Mε το φτωχό μου το μυαλό

Αμφιβάλλω αν ακόμα και η ελληνική Βουλή μπορεί να ψηφίσει ένα νόμο που θα λέει «αποφασίζουμε να χαρίσουμε τα χρέη του ΠΑΟΚ». Οπότε για τα μάτια του κόσμου ο νόμος θα πρέπει να έχει διατυπωθεί έτσι που να δείχνει ό,τι αφορά το γενικό καλό. Ας πούμε: «Οι ποδοσφαιρικές ανώνυμες εταιρείες με χρέη προς το Δημόσιο έχουν δικαίωμα να ζητήσουν την παραγραφή τους, εάν...». Και μετά το «εάν» η Βουλή να προσθέσει ό,τι νομίζει: «Εάν η ομάδα ως εκ της γεωγραφικής της θέσης έχει εθνικούς λόγους ύπαρξης», «εάν λόγω ιστορικών καταβολών αποτελεί διατηρητέο θεσμό» ή οτιδήποτε άλλο. Ιδιώνυμος νόμος, όμως, ακόμα και για την ελληνική Βουλή, θα αποτελέσει σκάνδαλο. Οπότε με οποιαδήποτε διατύπωση ο νόμος θα καλύπτει κι άλλες ομάδες πλην του ΠΑΟΚ, όπως συνέβη και με τον νόμο του Ορφανού, που από τις ευεργετικές του διατάξεις ωφελήθηκαν ο Αρης, η ΑΕΚ, ο Ηρακλής. Το συμπέρασμα λοιπόν είναι ότι εφόσον ο νόμος δεν μπορεί να είναι φωτογραφικός, τύπου «ομάδα που τα δύο πρώτα αρχικά είναι το "ΠΑ" και τα δύο τελευταία το "ΟΚ" απαλλάσσεται της υποχρέωσης καταβολής φόρων», θα πρέπει να εντάσσεται σε μια λογική που θα λύνει προβλήματα στο ποδόσφαιρο. Το ερώτημα είναι αν υπάρχει μια τέτοια λογική και οι προηγούμενες εμπειρίες δεν επιτρέπουν πολλές ελπίδες.

Για τον νόμο που θα εφαρμόζεται στις ΠΑΕ, οι ποινές του θα πρέπει να είναι αυστηρές και η εφαρμογή τους άμεση και βέβαιη. Οι ποινές θα μπορούν να αφορούν τους παράγοντες ή τις ίδιες τις ομάδες. Στο δεύτερο σκέλος αμφιβάλλω αν υπάρχει κυβέρνηση που να μπορεί να επιβάλλει ποινές. Γιατί εκτός του ΠΑΣ Γιάννινα, που είναι η μόνη ομάδα στην ιστορία της Α' Εθνικής που υποβιβάστηκε για χρέη, καμία άλλη ομάδα δεν έχει τιμωρηθεί, ακόμα και όταν το παράπτωμά της ήταν πέραν κάθε αμφιβολίας. Για παράδειγμα, πριν από ένα χρόνο ο ΠΑΟΚ αδυνατούσε να καλύψει τα χρέη του σε πρώην παίκτες και ποδοσφαιριστές. Ενώ όμως τα χρέη έπρεπε να καλυφθούν από την εγγυητική που η ΠΑΕ είχε καταθέσει, η Επιτροπή Επαγγελματικού Αθλητισμού είχε καλέσει τον Γιάννη Γούμενο και μετά την κατάθεσή του είχε αποφανθεί ότι η μεγάλη περιουσία του ιδιοκτήτη του ΠΑΟΚ εξασφάλιζε ότι κάποτε τα χρέη θα πληρώνονταν. Μια απόφαση που δεν προέκυπτε από κανένα νόμο, αλλά μόνο από τη διάθεση του υφυπουργού Αθλητισμού να πουλήσει εκδούλευση ότι «καθάρισε» για την ομάδα της εκλογικής του περιφέρειας.

