Η οικονομία του Euro 2008

Ο φίλος που βρέθηκε στην παρέα η οποία είχε κανονίσει να παρακολουθήσει την κλασσική men’s football night την Κυριακή το βράδυ δεν ήταν ιδιαίτερα εξοικειωμένος με το ποδοσφαιρικό σύμπαν και το παιχνίδι, το παρακολουθεί εκτάκτως και από απόσταση. Δηλαδή ένα είδος πιστού σαν αυτόν που πηγαίνει στην εκκλησία τις μεγάλες γιορτές. Δύο τρεις φορές τη Μεγάλη Εβδομάδα, στην Ανάσταση και τα Χριστούγεννα. Στην Πορτογαλία, πάντως, είχε πάει χάρη στη γυναίκα του που είναι λίγο κολλημένη με την μπάλα, την ΑΕΚ και την Εθνική.

Εκείνο που τον ενόχλησε και δεν το έκρυψε ήταν η υπερβολική προβολή των χορηγών και κάποια πονηρά πλάνα του σκηνοθέτη σε φανέλες, παπούτσια ή πινακίδες χορηγών, που έτσι κι αλλιώς βρίσκονται παντού μέσα στο γήπεδο. Ο φίλος, με τον οποίο βρισκόμαστε στην ίδια πολιτική πλευρά -μόνο που σε αρκετά πράγματα είναι λίγο πιο απόλυτος από μένα-, με ρώτησε αν η εικόνα αυτή μου άρεσε. Του απάντησα «όχι» και προσπάθησα να του εξηγήσω ότι αν δεν υπήρχαν οι χορηγοί, δεν θα βλέπαμε και τα παιχνίδια. Και καμία χώρα δεν θα εκδήλωνε ενδιαφέρον να αναλάβει τη διοργάνωση. Και, ακριβώς επειδή δεν είναι εξοικειωμένος με το εμπορικό πρόσωπο του ποδοσφαίρου, προσπάθησα να του εξηγήσω ότι η ιστορία είναι πολύ παλιά. Από τότε που η τηλεόραση «αγκάλιασε» το παιχνίδι. Είναι μια από τις πιο χαρακτηριστικές σκηνές στο αθλητικό μάρκετινγκ.

Τελικός του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1970. Ο Πελέ στη σέντρα του γηπέδου πάνω στην μπάλα λίγο πριν ξεκινήσει το δεύτερο ημίχρονο -αν θυμάμαι καλά. Την ώρα που ξέρει ότι όλες οι κάμερες έχουν εστιάσει πάνω του και τον βλέπει κυριολεκτικά όλος ο κόσμος σκύβει και δένει τα κορδόνια των παπουτσιών, τα οποία δεν είμαστε σίγουροι ότι ήταν λυμένα. Για εκείνο που είμαστε όμως απολύτως σίγουροι είναι ότι όλος ο κόσμος είδε ποιας εταιρείας ήταν τα παπούτσια που φορούσε ο «βασιλιάς». Κι αυτή δεν είναι η μόνη ιστορία από την πρώτη εποχή του μάρκετινγκ στο ποδόσφαιρο.

Σε έναν άλλον τελικό, τέσσερα χρόνια μετά, ο Γιόχαν Κρόιφ, ο πρώτος ποδοσφαιριστής που υπήρξε ακραιφνής επαγγελματίας στις εποχές που ο επαγγελματισμός άρχισε να κάνει τα πρώτα του βήματα, στο παιχνίδι του τελικού φόρεσε διαφορετική εμφάνιση από τους συμπαίκτες του. Εχοντας υπογράψει αποκλειστικό συμβόλαιο συνεργασίας με την PUMA, αρνήθηκε να φορέσει την πορτοκαλί μπλούζα της Adidas με τις τρείς ρίγες που φορούσε η εθνική των «οράνιε». Φόρεσε μια φανέλα ιδίου χρώματος με δύο ρίγες και χωρίς το σήμα της γερμανικής πολυεθνικής. Παρόμοιες ιστορίες υπάρχουν σε όλα τα σπορ. Ποιος μπορεί να ξεχάσει τον όρκο του αθλητή που έδωσε ο Μόουζες στους Ολυμπιακούς του ‘84, μπερδεύοντας τα λόγια του σε εκείνη τη φράση που αποτελούσε το διαφημιστικό μότο της Adidas εκείνη την εποχή.

Το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα ποδοσφαίρου θεωρείται η αθλητική διοργάνωση με τη μεγαλύτερη τηλεθέαση μετά το Παγκόσμιο Κύπελλο ποδοσφαίρου και τους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες. Αυτό το γεγονός εξηγεί και το μεγάλο ενδιαφέρον των εταιρειών που επιχειρούν να συνδέσουν τη φίρμα τους, το brand name που λένε οι ειδικοί, με τη συγκεκριμένη διοργάνωση. Τόσο μεγάλο διαφημιστικό κενό συγκεντρωμένο σε συγκεκριμένες ώρες σε ολόκληρη την Ευρώπη -κατά βάση- πότε θα ξαναβρούν; Οι εταιρείες, λοιπόν, δαπανούν πολύ μεγάλα ποσά για την προβολή τους, γνωρίζοντας ότι θα τα πάρουν πίσω. Και, βέβαια, όλοι φροντίζουν να ωφεληθούν από τα χρήματα που πέφτουν στη διοργάνωση χάρη, φυσικά, στην τηλεόραση.

