Τα «πρέπει» του κόουτς και τα «θέλω» της ομάδας

«Είναι μάγος ο Χίντινκ;», ρώτησαν οι Ολλανδοί δημοσιογράφοι στο τέλος του προημιτελικού της Βασιλείας τον Εντβιν φαν ντερ Σαρ, την ώρα που ακόμα ακούγονταν οι πανηγυρισμοί των Ρώσων ποδοσφαιριστών για τον αποκλεισμό της Ολλανδίας. «Οχι», απάντησε ο τερματοφύλακας της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, που μόλις είχε κάνει το τελευταίο του ματς στην εθνική. «Δεν είναι μάγος, είναι προπονητής». Νομίζω ότι ο ίδιος ο Χίντινκ θα παραδέχονταν ότι δεν έχει ακούσει καλύτερο κομπλιμέντο στη ζωή του. Χθες στο τέλος του ματς της Ιταλίας με την Ισπανία οι άνθρωποι της RAI έκαναν στον Αλέξανδρο ντελ Πιέρο την ίδια ερώτηση, από την ανάποδη. «Είναι τελικά προπονητής ο Ντοναντόνι;», τον ρώτησαν. «Ναι», απάντησε ο Ντελ Πιέρο παρά την πίκρα του: «Τόσο καλός που μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι δεν μας ζήτησε να παίξουμε έτσι σήμερα»!

Παράδοση

Η Ρωσία στο ματς με την Ολλανδία εφάρμοσε το εμφανές σχέδιο του προπονητή της καταπληκτικά. Ο στόχος του Χίντινκ ήταν να περιορίσει κυρίως τον Σνέιντερ, τον Φαν ντερ Φαρτ και τον Κάουτ, ελπίζοντας ότι έτσι θα κόψει στη μέση την Ολλανδία και δεν θα επιτρέψει να φτάσει η μπάλα στον Ρουντ φαν Νιστελρόι, που θα ήταν δύσκολο να ανακοπεί από τους μέτριους στόπερ του. Για να το πετύχει ο Χίντινκ παρέταξε μια πεντάδα μέσων στη μεσαία γραμμή σε ένα σχήμα σταυρού (!), που προσωπικά μου θύμισε κάποια ανάλογα πειράματα του Γιάννη Ματζουράκη. Ενας κόφτης (ο Σέμακ), ένας μέσα δεξιά (ο Σαένκο αρχικά και μετά ο Τορμπίνσκι), ένας μέσα αριστερά (ο Ζιριάνοφ), ένας οργανωτής (ο Σέμσοφ αρχικά και ο Μπιλιαλεντίνοφ στη συνέχεια) και μπροστά τους ο Αρσάβιν. Ολοι αυτοί είχαν τη βοήθεια του Ζίρκοφ από αριστερά και του Ανιούκοφ από δεξιά, που στα χαρτιά μόνο ήταν ακραίοι μπακ. Οταν ο Σνέιντερ ή ο Φαν ντερ Φαρτ έπαιρναν την μπάλα, έκλιναν πάνω τους τρεις τουλάχιστον παίκτες, έτοιμοι να φύγουν στην αντεπίθεση αν κλέψουν μπάλα. Η αληθινή πρωτοτυπία ήταν οι διαγώνιες κινήσεις του Ζιριάνοφ και του Σαένκο προς τις πλάγιες γραμμές. Μέχρι τώρα βλέπαμε πλάγιους επιθετικούς (τον Τουντσάι, τον Ποντόλσκι, τον Χαριστέα, τον Κριστιάνο Ρονάλντο κ.ά.) να συγκλίνουν προς την περιοχή και να παίζουν ως κρυφοί κυνηγοί. Οι Ρώσοι έκαναν το αντίθετο! Χρησιμοποιούν δύο παίκτες που ξεκινούν ως μέσα δεξιά και μέσα αριστερά και όταν η ομάδα τους κερδίζει μπάλα, αυτοί τρέχουν προς το πλάι και γίνονται εξτρέμ, κάνοντας την επίθεση να μοιάζει με βεντάλια που ανοίγει! Αυτό το σχήμα άμυνας και επίθεση είναι πολύ δουλεμένο, τόσο δουλεμένο ώστε οι Ολλανδοί στάθηκε αδύνατο να το αντιμετωπίσουν. Ο Φαν Μπάστεν βάζοντας τον Αφελάι ήθελε καλύτερη κατοχή μπάλας, αλλά το πρόβλημά του ήταν ότι οι αμυντικοί και οι μέσοι του δεν μπορούσαν να παρακολουθήσουν τις κινήσεις των αντιπάλων, όταν οι Ρώσοι έφευγαν στην κόντρα. Οι Ολλανδοί χωρίς την μπάλα δεν ήξεραν τι να κάνουν, οι Ρώσοι το ήξεραν πριν την πάρουν. Ολο το ματς ήταν αυτή η λεπτομέρεια.

