Ηταν θέμα χαρακτήρα

Λέγεται ότι η Πορτογαλία δεν έχει σέντερ φορ. Χθες στο γήπεδο της Βασιλείας εναντίον των Γερμανών σκόραραν και οι δύο φορ που χρησιμοποιήθηκαν από τον Σκολάρι, αλλά οι Πορτογάλοι έχασαν πολύ πιο εύκολα από όσο δείχνει το τελικό σε βάρος τους 2-3. Στο ποδόσφαιρο ο σκοπός δεν είναι να σκοράρει ο φορ -το θέμα είναι να λειτουργήσει η ομάδα και η υπέροχη Πορτογαλία χθες μπλόκαρε. Οσο φτάνουμε προς το φινάλε, αρχίζει να φαίνεται ο χαρακτήρας των ομάδων. Οι Γερμανοί δεν έχουν τρομερούς παίκτες, ούτε ένα οργανωμένο επιθετικό παιχνίδι που φοβίζει. Εχουν όμως ξαναβρεί τη γερμανικότητά τους κι αυτό το είχαμε καταλάβει και στο προηγούμενο Μουντιάλ. Γερμανικότητα σημαίνει μεθοδικότητα, προσήλωση στον σκοπό, συναίσθηση της αποστολής και εκμετάλλευση των δυνατοτήτων του υλικού: όλα αυτά σε αυτή τη «Νασιοναλμάνσαφτ» υπάρχουν. Πριν από την έναρξη του ματς ο Σκολάρι έλεγε ότι το πρόβλημά του ήταν ότι οι Γερμανοί έχουν οκτώ παίκτες πάνω από 1,80 κι αυτός έξι κάτω από 1,75. Το κακό για τον συμπαθή Βραζιλιάνο είναι ότι αυτό το ήξεραν και οι Γερμανοί: ο Κλόζε και ο Μπάλακ χρησιμοποίησαν σε δύο φάσεις το μπόι τους (ο Μπάλακ στη φάση του δικού του γκολ και λίγο ύποπτα τα χέρια του για να κερδίσει χώρο) και έστειλαν την μπάλα στα δίχτυα. Το τρίτο ανήκει στον ξεκούραστο Ποντόλσκι που, επειδή πέρασε όλο τον χειμώνα καθισμένος στον πάγκο της Μπάγερν, πετάει: μια δική του έφοδος έδωσε στον Σβαϊνστάιγκερ τη δυνατότητα να ανοίξει το σκορ. Κι ο Κριστιάνο Ρονάλντο; Μόχθησε, έτρεξε, προσπάθησε. Αλλά δεν είναι ηγέτης ακόμα και ίσως δεν γίνει και ποτέ του.

Μια άνοιξη με πολύ ψιλόβροχο

Μπάλα τέτοιου επιπέδου είχε παιχτεί και στο Βέλγιο και την Ολλανδία το 2000, τότε όμως το πράγμα είχε να κάνει με το γεγονός ότι αρκετές ομάδες προσπαθούσαν να ανοίξουν έναν κύκλο (οι Πορτογάλοι, οι Ολλανδοί, οι Ιταλοί), κάποιες διένυαν μια φάση αγωνιστικής ωριμότητας (Γαλλία, Ρουμανία, Κροατία, Σλοβενία) και κάποιες άλλες ήταν απλώς εύκολοι αντίπαλοι (Αγγλία, Γερμανία). Τώρα η ομορφιά του τουρνουά προέκυψε ως διά μαγείας.

