Η τιμή τιμή δεν έχει, αλλά ούτε λογική

Aκούγεται όλο και συχνότερα τον τελευταίο καιρό η παρατήρηση από πολλούς φιλάθλους και οπαδούς ότι τα πράγματα στο ποδόσφαιρο σε επίπεδο αμοιβών ή μεταγραφικών ποσών έχουν ξεφύγει από κάθε λογική. Αν και η περίφημη «αγορά», η οποία ρυθμίζει την οικονομική δραστηριότητα και στον αθλητισμό, έχει μόνο μία «λογική». Αυτήν του κέρδους. Που επιδιώκεται να είναι όσο το δυνατόν μεγαλύτερο. Και η αγορά δεν ρυθμίζει τα πράγματα μόνο στο ποδόσφαιρο αλλά σε κάθε αθλητική δραστηριότητα, από τη στιγμή που έγινε φανερό ότι τα σπορ μπορούν να εξελιχθούν σε έναν πολύ κερδοφόρο τομέα οικονομικής δραστηριότητας που παράγει υπεραξίες και κέρδη με πολύ μεγάλη συχνότητα.
Ισως να μην έχει περάσει ούτε στα ψιλά των εφημερίδων αλλά φέτος ο Τάιγκερ Γουντς, ο μαύρος αμερικανός γκόλφερ, θα γίνει ο πρώτος αθλητής –εφόσον το γκολφ είναι σπορ– που θα κερδίσει χάρη στην αθλητική του ικανότητα και τα διαφημιστικά συμβόλαια που έχει υπογράψει με τις διάφορες εταιρείες 1 δισ. δολάρια. Τα περισσότερα από οποιονδήποτε άλλο στην ιστορία των σπορ.

Επιστρέφω στο ποδόσφαιρο. Θυμάστε τι γράφαμε για τη μεταγραφή του Μπέκαμ από τη Ρεάλ στους Γκάλαξι του Λος Αντζελες. Οτι ο βασικός στόχος δεν ήταν τόσο ο αγωνιστικός αλλά κυρίως ο οικονομικός, ο οποίος θα ωφελούσε και τις δύο πλευρές. Αλλωστε, μην ξεχνάτε ότι και η μεταγραφή του Αγγλου στη Ρεάλ είχε, πρωτίστως, οικονομικό πρόσημο και αυτό φάνηκε από τα χρήματα που έφερε στο ταμείο της ισπανικής ομάδας. Ενας πρώτος απολογισμός, πάντως, της παρουσίας του Μπέκαμ στους Γκάλαξι είναι κάτι παραπάνω από θετικός και για τον ίδιο φυσικά και για την ομάδα του.
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι Γκάλαξι έχουν μεταμορφωθεί από ομάδα του βάθους της βαθμολογίας, στην ομάδα με την ισχυρότερη επίθεση στο αμερικανικό πρωτάθλημα. Πέραν του αγωνιστικού μέρους, η επίπτωση του Μπέκαμ στα οικονομικά της ομάδας είναι πολύ σημαντική, μια και οι Γκάλαξι έχουν σχεδόν 5 χιλιάδες υψηλότερο μέσο όρο εισιτηρίων από τους δεύτερους, τους Τορόντο F.C., οι οποίοι έχουν 20 χιλιάδες εισιτήρια μέσο όρο. Μία εμβόλιμη παρατήρηση. Σε σχέση με την εικόνα του αμερικανικού ποδοσφαιρικού πρωταθλήματος 5 χρόνια πριν, ο μέσος όρος των εισιτηρίων έχει ανέβει κοντά στο 40%! Εντυπωσιακό ποσοστό. Είναι γνωστό επίσης ότι οπουδήποτε αγωνίζονται οι Γκάλαξι, οι αντίπαλοί τους κάνουν sold out. Η οικονομική συμφωνία που είχε ο Μπέκαμ με τους Γκάλαξι, η οποία είχε χαρακτηρισθεί η μεγαλύτερη που έγινε ποτέ στο αμερικανικό ποδόσφαιρο, μια και προέβλεπε να φέρει στην τσέπη του Αγγλου 250 εκατομμύρια ευρώ –από τα οποία μόλις τα 30 είναι αποδοχές συμβολαίου– δείχνει πόσο χρήμα ρίχνουν οι χορηγοί και οι διαφημιστές, προσδοκώντας φυσικά να τα πάρουν πίσω πολλαπλάσια και με πολλούς τρόπους.

Αν όμως οι ΗΠΑ είναι η μητρόπολη του καπιταλισμού και της εμπορευματοποίησης των σπορ, τα πράγματα έχουν ξεφύγει και στην Ευρώπη. Εχουν περάσει σχεδόν 18 χρόνια από τότε που το Βατικανό είχε βγάλει ανακοίνωση για το προκλητικό ποσό που είχε ξοδέψει η Μίλαν για να πάρει τον Λεντίνι από την Τορίνο. Περίπου 12 εκατομμύρια ευρώ. Αστείο ποσό για τη σημερινή πραγματικότητα, με δεδομένο ότι μία πιθανή μεταγραφή του Κριστιάνο Ρονάλντο θα ξεπεράσει τα 70 εκατομμύρια. Αν γίνει η φημολογούμενη του Κακά στην Τσέλσι, θα ξεπεράσει τα 100 και ίσως, παράλογο μέχρι τρέλας, να φθάσει τα 150 εκατ.

