Πολλές απορίες για πολλά χρήματα

Ενα από τα πιο διαδεδομένα στερεότυπα στον χώρο των ΜΜΕ αφορά το επίπεδο του αθλητικού Τύπου και των αναγνωστών του. Ενα στερεότυπο που βολεύει εκείνους που θέλουν να απαξιώσουν Μέσα και απόψεις που είναι κομματάκι ενοχλητικές. Φυσικά και υπάρχουν κακής ποιότητας Μέσα, όπως και κακοί αναγνώστες, και όχι μόνο στον χώρο του αθλητικού Τύπου. Η εξέλιξη των Μέσων και της κοινωνίας είχε αντανάκλαση και στον αθλητικό Τύπο, που άρχισε να συγκεντρώνει δημοσιογράφους με παιδεία και ποιότητα.

Πιθανόν γιατί άλλαξε και ο χαρακτήρας των σπορ. Στη συνέχεια παραθέτω ένα μήνυμα που έστειλε στο ηλεκτρονικό μου ταχυδρομείο ο αναγνώστης της εφημερίδας Φώτης Νικολακόπουλος. Μία επιστολή που –καταστρέφοντας το στερεότυπο– δείχνει ότι το επίπεδο των αναγνωστών του αθλητικού Τύπου είναι αρκετά υψηλό, πράγμα που αναγκάζει και τον αθλητικό Τύπο να βελτιώνει την ποιότητά του συνεχώς. «Πρώτη φορά επικοινωνώ, αν και σας παρακολουθώ καιρό. Πλέον όχι από την εφημερίδα, αλλά από το Ιντερνετ.

Αφορμή για το mail μου η είδηση για τη δημιουργία του νέου φορέα των ευρωπαϊκών ομάδων ή κάπως έτσι. Τώρα, όμως, με τη σύμπραξη-συνεργασία της UEFA και της FIFA. Αναρωτιέμαι, λοιπόν, γιατί να μας ενδιαφέρει το γεγονός αυτό; Ρητορική ερώτηση, θα έπρεπε να μας ενδιαφέρει μια και όλοι οι παραπάνω κηδεμονεύουν το παγκόσμιο ποδόσφαιρο. Και λέω "κηδεμονεύουν" με την αρνητική έννοια. Γιατί το όλο νταραβέρι μού μοιάζει οικονομική συμφωνία μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών. Σου λέει, πολλά τα λεφτά γύρω από την μπάλα, δεν συμφέρει να είμαστε διαιρεμένοι, ας είμαστε ενωμένοι για να τα μοιράσουμε πιο σωστά... Από αυτή την είδηση προκύπτουν τα εξής ερωτήματα: υπάρχει πρόβλεψη για τις μικρότερες-φτωχότερες ομάδες; Με τα φυτώρια και την παραγωγή νέων παικτών τι σκοπεύουν να κάνουν; Θα σταματήσουν το σκλαβοπάζαρο κυρίως Αφρικανών παικτών;

Με το στοίχημα και τα τεράστια ποσά που -σαν το μήλο των πρωτόπλαστων- παίζονται και προκαλούν πειρασμούς; Με τον εθνικό-τοπικό χαρακτήρα των ομάδων; Μια και καλώς ή κακώς... εμείς οι απλοί άνθρωποι έχουμε τη συνήθεια να ταυτιζόμαστε. Με τα τεράστια ποσά μαύρου χρήματος που ξεπλένονται μέσω του ποδοσφαίρου; Τέλος, με αυτή την απόφαση για αποζημίωση στους συλλόγους λόγω της συμμετοχής των παικτών στις εθνικές τους ομάδες βγάζω το εξής συμπέρασμα: τους θεωρούν και επίσημα απλά περιουσιακά στοιχεία και όχι ανθρώπους-αθλητές που έχουν την υποχρέωση, και τη θέληση πιθανόν, να προσφέρουν στις χώρες τους όντας προνομιούχοι.

Ολη αυτή η συμφωνία αποτελεί -προσωπική μου γνώμη- ένα καθαρά οικονομικό αλισβερίσι. Το πού θα οδηγήσει το ποδόσφαιρο, το μοναδικό άθλημα-κοινωνικό φαινόμενο, δεν είμαι τόσο καταρτισμένος να το απαντήσω, αν και δεν είμαι καθόλου αισιόδοξος... Ευχαριστώ και ευελπιστώ σε απάντηση!».

Θα πρέπει να σημειώσω ότι αρκετές φορές, κατά καιρούς, πολλοί συνάδελφοι σε τούτη εδώ την εφημερίδα έχουν απαντήσει στα περισσότερα ερωτήματα του κ. Νικολακόπουλου.

Πρόσφατα, μάλιστα, ο γράφων είχε παραθέσει ένα μέρος από το τελευταίο βιβλίο του μεγάλου ιστορικού Ερικ Χομπσμπάουμ, που αφορούσε τον χαρακτήρα του ποδοσφαίρου την εποχή της παγκοσμιοποίησης. Ενα κείμενο που δίνει απαντήσεις ειδικά στο τελευταίο ερώτημα του κ. Νικολακόπουλου για το μέλλον του ποδοσφαίρου. Ενός παιχνιδιού που έχει μεταμορφωθεί σε ένα ιδιαίτερα ελκυστικό προϊόν το οποίο υπόκειται στους κανόνες της αγοράς, οι οποίοι –πλέον– διαμορφώνουν τη φυσιογνωμία του.

