Το μεγάλο γερμανικό μάθημα

Για την Ισπανία ό,τι είχα να πω το έγραψα το Σάββατο. Ο τελικός ήταν μία ακόμα απόδειξη της υπεροχής της –η νίκη της ήταν αναμενόμενη. Είχα επισημάνει ότι το τρικ των Γερμανών να πιέσουν τα χαφ των Ισπανών, όπως είχαν κάνει και με την Πορτογαλία, αυτή τη φορά είναι επικίνδυνο, διότι αν αφήσεις τον Τόρες να παίξει στον χώρο, θα σου κλείσει το σπίτι: ξαναδείτε το γκολ του τελικού για να εμπεδώσετε το άλυτο γερμανικό πρόβλημα. Εχοντας γράψει για τον νικητή ό,τι όφειλα, δεν μπορώ κλείνοντας την παρένθεση του Ευρωπαϊκού να μην πω κάτι για τη Γερμανία, η οποία φτάνοντας στον τελικό έκανε μια αληθινή υπέρβαση.

Oμολογώ ότι το πρώτο εικοσάλεπτο του τελικού ήταν ένα από τα πιο παράξενα θεάματα που έχω δει στη ζωή μου, υπό την έννοια ότι ποτέ δεν περίμενα ότι η Γερμανία θα έβγαινε στο γήπεδο με τέτοιο πάθος και τέτοιο κύρος. Μέχρι να πάρει μπροστά ο Τόρες και να ψάξει τα «ένας εναντίον ενός» με τους αντίπαλους κεντρικούς αμυντικούς, οι Ισπανοί (που ως παίκτες είναι μια σκάλα πάνω από τους Γερμανούς) υπέφεραν από τον αντίπαλό τους σχεδόν ανεξήγητα! Είναι αλήθεια ότι οι Γερμανοί πίεσαν και έτρεξαν, όμως οι Ρώσοι στα δύο ματς κόντρα στην ομάδα του Αραγονές έτρεξαν και πίεσαν πολύ περισσότερο: όχι μόνο δεν στρίμωξαν σε κανένα σημείο τους Ιβηρες, αλλά μέτρησαν στο τέλος και επτά γκολ! Πέρα από το τρέξιμο, αυτή η (ανεξήγητη με ποδοσφαιρικούς όρους) υπεροχή της Γερμανίας στα πρώτα είκοσι λεπτά έχει να κάνει -πιστεύω- αποκλειστικά με το βάρος της φανέλας της: οι Ισπανοί πρέπει να τρόμαξαν στην ιδέα ότι χρειάζεται να τους νικήσουν.

Φιλικό

Θυμάμαι ότι λίγο πριν αρχίσει το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2006 οι Γερμανοί είχαν δώσει ένα φιλικό με τους Ιταλούς στη Φλωρεντία. Τέσσερις μήνες πριν από τον εναρκτήριο αγώνα τους στο Μουντιάλ, οι Γερμανοί έχασαν 4-1, αδυνατώντας να παρακολουθήσουν τον ρυθμό του αγώνα. Ο τότε ομοσπονδιακός προπονητής τους, ο Γιούργκεν Κλίνσμαν, είχε δηλώσει μετά το ματς ότι νιώθει απολύτως βέβαιος ότι η ομάδα του θα έφτανε στο Μουντιάλ μέχρι τουλάχιστον τα ημιτελικά! «Ημασταν κακοί, χαμένοι μέσα στο γήπεδο και χωρίς ένα φυσικό ηγέτη. Αλλά το σπουδαίο είναι ότι απόψε καταλάβαμε ότι αν δεν είμαστε αρκετά Γερμανοί, δεν πρόκειται να καταφέρουμε τίποτα», είχε πει! Πέντε μήνες αργότερα, η Γερμανία έφτασε όντως μέχρι τα ημιτελικά, όταν και αποκλείστηκε από τους Ιταλούς στο Ντόρτμουντ στην παράταση έπειτα από ένα «επικό» ματς. Αλλά ουδείς είχε την παραμικρή αμφιβολία ότι στο Παγκόσμιο Κύπελλο που διοργάνωσε είχε ξαναβρεί τη χαμένη γερμανικότητά της, είχε δηλαδή ξαναθυμηθεί τις αξίες του δικού της ποδοσφαίρου, αξίες που έμοιαζε να είχε ξεχάσει.

