Το cool ποδόσφαιρο του Τεν Κάτε

Οι συγκρίσεις ανάμεσα σε προπονητές δεν έχουν λογική, αλλά στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι αναπόφευκτες. Αν ο Ερνέστο Βαλβέρδε κάνει στον Ολυμπιακό ροτέισον επειδή τα δεδομένα της εποχής και το καλοκαίρι που χάθηκε δεν επιτρέπουν κάτι άλλο, ο Χενκ Τεν Κάτι αλλάζει παίκτες, τρόπους και σχήματα διότι πιστεύει πως ξέρει ήδη πολύ καλά την ομάδα του: αυτή πιστεύω ότι είναι η μέχρι τώρα διαφορά των δύο. Ο Ισπανός μοιάζει να ψάχνει κάθε φορά μια ομάδα που θα του κάνει τη δουλειά, ο Ολλανδός μοιάζει να ξέρει ποιοι ακριβώς παίκτες χρειάζονται για την περίσταση.

Στην αρχή της σεζόν και ο ΠΑΟ δεν έχει σταθερή ενδεκάδα: αλλάζει κι αυτός όσο κι ο Ολυμπιακός και ίσως και περισσότερο. Ειδικά στην άμυνα, τα πειράματα είναι χωρίς τέλος: ακόμα κι όταν χρησιμοποιούνται οι ίδιοι παίκτες, παίζουν συχνά σε άλλες θέσεις! Στο ματς με τη Σπάρτα Πράγας στην Αθήνα δεξί μπακ ήταν ο Νίλσον και αριστερό ο Σπυρόπουλος, κεντρικοί αμυντικοί ο Σαριέγκι και ο Βύντρα και κόφτης ο Σιμάο. Στο ματς της Τρίτης ο Βύντρα έπαιζε δεξιά, ο Νίλσον αριστερά, ο Σιμάο ήταν δίπλα στον Γκούμα και κόφτης ήταν ο Μάτος. Ενώ όμως οι αλλαγές του Βαλβέρδε μαρτυρούν αγωνία, οι αντίστοιχες κινήσεις του Τεν Κάτε δείχνουν απόρροια προβληματισμού.

Ο Ολλανδός ξέρει ότι ο Γκάμπριελ ή ο Μουν παίζουν και χαφ και μπακ, επειδή το 'χει δει στα φιλικά. Γνωρίζει ότι ο Σαλπιγγίδης παίζει και φουνταριστός και στο πλάι, ξέρει τι μπορεί να περιμένει από τον Σιμάο ή τον Μάτος. Οι ενδεκάδες που έχει παρατάξει μέχρι τώρα έχουν εκπλήξεις, αλλά και μια ιδιαίτερη λογική: όχι τυχαία, συνήθως το καλό ημίχρονο του ΠΑΟ είναι το πρώτο, αντίθετα από τον Ολυμπιακό που το πρώτο το πετάει. Για την ακρίβεια, αν το ματς του ΠΑΟ στο πρώτο ημίχρονο στραβώσει, δύσκολα διορθώνεται: αν το σχέδιο δεν βγει, προκύπτουν συχνά άλυτα προβλήματα.

Νωρίς

Ο Τεν Κάτε είχε τους παίκτες στα χέρια του νωρίς –μην το ξεχνάτε. Εχει καλή εικόνα του υλικού του και ξεκάθαρες προτεραιότητες. Αν ήταν λίγο περισσότερο δογματικός, ο Παναθηναϊκός «του» θα ήταν ήδη καλύτερος, αλλά όπως σας έγραφα την Τρίτη, για την ώρα προτιμά να δουλεύει πιο πολύ στον τομέα της αλλαγής της νοοτροπίας: ο Τεν Κάτε παρέλαβε μια ομάδα συνηθισμένη να μην αφήνει τον αντίπαλο να παίξει και θέλει να τη μεταμορφώσει σε κάτι τελείως διαφορετικό, δηλαδή σε σύνολο που αναλαμβάνει πρωτοβουλίες, κρατάει μπάλα, δημιουργεί (και μοιραία και δέχεται) φάσεις. Ορισμένες από τις επιλογές του γίνονται με βάση αυτού του τύπου τον (ανομολόγητο για την ώρα για λόγους fair play προς τον Πεσέιρο) προσανατολισμό: ένα ωραίο τέτοιο παράδειγμα μεθοδολογίας είναι το ματς με την Ντιναμό Τιφλίδας –το πρώτο του στη σεζόν.

