Ολυμπιακοί Aγώνες: Μια υποκριτική παράσταση

Από τον καιρό που η τηλεόραση ανακάλυψε τους Ολυμπιακούς Αγώνες, οι αγώνες άλλαξαν κατεύθυνση. Και χαρακτηριστικά. Φυσικά, δεν ήταν δυνατόν η τηλεόραση να μείνει μακριά από αυτό το γεγονός ή από κάθε άλλο παρόμοιας εμβέλειας. Ομως το επηρέασε σε απόλυτο βαθμό και το προσάρμοσε στις απαιτήσεις της. Οι Ολυμπιακοί, σταδιακά, εντάχθηκαν στη βιομηχανία του θεάματος και μεταμορφώθηκαν σε ένα εξαιρετικό εργαλείο μάρκετινγκ και πολιτικού επηρεασμού.

Οι περισσότερες κυβερνήσεις, τόσο στο παρελθόν όσο και σήμερα, χρησιμοποιούν τους Αγώνες για να καλλιεργήσουν και να τονώσουν τον εθνικισμό των πολιτών τους (που συχνότατα τους αντιμετωπίζουν σαν υπηκόους). Γι' αυτό και πολύ συχνά στο παρελθόν πολλές χώρες μποϋκοτάρισαν τους Αγώνες, επειδή μια τέτοια ενέργεια εξυπηρετούσε τις επιδιώξεις της εξωτερικής τους πολιτικής.

Οι φετινοί Ολυμπιακοί Αγώνες, που θα ξεκινήσουν σε τρεις ημέρες στο Πεκίνο, πρώτα από όλα αποκαλύπτουν την αδυναμία της ΔΟΕ, η οποία έχει εξελιχθεί σε ένα γραφείο δημοσίων σχέσεων για λογαριασμό κάποιων πολυεθνικών. Αυτά τα βαρύγδουπα που ακούγονται κατά καιρούς για το Ολυμπιακό πνεύμα και τις αξίες του Ολυμπισμού είναι τροφή για ηλιθίους. Η ΔΟΕ, που πριν από τους Ολυμπιακούς της Αθήνας πίεζε για την πρόοδο των έργων, επέβαλε τους όρους της και απαιτούσε τη συμμόρφωση της κυβέρνησης στα δικά της πρότυπα, δεν μπόρεσε να κάνει κάτι ανάλογο στο Πεκίνο. Το αντίθετο μάλιστα. Αποδέχθηκε τη λογοκρισία που επιβάλλει σε όλους τους δημοσιογράφους η κινεζική κυβέρνηση? κατά τη διάρκεια των Αγώνων οι δημοσιογράφοι δεν θα μπορούν να έχουν ελεύθερη πρόσβαση στο Διαδίκτυο.

Η Κίνα είναι ένας «παράδεισος» παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η εκτεταμένη επιχείρηση καταστολής των κινεζικών Αρχών στο Θιβέτ, που συνεχίζεται, αλλά μακριά από τις κάμερες, είναι πολύ πρόσφατη για να έχει ξεχαστεί. Σύμφωνα με όσα στοιχεία μπορούν να γίνουν γνωστά, κάθε χρόνο εκτελούνται τουλάχιστον 7 χιλιάδες θανατικές καταδίκες, ο δε αριθμός των φυλακίσεων και των «εξαφανίσεων» παραμένει άγνωστος. Φυσικά, η λειτουργία της Δικαιοσύνης είναι απολύτως κατευθυνόμενη.

Οι νεκροί από εργατικά ατυχήματα ξεπερνούν τις 15 χιλιάδες τον χρόνο. Παράλληλα, φυσικά, δεν ισχύουν πρότυπα υγιεινής και ασφάλειας στους χώρους εργασίας, σε μια χώρα της οποίας το 1/3 σχεδόν των ανθρώπων που την κατοικούν δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό. Σε μια χώρα όπου επικρατεί ο πιο άγριος καπιταλισμός και όπου 700 εκατομμύρια ζουν με λιγότερα από δύο ευρώ την ημέρα και άλλα 300 εκατομμύρια ζουν με λιγότερο από ένα ευρώ, την ίδια στιγμή κατά την οποία στην Κίνα υπάρχουν 250 χιλιάδες εκατομμυριούχοι.

Πρόκειται για μια χώρα με τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στον κόσμο. Είναι ήδη η τρίτη οικονομική δύναμη παγκοσμίως, μαζί με τη Γερμανία. Υπολογίζεται ότι μέχρι το 2050 θα βρίσκεται στην πρώτη θέση, ξεπερνώντας και τις ΗΠΑ. Είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής και ο μεγαλύτερος εξαγωγέας του πλανήτη και όλοι αυτοί οι οικονομικοί δείκτες, σε συνδυασμό με την πάμφθηνη εργατική δύναμη, έχουν ωθήσει τις μεγαλύτερες πολυεθνικές του πλανήτη να μεταφέρουν εκεί το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής τους. Αλλωστε, έτσι θα διευρύνουν και τα κέρδη τους.

Για τις επιπτώσεις που έχει αυτό το «οικονομικό θαύμα» στο περιβάλλον, ούτε κουβέντα. Τουλάχιστον 16 εκατομμύρια βιομηχανίες ρυπαίνουν καθημερινά. Οι περιβαλλοντικές συνθήκες στο Πεκίνο είναι τόσο κακές, που μπορεί να υπάρξουν ακόμη και αναβολές ημερομηνιών διεξαγωγής κάποιων αθλημάτων. Ταυτόχρονα, πολλές αποστολές επιλέγουν να μείνουν εκτός της πόλης. Με όλο αυτό το σκηνικό, μοιάζει τουλάχιστον υποκριτική η ανησυχία κάποιων κυβερνήσεων μεγάλων χωρών για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, από τη στιγμή που δεν εμπόδισαν –όπως θα μπορούσαν– την ανάθεση των Αγώνων στο Πεκίνο, διότι εκείνο που τις ενδιέφερε ήταν να μπορέσουν να εξασφαλίσουν τους καλύτερους δυνατούς όρους για την είσοδο των δικών τους εταιρειών στη μεγάλη κινεζική αγορά.