Η οικονομική κρίση και η κερδοσκοπία

Η διαρκής άνοδος των τιμών του πετρελαίου, που γονάτισε και συνεχίζει να πιέζει προϋπολογισμούς και εισοδήματα, προκαλείται από το παιχνίδι των κερδοσκόπων στα χρηματιστήρια όλου του κόσμου. Ενα παιχνίδι στο οποίο κυβερνήσεις και πολίτες είναι ανήμποροι να αντιδράσουν, γιατί ο καπιταλισμός –και μάλιστα ο καπιταλισμός της παγκοσμιοποίησης– αποστρέφεται τις ρυθμίσεις, τα όρια, τους νόμους, τις απαγορεύσεις και φυσικά τους ελέγχους στο όνομα της ελευθερίας της οικονομικής δραστηριότητας. Της κλοπής, θα έλεγα καλύτερα. Η πρόσφατη κρίση στα χρηματιστήρια όλου του κόσμου και στην παγκόσμια οικονομία προκλήθηκε από την κρίση στην αγορά των στεγαστικών δανείων υψηλού ρίσκου που σημειώθηκε στις ΗΠΑ. Βέβαια, όπως συμβαίνει τις πιο πολλές φορές στη φρασεολογία της οικονομικής ορολογίας, η λέξη «κρίση» είναι η μάσκα της κερδοσκοπίας. Και αυτά τα «στεγαστικά δάνεια υψηλού ρίσκου» ήταν μία εφεύρεση κάποιων οικονομολόγων που ήθελαν να αποκομίσουν μεγάλα κέρδη και γρήγορα. Αυτά τα στεγαστικά δάνεια υψηλού ρίσκου αποτελούν έναν τύπο δανείων στις ΗΠΑ που δίνονται σε δανειζόμενους με χαμηλό εισόδημα, αλλά και σε όσους δεν πληρούσαν και μία σειρά δευτερευόντων κριτηρίων, όπως την τριετή παραμονή στη χώρα.

Αυτές οι περιπτώσεις, σε πολύ μεγάλο βαθμό, αφορούσαν ισπανόφωνους, οικογένειες μαύρων με χαμηλό εισόδημα και ελεύθερους επαγγελματίες. Αυτά τα δάνεια, βέβαια, δεν ήταν «δράσεις κοινωνικού χαρακτήρα», αφού οι δανειολήπτες ήταν υποχρεωμένοι να πληρώνουν επιτόκια από δύο έως έξι μονάδες περισσότερο από τα επιτόκια που πλήρωναν οι «καλοί» πελάτες των τραπεζών. Οι τράπεζες χορηγούσαν αυτά τα δάνεια, γιατί πέρα από το υψηλό επιτόκιο, με αυτόν τον τύπο των δανείων αυξανόταν η αξία της υποθήκης και σε περίπτωση πτώχευσης ή αδυναμίας του δανειολήπτη να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του, η ρευστοποίηση της υποθήκης κάλυπτε το κεφάλαιο.

Διάφοροι «επενδυτικοί» οργανισμοί συγκέντρωναν σε έναν ενιαίο τίτλο χιλιάδες τέτοια δάνεια και άρχισαν να πουλάνε αυτό το προϊόν σε διάφορους επενδυτές. Οι «επενδυτικοί» οργανισμοί που τιτλοποιούσαν αυτά τα δάνεια έβγαζαν τεράστιες προμήθειες από τη «δουλειά» που στήθηκε πάνω στη φούσκα της αγοράς ακινήτων, που κάποια στιγμή έσκασε και άρχισε το μπάχαλο. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι τράπεζες για να δελεάσουν τους φτωχούς δανειολήπτες προσέφεραν χαμηλή μηνιαία δόση στην οποία δεν περιλαμβάνονταν οι τόκοι. Ετσι για ένα δάνειο 200.000 δολαρίων η μηνιαία δόση στην αρχή ήταν 650 δολάρια και 4 χρόνια μετά έφθανε τα 1.600. Ευτυχώς στην κερδοσκοπία δεν υπάρχουν αδιέξοδα.

Τον νου τους στην αγορά

Η τελευταία συμφωνία για το σπόνσορσιπ στη φανέλα που έκανε η Εβερτον θεωρείται η πιο προσοδοφόρα στην ιστορία του συλλόγου.

Η νέα συμφωνία προβλέπει ότι η Εβερτον τα επόμενα τρία χρόνια θα βάλει στα ταμεία της 12 εκατομμύρια ευρώ, ποσό που είναι υψηλότερο κατά 45% σε σχέση με τα έσοδα της προηγούμενης συμφωνίας. Η αγγλική ομάδα θα διαφημίζει την ταϊλανδέζικη εταιρεία παρασκευής μπίρας Chang που είναι πολύ δημοφιλής στην ΝΑ. Ασία και θα διευκολύνει την εμπορική επέκταση της Εβερτον –που έχει στρατηγική συμμαχία με ποδοσφαιρική ομάδα του Χονγκ Κονγκ– στην περιοχή.

Αύξηση εσόδων και για τη Χέρτα Βερολίνου, που ανανέωσε τη συνεργασία της με την εταιρεία μάρκετινγκ Sportfive αντί του ποσού των 25 εκατομμυρίων ευρώ για μία τετραετία. Δεδομένα που αντανακλούν και τα μεγέθη των αγορών στις οποίες δραστηριοποιούνται και στοχεύουν οι ομάδες αυτές, ανοίγματα που δεν μπορούν να κάνουν οι ελληνικές ομάδες.