Της Ελλάδος παιδιά

Επικοινωνιακά και δημοσιογραφικά αυτή τη στιγμή το παιχνίδι είναι ανοιχτό. «Ασε, μωρέ, με το φάρδος του Γερμανού μπας και συμβεί κανένα περίεργο. Να κερδίσουμε κουτσά-στραβά τους Ρώσους, να χάσουν οι ρούκουνες της Σουηδίας από τους Ισπανούς και στο τελευταίο ματς με τους Ισπανούς αδιάφορους, να γίνει κανένα Amicos para sempre, να προκριθεί η Ελλάδα και να τραβιόμαστε όλοι μας. Ασε να κρατάμε καμιά πισινή, αγόρι μου, γιατί τα ματάκια μας έχουν δει πολλά». Οπότε η γραμμή μέχρι το Σάββατο θα είναι του στυλ «στήριξε και φύλα τον κώλο σου». «Δεν πειράζει, παιδιά». «Τίποτα δεν χάθηκε, παιδιά». «Κλείστε το στόμα σε όλους σας κριτικάρουν, παιδιά». Και γενικότερα και σε ύψιστον βαθμό ό,τι πάει με το «παιδιά». Αυτό το «παιδιά» πρέπει να περνάει στις ήττες από γενιά σε γενιά. Από τότε που είχαμε χάσει τον πόλεμο με τους Γερμανούς και ο στρατός πήγε στη Μέση Ανατολή και ο Τραϊφόρος κάπου το κατάλαβε και έγραψε το «Παιδιά, της Ελλάδος παιδιά», το οποίο είχε γίνει μεγαλύτερο hit και από το secret combination.

Με το «παιδιά» πάμε λοιπόν μέχρι το Σάββατο. Με «παιδιά», σε περίπτωση νίκης που θα έλεγε και ο Μαυρομμάτης, όλοι είναι μια χαρά. «Είδατε που σας το λέγαμε ότι τίποτα δεν είχε χαθεί, όταν οι άλλοι έκαναν κριτική;». Ποιοι άλλοι; Αυτοί, μωρέ, που δεν είναι εκείνοι. Οι κακοί, οι άπιστοι Θωμάδες, που η πετριά από τη Σουηδία τους έκανε να αμφιβάλουν. Με «παιδιά» σε περίπτωση ήττας το θέμα μπλέκει. Ο καθένας και ο δρόμος του.

Θα υπάρξει η μερίδα «Την πατρίδα μου την αγαπώ και δεν την προδίδω ό,τι και να πούνε οι κακοί ξένοι και οι προδότες». Με τα «ψηλά το κεφάλι», «πάμε για το επόμενο», «τα παιδιά τώρα μας χρειάζονται» και τα σχετικά. Θα υπάρξει η προσέγγιση «άρση βαρών ύστερα από WADA». «Ναι, έγινε μια ζημιά. Αλλά τίποτα δεν μπορεί να αφαιρέσει από αυτή την ομάδα το κλέος της Πορτογαλίας, τον Σάββα που θα είναι για πάντα στην καρδιά μας, το "Πειρατικό", το αντιτορπιλικό, το ναρκαλιευτικό. Ψηλά το κεφάλι». Εδώ για τη Λισσαβώνα θα υπάρξει η προσέγγιση του «εμείς οι πτωχοί πρέπει να ξέρουμε τη θέση μας». Η προσέγγιση Διανέλλος: «Ε, οι κακομοίρηδες… Στην Πορτογαλία είδαμε και εμείς μια φορά στον ήλιο μοίρα, αλλά πού να σηκώσει κεφάλι ο φτωχός; Η κοινωνία θα τον γονατίσει». Και θα υπάρξει και η προσέγγιση «η εκδίκηση του Αλέφαντα»: «Αντε, μωρέ, εγώ τα έλεγα ότι με 5-3-2 η ομάδα δεν μπορεί να πάει πουθενά. Βάλε, ρε Γερμανέ, μέσα τον Λυμπερόπουλο και τον Γιαννακόπουλο να ανοίξει η άμυνα των Σουηδών σαν το μαρούλι».

Ολα τα ανωτέρω σαν τη σικελική άμυνα. Πρέπει να έχουν παιχτεί μερικές εκατοντάδες φορές. Το μόνο που έχω να προσθέσω είναι «Παιδιά, δεν πειράζει τι έγινε με τη Σουηδία. Τίποτα δεν χάθηκε. Κλείστε το στόμα σε αυτούς που σας κριτικάρουν». Και όποιος θέλει ξαναδιαβάζει από την αρχή.