Του κεφαλιού τους

Οι Ιταλοί, από την πλευρά τους, έκαναν εμφανώς του κεφαλιού τους στο ματς με την Ισπανία, αδιαφορώντας για τις οδηγίες του Ντοναντόνι. Με τον Κασάνο στο πλάι και τον Ακουιλάνι από την αρχή του ματς ήταν φανερό σε όποιον ξέρει τους δύο παίκτες ότι ο σκοπός του προπονητή ήταν να πάει το ματς στις πλάγιες γραμμές: χωρίς τον Πίρλο οι Ιταλοί ήταν σχεδόν αδύνατο να παίξουν την μπάλα από τον άξονα. Ο Ντοναντόνι ήθελε να πιεστούν οι ακραίοι μπακ της Ισπανίας ώστε να βρει περισσότερους χώρους και ο Τόνι. Οι Ισπανοί που δεν παίζουν με κόφτες που βγαίνουν στο πλάι και δεν έχουν ακραίους επιθετικούς που γυρνάνε (δεν το κάνουν ούτε ο Σίλβα ούτε ο Βίγια) θα είχαν προβλήματα αν η μπάλα κυκλοφορούσε κοντά στη γραμμή του πλαγίου άουτ και ο Ντοναντόνι αυτό το ήθελε τόσο πολύ ώστε έριξε και δύο ακόμα παίκτες που ξέρουν την τέχνη του εξτρέμ, δηλαδή τον Καμορανέζι και τον Ντι Νατάλε. Τι μπορεί, όμως, να κάνει ο κόουτς όταν η ομάδα του δεν τον ακούει; Απολύτως τίποτα! Ο Γκρόσο και ο Τζαμπρότα πήραν ελάχιστες πρωτοβουλίες, ο Ντε Ρόσι και ο Αμπροζίνι έμειναν κολλημένοι μπροστά από την άμυνα και τα στόπερ δεν ανέβηκαν ποτέ. Το αποτέλεσμα ήταν οι μέσοι του Αραγονές να στριφογυρίζουν την μπάλα στα τρία τέταρτα του γηπέδου και οι άλλοι να περιμένουν τα πέναλτι. Οσο και αν φώναζε ο Ντοναντόνι, από τη στιγμή που ο Κελίνι και ο Πανούτσι κρατούσαν την ομάδα πίσω στον φόβο της πιθανότητας να δεχτούν κάποια αντεπίθεση, δεν υπήρχε πιθανότητα η «σκουάντρα ατζούρα» να παίξει ποδόσφαιρο. Και δικαίως αποκλείστηκε, αφού οι παίκτες της δεν σεβάστηκαν τα «θέλω» του προπονητή τους.

Συμβιβασμός

Νομίζω ότι το πράγμα είναι απλό. Εκεί που δεν υπάρχει η συλλογική μνήμη μιας επιτυχίας (το θυμικό, που έλεγα και στην περίπτωση της Εθνικής μας ομάδας), η πιθανότητα του προπονητή να επιβάλει τα «θέλω» του είναι τεράστια. Εκεί που υπάρχει κουλτούρα του αποτελέσματος, γνώση μιας συνταγής που έφερε επιτυχίες, ο κόουτς είναι χαμένος από χέρι. Εκτός αν έχει την εξυπνάδα να βάλει νερό στο κρασί του και να συνταχθεί με αυτού του τύπου τη νοοτροπία: ο Ντοναντόνι, π.χ., βλέποντας την ομάδα του να παίζει έτσι θα έπρεπε να βγάλει τον Τόνι και να βάλει μπροστά δύο γρήγορους. Αλλά μερικοί προτιμούν την αξιοπρέπεια της ήττας (μιας ήττας που είναι μάλιστα αποτέλεσμα προδοσίας...) παρά τη διαχείριση ενός συμβιβασμού. Μην κρίνετε κανέναν, απλώς το πράγμα συμβαίνει...