Οση λοιπόν αλήθεια υπάρχει όταν οι οπαδοί λένε ότι το κράτος θέλει τις ομάδες ομήρους, εφόσον για να πουληθεί εξυπηρέτηση πρέπει να υπάρχει και ρουσφέτι, τόση υποκρισία υπάρχει στο ότι θα ήθελαν να επιβάλλονται ποινές. Γιατί οι ποινές δεν μπορούν να αφορούν μόνο το φυσικό πρόσωπο, αλλά και την επιχείρηση που διαχειρίζεται. Οι παίκτες δεν είχαν υπογράψει συμβόλαιο με τον Γούμενο, αλλά με την ΠΑΕ ΠΑΟΚ. Οποιος κινήθηκε να διεκδικήσει τα λεφτά του, κινήθηκε υποχρεωτικά κατά της επιχείρησης. Και όταν η επιχείρηση δεν έχει λεφτά να δώσει, το μόνο που απομένει είναι το λουκέτο. Ας πούμε λοιπόν ότι ο ΠΑΟΚ αυτή τη στιγμή αδυνατεί να καλύψει τις υποχρεώσεις του. Οποιος διεκδικεί χρήμα από ποιον θα το ζητήσει; Από τα πρόσωπα της διοίκησης του Ζαγοράκη; Το πρώτο πράγμα που έκανε η διοίκηση είναι να ζητήσει να εξαιρεθεί από κάθε διεκδίκηση οφειλετών στις προσωπικές περιουσίες τους. Από την ίδια την ΠΑΕ; Και αν δεν έχει, τι θα γίνει; Θα πέσει η ομάδα στα ερασιτεχνικά; Αφού το λέει και το πανό για τον «Κωστάκη». «Τόλμα να μας ρίξεις και θα δούμε ποιος θα πέσει». Οπότε φτάνουμε στο σημείο ότι και πάλι νόμος να ψηφιστεί, εφαρμογή του είναι αδύνατον να υπάρξει. Ούτε ο Ζαγοράκης και οι συνεργάτες του μπορούν να υποχρεωθούν να πληρώσουν, ούτε η ΠΑΕ μπορεί να τιμωρηθεί. Ακόμα και αν η τιμωρία έρθει από το εξωτερικό, όπως πήγε να τιμωρηθεί ο Αρης για τα χρέη στους ποδοσφαιριστές από την ΟΥΕΦA, το κράτος θα μπει στη μέση για να καλύψει το χρέος.

Το τελευταίο επιχείρημα είναι «ας γίνει μια τελευταία χάρη και από εδώ και εμπρός θα κάνουμε έναν καινούργιο νόμο πολύ σκληρό, που θα εφαρμόζεται σε όλους». Είναι το επιχείρημα κάθε ομάδας που βρίσκεται σε δύσκολη θέση, ζητώντας η χάρη, η δική της χάρη, να είναι και η τελευταία. Φυσικά, η επόμενη ομάδα που έχει πρόβλημα ζητάει το ίδιο και η ιστορία θυμίζει το παραμύθι που όλοι κόλλαγαν στο μέλι. Η ουρά δεν έχει τελειωμό και θυμίζει τα γενεαλογικά της βίβλου. «Ο Ολυμπιακός έφερε στις ρυθμίσεις τον Πανιώνιο και την Καβάλα. Ο Πανιώνιος και η Καβάλα τον Αρη και την ΑΕΚ. Ο Αρης και η ΑΕΚ τον ΠΑΟΚ. Ο οποίος ξανάφερε τον Αρη και την ΑΕΚ, που δεν είχαν πρόβλημα να μπουν και στη νέα ρύθμιση...».

Το να ψηφίζεται ένας νόμος είναι πολύ εύκολο. Ιδιαίτερα όταν ευνοεί μια ποδοσφαιρική ομάδα, ευκολότερο. Οπως έγινε, για παράδειγμα, στην ιστορία του Καραϊσκάκη, που η Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή υποχρεώθηκε να το δώσει στο υφυπουργείο Αθλητισμού για να μπορέσει να νοικιαστεί στον Ολυμπιακό, με την υπόσχεση ότι θα της δοθεί άλλος χώρος, τον οποίο ακόμα περιμένει. Το να εφαρμοστεί, όμως, ένας νόμος που θα τιμωρεί τις ομάδες μοιάζει αδύνατον. Οπότε καλύτερα είναι να μην ψηφίζονται τέτοιοι νόμοι, που η αδυναμία στην εφαρμογή τους υποσκάπτει τον σεβασμό των πολιτών σε κάθε νόμο. Οπότε τι μπορεί να γίνει με την υπόθεση του ΠΑΟΚ; Ειλικρινά τίποτα. Το καλύτερο που μπορεί να κάνει το κράτος είναι να μην απαιτήσει, αλλά ούτε και να δώσει. Ούτε να προσπαθήσει να εισπράξει φόρους, αλλά ούτε και να δώσει λεφτά, όπως σκόπευε να κάνει με τη μορφή χορηγίας, με την ελπίδα ότι θα πληρώνονται οι φόροι. Από τη μία τσέπη θα βγαίνουν και στην άλλη θα μπαίνουν, εκτός του ότι δεν είναι βέβαιο ότι θα επιστρέψουν, αφού η διοίκηση του ΠΑΟΚ δεν δεσμεύεται ότι θα χρησιμοποιεί τα χρήματα για την αποπληρωμή των κρατικών χρεών.