Πριν από πολλά χρόνια ο Γιαννάκης ο Κύρης μού είχε θέσει έναν ποδοσφαιρικό του προβληματισμό: «Αν οι παίκτες μιας ομάδας παίξουν το σύστημα καλαματιανός, πιαστούν από τα χέρια, βάλουν την μπάλα στη μέση και κλοτσώντας την προχωράνε, τι μπορεί να κάνουν οι αντίπαλοι για να τους σταματήσουν;». Η απάντησή μου ήταν «Να τους σταματήσουν με το τσάμικο. Να πιαστούν και οι αντίπαλοι από τα χέρια και να κάνουν ευθεία γραμμή. Οταν ο κύκλος του καλαματιανού πέσει πάνω στην ευθεία του τσάμικου, θα κάνει επιθετικό φάουλ και η μπάλα θα αλλάξει πλευρά». Φυσικά θα πείτε «πλάκα κάνει τώρα ο Πανούτσος» και εν μέρει θα έχετε δίκιο. Αλλά στο μέρος που δεν θα έχετε είναι ότι στην πραγματικότητα στο ποδόσφαιρο η τακτική του καλαματιανού και του τσάμικου μια χαρά μπορούν να εφαρμοστούν. Γιατί δεν εφαρμόζονται; Γιατί εκτός από τους ρητούς υπάρχουν και οι άγραφοι νόμοι κάθε παιχνιδιού. Αυτοί που είναι αυτονόητοι για να υπάρχει παιχνίδι.

Για παράδειγμα, στην πυγμαχία μέχρι τον 19ο αιώνα ένας πυγμάχος μπορούσε να πέσει άπειρες φορές στο έδαφος και το μόνο που χρειαζόταν ήταν να σηκωθεί σε 10 δευτερόλεπτα για να συνεχίσει τον αγώνα. Ο κανονισμός των περιορισμένων νοκ ντάουν που μπορεί να έχει κάποιος πριν θεωρηθεί ότι έχασε τον αγώνα, εφαρμόστηκε όταν διάφοροι «πονηροί» προκαλούσαν πρωταθλητές για να μπουν στο ρινγκ και να πέφτουν κάτω πριν ο αντίπαλος τους ακουμπήσει. Αντίστοιχη περίπτωση κενού στους κανονισμούς είχε προκύψει τη δεκαετία του ’70, μετά τις πρώτες εγχειρήσεις αλλαγής φύλλου. Τότε ένας 40άρης οφθαλμίατρος, καλός ερασιτέχνης τενίστας, ο Ρενί Ρίτσαρντς άλλαξε φύλλο και έγινε γυναίκα. Ζήτησε να παίζει στο επαγγελματικό τουρ των Γυναικών και το αίτημά του έγινε δεκτό. Ο Ρίτσαρντς, που στο ανδρικό τένις δεν θα έμπαινε στη χιλιάδα, εκμεταλλευόμενος το ανδρικό μυικό σύστημά του, μπήκε στο γυναικείο Top 10. Ακόλουθα, η ομοσπονδία του τένις το 1978 απαγόρευσε στη Ρίτσαρντς να μετάσχει στο U.S. Open. Η Ρίτσαρντς απάντησε με αγωγή και τελικά δικαιώθηκε. Είχε όμως σπαταληθεί μία διετία, οι δυνάμεις εγκατέλειπαν τη Ρίτσαρντς, η οποία τη δεκαετία του ’80 μπόρεσε μόνο να κερδίσει κάποια τουρνουά στο μεικτό διπλό, παίζοντας με τον Ναστάζε και αργότερα τουρνουά για ηλικίες πάνω από τα 35. Είχε δίκιο η ομοσπονδία του τένις να απαγορεύσει στη Ρίτσαρντς να παίρνει μέρος σε επαγγελματικά τουρνουά; Κατά τη γνώμη μου, ναι. Θα είχε άδικο αν της είχε απαγορεύσει να παίζει ερασιτεχνικό τένις, αλλά από τη στιγμή που επωφελήθηκε από την αλλαγή φύλλου για να παίζει επαγγελματικά, πράγμα που πριν δεν έκανε, έχουμε παραβίαση του πνεύματος των νόμων του παιχνιδιού. Πάμε τώρα στο προχθεσινό ματς της Εθνικής μας στο Σάλτσμπουργκ.