Αξίες

Αυτές οι αξίες είναι η αιτία που οι Γερμανοί έφτασαν και φέτος στον τελικό του Euro: είναι πασιφανές ότι δεν έχουν μια σούπερ ομάδα, όμως δουλεύοντας πολύ μεθοδικά (ως Γερμανοί) κατάφεραν να βρουν ό,τι έλειψε από άλλους πιο ταλαντούχους, δηλαδή οργάνωση, πίστη στον σκοπό, πάθος και πρωταγωνιστές. Σ' αυτό το υπέροχο τουρνουά που παρακολουθήσαμε η τελική επικράτηση της Ισπανίας ήταν ένας μικρός θρίαμβος του ωραίου ποδοσφαίρου, όμως το μεγάλο μάθημα σε όλους το έδωσαν πάλι ο Μπάλακ και η παρέα του: φτάνοντας στον τελικό απέδειξαν ότι στο σύγχρονο ποδόσφαιρο η μεθοδική δουλειά, η οργάνωση, η σοβαρή προσέγγιση των αγώνων και η προσοχή σε λεπτομέρειες είναι αξίες που επιτρέπουν διακρίσεις. Είναι πολύ δύσκολο να έχεις το ταλέντο των Ισπανών, είναι σχεδόν αδύνατο να αντιγράψεις την καταπληκτική δουλειά που κάνουν στα τμήματα υποδομής, είναι απίθανο ως χώρα να έχεις μια Ρεάλ Μαδρίτης και μια Μπαρτσελόνα που εμπιστεύονται 18χρονα πιτσιρίκια σε σπουδαίους αγώνες του Τσάμπιονς λιγκ δημιουργώντας πρωταθλητές. Ομως, η μεθοδικότητα, η οργάνωση, το σχέδιο, η πίστη και η σοβαρότητα είναι σαφώς ευκολότερα πράγματα: η διάκριση της Γερμανίας δίνει σε όλους ελπίδες.

Συμπεράσματα

Μετά το τέλος κάθε μεγάλου τουρνουά είναι καλό να διαβάζουμε όσα μας δίδαξε. Η Ισπανία δεν κοπιάρεται –είναι κάτι μοναδικό. Η Γερμανία, όμως, είναι ένα ολοζώντανο παράδειγμα επιτυχίας που βασίζεται σε απτές αξίες: οι άνθρωποι έφτασαν σε έναν τελικό παίζοντας με νορμάλ ποδοσφαιριστές, παιδιά δυνατά και πειθαρχημένα, αλλά όχι εξαιρετικά ταλαντούχα. Η Γερμανία είχε τη μεγάλη αρετή της επίγνωσης των δυνατοτήτων της, πράγμα που έλειψε αυτή τη φορά στους Ιταλούς, στους Πορτογάλους, ακόμα ακόμα και στους Ολλανδούς, οι οποίοι ύστερα από τρία καλά ματς καβάλησαν καλάμι και δεν περίμεναν ότι ο Γκους Χίντινκ θα τους παγίδευε ώστε να αλλάξουν στρατηγική. Οι Γερμανοί απέδειξαν για μια ακόμα φορά ότι περισσότερο και από το να ξέρεις τους άλλους, πρέπει να ξέρεις τα όριά σου: κατά τη διάρκεια του τουρνουά όσοι έβαλαν μέσα το κεφάλι και δούλεψαν (ο Ποντόλσκι, ο Ρόφλες, ο Χιτσελμπέργκερ, σίγουρα ο Σβαϊνστάιγκερ) ξεχώρισαν. Οσοι εξακολούθησαν να ζουν στη νιρβάνα της έπαρσής τους (ο Γκόμεζ π.χ.) πήγαν στην άκρη νωρίς.

Θλίψη

Βέβαια, για να είμαι ειλικρινής, το ότι αυτές οι δυνατότητες είναι τελικά λίγες μου προκαλεί μια μικρή θλίψη. Η Γερμανία τα τελευταία δώδεκα χρόνια αρχίζει να συνηθίζει στην ιδέα της ήττας από έναν αντίπαλο πιο προικισμένο. Το 2002 έχασε από τους Βραζιλιάνους το Παγκόσμιο κύπελλο, το 2006 δεν βρήκε την ψυχική δύναμη για να αποκλείσει την Ιταλία ως γηπεδούχος, τώρα παραδόθηκε στους Ισπανούς. Οταν μιλάμε για Γερμανούς, αυτού του τύπου οι ήττες (ήττες που έρχονται ως αποτέλεσμα της ομολογούμενης υπεροχής του αντιπάλου) είναι κάτι αφόρητο. Ομως, είμαι βέβαιος ότι αυτές οι ήττες θα σταθούν αιτία για να δούμε σύντομα μια μεγάλη Γερμανία: πρόκειται για ήττες αυτοκριτικής, ήττες-μαθήματα.

Σπάνιος

Στον τελικό ως πραγματικοί Γερμανοί προσπάθησαν να στηριχθούν στη δύναμη της φανέλας τους: για είκοσι λεπτά τρόμαξαν στον κόσμο. Οταν αυτά τα είκοσι λεπτά ξαναγίνουν ενενήντα, θα είναι πάλι πρωταθλητές Ευρώπης. Εστω και αν δεν κάνουν 25 πάσες στη σειρά, έστω και αν δεν θα έχουν ένα σούπερ μπαλαδόρο, όπως είναι ο υπέροχος και σπάνιος Τόρες...

