Μοιράζει ρόλους, ψάχνει πρωταθλητές

Mε την ΑΕΚ στο ξεκίνημα της σεζόν συμβαίνει το εξής παράδοξο: η ομάδα του «Δον Λορένσο» Σέρα Φερέρ πρωταγωνιστεί σε ματς που δεν σου επιτρέπουν να βγάλεις συμπεράσματα ούτε για την ανθεκτικότητά της, ούτε για τη θεαματικότητά της, ούτε για τη στιβαρότητά της! Στην αρχή σε παιχνίδια όπως αυτά με τη Βέροια, την Ξάνθη, τον Πανιώνιο και τον Ατρόμητο έγινε μια σχετική βαθμοθηρία. Στη συνέχεια ακολούθησαν ματς ειδικών συνθηκών: με τον Ηρακλή η «Ενωση» ήταν απρόσεκτη και άτυχη, με τη Λάρισα έπαιξε με παίκτη λιγότερο, με τον ΟΦΗ με παίκτη παραπάνω. Στα ευρωπαϊκά ματς της είχε σημαντικές απουσίες, στη Λιβαδειά πρόσφερε θέαμα, αλλά ο αντίπαλος είχε παρατήσει το ματς, και στη Λεωφόρο ο ΠΑΟ την έπιασε από τον λαιμό και καλά καλά δεν την άφησε να μπει στο παιχνίδι. Ο Ολυμπιακός και ο ΠΑΟ (αλλά και ο Αρης, ο ΠΑΟΚ, ο Πανιώνιος) έχουν μια συγκεκριμένη φυσιογνωμία: αρέσουν, δεν αρέσουν, ορίζονται. Η ΑΕΚ όχι.

Πέρυσι
Πέρυσι το πράγμα ήταν απλούστερο. Πέρυσι η διοίκηση της ΑΕΚ προτίμησε τη σιγουριά της οικονομικής εξυγίανσης από ένα οικονομικό άνοιγμα στις μεταγραφές που θα μπορούσε να αποδειχτεί επικίνδυνο. Την ίδια στιγμή ο Νικολαΐδης και οι συν αυτώ αποφάσισαν να τεστάρουν το γκρουπ των παικτών αλλάζοντας τον προηγούμενο προπονητή, δηλαδή τον Φερνάντο Σάντος, με κάποιον που πρεσβεύει ένα τελείως διαφορετικού τύπου ποδόσφαιρο, τον Φερέρ. Η ΑΕΚ έπρεπε να πάρει αποτελέσματα παίζοντας διαφορετική μπάλα. Τα κατάφερε, αλλά μόνο εν μέρει.

Δεύτερη
Η ανάλυση της περσινής σεζόν οδήγησε σε μια διαφορετική ΑΕΚ: κατά κάποιον τρόπο ο Φερέρ υποχρεώθηκε φέτος να κάνει ένα δεύτερο πρώτο ξεκίνημα κι αυτό είναι λίγο πρόβλημα. Το καλοκαίρι η ΑΕΚ υιοθέτησε τη λογική του μεγάλου ρόστερ, πήρε τον Ριβάλντο, άλλαξε πολύ. Στην ενδεκάδα της ΑΕΚ υπάρχουν τουλάχιστον επτά καινούργιοι παίκτες και κάποιοι από αυτούς κατέχουν θέσεις-κλειδιά. Μετά το καλοκαίρι προέκυψαν ένας καινούργιος τερματοφύλακας (ο Μάχο ή ο Μορέτο), τρεις καινούργιοι αμυντικοί (ο Ράμος, ο Αρουαμπαρένα και ο Ζεράλντο), ένας καινούργιος αμυντικός χαφ (ο Ενσαλίβα), ένας καινούργιος κουμανταδόρος (ο «Ρίμπο») και ένας καινούργιος σέντερ φορ (ο Μπλάνκο). Κι όμως, αυτή η καινούργια ομάδα δεν έχει χρόνο: ο κόσμος και η διοίκηση απαιτούν τίτλους και δεν νομίζω ότι ο Φερέρ δεν σέβεται αυτή την απαίτηση.

