Οταν το 2005 είχε τιμωρηθεί πρωτοδίκως με αφαίρεση βαθμών ο Ολυμπιακός για τα επεισόδια στο ματς της Νέας Σμύρνης, είχα γράψει ότι οι οπαδοί του ΠΑΟ, που μπορεί να έπαιρνε το πρωτάθλημα αν ίσχυε η ποινή, δύσκολα θα άντεχαν μια επιτυχία στηριγμένοι σε δικαστικές αποφάσεις. Οι οπαδοί του ΠΑΟ έχουν νωπές μνήμες αδικίας και η αδικία δημιουργεί κάποιους κανόνες ηθικής? λες, για παράδειγμα, όταν χάνεις, ότι «εγώ τουλάχιστον δεν κερδίζω έτσι». Αντιθέτως, πιστεύω ότι αν ο Ολυμπιακός κερδίσει τον τίτλο με τους βαθμούς της ένστασης για το ματς με την Καλαμαριά, θα γίνει τρελό πανηγύρι. Ιδίως από τους πιο μικρούς σε ηλικία οπαδούς του.
Πήρα πολλά mail τις τελευταίες μέρες για το θέμα του Ρόμαν Βάλνερ. Μίλησα και με πολύ κόσμο. Μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι αν γινόταν μια δημοσκόπηση, θα προέκυπτε ότι οι μικρότεροι σε ηλικία οπαδοί του Ολυμπιακού, αυτοί που είναι μέχρι 25-26 χρόνων, είναι όλοι υπέρ της ένστασης και μάλιστα θεωρούν σκάνδαλο να μην πάρει τους βαθμούς ο Ολυμπιακός. Το απαιτούν χωρίς απαραίτητα να γνωρίζουν τις λεπτομέρειες της υπόθεσης. Αυτοί που είναι από 27 έως 40 (η πλειονότητα δηλαδή), έχουν μια πιο μαγκωμένη αντίδραση: ακόμα κι όσοι λένε ότι η ένσταση καλώς έγινε και ότι θα ήταν χειρότερο να την έκανε ο Λεβαδειακός ή η Βέροια, δεν κρύβουν μια σχετική θλίψη για την εξέλιξη. Πολλοί από αυτούς είναι οι ίδιοι που λένε ότι «δεν αντέχω άλλο να βλέπω τον Ολυμπιακό να κερδίζει με πέναλτι». Οι μικρότεροι τέτοια προβλήματα δεν έχουν. Κυρίως γιατί δεν έχουν μνήμες αδικίας. Οι μεγαλύτεροι ακόμα κάτι θυμούνται.
Ακραίες
Δεν κρύβω ότι με απασχολεί η συμπεριφορά των μικρότερων: οι ακραίες και παράλογες θέσεις που υιοθετούν δείχνουν ότι όσο πιο πολύ συνηθίζει να κερδίζει κάποιος τόσο πιο κυνικός γίνεται! Η εξουσία είναι το μόνο πράγμα που δεν δημιουργεί κορεσμό. Οταν αντιλαμβάνεσαι το πρωτάθλημα ως ένα εξουσιαστικό παιχνίδι και τον πρωταθλητισμό ως μια έκφραση αμοραλισμού, τότε είναι λογικό να λες ότι δίκιο είναι η θέληση του ισχυρότερου. Χθες μιλώντας στο ραδιόφωνο ο υπεύθυνος επικοινωνίας του Ολυμπιακού, Γιάννης Μόραλης, είπε ότι είναι άλλο πράγμα η ηθική και άλλο ο νόμος. Είναι πολύ σωστό, όμως το 2005 ο Ολυμπιακός επικαλούνταν μετά την πρωτόδικη απόφαση του αθλητικού δικαστή, για μηδενισμό της ομάδας για τα επεισόδια οπαδών της σε ματς με τον Πανιώνιο, όχι το άδικο των διατάξεων του νόμου (που μάλιστα στη συνέχεια άλλαξε), αλλά την ηθική του αθλήματος και του πρωταθλήματος. Στις τότε συνεντεύξεις Τύπου ποτέ άνθρωπος του Ολυμπιακού δεν διαχώρισε τις περιπτώσεις εκείνες στις οποίες οι αφαιρέσεις βαθμών επιτρέπονται. Γίνονταν μόνο τοποθετήσεις στη βάση μιας ηθικής - αυτή ήταν άλλωστε και η υπερασπιστική γραμμή της ομάδας που θυμίζω ότι καλούσε τον πρωθυπουργό της χώρας να πάρει θέση.