Λίγοι

Πόσες ομάδες είναι βελτιωμένες σε σχέση με το προηγούμενο τουρνουά? Με την εξαίρεση της δικής μας ομάδας, της Γαλλίας, που χωρίς τον φυλακά-αγγελό της Ζιντάν κατέρρευσε, και σίγουρα και της Τσεχίας, που στάθηκε αδύνατο να αντικαταστήσει αστέρια όπως ο Νέντβεντ, ο Πομπόρσκι, ο Ροσίτσκι, ακόμα και ο ωσεί παρών Μπάρος κ.ά., όλες οι υπόλοιπες μοιάζουν καλύτερες από τέσσερα χρόνια πριν. Οι Πορτογάλοι έδειξαν την πρόοδό τους -ανεξάρτητα με το πώς εξελίχθηκαν τα πράγματα στο ματς με τη Γερμανία, το ποδόσφαιρό τους είναι στον σωστό δρόμο. Οι Γερμανοί μπορεί να έκαναν λάθος ματς με την Κροατία, αλλά στην πρώτη φάση είχαν στο παιχνίδι τους όσο κουράγιο δεν είχαν ποτέ. Οι Σουηδοί θα είχαν καλύτερη τύχη αν ήταν καλά ο Ιμπραΐμοβιτς και ο Βίλχελμσον με τον Λιούνγκμπεργκ -ως ομάδα αυτή τη φορά αμύνονταν πολύ καλύτερα. Οι Πολωνοί έμειναν στάσιμοι, αλλά δεν είναι χειρότεροι από παλιότερα -στην πρόσφατη ιστορία τους, άλλωστε, σπανίως είχαν πολύ ανταγωνιστικές ομάδες. Αυτή τη φορά έπαιξαν τουλάχιστον ανοιχτό ποδόσφαιρο. Καλύτεροι από ό,τι στην Πορτογαλία είναι οι Ιταλοί κι ας έχουν ελλείψεις, ειδικά στην άμυνα. Η ανάμνηση των εμμονών του Τραπατόνι τους διασκεδάζει πλέον, όμως ο δικός τους πήχης είναι αρκετά ψηλά, μια και κουβαλούν τον θρίαμβο του τελευταίου Μουντιάλ και κάποιες συγκρίσεις είναι καταλυτικές.

Αλλοι

Δεν έχουν τέτοια προβλήματα κάποιοι άλλοι. Οι Ισπανοί μπορούν να κερδίζουν ακόμα και κάνοντας πειραματισμούς -όπως συνέβη στο ματς που έδωσαν την Τετάρτη με την Εθνική μας: έχω την εντύπωση ότι επιτέλους κεφαλαιοποιούν τη μεγάλη δουλειά που κάνουν στις μικρές εθνικές τους δέκα χρόνια τώρα. Οι Ολλανδοί κέρδισαν ξανά την αγάπη όλων με το γεμάτο νεύρο ποδόσφαιρό τους -πριν από τέσσερα χρόνια δεν είχαν κάνει κανένα ματς σαν αυτά που έκαναν εδώ. Οι Ρώσοι του Χίντινκ μοιάζουν επιτέλους ομάδα, οι Ρουμάνοι επέστρεψαν στο επίκεντρο της προσοχής, οι Κροάτες έχουν πλέον μια ομάδα γεμάτη ταλέντο και είναι καταπληκτικό το πόσο ωρίμασαν παίκτες όπως ο Μόντριτς και ο Κράνιτσαρ μέσα σε τέσσερα (για να μην πω δύο) χρόνια. Τέλος, οι Τούρκοι αναστάτωσαν ευχάριστα τη διοργάνωση με τις υπερβολές του Φατίχ Τερίμ, που έχει παρουσιάσει την πιο τρελή ομάδα.

Ταλέντο

Αν αναφερόμουν μεμονωμένα σε ποδοσφαιριστές, όλα αυτά θα ήταν ακόμα περισσότερο κατανοητά, αλλά θα χρειαζόμουν τέσσερις σελίδες της «SportDay» για να τα παρουσιάσω. Το θέμα είναι πώς υπήρξε όλη αυτή η πρόοδος και μάλιστα τόσο γρήγορα. Εχω απλώς κάποιες υποψίες. Πρώτα απ' όλα στους Ευρωπαίους πρέπει να έγινε μεγάλο μάθημα η επιτυχία της Εθνικής του Ρεχάγκελ τέσσερα χρόνια πριν. Ξέρετε τι κατέδειξε η επικράτηση της ελληνικής ομάδας; Οτι όταν σχεδιάζεις ματς στη λογική του 1-0, τη στιγμή που ως ομάδα έχεις ένα ποιοτικό ρόστερ και μπορείς να παραταχθείς με μια ενδεκάδα με ταλέντο, τότε επί της ουσίας αυτοκαταργείς το πλεονέκτημα της ποιότητάς σου. Στην Πορτογαλία δεν έπαιζε μόνο ο Ρεχάγκελ για το 1-0: η αλήθεια είναι ότι από τη δεύτερη αγωνιστική και μετά το έκαναν λίγο-πολύ όλοι. Εδώ μέχρι στιγμής δεν το έχει τολμήσει κανένας, πλην ίσως της Ρουμανίας και φυσικά της δικής μας Εθνικής, που στο ματς με τη Σουηδία το έκανε τόσο άγαρμπα που της γύρισε μπούμερανγκ.