Χρόνος
Γιατί συμβαίνει αυτό; Διότι η ΑΕΚ είναι μια καινούργια ομάδα που στηρίζεται σε παίκτες εξαιρετικά έμπειρους. Ο Δέλλας, ο Αρουαμπαρένα, ο Ζήκος, ο Λυμπερόπουλος και φυσικά ο Ριβάλντο στα μάτια του απλού φιλάθλου, των διοικητικών παραγόντων και του κόουτς είναι έτοιμοι και δεν χρειάζονται κατήχηση. Δεν έχουν λιγότερες εμπειρίες ο Μαντούκα, ο Σέζαρ, ο Ενσαλίβα: όλοι τους ξέρουν πολύ καλά πού βρίσκονται. Νομίζω ότι κάπου εδώ είναι και το πρόβλημα: στην ΑΕΚ μοιάζουν να ξέχασαν ότι ανεξάρτητα από τις εμπειρίες που οι παίκτες κουβαλάνε, μια καλή ομάδα για να αποκτήσει ταυτότητα χρειάζεται κάποιο χρόνο. Για την ακρίβεια, ο Φερέρ ποντάροντας σε έμπειρους παίκτες προσπάθησε να κλέψει χρόνο.

Εμπειρία
Νομίζω ότι η εκτίμηση της εμπειρίας των βασικών παικτών οδήγησε σε μια υπεραπλούστευση. Αντίθετα με πέρυσι, ο Φερέρ παρουσιάζει μια ομάδα που στηρίζεται περισσότερο στα ατομικά χαρίσματα των ποδοσφαιριστών που τη στελεχώνουν και λιγότερο στην ομαδική δουλειά: πιο πολύ και από το να φτιάξει ένα σύνολο, ο Φερέρ προτιμά να μοιράζει αποστολές! Σε κάθε ματς της ΑΕΚ μετράω τα «πρέπει». Ο «Ρίμπο» πρέπει να ξεκινήσει αριστερά κι από εκεί ας κάνει ό,τι θέλει, ο Παπασταθόπουλος πρέπει να μείνει δεξιά κι ας μην είναι δεξί μπακ, ο Λαγός πρέπει να πάρει επιθετικές πρωτοβουλίες ως αριστερό μπακ κι ας μην είναι εμφανώς αυτή η θέση του, ο Ενσαλίβα πρέπει να καλύπτει τον Ράμος κι ας μην είναι η κίνηση χωρίς την μπάλα το φόρτε του, ο Μαντούκα πρέπει να παίζει σαν ακραίο χαφ, χωρίς να αποκλείεται και να βρεθεί πίσω από τους κυνηγούς, ο Μπλάνκο εκτός από φορ πρέπει, αν χρειαστεί, κατόπιν εντολής να πάει και δεξιά. Αν η περσινή καθοδήγηση της ΑΕΚ με τον «ρόμβο», το πρέσινγκ και το υπερβολικό rotation, τις συγκλίσεις του Σέζαρ και του Καμπάνταη, ήταν αρκετά αβάντ γκαρντ για τα δεδομένα του ελληνικού πρωταθλήματος, η φετινή για την ώρα μοιάζει ελαφρώς παλιομοδίτικη.

Πρωτοβουλία
Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Οτι ο Φερέρ μεταβιβάζει το βάρος της ευθύνης στους παίκτες (ειδικά στο δημιουργικό κομμάτι) και ότι ο βασικός σκοπός του είναι να βρει θέσεις και τρόπους που θα τους επιτρέψουν να πάρουν ατομικές πρωτοβουλίες. Οταν είπε ότι η ΑΕΚ έχει δεξιά ταχύτητα και αριστερά ποιότητα, ο Ισπανός περιέγραψε τον προβληματισμό στον οποίο βασίζει την ενδεκάδα του: δεν προσπαθεί να φτιάξει γραμμές, αλλά προσπαθεί να μοιράσει ρόλους. Γι' αυτό το παιχνίδι της ΑΕΚ είναι εξαρτημένο σχεδόν αποκλειστικά από τη διάθεση των παικτών: δεν υπάρχουν οι περσινοί μηχανισμοί υποστήριξης (αλληλοκαλύψεις, πρέσινγκ, overlap, σπόντες σε παίκτες που ακολουθούν κ.λπ.), αλλά πολλή ιδιωτική πρωτοβουλία.