Επιδεικτικά
Στους νεότερους θέλω να θυμίσω ότι ο Ολυμπιακός δεν ιδρύθηκε το 1997 και ότι η πράξη γέννησής του δεν είναι οι εκλογές της ΕΠΟ στην Αλεξανδρούπολη, όταν και αποφασίστηκε «να σπάσουμε τα αυγά», γιατί όπως έλεγε ο Θωμάς, «αν δε σπάσεις αυγά, δεν κάνεις ομελέτα». Ο Ολυμπιακός έχει πολλές προηγούμενες ιστορίες θριάμβων, αλλά και πολλές ήττες -μερικές από τις οποίες τον έκαναν ιδιαιτέρως συμπαθή, διότι αντιμετωπίστηκαν με ήθος και υπερηφάνεια. Ο Ολυμπιακός το 1980 δεν κατέβηκε να αγωνιστεί σε ένα μπαράζ με την ΑΕΚ χαρίζοντας τον τίτλο στους «κιτρινόμαυρους», διότι είχε αδικηθεί επιδεικτικά από τη διαιτησία (ήταν εποχές που συνέβαινε) σε ένα ματς εναντίον του ΟΦΗ που τέλειωσε στην Κρήτη 3-3. Δεν είχε μια σπουδαία ομάδα -σίγουρα δεν ήταν καλύτερος από την ΑΕΚ, όμως το πρωτάθλημα θα το έπαιρνε αν τον άφηναν.
Ιστορία
Για το ματς αυτό υπάρχει η εξής ωραία ξεχασμένη ή άγνωστη στους σημερινούς Ολυμπιακάρες ιστορία. Διαιτητής ήταν ο Παμπορίδης, πιθανότατα πατέρας του σημερινού. Ο άνθρωπος είχε κατηγορηθεί (αδίκως, αφού απαλλάχτηκε στα δικαστήρια) ότι είχε «σφάξει» την ΑΕΚ σε ένα ματς με τον Ηρακλή που τελείωσε 3-3. Ο άνθρωπος πριν από το ματς ΟΦΗ – Ολυμπιακού δήλωσε κόλλημα. Τον άρπαξε από τα αυτιά ο τότε γενικός γραμματέας Αθλητισμού, ο αείμνηστος Κώστας Παπαναστασίου, και τον έστειλε στην Κρήτη. Ο Παμπορίδης αντιμετώπισε τον Ολυμπιακό με προκατάληψη για να αποδείξει ότι κακώς η ΑΕΚ τον κατηγόρησε: του άλλαξε τα φώτα! Ο τότε πρόεδρος Σταύρος Νταϊφάς δεν είπε ότι «αφού φάγαμε τρία γκολ, καλά έκανε ο διαιτητής και μας αδίκησε», αλλά αποφάσισε να μην κατεβάσει την ομάδα στο μπαράζ γιατί ένοιωσε ότι οι παίκτες του αδικήθηκαν. Ο Ολυμπιακός έχασε το πρωτάθλημα και κέρδισε τα επόμενα τέσσερα σερί. Ξέρετε γιατί; Γιατί πετώντας ένα πρωτάθλημα στα μούτρα των ανθρώπων τού τότε συστήματος, απέδειξε ότι για τον σύλλογό του δεν έχει σημασία το να κερδίζεις, αλλά το πώς κερδίζεις. Εξαιτίας εκείνης της άρνησης άλλαξε μια γενιά θεσμικών παραγόντων: κανείς τους δεν άντεξε το βάρος της κατηγορίας που ο Νταϊφάς υποστήριξε με πράξεις.
Καιροί
Τότε ήταν άλλοι καιροί -τώρα είναι αλλιώς. Το μόνο που διαπιστώνω είναι ότι μεγαλώσαμε μια γενιά που δεν ξέρει να χάνει. Αν δεν ξέρεις να χάνεις, δεν ξέρεις και να κερδίζεις. Αν δεν ξέρεις να κερδίζεις, δεν ξέρεις να χαίρεσαι, αν δεν ξέρεις να χαίρεσαι, δεν ξέρεις ν’ αγαπάς. Οι σημερινοί πιτσιρικάδες δεν νομίζω ότι αγαπάνε τον Ολυμπιακό όσο αγαπάνε τις νίκες του.