Προπονητές

Η δεύτερη εξήγηση έχει να κάνει με τους προπονητές. Για έναν ανεξήγητο λόγο στους πάγκους των ομάδων βρίσκονται αυτή τη φορά πολλοί νέοι άνθρωποι. Ο Λο, ο Ντοναντόνι, ο Φαν Μπάστεν, ο Μπίλιτς, δείχνουν να απολαμβάνουν το πράγμα -ίσως να έχουν άγνοια κινδύνου, ίσως να μετρά και το ότι κάποιοι (Φαν Μπάστεν, Σκολάρι) ανακοίνωσαν ότι μετά το τέλος του τουρνουά θα φύγουν. Οι πιο έμπειροι (ο Σκολάρι, ο Τερίμ, ο Μπενάκερ, ο Χίντινκ, ο Αραγονές) είναι εραστές του ωραίου ποδοσφαίρου, άνθρωποι που σπανίως βάζουν νερό στο κρασί τους και έψαξαν εδώ προσωπικές δικαιώσεις: δεν ήθελαν απλώς να κερδίσουν, αλλά να κερδίσουν με τον τρόπο τους. Βοήθησε χωρίς αμφιβολία στη θεαματικότητα του τουρνουά και το γεγονός ότι κάποιοι άλλοι εξίσου έμπειροι (ο Ρεχάγκελ, ο Μπρούκνερ, ο ίδιος ο Ντομενέκ) παρουσιάστηκαν συγκλονιστικά αγχωμένοι: θέαμα μπορεί να προκύψει και όταν αγωνίζονται δύο καλές ομάδες, αλλά και όταν οι φορμαρισμένοι Ολλανδοί συναντούν τους μπερδεμένους Γάλλους.

Ανοιξη

Κάποιοι θα πουν ότι το τουρνουά αρχίζει τώρα, μια και στα νοκ άουτ ματς φαίνονται η προσωπικότητα των ομάδων, τα κυβικά τους, το βάρος της φανέλας τους και τα γεννητικά όργανα των σταρ που πρέπει μετά το σόου να αναλάβουν και την αληθινά δύσκολη αποστολή. Είμαι, πρέπει να πω, εξαιρετικά αισιόδοξος, διότι αυτό που είδα στον πρώτο γύρο, αν και ανεξήγητο, αποτελεί ρότα και οι ρότες δύσκολα αντιστρέφονται. Πριν από το ματς της Ιταλίας με τη Γαλλία στον ουρανό της Ζυρίχης εμφανίστηκε το ουράνιο τόξο. Εδώ, στα κρύα γήπεδα της Ελβετίας, κάτω από το διαρκές ψιλόβροχο, το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο ζει την άνοιξή του…

Τόσο μπορεί

Eίναι άδικο αυτό που γίνεται αυτές τις μέρες με τον Βασίλη Γκαγκάτση, σας το λέω εγώ. Χθες έμαθα ότι ο ΠΣΑΤ θα τον καλέσει για εξηγήσεις για το επεισόδιο που έκανε εναντίον δημοσιογράφου στο Σάλτσμπουργκ: δεν χρειάζεται, ρε παιδιά, τέτοιου τύπου αντίδραση, έχουμε προφανώς να κάνουμε με έναν εξαιρετικά στρεσαρισμένο άνθρωπο. Θα πει κανείς ότι ο πρόεδρος της πορτογαλικής ομοσπονδίας ή της γερμανικής ή έστω της τουρκικής αποκλείεται να έκανε ποτέ ένα τέτοιου είδους επεισόδιο. Σωστά, μόνο που στις ομοσπονδίες αυτές δύσκολα θα υπήρχε στη θέση του προέδρου ο Γκαγκάτσης. Υπάρχουν άλλες απαιτήσεις.

