττας από τον... μισό Εργοτέλη τα ψηλά εμπόδια του Τσάμπιονς Λιγκ φαντάζουν αντικείμενα άκαιρων υπομνήσεων, ας θυμηθούμε κάτι πιο «ταπεινό»: έως τώρα η μοναδική φιλοξενούμενη ομάδα που δεν απείλησε τον Παναθηναϊκό στο ΟΑΚΑ σε βαθμό δυσανάλογα μεγάλο για τα «κυβικά» της ήταν ο Λεβαδειακός. Εάν «ξεμύτιζε», πιθανότατα -κι αυτός- θα απειλούσε! Να ξεφύγουμε από τα της άμυνας; Πολλοί σχολιαστές θεώρησαν τη νίκη στο «Κλ. Βικελίδης» και κυρίως την ταχύτατη ανατροπή του σκορ τεκμήριο δημιουργίας ενός Παναθηναϊκού με νέο, καλύτερο «μέταλλο». Βιαστική εκτίμηση και κυρίως ελλιπής στάθμιση δεδομένων: το βράδυ εκείνο ο Παναθηναϊκός αντιμετώπιζε έναν Αρη που είχε παραταχθεί με κεντρικούς αμυντικούς ακόμα και στα άκρα. «Αυτό δεν ήταν πρόβλημα του Παναθηναϊκού», θα πει κάποιος. Πολύ σωστά, μόνο που εν προκειμένω εξετάζουμε τις συνθήκες της αναμέτρησης και όχι την ετοιμότητα του «τριφυλλιού» να αξιοποιήσει τις αλλόκοτες επιλογές του αντίπαλου προπονητή.

Εν πάση περιπτώσει, ας εκληφθούν οι παραπάνω σκέψεις και ως είδος κριτικής για το «σινάφι» μας, το οποίο εύκολα ρέπει προς το «άσπρο» ή το «μαύρο», παρασυρόμενο από ενθουσιασμό ή τη «μαυρίλα», που κυριαρχούν -αντιστοίχως- στις μεγάλες ομάδες σε συγκεκριμένο timing. Ούτως ή άλλως, η υποβάθμιση των προβλημάτων (και στο ποδόσφαιρο) είναι σαν τα περίφημα προγράμματα «Stage» για την απασχόληση: αυτά απαλλάσσουν τις στατιστικές από ένα τμήμα της ανεργίας, αλλά κάποια στιγμή το πραγματικό βάθος της πληγής φαίνεται.

Για πόσα φταίει ο Τεν Κάτε; Σίγουρα όχι για όλα. Λόγου χάριν, όταν «πελαγώνει» έτσι αμυντικός με την εμπειρία του Γκούμα, είναι δύσκολο να τα ρίξεις όλα στην έως τώρα αγωνιστική απραξία του -άρα στον προπονητή: αν μη τι άλλο, δύσκολα έναν παίκτη με τέτοια «αίσθηση καθήκοντος» τον «παίρνει από κάτω» η απογοήτευση. Το βέβαιο είναι ότι ο Ολλανδός κόουτς ευθύνεται για αρκετά -περισσότερο ή λιγότερο σοβαρά. Κάποια εμπίπτουν στο «ο γέγονε, γέγονε»: ωραία, δεν ζήτησε ο Τεν Κάτε παίκτες, αλλά αυτόν τον σταυρό πρέπει να τον κουβαλά συνεχώς; Ορισμένα άλλα είναι συνάρτηση παραγόντων, όπως ο χρόνος που έχει στη διάθεσή του και η ποιότητα του έμψυχου υλικού: σύμφωνοι, «θυμάται» και «ξεχνά» παίκτες. Ακόμα ανακατεύει την τράπουλα, αλλά ας λάβουμε υπόψη ότι δεν αντικρίζει παντού «καλά χαρτιά» κάθε φορά που ανοίγει τη «βεντάλια».

Υπό μία έννοια, βλέπετε, οιοσδήποτε προπονητής έχει τμήμα ευθύνης για όλα. Υστερεί ένας παίκτης; Ο προπονητής μπορεί να κατηγορηθεί πως δεν «βρήκε το κουμπί για να πάρει ό,τι μπορεί να δώσει το πουλέν». Η ομάδα κάνει και... χάνει ευκαιρίες με το τσουβάλι; Ε, φταίει και ο προπονητής που «δεν τους ανεβάζει την ψυχολογία». Το φάσμα της ευθύνης κάθε προπονητή είναι τόσο ευρύ, ώστε συχνά καταλήγει θεωρητικό. Υπάρχει όμως και ένας τομέας στον οποίο η ευθύνη του ξεπροβάλλει αμιγής, καθαρή, απόλυτη: το κοουτσάρισμα. Η διαχείριση του υλικού κατά τη διάρκεια των αγώνων. Αυτή μπορεί να επιδέχεται πολλαπλές αναγνώσεις ή να μην αντέχει δεύτερη κουβέντα. Δυστυχώς για τον Τεν Κάτε, η όλη διαχείριση στον αγώνα με τον Εργοτέλη εμπίπτει στη δεύτερη κατηγορία: η αντικατάσταση του άστοχου πλην απειλητικού Μάντζιου πρόδιδε... θυμό. Η επιστράτευση του Τζιόλη στη θέση του Γκάμπριελ, όταν το σκορ ήταν 2-2, πρόδιδε απώλεια αίσθησης του timing: η ομάδα επιχειρούσε άλμα και ο προπονητής έκοψε τη φόρα της στον αέρα. H απόσυρση του Σαλπιγγίδη πρόδιδε εκνευρισμό. Ενα απ' όλα θα συνιστούσε εξεζητημένη επιλογή. Ολα μαζί συνθέτουν σπασμωδική διαχείριση. Και ο σπασμωδικός προπονητής αγχώνει την ομάδα τουλάχιστον όσο και οι αποδοκιμασίες της κερκίδας.