Στο Σάλτσμπουργκ δεν παραβιάσαμε τους κανόνες του παιχνιδιού, αλλά, ακόμα χειρότερα, το πνεύμα του. Παίξαμε αντιποδόσφαιρο σε σημείο θα έπρεπε η ΦΙΦΑ να σκεφτεί αλλαγές στους κανονισμούς. Για παράδειγμα, ότι όπως ο τερματοφύλακας θα πρέπει να διώξει την μπάλα σε έξι δευτερόλεπτα, η μπάλα θα πρέπει να περάσει στο απέναντι μισό σε 10 δευτερόλεπτα. Ο μόνος λόγος που η ΦΙΦΑ πιθανότατα δεν θα ασχοληθεί με κάποιον κανονισμό εναντίον του αντιποδοσφαίρου είναι ότι χάσαμε και ότι το φαινόμενο του Σάλτσμπουργκ δύσκολα θα επαναληφθεί. Ακόμα και στην πιο λιγουροχώρα για μετάλλιο, μια ομάδα που θα έκανε κάτι ανάλογο θα ξεφωνιζόταν από τους οπαδούς της.

Στην τραγωδία του Σάλτσμπουργκ είδαμε τι μπορεί να συμβεί όταν μια ομάδα αρνείται να παίξει μπάλα και η άλλη αρνείται να πιαστεί κορόιδο. Τι γίνεται όταν τρεις κεντρικοί αμυντικοί, ένα αμυντικό χαφ και δύο πλάγιοι αρνούνται να περάσουν τη μεσαία γραμμή όσο οι αντίπαλοι δεν βγάζουν πάνω από δύο παίκτες στην πλευρά τους. Στο Σάλτσμπουργκ υπήρξε απομυθοποίηση της προπονητικής «ιδιοφυΐας» του Ρεχάγκελ από τον Λάγκερμπακ, ο οποίος διάβασε το παιχνίδι της Ελλάδας και απλώς αρνήθηκε να πάρει ρίσκο. Εδώ έρχεται το συνηθισμένο υπέρ της Ελλάδας επιχείρημα: «Γιατί λοιπόν να κατηγορούμε την Ελλάδα; Οι Σουηδοί δεν έχουν ευθύνη;». Sorry, παιδιά, αλλά το επιχείρημα είναι τρύπιο. Αυτός που έχει κατοχή της μπάλας, έχει και την υποχρέωση να κάνει παιχνίδι. Οταν την μπάλα είχαν οι Σουηδοί την κατεβάζανε, εμείς όμως όχι. Επίσης, εδώ να προσθέσω τις ηθικές υποχρεώσεις του πρωταθλητή. Εμείς είμαστε η ομάδα που κατέκτησε το Euro. Εμείς και όχι οι Σουηδοί είχαμε την υποχρέωση να φανούμε άξιοι πρωταθλητές.

Το ματς με τη Σουηδία ήταν επίσης χρήσιμο, για να φανεί πόσο άχρηστοι είναι οι αριθμοί στο ποδόσφαιρο. Σε αντίθεση με τον στίβο ή την άρση βαρών που οι αριθμοί δίνουν 99% την πραγματική εικόνα, σε αντίθεση με το μπέιζμπολ και το κρίκετ που ατομικά τουλάχιστον παίρνεις μία ιδέα, στο ποδόσφαιρο οι αριθμοί τις περισσότερες φορές μπορούν να παραπλανήσουν. Τι καταλαβαίνετε όταν μια ομάδα έχει 80% επιτυχημένες πάσες; Δεν ξέρω τι καταλαβαίνετε, αλλά τόσες είχε η Εθνική Ελλάδος με το να γυρνάνε την μπάλα ο Δέλλας, ο Αντζας και ο Κυργιάκος ο ένας στον άλλο μέχρι αγανάκτησης ή ναυτίας.


Περιέργως δεν μπορώ να προσμετρήσω ευθύνη στους παίκτες. Κανένας δεν υστέρησε σημαντικά, πόσω μάλλον να αδιαφόρησε. Εκεί που καταλογίζω ευθύνη είναι στο σύστημα αντιποδοσφαίρου του Ρεχάγκελ και στα εξαπτέρυγα που τρομοκράτησαν όποιον είχε διάθεση να το κρίνει. Τι ζημιά μπορεί να προκαλέσουν τα εθνικιστικά ψέματα, οι φίλοι μου οι αριστεροί δεν χρειάζεται να ψάχνουν να το βρουν στον Εμφύλιο και το Σκοπιανό. Η αντίσταση στο εθνικιστικό ψέμα είναι καθημερινή υπόθεση. Οπως στις περιπτώσεις που βλέπεις σκατά ποδόσφαιρο και για να ακολουθήσεις το ρεύμα φωνάζεις «κολόνια».