Πόσο πάει το μαλλί, τελικά;

Πριν από λίγο καιρό έγραψα ένα μικρό σημείωμα στη στήλη για τα χρήματα που θα μπορούσαν να εισπράξουν οι ποδοσφαιρικές ομοσπονδίες των ομάδων της τελικής φάσης στην πορεία τους προς τον τελικό της διοργάνωσης και ανάλογα με τις νίκες τους. Κάποιοι υποστήριξαν ότι τα χρήματα είναι πολλά -και έτσι είναι-, αλλά αυτό είναι αποτέλεσμα των αυξημένων εσόδων που έχει η ΟΥΕΦΑ από τους χορηγούς και την πώληση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων. Σύμφωνα με τα όσα ανακοίνωσε σε συνέντευξη Τύπου την περασμένη Παρασκευή ο γραμματέας της ΟΥΕΦΑ, Ντέιβιντ Τέιλορ, τα έσοδα αυτού του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος θα φθάσουν στο 1 δισ. 300 εκατομμύρια ευρώ. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΟΥΕΦΑ το συνολικό ποσό είναι αυξημένο κατά 50% σε σχέση με το αντίστοιχο ποσό που εισέπραξε η ευρωπαϊκή συνομοσπονδία από τη διοργάνωση της Πορτογαλίας. Μάλιστα, η πλειονότητα αυτών των χρημάτων προέρχεται κυρίως από τα έσοδα πώλησης των τηλεοπτικών δικαιωμάτων.

Ο Τέιλορ είπε επίσης ότι το κόστος της διοργάνωσης έφθασε τα 600 εκατομμύρια ευρώ. Στις 53 ομοσπονδίες-μέλη της η ΟΥΕΦΑ θα μοιράσει 450 εκατομμύρια ευρώ για την ανάπτυξη του αθλήματος. Αξίζει να συμπληρώσω ότι, σύμφωνα με μια έρευνα οικονομικού περιεχομένου για τη διοργάνωση που έκανε η ομάδα της Sport Business, προκύπτει ότι το συνολικό όφελος για την ευρωπαϊκή οικονομία θα φθάσει το 1 δισ. 400 εκατομμύρια ευρώ. Υπολογίζεται, επίσης, πως και οι δύο χώρες που φιλοξενούν τη διοργάνωση θα εισπράξουν 470 εκατομμύρια ευρώ. Η μελέτη της Sport business εκτιμά ότι ο πλέον εμπορικός όμιλος της διοργάνωσης είναι ο τρίτος, ο οποίος ξεκίνησε χθες και περιλαμβάνει τρία από τα φαβορί και από τις πιο εμπορικές ομάδες της διοργάνωσης. Την Ιταλία, τη Γαλλία και την Ολλανδία. Οι πόλεις που θα φιλοξενήσουν τα παιχνίδια της διοργάνωσης έχουν επενδύσει αρκετά χρήματα στις υποδομές. Οι χορηγοί έχουν δημιουργήσει τις fan zones, τις περιοχές των φιλάθλων όπου πραγματοποιούν τη συνάντηση με τους πελάτες, προβάλλοντας τα προϊόντα τους. Τέλος, να παραθέσω ένα ακόμη νούμερο που αποτελεί εκτίμηση της εταιρείας στοιχήματος Ladbrokes για τον στοιχηματικό τζίρο που θα γίνει αυτές τις τρεις εβδομάδες. Κάτι περισσότερο από 700 εκατομμύρια ευρώ, που θα ήταν περισσότερα αν έπαιρναν μέρος και οι Αγγλοι.

Ο κόσμος της μίζας

Κάντε μόνοι σας τις συγκρίσεις και αναρωτηθείτε. Πότε τα media ξόδεψαν περισσότερο τηλεοπτικό χρόνο; Στην υπόθεση Ζαχόπουλου ή στην υπόθεση με τις μίζες της γερμανικής εταιρείας Ζίμενς στα δύο μεγάλα ελληνικά κόμματα, που ακόμη κι εδώ φαίνεται πόσο μοιάζουν. Σε κάποια άλλη χώρα πολύ πιθανόν η κυβέρνηση να είχε πέσει ή να είχε πάρει κεφάλια αν είχε αποκαλυφθεί ότι η Δικαιοσύνη άργησε να ανταποκριθεί στη διερεύνηση της υπόθεσης έναν ολόκληρο χρόνο. Θα μου πείτε ότι εδώ είχαμε το καραμπινάτο σκάνδαλο των υποκλοπών όπου, επιβεβαιωμένα, υπήρχε αδίκημα, αλλά ουδείς -με πρώτη την κυβέρνηση- ενδιαφέρθηκε να μάθει ποιος παρακολουθούσε το τηλέφωνο του πρωθυπουργού. Ο κόσμος της μίζας δεν είναι ένας κόσμος σκοτεινός και ύποπτος που κινείται στο περιθώριο ή στο σκοτάδι. Είναι ένας κόσμος που βρίσκεται στο προσκήνιο και, ελέω διαπλοκής της πολιτικής με την οικονομική εξουσία, νομοθετεί βιάζοντας τη δημοκρατία και κερδοσκοπεί με αισχρό τρόπο, υποθηκεύοντας το μέλλον του τόπου.