Το «δυνάμωμα» του Ολυμπιακού

Τις τελευταίες ημέρες, βλέπω σχεδόν σε όλο τον αθλητικό Τύπο τα σενάρια για τη μεταγραφική ενδυνάμωση του Ολυμπιακού. Μια εικόνα που –τουλάχιστον μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές– μοιάζει με την αναζωπύρωση μιας πυρκαγιάς που σχεδόν είχε σβήσει. Από την αρχή της μεταγραφικής περιόδου, νομίζω ότι για τους μεταγραφικούς στόχους του Ολυμπιακού και τα σίριαλ που συνόδεψαν τις απαντήσεις κάποιων από αυτούς ξοδεύτηκαν περισσότερες σελίδες από όσες για τους στόχους άλλων ομάδων.

Ακόμη και αν οι ποδοσφαιριστές που εμφανίζονται ως επικρατέστεροι για να αποκτηθούν αμέσως, με βάση ποιες προπονητικές εισηγήσεις αποκτούνται; Ποιος έχει καθορίσει τις ανάγκες της ομάδας; Ο πρόεδρος, οι οπαδοί, η διοίκηση, ο προπονητής ή οι δημοσιογράφοι; Και ποιος μπορεί να πει με σιγουριά ότι οι ποδοσφαιριστές που θα αποκτηθούν την τελευταία στιγμή –απόδειξη περίτρανη ότι δεν έχουμε κανένα σχεδιασμό εδώ πέρα– θα είναι αυτό που χρειάζεται η ομάδα; Εδώ υπάρχει ένα ακόμη σπουδαιότερο ερώτημα. Γιατί να είναι κάποιος αισιόδοξος για την εύρυθμη λειτουργία –αγωνιστική και διοικητική– της ομάδας, όταν όλες οι κινήσεις στη μεταγραφική περίοδο δείχνουν προχειρότητα, καθυστερήσεις και αποτυχημένους αυτοσχεδιασμούς;

Η διοίκηση –που συνήθως είναι υπεύθυνη για τον όποιο σχεδιασμό– θυμίζει τον μεθυσμένο που έχασε τα κλειδιά του και ψάχνει στον δρόμο κάτω από μια κολόνα του δήμου με φως. Οταν κάποιος περαστικός τον ρωτά τι ψάχνει, εκείνος απαντά «τα κλειδιά μου». Ο περαστικός τον ρωτά αν τα έχασε σε εκείνο το σημείο, αλλά ο μεθυσμένος απαντά «όχι, αλλά εδώ έχει φως». Ενα συμπέρασμα, το οποίο μπορεί κάποιος να βγάλει χωρίς δυσκολία πάντως, αφορά τους δύο βασικούς αντιπάλους των «ερυθρολεύκων». Σε σχέση με την περσινή χρονιά, έχουν ενισχυθεί περισσότερο. Στον ΠΑΟ η ενίσχυση είναι προφανής. Στην ΑΕΚ, η τριάδα Κυργιάκου, Μπασινά και Χουανφράν μαζί με τον Σκόκο την έχουν κάνει πιο δυνατή από πέρυσι. Φυσικά, όλα αποδεικνύονται μέσα στο γήπεδο, μόνο που οι μεν άλλοι έχουν κάτι για να επιδείξουν, ο δε Ολυμπιακός το ψάχνει ακόμα.

Η τουριστική ανάπτυξη

Ενα από τα μεγάλα –υποτίθεται– κέρδη που θα μας έφερναν οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας θα ήταν η ώθηση στην τουριστική ανάπτυξη της χώρας. Μια ανάπτυξη που δεν ήρθε ποτέ, γιατί μάλλον έχασε κάπου τον δρόμο. Η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών στη χώρα μας παραμένει χαμηλή και ταυτόχρονα είναι και ιδιαίτερα ακριβή. Το υποτιθέμενο σχέδιο της κυβέρνησης για τον τουρισμό είναι ανύπαρκτο και πληθώρα μικρών και μεσαίων τουριστικών επιχειρήσεων έχουν υιοθετήσει τη μέθοδο της αρπαχτής. Οι διακοπές για τους Ελληνες, μέσα στον ίδιο τους τον τόπο, είναι όνειρο απατηλό.

Παράλληλα, πολλοί σε διάφορες περιοχές της χώρας, στο όνομα των κερδών από την τουριστική περίοδο, ανέχονται απαράδεκτες συμπεριφορές από τουρίστες και από συμμορίες που καθορίζουν τα όρια στη νυχτερινή διασκέδαση. Κατά καιρούς ακούμε διάφορες μεγαλοστομίες περί γηπέδων γκολφ ή άλλες τέτοιες παρεμφερείς μαλακίες που θα δώσουν ώθηση στον τουρισμό, αλλά μια μαρίνα στα νησιά που να λειτουργεί υποδειγματικά δεν υπάρχει. Υπάρχει όμως υπουργός Τουρισμού, νέος, ωραίος, ειδικευμένος στα ταξίδια και τις δημόσιες σχέσεις. Αλλωστε τι περισσότερο είναι η πολιτική;