Ο διαφορετικός Χεν Τεν Κάτε

Από την εποχή της Djuke van Dorp είχα να εντυπωσιαστώ τόσο από πολίτη του Σουρινάμ όσο από τον Χενκ Τεν Κάτε. Οι περισσότεροι Ελληνες προπονητές δημόσια συμπεριφέρονται με τον καθώς πρέπει τρόπο της θείας μου της Φιφής σε γενέθλια. «Αχ! Πόσο όμορφη έχει γίνει η Καίτη!», και η Καίτη στα 16 της είναι 81 κιλά, χωρίς το μισό κιλό μουστάκι. «Εντυπωσιάστηκα από το έμψυχο υλικό που βρήκα στην ομάδα», και το έμψυχο υλικό είναι όσοι δέχτηκαν να τους φεσώσουν τα περσινά χρωστούμενα, επειδή ήξεραν ότι δεν θα βρουν ομάδα. Οι περισσότεροι ξένοι προπονητές φθάνουν στην Ελλάδα με τη νοοτροπία του Αμερικανού στρατιώτη στη Βαγδάτη. Υστερα από τις συμβουλές των γραφείων Τύπου των ομάδων ακούνε «δημοσιογράφος» και το μόνο που του λένε είναι το όνομα, το επίθετο και την προηγούμενη ομάδα τους. Αντίθετα, ο Χενκ Τεν Κάτε μοιάζει κανονικός άνθρωπος.

Πρώτον, βρίζει δημόσια. Και στα αγγλικά, για να τον καταλαβαίνουν όλοι. Δεύτερον, δεν είναι στημένος. Δείχνει στους παίκτες άσκηση και δεν μοιάζει να τον ενδιαφέρει πως τον βλέπουνε οι άλλοι. Τρίτον, δεν νιώθει υποχρεωμένος να δίνει την εντύπωση ότι κάνει τις μεταγραφές. Υποθέτω ότι ζητάει παίκτες για συγκεκριμένες θέσεις, αλλά δεν προσπαθεί να δείξει ότι ο Τζεμπούρ, ο Ζιλμπέρτο Σίλβα ή ο Χριστοδουλόπουλος ήταν δικές του επιλογές. Τέταρτον και κυριότερο, καταλαβαίνει ότι το ποδόσφαιρο δεν είναι μόνο λογιστική, να πολλαπλασιάζεις αποτελέσματα με βαθμούς, αλλά μεγάλο ρόλο παίζει και ο τρόπος που οι βαθμοί κερδίζονται. Δύο παραδείγματα:

Πριν από μερικές μέρες γράφτηκε ότι σε μια προπόνηση, όταν ο Φίλιππος Δάρλας είχε πέσει για δεύτερη φορά στο έδαφος, ο Τεν Κάτε τού είπε: «Τι θα γίνει; Πέφτεις και δεν σηκώνεσαι». Εντάξει, ο Τεν Κάτε το είπε στον Δάρλα και όχι στον «Κάρα», αλλά η φράση σημαίνει ότι τουλάχιστον δεν γουστάρει το θέατρο. Προχθές στο ρεπορτάζ της «SportDay» γράφτηκε ότι ο Ολλανδός ζήτησε από τους παίκτες του να αυτοσχεδιάζουν. Πότε είναι η τελευταία φορά που διαβάσατε τέτοια εντολή; Μήπως ποτέ; Και πότε ακούσατε το «Κερδίσαμε, γιατί τα παιδιά παίξανε πειθαρχημένα και ακολούθησαν τις εντολές»; Μήπως πάντα;

Αντίθετα με τον Τεν Κάτε, η εικόνα του Βαλβέρδε δεν βγαίνει τόσο καθαρά από την προετοιμασία. Το μόνο που βγαίνει καθαρά είναι ότι στον Ολυμπιακό, αντίθετα με τον Παναθηναϊκό, με τον Βαλβέρδε εκτός από προπονητή θέλησαν να πάρουν και τεχνικό διευθυντή. Με την ελπίδα ότι ο Βαλβέρδε θα διαλέξει τους μεταγραφικούς στόχους, ο Ολυμπιακός έχει κολλήσει σε παίκτες της ισπανικής αγοράς, μιας αγοράς που η τελευταία ομάδα της Πριμέρα Ντιβιζιόν έχει μεγαλύτερο μπάτζετ από τον πρωταθλητή Ελλάδας. Το αποτέλεσμα είναι ο Ολυμπιακός να έχει κολλήσει στις μεταγραφές από Ισπανία, με λίγο Βραζιλία και λιγότερο Αργεντινή, σαν οι μόνοι άνθρωποι που μπορούν να παίξουν ποδόσφαιρο στον πλανήτη να είναι οι ισπανόφωνοι.