Οι απαιτήσεις που έχουμε από τους ανθρώπους πρέπει να συνάδουν με τις δυνατότητές τους, τα προσόντα τους, τις όποιες αρετές τους. Αν κάποιος πιστεύει ότι ο Γκαγκάτσης είχε κάποιου είδους συμμετοχή (πέραν της παρουσίας του) στο θαύμα της Πορτογαλίας, επιβάλλεται τώρα να του κάνει κριτική, αλλά δεν πιστεύω ότι υπάρχει νοήμων άνθρωπος που θεωρεί ότι ο πρόεδρος της ΕΠΟ «κέρδισε το κύπελλο» στην Πορτογαλία, όπως διατείνονταν οι κολλητοί του, οπότε ας τον αφήσουμε τώρα ήσυχο να αναμετρηθεί με τη συνείδησή του. Η ισόβια πλάκα που θα του γίνεται για τη δήλωση «θα παίξουμε τελικό με τη Γερμανία» αρκεί ως τιμωρία. Οσο για τις ευαισθησίες, ας μην τις περιμένουμε εκεί που δεν υπάρχουν: όταν κάποιος δεν παραιτείται τη στιγμή που ενώ κρατά το κύπελλο του πρωταθλητή τον γιουχάρουν 150 χιλιάδες άνθρωποι, σιγά μην ψάξει τώρα να βρει πού έγινε το λάθος.

Πριν τα βάλουμε με τον Γκαγκάτση, ας προβληματιστούμε για την απόλυτη ανικανότητα αξιοποίησης του θριάμβου του 2004. Πόσα βήματα μπροστά έκανε το ελληνικό ποδόσφαιρο μετά το θαύμα; Κανένα. Γήπεδα νέα δεν υπάρχουν -ο Σουφλιάς καθυστερεί ακόμα κι αυτό της Λάρισας! Η Σούπερ Λίγκα αποδείχτηκε μια μπαγιάτικη πατάτα. Η διαφθορά ζει και βασιλεύει. Το θέαμα στα ελληνικά γήπεδα είναι κάκιστο, η βία εξακολουθεί να υπάρχει, οι Ελληνες ταλαντούχοι παίκτες είναι κομπάρσοι και δεν υπάρχει κανένας εθνικός σχεδιασμός, μια και ο Ρεχάγκελ περνά τον καιρό του στη Γερμανία. Οσο για την ΕΠΟ, ας μην ξεχνάμε τις απόλυτες αποτυχίες στα τελικά των Ελπίδων το 2002 (στα οποία πήγαμε ως φαβορί και δεν κάναμε νίκη) και κυρίως στο Ολυμπιακό τουρνουά, στο οποίο, παρ' όλο που υπήρχαν τέσσερα χρόνια για προετοιμασία, παρουσιάσαμε ένα μεγάλο τίποτα.

Οι Αμερικανοί λένε ότι δεν μπορείς να μάθεις σε ένα γουρούνι να τραγουδάει -χάνεις τον χρόνο σου και ταλαιπωρείς και το γουρούνι. Σας παρακαλώ, αφήστε τον πρόεδρο ήσυχο…

Φερνάντο…

Μιάμιση ώρα πριν αρχίσει το ματς της Πορτογαλίας με τη Γερμανία στα δημοσιογραφικά του «Σεν Γιάκομπς Παρκ» υπήρξε μια ευχάριστη αναταραχή. Ξαφνικά οι Πορτογάλοι συνάδελφοι σηκώθηκαν όρθιοι (όλοι, παρακαλώ…) και έτρεξαν να χαιρετήσουν τον κύριο με το παστέλ κοστούμι που ανέβαινε τα σκαλιά. Κάποιοι τον αγκάλιασαν, κάποιοι τον χτύπησαν στην πλάτη και κάποιοι μπήκαν στην ουρά για να του σφίξουν το χέρι. Νόμιζα ότι ήταν ο Λούις Φίγκο, που ακολουθεί ως φίλαθλος την ομάδα. Μετά υπέθεσα ότι ήρθε ο Εουσέμπιο, που είναι εθνικό σύμβουλο. Τελικά ήταν ο αγαπητός Φερνάντο Σάντος…