Τότε ο Τεν Κάτε χρησιμοποίησε αποκλειστικά τους περσινούς παίκτες για να στείλει στους παίκτες του το μήνυμα ότι η ομάδα μπορεί και πρέπει να μάθει να παίζει αλλιώς. Ο ΠΑΟ πέρυσι ήταν κουμπωμένος και πολύ τετράγωνος, φέτος παίζει πιο ελεύθερο ποδόσφαιρο. Αυτή η ελευθεριότητα φαίνεται και στη γενικότερη συμπεριφορά των παικτών του. Ακουγα προχθές τον αρχηγό Γιάννη Γκούμα να λέει ότι «στο πρώτο ημίχρονο με την Ιντερ έγινε λάθος, επειδή η ομάδα έπαιξε με αρκετά μαν του μαν». Ο παίκτης έχει δίκιο, αλλά η δήλωση από μόνη της δείχνει ότι το πράγμα συζητήθηκε λίγο στα αποδυτήρια. Ο κόουτς συζητάει, δεν υπερασπίζεται δόγματα.

Πρώτες

Για όποιον γνωρίζει τον Τεν Κάτε από τις πρώτες δουλειές του στην Ολλανδία και την Ουγγαρία αυτού του τύπου, η συμπεριφορά αποτελεί θεαματική αλλαγή. Δεν νομίζω ότι πριν από οκτώ χρόνια, όταν ο Τεν Κάτε έπαιζε με την αδύναμη ΜΤΚ ζώνη με την άμυνα στη σέντρα, θα μπορούσε κάποιος να φανταστεί ότι ο ίδιος προπονητής θα έπαιζε κάποτε ένα ματς Τσάμπιονς Λιγκ με τέσσερα μαν του μαν! Οι εμπειρίες στην Ισπανία και την Αγγλία προφανώς τον άλλαξαν κι αυτό δεν είναι κακό. Το πρόβλημα είναι ότι όταν ξέρεις πολλά, καμιά φορά δυσκολεύεσαι και να διαλέξεις τι είναι προτιμότερο να διδάξεις: ο Τεν Κάτε στην αρχή της σεζόν, μολονότι γνωρίζει το υλικό του, δεν έχει ακόμα καταλήξει στο πώς θα το αξιοποιήσει καλύτερα.

Τέλος

Με την Ιντερ η επιλογή να αντιμετωπισθούν οι επιθετικοί του Μουρίνιο με μαν του μαν από τον Σιμάο, τον Βύντρα και τον Νίλσον έκανε το ανασταλτικό παιγνίδι συγκλονιστικά προβλέψιμο: ο «Ιμπρα» με τον Σιμάο έκανε πάρτι, όμως προβλήματα είχε κι ο Νίλσον με το Μανσίνι. Οταν ο Τεν Κάτε αλλάζει το σύστημα σε ζώνη τα προβλήματα συνεχίζονται στο πρώτο ημίχρονο, διότι το ποδόσφαιρο δεν είναι μπάσκετ: οι αλληλοκαλύψεις που η ζώνη απαιτεί δεν υπάρχουν –στη φάση του γκολ ο Νίλσον πάει να βοηθήσει τον Γκούμα κι ο Μανσίνι είναι μόνος, επειδή κανένας αμυντικός χαφ δεν ακολουθεί.

Από την άλλη, επειδή προφανώς ο κόουτς δεν έπρηξε κανέναν για να προσέχει στην άμυνα, εμφανίστηκε στο γήπεδο μια ομάδα «cool» (όπως cool είναι κι ο Τεν Κάτε) που στην επίθεση έκανε πράγματα: πολλά σουτ, πολλή κίνηση, πολύ πρέσινγκ –όπως ο προπονητής ζήτησε. Το ποδόσφαιρο δεν είναι μόνο «η ορθή εφαρμογή του 4-4-2» και η «ανασταλτική λειτουργία». Είναι και η στρατηγική έτσι όπως εμπεριέχεται στη φράση «ήθελα στην επίθεση κινητικούς παίκτες» που είπε ο Ολλανδός στο τέλος.

Επιχειρεί

Ο ΠΑΟ του Τεν Κάτε επιχειρεί να παίξει ποδόσφαιρο. Με την Ιντερ το 'κανε χάρη στον προπονητή του, αλλά δεν το έκανε όσο καλά η βραδιά επέβαλε, επίσης εξαιτίας του προπονητή του: ο Τεν Κάτε, έτσι ή αλλιώς, βάζει σφραγίδα και είναι εύκολο να φανταστεί κάποιος τι μέλλει γενέσθαι: σε λίγο καιρό θα μονοπωλεί τις συζητήσεις γύρω από τον ΠΑΟ…

«Ιμπρα»

Oι Αγγλοι λένε ότι είναι 50% μπαλαρίνα και 50% γκάνκστερ. Εγώ θα 'λεγα ότι είναι ένας μπόντι μπίλντερ με τεχνική Λατινοαμερικανού. Πρώτα «σκότωσε» την Εθνική μας το περασμένο καλοκαίρι εκμεταλλευόμενος τη μοναδική φάση στην οποία ο Σωτήρης Κυργιάκος του επέτρεψε να κοντρολάρει και να μπει κατά μέτωπο. Χθες στο ΟΑΚΑ, με τρεις τέσσερις προσωπικές ενέργειες, διέλυσε την άμυνα του ΠΑΟ είτε παίρνοντας παραμάζωμα τους αμυντικούς (όπως στη φάση του πρώτου γκολ) είτε εκμεταλλευόμενος τους κενούς χώρους που βρήκε (τη στιγμή του δεύτερου γκολ).