Νομίζω ότι η τρέχουσα κριτική -δημοσιογράφων ή οπαδών- στον Τεν Κάτε, ειδικά για το ματς με τον Εργοτέλη, δεν στηρίζεται στην αιτίαση ότι «βασίζεται στο αποτέλεσμα και μόνο». Θέλετε παράδειγμα κριτικής ευάλωτης σε αυτή την αιτίαση; Ευχαρίστως! Οσα «άκουσε» ο Βαλβέρδε για το ματς στο «Κλ. Βικελίδης» (όχι στην Κωνσταντινούπολη, να εξηγούμαστε) και το περίφημο «ανακάτεμα» που έκανε στην ομάδα του. Η «ανακατεμένη» ενδεκάδα που παρέταξε ο Ισπανός επί μισή ώρα πραγματοποίησε την καλύτερη φετινή εμφάνιση του Ολυμπιακού σε εκτός έδρας παιχνίδι. Καλή κυκλοφορία της μπάλας, τρέξιμο, πίεση, ευκαιρίες. Ομως, -ω του θαύματος- ο Βαλβέρδε κατηγορήθηκε τόσο για την αρχική σύνθεση όσο και για την κατακόρυφη πτώση της απόδοσης των «ερυθρολεύκων», όταν, με τη λογική επιστράτευση Γκαλέτι και Κοβάσεβιτς, το σχήμα έγινε «ορθολογικό». Επικρίθηκε γιατί άφησε εκτός αποστολής τον Τζόρτζεβιτς, του οποίου η ανετοιμότητα φάνηκε στη Ρόδο. Η απόφασή του αυτή χαρακτηρίστηκε ασύμβατη προς την κρισιμότητα του αγώνα που υπαγόρευε πλεόνασμα εμπειρίας. Μάλιστα. Ελα όμως που ο Βαλβέρδε επικρίθηκε ταυτοχρόνως επειδή δεν ανέβασε στη Θεσσαλονίκη τον Γ. Παπαδόπουλο, παίκτη εμπειρίας... Εσιέν και βάλε. Ο Ισπανός κατηγορείται μονίμως, γενικώς κι αορίστως ότι «ανακατεύει» -λες κι αυτό, είτε το κάνει επιτυχώς είτε όχι, είναι βίτσιο και όχι απόρροια ελλείψεων στο ρόστερ. Προφανώς θα ήταν «ωραίος» αν τηρούσε μία τακτική που σε λίγο καιρό θα εξουθένωνε τον Γκαλέτι και τον Κοβάσεβιτς...

Τείνω να συμπαθήσω τον Βαλβέρδε γιατί «σταυρώνεται» ό,τι κι αν κάνει στο κοουτσάρισμα (σε αυτό αναφερόμαστε). Μοιάζει με τους κρατούμενους στη Μακρόνησο, στους οποίους οι φύλακες απηύθυναν την ίδια ερώτηση: «Εχεις παιδιά, ρε;». Αν η απάντηση ήταν καταφατική, ο κρατούμενος έτρωγε άγριο ξύλο με την εξής αιτιολογία: «Ωστε θέλεις να κάνεις και άλλα κομμούνια, ε;». Αν ο άνθρωπος δεν είχε παιδιά, έτρωγε ξύλο ακούγοντας τη φράση: «Α, ώστε ήθελες να αφιερώσεις όλη σου τη ζωή στην επανάσταση». Κάπου εδώ σταματάω, γιατί ελλοχεύει και ο Πανούτσος. Δεν βλέπετε τι γίνεται; Τη μία ημέρα γράφει ότι διαβάζει στο κούτελο των Αφρικανών και Ασιατών της οδού Μενάνδρου την ομολογία «είμαι επικίνδυνος» και την επομένη αστυνομικοί ξεβρακώνουν μετανάστες στην περιοχή Ομονοίας. Κατόπιν δέρνουν Πακιστανούς στην Πέτρου Ράλλη, διότι, πού ξέρεις, μπορεί να βρεθεί και εκεί ο Αντώνης ψάχνοντας υποδηματοποιείο. Τέτοιο «κοουτσάρισμα» στην ΕΛ.ΑΣ. ο άνθρωπος...