Πόσοι θυμούνται τη διαφορά ανάμεσα στην πρώτη χρονιά του Φερέρ στην ΑΕΚ, που με τη δύσκολη κλήρωση και τις κολλητές ισοπαλίες το πρωτάθλημα είχε πάει περίπατο από τον Νοέμβριο, και τη περσινή αρχή, με την προπαίδεια που σταμάτησε στο 3Χ6=18;

Προχθές το βράδυ έβλεπα τα 5.000 μ. των Ανδρών στο μίτινγκ του Μπέρμινγχαμ. Με όλα τα λιλιά. Με δύο «λαγούς» στην αρχή της κούρσας, με «κάθε δρομέα που είναι κάποιος να μετέχει», όπως έλεγε ο Αγγλος σπορτκάστερ, και με ένα κοινό που πηγαίνει επειδή γουστάρει να δει στίβο και όχι επειδή του έκαναν πλύση εγκεφάλου στον ΑΝΤ1. Παρακολουθούσα τον αγώνα, έχοντας τη μόνιμη απορία: γιατί οι δρομείς ασχολούνται με ό,τι κάνει ο άλλος; Δηλαδή, γιατί, αντί να ακολουθούν λαγούς, να κάνουν ντεμαράζ και να σπρώχνονται, δεν παίρνουν τον ρυθμό με τον οποίο έχουν κάνει τον καλύτερό τους χρόνο, αδιαφορώντας για ό,τι κάνουν οι υπόλοιποι; Η απάντηση είναι ότι δεν γίνεται.

Ο δρομέας δεν είναι μηχανικός λαγός κούρσας, greyhound που αδιαφορεί αν τον πλησιάζουν τα σκυλιά, αλλά άνθρωπος που ανταγωνίζεται ανθρώπους. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι αν κάποιος top δρομέας είχε την αυτοπειθαρχία να ακολουθήσει ένα τέτοιο σύστημα, χωρίς να ενθουσιάζεται όταν μένει μόνος και να απογοητεύεται όταν βλέπει τους αντιπάλους να χάνονται, και πάλι δεν θα κέρδιζε κούρσες. Επειδή με τον ελεγχόμενο ρυθμό θα έβγαζε ελεγχόμενες αξιοπρεπείς επιδόσεις, αλλά η νίκη παίρνεται με την υπερπροσπάθεια. Οι κούρσες στις μεγάλες αποστάσεις είναι σαν τις εκτελέσεις έργων κλασικής μουσικής. Κάθε μία είναι διαφορετική από την άλλη, αλλά μόνο οι ειδικοί μπορούν να ξεχωρίσουν τη διαφορά. Οπως και με τις κληρώσεις. Ολοι στο τέλος λένε ότι δεν παίζουν ρόλο, γιατί όλοι θα παίξουνε με όλους. Γιατί όμως όλοι πάνε στις κληρώσεις και γιατί, αν πάρει φωτιά η αίθουσα όλοι θα καούνε, μια και το μάτι τους είναι καρφωμένο στην κληρωτίδα; Επειδή, σε ένα μεγάλο ποσοστό, η κλήρωση κάθε σεζόν κρίνει το πρωτάθλημα.

Αν οι δύο τελευταίες κληρώσεις της ΑΕΚ ήταν αντίστροφες, πιθανότατα ο Φερέρ θα ήταν ακόμα «Δον Λορένσο». Διότι τη σεζόν 2006-07 η ΑΕΚ είχε ξεκινήσει με τον ΠΑΟΚ μέσα και τον ΟΦΗ και τον Ατρόμητο εκτός έδρας. Ισοπαλίες τρεις. Υστερα από μία νίκη με τον Ηρακλή, ήττα από τον Ολυμπιακό στο Καραϊσκάκη και bye, bye η σεζόν. Διάσπαρτα τα αποτελέσματα, θα αντέχονταν. Ολα μαζί στην αρχή της σεζόν, έσπασαν τον τσαμπουκά της ομάδας. Αντίθετα πέρυσι η ΑΕΚ ξεκίνησε με την πολυδιαφημισμένη προπαίδεια. Το 6Χ3=18, που δημιούργησε το μαξιλαράκι ασφαλείας που μπόρεσε να απορροφήσει την «κοιλιά» του Φεβρουαρίου, τουλάχιστον όσο έπρεπε για να μπορέσει να διεκδικήσει το πρωτάθλημα.