Για τους αμυντικούς ο Ζλάταν Ιμπραΐμοβιτς είναι κακός μπελάς – ένας από τους χειρότερους που κυκλοφορούν. Ο αγώνας του Ζλάταν κόντρα στον ΠΑΟ είναι μια μικρή σύνθεση της καριέρας του: πάντα έτσι κάνει! Οταν οι προπονητές προσπαθούν να τον σταματήσουν με «βεντούζες» και ατομικό μαρκάρισμα (δηλαδή μειώνοντάς του τους χώρους) δεν έχει κανένα πρόβλημα, διότι εύκολα παίζει με το σώμα (όπως έκανε με τον Σιμάο χωρίς πρόβλημα). Οταν προσπαθούν να παίξουν πάνω του πιο σύνθετες άμυνες, μοιράζοντας το μαρκάρισμά του σε περισσότερους παίκτες, βρίσκει χώρους κι αυτό τον κάνει διπλά επικίνδυνο, διότι είναι, όπως είδαμε στη φάση του δεύτερου γκολ, και καλός πασέρ.

Γιατί ένας τόσο καλός επιθετικός ποτέ δεν υπολογίζεται μεταξύ των κορυφαίων αν και δικαιωματικά ανήκει σε αυτούς, δεν είναι μυστήριο. Ο Ζλάταν είχε την ατυχία να παίξει στο Καμπιονάτο την εποχή που αυτό παρήκμασε: αν έπαιζε στην Ιταλία τη δεκαετία του '90, θα είχε κερδίσει κάνα-δυο-τρεις Χρυσές Μπάλες, αν τώρα αγωνιζόταν στην Αγγλία ή στην Ισπανία θα ήταν διαρκώς υποψήφιος για βραβεία – τώρα τον ξεχνούν. Επιπλέον, αυτόν τον σπουδαίο παίκτη δυστυχώς δεν τον σηκώνουν τα πόδια του: εδώ και μια τετραετία ταλαιπωρείται από τραυματισμούς, χάνει κρίσιμα ματς, λείπει τη στιγμή που όλοι τον περιμένουν.

Οι Ιταλοί λένε ότι είναι ο πραγματικός διάδοχος του Φαν Μπάστεν, ένας παίκτης που συνδυάζει τεχνική, εκρηκτικότητα, δύναμη και ταχύτητα. Δυστυχώς, φαίνεται ότι από τον Μάρκο «πήρε» και τα πήλινα πόδια: η ελπίδα είναι να έχουμε τη δυνατότητα να τον παρακολουθήσουμε για πολύ καιρό και να τον δούμε να κατακτά κάτι σπουδαιότερο από το ιταλικό πρωτάθλημα. Γιατί η ιστορία του ποδοσφαίρου είναι αμείλικτη. Χωρίς νίκες σε ξεχνάει γρήγορα και για τον μεγάλο «Ιμπρα» αυτό θα ήταν άδικο…

Μπλάτερ

Οι άνθρωποι της ΑΕΚ δεν έμειναν εντυπωσιασμένοι μόνο από την ατμόσφαιρα της Τούμπας – πολύ περισσότερο εντυπωσιάστηκαν από τη γνωριμία τους με τον νέο γενικό διευθυντή του ΠΑΟΚ, Χρυσόστομο –Μάκη– Γκαγκάτση. «Μπορεί άνετα να αντικαταστήσει κάποια μέρα τον πατέρα του στην ΕΠΟ, αν τα πλημμελήματα τα οποία τον βαραίνουν γίνουν όπως αναμένεται κακουργήματα από τον εισαγγελέα της έδρας», μου έλεγε ένας από αυτούς που μου εξηγούσε και τις νέες δικαστικές περιπέτειες του προέδρου της ομοσπονδίας. «Εχει το ύφος και το τουπέ του μπαμπά και η πολυπραγμοσύνη του είναι αξιολάτρευτη», τόνιζε. «Δηλαδή;», ρώτησα. «Ξέρεις τον Σεπ Μπλάτερ;», μου είπε. «Ενα τέτοιο πράγμα».