Η οικονομική ιστορία διδάσκει ότι η ανθρώπινη απληστία και η άγνοια αυτής της οικονομικής ιστορίας είναι οι βασικοί παράγοντες των μεγάλων κραχ. Το ποδόσφαιρο, το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο βίωσε ήδη τις οδυνηρές συνέπειες ενός κραχ το 2001 και δεν είναι σίγουρο ότι μπορεί να αντέξει ένα παρόμοιο σοκ. Και επειδή το ποδόσφαιρο –κοινό μυστικό– είναι ιδανικός χώρος για το ξέπλυμα χρήματος, είναι πιθανόν αυτά τα ιλιγγιώδη ποσά από του χρόνου που θα αρχίσει να ισχύει το σχέδιο αδειοδότησης της ΟΥΕΦΑ να μετριαστούν αρκετά.

Κείμενο εύκολης σοφίας

Eνας καθηγητής φιλοσοφίας εμφανίστηκε στην τάξη του με ένα μεγάλο χάρτινο κουτί. Χωρίς να μιλήσει, πήρε από τη χάρτινη κούτα ένα άδειο γυάλινο βάζο και άρχισε να το γεμίζει με μικρές πέτρες. Οι μαθητές τον κοιτούσαν με απορία. Οταν το βάζο δεν χωρούσε άλλο ρώτησε:

«Είναι γεμάτο το βάζο;». Οι μαθητές απάντησαν: «Ναι, είναι γεμάτο». Αυτός χαμογέλασε και χωρίς να μιλήσει, πήρε από τη χάρτινη κούτα ένα σακουλάκι με μικρά βότσαλα και άρχισε να γεμίζει το βάζο, το κούνησε λίγο και τα βότσαλα κύλησαν και γέμισαν τα κενά μεταξύ των πετρών. Οταν το βάζο δεν χωρούσε άλλο, ρώτησε: «Είναι γεμάτο το βάζο»;
Και οι μαθητές απάντησαν: «Ναι, είναι γεμάτο». Αυτός χαμογέλασε πάλι και χωρίς να μιλήσει, πήρε από τη χάρτινη κούτα ένα σακουλάκι με άμμο και άρχισε να την αδειάζει μέσα στο βάζο. Η άμμος χύθηκε και γέμισε όλα τα κενά μεταξύ των πετρών και των βοτσάλων. Οταν το βάζο δεν χωρούσε άλλο, ρώτησε: «Είναι γεμάτο το βάζο;». Οι μαθητές δίστασαν για λίγο, αλλά απάντησαν: «Ναι, είναι γεμάτο». Αυτός χαμογέλασε πάλι και χωρίς να μιλήσει πήρε από την χάρτινη κούτα δύο μπουκάλια μπίρες και άρχισε να τα αδειάζει μέσα στο βάζο. Τα υγρά γέμισαν όλο το υπόλοιπο κενό του βάζου. Οταν το βάζο δεν χωρούσε άλλο, ρώτησε: «Είναι γεμάτο το βάζο;». Οι μαθητές αυτή τη φορά γέλασαν και είπαν: «Ναι, είναι γεμάτο». «Τώρα, λέει ο καθηγητής, θέλω να θεωρήσετε ότι το βάζο αυτό αντιπροσωπεύει τη ζωή σας. Οι πέτρες είναι τα πιο σημαντικά στη ζωή σας, η οικογένεια, ο σύντροφός σας, τα παιδιά σας, η υγεία σας, οι καλοί σας φίλοι. Είναι τόσο σημαντικά που ακόμα κι αν όλα τα υπόλοιπα λείψουν, η ζωή σας θα εξακολουθήσει να είναι γεμάτη. Τα βότσαλα είναι τα άλλα πράγματα που έρχονται στη ζωή μας, όπως οι σπουδές, η δουλειά μας, το σπίτι μας, το αυτοκίνητό μας, το στερεοφωνικό μας. Αν αυτά τα βάλετε πρώτα στο βάζο δεν θα υπάρχει χώρος για τις πέτρες, τα σημαντικά της ζωής. Η άμμος είναι όλα τα υπόλοιπα, τα πολύ μικρά της ζωής. Αν βάλεις πρώτα άμμο στο βάζο, δεν θα υπάρχει χώρος ούτε για τις πέτρες ούτε για τα βότσαλα. Το βάζο είναι η ζωή σας. Αν ξοδεύετε χρόνο και δύναμη για μικρά πράγματα, δεν θα βρείτε ποτέ χρόνο για τα πιο σημαντικά. Ξεχωρίστε ποια είναι τα πιο σημαντικά για την ευτυχία σας».