Τερίμ εφέντ

Πολύ πιο θεαματικές και από τις, έτσι κι αλλιώς, σπουδαίες εμφανίσεις της εθνικής Τουρκίας είναι οι συνεντεύξεις του Φατίχ Τερίμ. Ακολουθεί ένα ποτ πουρί από τις δηλώσεις που έκανε τις τρεις τελευταίες μέρες μετά τις προπονήσεις της ομάδας του στη Βασιλεία:

• «Τι κάναμε στο τουρνουά; Πεθάναμε, αναστηθήκαμε, ξαναπεθάναμε και ξαναναστηθήκαμε. Ακόμα να καταλάβετε ότι δεν πρόκειται να πεθάνουμε ποτέ;».

• «Στο ματς με την Κροατία, πριν αρχίσει η εκτέλεση των πέναλτι, γύρισα στη γυναίκα μου (σ.σ.: κάθεται πίσω από τον πάγκο της Τουρκίας στις πρώτες θέσεις της εξέδρας!) και της είπα να πάει να φτιάξει τις βαλίτσες γιατί έχουμε ταξίδι στην Ελβετία για τον ημιτελικό».

• «Μου λείπουν έξι τραυματίες και έχω πέντε τιμωρημένους. Αν χρειαστεί, θα παίξει σέντερ φορ ο τρίτος τερματοφύλακας. Με κάποιον τρόπο πρέπει να είναι και αυτός χρήσιμος εδώ».

• «Μετά το ματς με την Κροατία κοιμήθηκα μόνο τρεις ώρες. Ξύπνησα στις εξίμισι το πρωί και πήρα τηλέφωνο τον γιατρό, τον φυσικοθεραπευτή και τον εργοφυσιολόγο να τους ρωτήσω σε τι κατάσταση είναι οι τραυματίες. Μου είπαν: "Αυτοκράτορα, κάνε λίγη υπομονή, ακόμα δεν βγήκε ο ήλιος". Τους είπα: "Οταν ετοιμαζόμαστε να παίξουμε σε έναν ημιτελικό Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος ο ήλιος δεν δύει ποτέ!».

• «Είπα στα παιδιά μου να μη φοβούνται. Το να μη φοβάσαι να πεθάνεις σε κρατάει στη ζωή για πάντα».

• «Το ματς με τη Γερμανία είναι ένα ειδικό παιχνίδι για εμάς, ένα αληθινό ντέρμπι. Θα κερδίσουμε ακόμα και αν εμφανιστούμε στο γήπεδο έντεκα νεκροί μέσα σε φέρετρα. Είναι η τουρκική ψυχή που θα μιλήσει στον ημιτελικό».

• «Θα πάω να δω το ματς Ισπανία - Ιταλία. Είναι καλό να ξέρεις ποιον πρέπει να κερδίσεις στον τελικό για να πάρεις το τρόπαιο».

• «Είδατε τον Αρντά Τουράν; Οταν τον φώναξα στην εθνική, οι δημοσιογράφοι έλεγαν ότι είμαι τρελός. Είδατε τι ματς έκανε. Του είχα πει όταν ήρθε μαζί μας ότι είναι ένα φαινόμενο, ο καλύτερος παίκτης στον κόσμο στην ηλικία του. Οταν έβαλε το γκολ με τους Ελβετούς, τον ρώτησα αν αυτό το θυμάται. Μου είπε "ναι" και με ρώτησε αν με πειράζει να με φωνάζει πατέρα»!

Δεν χωρά αμφιβολία ότι μιλάμε για έναν σόουμαν...

Χάρηκαν οι γκέι

Μεταξύ αυτών που χάρηκαν για τον αποκλεισμό της «σκουάντρα ατζούρα» ήταν και οι γκέι της Ιταλίας! Αιτία που δήλωναν οπαδοί των Ισπανών (αν όχι όλοι, αλλά σίγουρα η κεντρική τους οργάνωση με επίσημη ανακοίνωση...) ήταν οι δηλώσεις του Ρενάτο Γκατούζο πριν από το ματς με την Ισπανία. Ο Γκατούζο δήλωσε ότι οι Ισπανοί είναι θλιβερά γνωστοί στον κόσμο ως μία από τις πρώτες ευρωπαϊκές χώρες που θεσμοθέτησαν τους γκέι γάμους και τόνισε ότι ο ίδιος, επειδή νιώθει καθολικός και θρήσκος, κάνει εμετό όταν ακούει κάτι τέτοια. «Εμετό προκαλεί το ποδόσφαιρο που παίζεις εσύ», ήταν η απάντηση του ιταλικού κινήματος για τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων (Arcigay), που έκλεινε την ανακοίνωσή του γράφοντας «Forza Spagna»!