Για να το κάνω πενηνταράκια, δύο είναι τα στοιχεία που θέλει μια ομάδα που διεκδικεί πρωτάθλημα από την κλήρωση. Εύκολη αρχή, με καλές ομάδες που έκαναν ανανέωση και ψάχνονται, αλλά όχι με τους μεγάλους. Και για το τέλος, θέλει εκτός έδρας ματς με τους νεκρούς και τους πεθαμένους ή με φίλα προσκείμενες ομάδες, που θα έχουν σωθεί και δεν έχουν λόγο να χαλάσουν τη σχέση τους κόβοντας βαθμούς. Συνήθως οι κληρώσεις για τους διεκδικητές του τίτλου βγάζουν ένα λίγο καλύτερο ή χειρότερο πρόγραμμα. Σπάνια το πρόγραμμα είναι καθοριστικό. Και σχεδόν ποτέ τόσο δραματικό όσο είναι το πρόγραμμα της εφετινής ΑΕΚ.

Οσοι είδαν το «No country for old men», θα θυμούνται τον Μπαρδέμ να ζητάει από τον μαγαζάτορα να παίξει κορόνα γράμματα τη ζωή του. Πέντε πετάγματα είναι η ζωή της σεζόν για την ΑΕΚ. Παναθηναϊκός στο ΟΑΚΑ, κοινή έδρα των δύο ομάδων, ΠΑΟΚ εκτός στο πρώτο ματς της ομάδας του Σάντος στην Τούμπα, Ηρακλής εντός (ένας Θεός ξέρει σε τι ψυχολογική κατάσταση οι δύο ομάδες), Πανιώνιος –που έχει αρχίσει ήδη την επίσημη– εκτός και Ολυμπιακός στο Καραϊσκάκη. Πρόγραμμα που με τρεις νίκες κάνεις πάρτι, δύο νίκες και δύο ισοπαλίες ούτε γελάς ούτε κλαις, και ό,τι άλλο, τρέχεις και δεν προλαβαίνεις. Πρόγραμμα που αν στα ματς με Παναθηναϊκό και ΠΑΟΚ η ΑΕΚ δεν πάρει μία νίκη, θα έχει τους οργανωμένους να αποδοκιμάζουν μία ώρα πριν αρχίσει το ματς με τον Ηρακλή. Πρόγραμμα που αν στην πέμπτη αγωνιστική το ματς του Καραϊσκάκη βγάλει ήττα με διαφορά πάνω από γκολ, ακόμη και προηγούμενες επιτυχίες διαγράφονται. Πρόγραμμα που η σκέψη θα είναι μοιρασμένη ανάμεσα στο τι θα κάνουν οι αντίπαλοι και η «Original» και ο Μελισσανίδης.

Για την ΑΕΚ όποιο σενάριο θα τη φέρνει τρεις βαθμούς πίσω από τον πρώτο ύστερα από το τέλος της 5ης αγωνιστικής, είναι καλό. Και αν βρίσκεται ισόβαθμη ή πρώτη στη βαθμολογία, από τα μεγάφωνα του ΟΑΚΑ θα τραγουδάει η Judy Garland το «Somewhere over the rainbow». Πρώτη, με το προπονητικό κέντρο να έχει ανακοινωθεί, το θέμα του γηπέδου να αρχίζει να «παίζει» και με κάποιους ήρωες να έχουν αναδειχτεί μέσα από τα πρώτα ματς, ακόμη και να μην κερδίσει το πρωτάθλημα, δύσκολα θα φτάσει στο τέλος της σεζόν χωρίς να είναι στην κούρσα.


Aντίθετα με την ΑΕΚ, ο Παναθηναϊκός, με την αλλαγή στη διοίκηση και τις μεταγραφές, «αγόρασε» την καλή θέληση των οπαδών του. Υστερα από τις αποτυχίες των τελευταίων σεζόν, ακόμη και με άσχημο ξεκίνημα οι οπαδοί δύσκολα θα απαξιώσουν την εφετινή ομάδα. Οσο για τις δύσκολες ώρες, ο Νίκος Πατέρας δείχνει έτοιμος να βρει τους «εχθρούς του Παναθηναϊκού», ώστε να το κάνει κόλαση και να συσπειρώνει τους οπαδούς.