Χαρακτήρας
Δεν ξέρω τι θα γίνει στη συνέχεια. Αυτό που βλέπω είναι ότι περισσότερο από ποτέ, φέτος για να πάρει η ΑΕΚ τον τίτλο πρέπει οι παίκτες της να δείξουν χαρακτήρα πρωταθλητή. Το ματς-κλειδί με τον Αρη είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να βγουν συμπεράσματα προς αυτή την κατεύθυνση.

Πού να 'ξερε...
H είδηση ότι η αλλαγή της ημέρας τέλεσης του τελικού του Τσάμπιονς Λιγκ ήταν η πρώτη απόφαση από τη συνεδρίαση της εκτελεστικής επιτροπής της UEFA στη Λουκέρνη δεν με ξάφνιασε: βρίσκω τελείως λογική για τα νέα ήθη του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου την ιδέα ο τελικός να γίνεται Σάββατο και όχι Τετάρτη. Σκεφτείτε πόσο βολικότερο είναι να πηγαίνεις στο εξωτερικό για weekend από ό,τι μεσοβδόμαδα και θα καταλάβετε τη διαφορά. Σύμφωνα με την απόφαση, από το 2009 αλλάζει μια παράδοση η οποία κρατούσε από το 1956: ο φετινός τελικός, που θα γίνει στις 28 Μαΐου του 2008, ημέρα Τετάρτη, στο «Λουζνίκι» της Μόσχας, θα είναι ο τελευταίος που θα γίνει μεσοβδόμαδα.

Είναι φανερό ότι η UEFA κρατάει τις θέσεις των τελικών για τους χορηγούς και για όσους μπορούν να πληρώσουν πολλά χρήματα για να τους παρακολουθήσουν. Τα τουριστικά πακέτα θα περιλαμβάνουν τριήμερη διαμονή, οι πτήσεις τσάρτερ που έρχονταν κι έφευγαν την ίδια μέρα σε λίγο θα είναι παρελθόν, τα εισιτήρια θα είναι σύντομα ακόμα ακριβότερα: ο τελικός του Τσάμπιονς Λιγκ θα γίνει ένα μεγάλο event για λεφτάδες. Για τους υπόλοιπους υπάρχει η τηλεόραση.
Δεν μου προκαλούν έκπληξη αυτά και δεν νομίζω ότι προκαλούν έκπληξη σε κανέναν –γιατί η κατεύθυνση του ποδοσφαίρου αυτή είναι. Αυτό που μου κάνει εντύπωση είναι η τρομακτική «κωλοτούμπα» του Μισέλ Πλατινί, του ανθρώπου που κέρδισε τις εκλογές της UEFA διακηρύσσοντας ότι θα φέρει το ποδόσφαιρο στον δρόμο κάποιων παραδόσεων που αυτό είχε λησμονήσει. Οπως συμβαίνει με τους υπερφίαλους και τους αδύναμους χαρακτήρες, ο Μισέλ σε χρόνο-ρεκόρ αφομοιώθηκε από το σύστημα που απειλούσε ότι θα αλλάξει: τα πήρε όλα πίσω και το μόνο που απομένει είναι να τα κάνει και χειρότερα!

Δεν τον κατηγορώ. Ο άνθρωπος δεν υπήρξε ούτε ρήτορας ούτε λωποδύτης. Ούτε, άλλωστε, οι ψηφοφόροι του τον επέλεξαν γιατί τους μιλούσε για παραδόσεις και άλλα ωραία. Ο Μισέλ έλεγε πράγματα που πίστευε –το τι θα κάνει δεν νομίζω ότι το 'ξερε ούτε και μπορούσε να το φανταστεί: σιγά μην άφηνε το πανίσχυρο λόμπι του marketing της UEFA τον Γάλλο να διαλύσει ό,τι με κόπο χτίστηκε! Ο Πλατινί έγινε σε χρόνο-ρεκόρ ένας πρόεδρος για απονομές: αυτός ήταν ο ρόλος που έτσι κι αλλιώς του είχαν σχεδιάσει. Τουλάχιστον δεν θα τον κράζουν, όπως κάτι δικούς μας…