Ε, τότε μάλλον φταίει ο... Ούγκο Τσάβες

Nα γινόταν, λέει, διαγωνισμός για την πιο… τρελή εξήγηση της διεθνούς οικονομικής κρίσης... Οχι το πρώτο, αλλά τα τρία πρώτα βραβεία (μαζί) θα κέρδιζε ο γκουρού του νεοφιλελευθερισμού, Ανδρέας Ανδριανόπουλος, χάρη στον ισχυρισμό του πως έφταιξε ο... κρατισμός.

Αντιγράφουμε το πιο ζουμερό απόσπασμα άρθρου του, το οποίο προσφάτως αναδημοσίευσε ο Αντώνης Καρπετόπουλος. Γράφει ο κ. Ανδριανόπουλος: «Γιατί, όμως, ευθύνεται ο καπιταλισμός για το σημερινό χάλι; Το πρόβλημα ξεκίνησε από τη χρεοκοπία των δύο αμερικανικών πυλώνων έκδοσης στεγαστικών δανείων για τα χαμηλότερα εισοδήματα, των Freddy Mac και Fenny Mae. Δύο οργανισμών δημιουργημένων από το Κογκρέσο για κοινωνικούς λόγους, που δούλευαν έξω από κάθε λογική ελεύθερης αγοράς. Η επίβλεψη απέτυχε. Οπως συνήθως συμβαίνει σε κάθε κρατική λειτουργία. Και η χρεοκοπία ήρθε».

Πρώτον: το κακό ΔΕΝ ξεκίνησε από τις Freddy Mac και Fenny Mae, τράπεζες οι οποίες όντως τελούσαν υπό κρατικό έλεγχο. Μήνες νωρίτερα, τον Μάρτιο, η (βρόμικη) κάλτσα είχε αρχίσει να ξηλώνεται με το «κανόνι» της επενδυτικής Bear Stearns, που είχε διασπείρει «τοξικά» σε απίστευτη ακτίνα: συμμετείχε σε διατραπεζικά συμβόλαια ύψους... 10 τρισεκατομμυρίων (!) δολαρίων. Κατανοητό, τον κ. Ανδριανόπουλο τον βολεύει να παρακολουθήσουμε την κούρσα από τη... μέση: εκεί εντόπισε το κράτος. Τι να κάνουμε, όμως; Να προσποιηθούμε ότι δεν είδαμε την πραγματική εκκίνηση;

Δεύτερον: αναφέρει ο κ. Ανδριανόπουλος ότι το αμερικανικό κράτος τα μούσκεψε με τις δύο τράπεζες που ήλεγχε. Γιατί, μήπως ελέγχθηκε ουσιαστικά καμία από τις υπόλοιπες «φούσκες»; Δεν νομίζω. Αντιθέτως, όπως μου θύμισε σε πρόσφατη συζήτησή μας ο Χαραλαμπόπουλος (ευχαριστώ, Χρίστο!), το 1999 η ομοσπονδιακή τράπεζα, η FED, θεσμοθέτησε τη... μέχρι αηδίας χαλάρωση των ελέγχων στις επενδυτικές τράπεζες. Αυτό υπαγόρευαν τα νεοφιλελεύθερα δόγματα, αυτό έγινε.

Τρίτον: ώστε δεν «ευθύνεται ο καπιταλισμός γι' αυτό το χάλι»; Ποιος μπορεί να ευθύνεται, δηλαδή; Ο Ροβεσπιέρος; Η Κομμούνα του Παρισιού; Η σοβιετική νομενκλατούρα; Να το χρεώσουμε στο κράτος; Χίλιες φορές! Δεν είναι, όμως, το σύγχρονο καπιταλιστικό κράτος που άφηνε -ειδικά στις ΗΠΑ- όλα τα νεοφιλελεύθερα θέσφατα να ανθήσουν; Εξοχο το σόφισμα των νεοφιλελεύθερων: όταν η κρατική εξουσία εφαρμόζει νεοφιλελεύθερη πολιτική η οποία αποτυγχάνει, τότε δεν «ξεγυμνώνονται» οι ιδεοληψίες τους, αλλά η -μεταφυσικά γενική- έννοια «κράτος».