Απόφαση
Η θέση μου για την ένσταση του Ολυμπιακού είναι απλή: ο Ολυμπιακός αν δεν κατέθετε ένσταση, δεν θα έπαιρνε τους βαθμούς, αφού κανένας άλλος δεν μπορούσε να την κάνει και να πετύχει μηδενισμό της Καλαμαριάς -υπάρχει προηγούμενο. Καλώς την έκανε. Αφού την έκανε όμως, πρέπει αφενός να βγάλει μια ανακοίνωση εναντίον της ΕΠΟ ζητώντας της εξηγήσεις για το πώς βγήκε το δελτίο του παίκτη και αφετέρου να πάει ως μάρτυρας υπεράσπισης του Απόλλωνα ο Σωκράτης Κόκκαλης και να πει στον αθλητικό δικαστή ότι η ηθική του αθλήματος επιβάλλει οι βαθμοί να κερδίζονται στα γήπεδα. Μετά η Δικαιοσύνη μπορεί να βγάλει όποια απόφαση θέλει…
Νέος νόμος
Βρήκα ενδιαφέρουσα την κεντρική ιδέα του νόμου για την αντιμετώπιση της βίας στα γήπεδα, που παρουσιάστηκε χθες από τον Γιάννη Ιωαννίδη και τον Μιχάλη Λιάπη. Η πολιτεία καλεί (επί της ουσίας) τις ΠΑΕ, μετά το κλείσιμο των συνδέσμων που νομοθετικά απαιτεί, να τους επανιδρύσουν με την επωνυμία «Λέσχες φιλάθλων». Το «κόλπο» στην προκειμένη περίπτωση δεν είναι να αλλάξουν όνομα οι «σύνδεσμοι» και να αποκαλούνται «λέσχες». Επί της ουσίας οι ΠΑΕ καλούνται να αποφασίσουν ποιους ακριβώς οπαδούς θέλουν. Στον νόμο Βενιζέλου οι σύνδεσμοι ήταν υποχρεωμένοι να καταθέσουν δικαιολογητικά για τη λειτουργία τους στην πάλαι ποτέ Επιτροπή Επαγγελματικού Αθλητισμού, στην οποία έπρεπε να δώσουν και τα πλήρη στοιχεία των μελών τους. Αποδείχτηκε ότι γραφειοκρατικά ο έλεγχος αυτός ήταν δύσκολος -κάποιοι σύνδεσμοι μάλιστα δεν κατέθεσαν ούτε καν δικιαολογητικά και παρ' όλα αυτά συνέχισαν να λειτουργούν χωρίς πρόβλημα. Τώρα η πολιτεία πετάει την μπάλα στις ΠΑΕ: αν θέλουν να έχουν οργανωμένους υποστηρικτές, πρέπει να ελέγξουν και το ποιοι είναι αυτοί.
Η πολιτεία ελπίζει πως οι ΠΑΕ θα απομακρύνουν με αυτό τον τρόπο μόνες τους ακραία στοιχεία κι άτομα με βαρύ ποινικό παρελθόν που οι αστυνομικές αρχές ισχυρίζονται ότι έχουν γεμίσει τους συνδέσμους. Στην πραγματικότητα τους προτείνει ένα είδος «αυτοκάθαρσης». Την ίδια στιγμή ο νόμος απαγορεύει στις ΠΑΕ την παροχή εισιτηρίων στις λέσχες οπαδών και (με μια μάλλον ιδιαιτέρως διασταλτική ερμηνεία βασικών άρθρων του Συντάγματος) κάποιες διατάξεις του καταργούν τις εκδρομές των οργανωμένων στα εκτός έδρας ματς. Οι διατάξεις δεν χρειάζονταν, αφού από τη στιγμή που απαγορεύεται η διάθεση εισιτηρίων, δεν μπορούν να γίνουν και εκδρομές. Δίνει, τέλος, η πολιτεία στις ΠΑΕ τον έλεγχο του γηπέδου μέσω εταιρειών security που θα έχουν δικαίωμα να κάνουν συλλήψεις στις εξέδρες. Το μόνο που δεν λέει ο νόμος είναι το πώς θα εφαρμοστούν όλα αυτά.
Μετά την ψήφιση του νόμου του Γιώργου Ορφανού, το φθινόπωρο του 2005, η Ελλάδα είχε την αυστηρότερη και ίσως την πληρέστερη νομοθεσία για τα θέματα της γηπεδικής βίας. Κι όμως ο νόμος δεν απέτρεψε βιαιοπραγίες εντός και εκτός αγωνιστικών χώρων. Για όλα αυτό που λείπει δεν είναι οι νόμοι ή οι καταγγελίες, αλλά η διάθεση της πολιτείας να βάλει τάξη. Εργα περιμένει να δει ο κόσμος και στην αντιμετώπιση της βίας και στην αντιμετώπιση της διαφθοράς.
Δεν θα την πειράξεις…
Στο βιβλίο που γράφω, με τίτλο «Από τα "Δελφίνια" στον "Κατάπτυστο", ιστορίες αγάπης και λαιμαργίας», υπάρχει μια ωραία ιστορία. Είμαστε γύρω στο 1996 καλοκαίρι και νεαρός γόνος γνωστής οικογένειας ρωτάει τον μέντορά του Κοκαλιάρη αν εκτός από την ΕΠΟ έχει ουσία και η ΕΠΑΕ. «Δεν θα την πειράξεις την ΕΠΑΕ», λέει, «θα φροντίζεις πάντα να τη διοικεί κάποιος του Παναθηναϊκού για να έχουμε να λένε ότι αυτός κάνει κουμάντο σε όλα. Λέγε λέγε, κάποιος θα το πιστέψει και μην ξεχνάς ότι κάτι πρέπει να λέμε κι εμείς. Επίσης τη χρειάζεσαι και για ένα άλλο λόγο: για να πηγαίνουν εκεί, ρε περίεργε, όλοι και να τσακώνονται μεταξύ τους. Ξέρεις τι εκτόνωση είναι; Τσακώνονται, νομίζουν ότι διοικούν το ελληνικό ποδόσφαιρο και ξεχνούν ότι όλο το νταραβέρι είναι η ομοσπονδία».
Αφιερωμένο στους παρόντες του χθεσινού Δ.Σ. της Σούπερ Λίγκας...