Σπάνιος

O τελικός έπρεπε να ήταν η μεγάλη βραδιά του Φερνάντο Τόρες, κι έτσι συνέβη. Πίστευα πάρα πολύ ότι σ' αυτό το ειδικό παιχνίδι θα έκανε το καλύτερό του ματς στη διοργάνωση και γι' αυτό στο χθεσινό κομμάτι για τους καλύτερους του Euro τού είχα δώσει τον τίτλο του κορυφαίου φορ της διοργάνωσης: είχα την απόλυτη βεβαιότητα ότι θα κρίνει τον τελικό, όπως και συνέβη.

Το νέο ισπανικό ποδόσφαιρο έχει τη φάτσα του άσου της Λίβερπουλ: η καριέρα του Τόρες είναι η απόδειξη του πόσο έχει αλλάξει το ποδόσφαιρο των νέων πρωταθλητών Ευρώπης. Δέκα χρόνια πριν, ο Τόρες θα πήγαινε στη Ρεάλ Μαδρίτης ή στην Μπαρτσελόνα. Θα γινόταν το μεγάλο είδωλο των μεν και θα τον μισούσαν οι δε. Θα σταύρωνε τα χέρια στη μέση στην κορυφή της επίθεσης και θα χειρονομούσε, θα έπαιζε μόνο όταν του έδιναν την μπάλα. Δεν θα κυνηγούσε καμία μπαλιά, θα είχε λόγο για το ποιος πρέπει να είναι ο συμπαίκτης του στην κορυφή της επίθεσης και δεν θα άντεχε δευτερόλεπτο μακριά από την Ισπανία χωρίς παέγια και τάπας. Θα έβλεπε την εθνική ως αγγαρεία και κάποια στιγμή θα μας έλεγε ότι η ομάδα του είναι μόνο ο σύλλογος που τον πληρώνει και που τον αγαπάει.

Ευτυχώς για τους Ισπανούς, όλα αυτά ανήκουν στο χθες. Ο Τόρες έφυγε από την Ατλέτικο και πήγε στη Λίβερπουλ και κάνοντάς το δεν απέκτησε μόνο πολύτιμες εμπειρίες στην Πρέμιερ λιγκ, αλλά και ένα βλέμμα κοσμοπολίτη που είχα χρόνια να δω στους -ερωτευμένους με τη χώρα τους- Ισπανούς ποδοσφαιριστές. Σήμερα ο Τόρες είναι ο καλύτερος ίσως Ευρωπαίος φορ, μια και συνδυάζει λατινικό τσαγανό, γνώση, βρετανική αντίληψη για το ποδόσφαιρο και τις αξίες του και ταυτόχρονα κοσμοπολίτικη άνεση. Και τώρα θυμώνει όταν γίνεται αλλαγή, αλλά πάνω στους δικούς του θυμούς ο Αραγονές έπλασε την τύχη του. Παλιά ο Τόρες θα θύμωνε και δεν θα έπαιζε, γιατί έτσι θα τον είχαν (κακο)μάθει. Τώρα θύμωνε και προσπαθούσε ακόμα πιο πολύ: αυτή είναι η διαφορά του χαρισματικού εγχώριου κακομαθημένου σταρ από τον κοσμοπολίτη σούπερ άσο.

Ο Τόρες είναι απόλαυση. Ντριμπλάρει, σουτάρει, επιταχύνει, στριφογυρίζει με την μπάλα στα πόδια. Κυρίως έχει μια τρομερή σιγουριά. Το είδος της σιγουριάς που έχουν οι άνθρωποι που πρόκοψαν μακριά από τη χώρα τους...

Τα κεφάλια μέσα

Με πήρε τις προάλλες από την Αυστρία ο Χρήστος Σωτηρακόπουλος και μου είπε ότι καταχάρηκε τα κείμενα που έγραφα τις μέρες του Euro και πόσο καμιά φορά στενοχωριέται που γράφω για δεκάδες ασήμαντα ελληνικά πράγματα ή για ανθρώπους με τους οποίους κακώς ασχολούμαι -το ίδιο μου έγραψαν και αρκετοί αναγνώστες. Τους ευχαριστώ. Τους υπενθυμίζω ως απάντηση το παλιό ανέκδοτο με τον τύπο που πάει στην κόλαση, αποφασίζει να μπει σε ένα καζάνι με σκατά αντί σε ένα με βραστό νερό και όταν αρχίζει να συνηθίζει την μπόχα, περνάει ο διάβολος και λέει: «Μέσα τα κεφάλια»! Δυστυχώς αυτό το τίποτα έχουμε για να εκφράσουμε και να εκφραστούμε. Από αύριο τέρμα το Euro, επιστροφή στους διαιτητές, τις μεταγραφές, τους μάνατζερ κ.λπ. Μέσα τα κεφάλια!