Παραδείγματα από Ελλάδα: μας είχαν πρήξει με την καραμέλα πως η «απελευθέρωση» των πάντων κάνει τα αγαθά φτηνότερα. Επτά χρόνια μετοχοποιημένης ΕΥΔΑΠ έδειξαν το εκ διαμέτρου αντίθετο. Ποιος απέτυχε; «Το κράτος», απαντούν, λες κι αυτό εφήρμοσε τις ιδέες του... Ούγκο Τσάβες. Βαρεθήκαμε να ακούμε ότι τα πάντα πρέπει να (ξε)πουληθούν σε ιδιώτες διότι το κράτος είναι «κακός επιχειρηματίας». Να υποθέσουμε ότι συνιστά λαμπρό παράδειγμα καλής επιχειρηματικότητας η «απελευθερωμένη» ΔΕΗ Α.Ε., που παρουσιάζει ολοένα και μεγαλύτερες ζημίες, μολονότι πριν από λίγα χρόνια είχε ετήσια κέρδη της τάξης του μισού δισεκατομμυρίου ευρώ; Θαυμάστε... θρίαμβο: η «απελευθερωμένη» ΔΕΗ αγοράζει ρεύμα από ιδιώτες (π.χ. τα ΕΛΠΕ) στην τιμή των 60-75 ευρώ τη μεγαβατώρα, όταν ο ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου παράγει με 28 ευρώ. Ο νεοφιλευθερισμός διαμορφώνει ένα «κράτος-πόρνη», που πληρώνει νταβατζιλίκι στα πέριξ, και κατόπιν το... μαστιγώνει με «αντικρατικό» βούρδουλα! Σατανικά παιδαριώδες...

Επιστροφή στα διεθνή: ορθώς ο κ. Ανδριανόπουλος αντικρούει την ιδέα ότι η παρούσα κρίση θα ρίξει τον καπιταλισμό. Ο ίδιος, όμως, κολυμπά σε πελάγη «δονκιχωτισμού» αρνούμενος να δεχθεί το προφανές: έγινε... ρόμπα το πολυαγαπημένο του ιδεολογικό δόγμα, ο «αμόλυντος» νεοφιλελευθερισμός. Οχι μόνο επειδή η πολυδιαφημισμένη «αυτορρύθμιση» άφησε ανενόχλητες τις «φούσκες» των επενδυτικών τραπεζών, αλλά πρωτίστως διότι το ευρύτερο οικονομικό φάσμα επηρεάστηκε τόσο ώστε να σημάνουν οι κυβερνήσεις συναγερμό. Πασχίζει ο κ. Ανδριανόπουλος να υποβαθμίσει την κρίση με λογικά –και χρονικά- άλματα. «Τα επιτόκια στις αρχές της δεκαετίας του '80 είχαν ακουμπήσει το 20%», γράφει. Μα σήμερα στις ΗΠΑ το συνολικό χρέος -νοικοκυριών, επιχειρήσεων, δημοσίου- είναι ασυγκρίτως μεγαλύτερο. Εχει το ίδιο ειδικό βάρος με την εποχή εκείνη η αύξηση των επιτοκίων;

Είναι γοητευτικό να πηγαίνεις κόντρα στο ρεύμα, αρκεί να μην αγνοείς το ρεύμα των γεγονότων. Ο κ. Ανδριανόπουλος συνηθίζει να το αγνοεί. Εξαιτίας τέτοιων πεισμάτων κάποτε εξηγούσε με πρωτοσέλιδο άρθρο του στην «Εστία» γιατί η κυβέρνηση Μπους δεν επρόκειτο να επιτεθεί στο Ιράκ! Μέχρι να διαβάσεις το άρθρο δεύτερη φορά άρχισε η αμερικανική επιδρομή...