Το ποδόσφαιρο «νάνι νάνι» των Ισπανών

Πέρα από την ατάκα, στη γοητεία της οποίας ο πρώην Αγγλος στράικερ δεν μπόρεσε να αντισταθεί, η αλήθεια είναι ότι ο ίδιος είχε προβλέψει ότι αυτή τη φορά το κύπελλο θα καταλήξει σε ισπανικά χέρια: το είχε, μάλιστα, γράψει στο editorial του στην ειδική βρετανική έκδοση για το Euro. To προγνωστικό του Λίνεκερ βασιζόταν προφανώς σε μια απλή ποδοσφαιρική λογική: οι Ισπανοί χρόνια τώρα τα πηγαίνουν πολύ καλά στα πανευρωπαϊκά τουρνουά των Νέων και των Ελπίδων. Ωρα ήταν να κεφαλαιοποιήσουν την υπεροχή τους έναντι των υπόλοιπων Ευρωπαίων σε παραγωγή ποδοσφαιριστών.

Σπουδαίοι
Τίποτα δεν έγινε ξαφνικά. Οι Ισπανοί ήταν σπουδαίοι και πριν από δύο χρόνια στο Μουντιάλ. Τότε βλέποντας τα παιχνίδια τους στον πρώτο γύρο είχα προβλέψει ότι θα πάνε πολύ μακριά. Δεν είχα υπολογίσει σωστά τον Ζινεντίν Ζιντάν και έχασα το προγνωστικό, αλλά δύο χρόνια αργότερα εκείνη η λογική προσέγγιση αποδείχτηκε ορθή: οι Ισπανοί έχουν αυτόν τον καιρό την πιο πλούσια σε ταλέντο ομάδα στην Ευρώπη και αν ο τελικός κριθεί στο ταλέντο, θα κερδίσουν το κύπελλο.

Ακρη
Σας έγραφα τις προάλλες ότι όταν το 1988 ο Αρίγκο Σάκι μιλούσε με θαυμασμό και έπαρση για ένα «νέο ποδόσφαιρο», στεκόταν κυρίως στην ανάγκη να παίζει η κάθε ομάδα με μέσους που να μπορούν και να κόβουν και να δημιουργούν: στη νέα εποχή δεν θα υπήρχε ανάγκη για «κόφτες» και «δεκάρια» -αυτού του τύπου οι διαχρονικά κλασικές διακρίσεις ανάμεσα σε «νεροκουβαλητές» και «πριμαντόνες» θα πήγαιναν στην άκρη. Ως σχέδιο αυτό είναι εύκολο να το περιγράφεις ή να το εξηγείς, η αλήθεια είναι όμως ότι η εφαρμογή του δεν είναι απλή υπόθεση, διότι τέτοιου τύπου πολυδιάστατους μέσους είναι δύσκολο να βρεις. Οι «polivalenti», όπως τους ονόμαζε ο Αρίγκο, είναι εξαιρετικά σπάνιοι: όταν ο ίδιος ανέλαβε την εθνική Ιταλίας, δεν τους βρήκε και τελικά πόνταρε στην κλάση ενός «δεκαριού», του Ρομπέρτο Μπάτζιο, και στην ανασταλτική δουλειά δύο «σκύλων», όπως ο Ντίνο Μπάτζιο και ο Αλμπερτίνι, για να σώσει την παρτίδα στο Μουντιάλ των ΗΠΑ. Κάποια χρόνια αργότερα αυτού του τύπου τη μεσαία γραμμή την απέκτησαν για την ομάδα τους οι Ισπανοί: ο Σίλβα, ο Ινιέστα, ο Τσάβι, ο Τσάμπι Αλόνσο, ο Φάμπρεγκας, ο Καθόρλα και πάνω απ' όλους ο Σένα είναι τέτοιου τύπου χαφ. Ούτε επιθετικοί ούτε ανασταλτικοί. Ικανοί και για τα δύο, αλλά κυρίως μάστορες στο κουβάλημα της μπάλας.

Κατοχή
Πάντοτε οι Ισπανοί προσπαθούσαν να παίξουν μπάλα με χαφ που αντάλλασσαν πολλές πάσες. Η κατοχή της μπάλας ήταν πάντοτε αυτοσκοπός, η δε ικανότητά τους να σε κοιμίζουν πασάροντας διαρκώς και παίζοντας αυτό το «νάνι νάνι» ποδόσφαιρο ήταν το χαρακτηριστικό του παιχνιδιού τους. Η διαφορά της παλιάς Ισπανίας από τη νέα είναι ότι η παλιά Ισπανία (η μεγάλη ομάδα του Μπουντράγκενιο και του Μίτσελ π.χ.) έκανε κατοχή μπάλας για να αμυνθεί, ενώ η νέα Ισπανία κρατάει την μπάλα για να παίξει επίθεση. Παλιά οι Ισπανοί επιτάχυναν όταν ήθελαν να είναι αποτελεσματικοί, τώρα τους φτάνει απλώς να κρατάνε μπάλα για να απειλούν, διότι οι μέσοι τους έχουν όλοι γκολ και τελικές πάσες στα πόδια τους. Η δε ικανότητά τους στο στριφογύρισμα της μπάλας είναι τόσο μεγάλη, ώστε κανείς σε αυτό το τουρνουά δεν τόλμησε να βγει για να τους πρεσάρει. Ή μάλλον οι Ρώσοι, που το τόλμησαν, δέχτηκαν επτά γκολ σε δύο ματς!

Αλλαγή
Στον ημιτελικό το ματς κρίθηκε από την αναγκαστική αλλαγή του Βίγια με τον Φάμπρεγκας: πρόκειται για ένα γοητευτικό παράδοξο που πέρασε στην ιστορία. Ο Αραγονές θα μπορούσε να αντικαταστήσει τον Βίγια με έναν επιθετικό (ίσως με τον ίδιο τον Γουίθα), αλλά βλέποντας ότι οι Ρώσοι είχαν έναν παίκτη παραπάνω στα χαφ, προτίμησε να παίξει κι αυτός με ένα μέσο ακόμα. Ο άσος της Αρσεναλ, συνηθισμένος από την εμπειρία του στην Πρέμιερ Λιγκ να πρεσάρει και να πασάρει γρήγορα, αποδείχτηκε η τέλεια απάντηση απέναντι στο ρωσικό πρέσινγκ: όταν ο Σέμσοφ και ο Σέμακ υποχρεώθηκαν να κλίνουν πάνω του, ο Σέρχιο Ράμος βρήκε χώρο για επελάσεις, ο Ζιρκόφ έμεινε πίσω και ο Αρσάβιν απομονώθηκε εντελώς, αφού μπροστά από την ισπανική άμυνα βρέθηκε ο Σένα, που σκούπιζε τα πάντα και είχε και τη σωστή και απαραίτητη πρώτη πάσα - κάτι που π.χ. λείπει από τον Τσάβι. Οι πέντε Ισπανοί χαφ είναι καλύτεροι από τους τέσσερις Ρώσους: η Ισπανία σαν μποξέρ που κερδίζει μέτρα έκλεισε τη Ρωσία στα σχοινιά και με το γκολ του Τσάβι την έριξε στο καναβάτσο. Το νοκ άουτ ήταν υπόθεση χρόνου.

Εκπληξη
Δεν κρύβω ότι θεωρώ τρομερή έκπληξη μια πιθανή τελική επικράτηση των Γερμανών. Αυτή τη στιγμή οι δύο ομάδες μού μοιάζουν συγκλονιστικά διαφορετικές, αλλά και εντελώς διαφορετικού επιπέδου. Οι Ισπανοί δεν κατάφεραν να ανοίξουν την κλειστή άμυνα των Ιταλών με το «νάνι νάνι» παιχνίδι τους, όμως οι Γερμανοί δεν μου φαίνεται ότι έχουν τον κυνισμό των φρατέλων: όσο πιο πολύ επιχειρήσουν να παίξουν τόσες μεγαλύτερες πιθανότητες έχουν να χάσουν το ματς. Το τρικ που έκαναν με την Πορτογαλία (πίεση στα χαφ και χώρος στον αντίπαλο φορ) αυτή τη φορά δεν πιάνει: ο Τόρες αν παίξει ένας εναντίον ενός τον Μερτεζάκερ ή τον Μετζέλντερ, θα κάνει πάρτι…

Αξίωμα
Βλέπω Ισπανία, αλλά δεν ξεχνώ και το διαχρονικό αξίωμα του σοφού Λίνεκερ…