Πιστευτή για πρώτη φορά

Ομολογώ ότι έχω μια απέχθεια στη φράση «μερικοί ανεγκέφαλοι», όταν αναφέρεται σε οπαδούς που δημιούργησαν επεισόδια. Δεν ξέρω ποιος την είπε πρώτος και τώρα την επαναλαμβάνουν όλοι, αλλά δεν θυμάμαι κάποια περίοδο στο ποδόσφαιρο που τα επεισόδια να γίνονταν από «πολλούς εγκέφαλους», ώστε το «μερικοί ανεγκέφαλοι» να έχει νόημα. Επίσης, το «μερικοί ανεγκέφαλοι» είναι απίστευτα βολικό. Δίνει την εντύπωση ότι τα επεισόδια δεν αφορούν τον πολύ κόσμο και ο μόνος λόγος που γίνονται είναι η βλακεία κάποιων. Συγγνώμη, όμως. Τα επεισόδια στα γήπεδα μπορεί να γίνονται από λίγους ή πολλούς, μπορεί να γίνονται από ασυνειδησία, από αντικοινωνικότητα, για προβοκάτσια ή για πολιτικούς λόγους, αλλά η βλακεία μπορεί να είναι μόνο υποστηρικτική. Από βλακεία και μόνο επεισόδια ελάχιστες φορές έχουν γίνει και ακόμα, όταν έγιναν, πρέπει πρώτα να εξιχνιαστούν προτού πάρουν το ταμπελάκι. Η ρίψη της πέτρας στα τζάμια του παράθυρου του πούλμαν του Πανιωνίου δεν μοιάζει να ανήκει στα εγκλήματα της απλής βλακείας και η εξιχνίαση της υπόθεσης δεν είναι εύκολη.

Το να καταλογισθεί το επεισόδιο σαν πράξη ενός τρελού που πετάει πέτρες στα τζάμια οχημάτων σε δρόμους ταχείας κυκλοφορίας, όπως γινόταν παλιά στην Αθήνα στη γέφυρα του ιπποδρόμου, είναι βολικό, αλλά απίθανο. Το να πετύχει ο «τρελός» το πούλμαν του Πανιωνίου θα ήταν φοβερή σύμπτωση και για να γίνει πιστευτό θα πρέπει να βρεθεί ο δράστης. Το να καταλογισθεί στους οπαδούς του ΠΑΟΚ θα ήταν λογικό, αν θύμα δεν ήταν η αποστολή του Πανιωνίου. Ο ΠΑΟΚ είχε νικήσει 3-1 σε ένα ματς χωρίς επεισόδια, άρα το κίνητρο της πίκρας πρέπει να αποκλεισθεί. Προηγούμενα με τους οπαδούς του Πανιωνίου επίσης δεν υπάρχουν, αφού, όπως λένε και οι οργανωμένοι του ΠΑΟΚ, φιλοξενούν τους «Πάνθηρες» στα ταξίδια τους στη Θεσσαλονίκη. Να οφείλεται σε «αναρχικούς» που βρίσκονται στον χώρο των οργανωμένων θα ήταν πιθανό, αλλά σε άλλες εποχές. Οπως φάνηκε και στην ειρηνική διαδήλωση των οπαδών του ΠΑΟΚ, η σημερινή διοίκηση της ΠΑΕ μπορεί να ελέγχει τους οργανωμένους και ανοργάνωτους. Επίσης, κάτι που κανείς δεν τόλμησε να κάνει μέσα στο μπούγιο της διαδήλωσης δύσκολα θα τολμούσε να το κάνει μόνος και με τον κίνδυνο να αναγνωριστεί. Οπότε για πρώτη φορά μου μοιάζει πιστευτή η εκδοχή της προβοκάτσιας. Για πρώτη φορά οπαδοί άλλης ομάδας πιθανόν να επιτέθηκαν στο πούλμαν του Πανιωνίου, με την ελπίδα ότι ο ΠΑΟΚ θα τιμωρηθεί.

Οι αρχηγοί των οργανωμένων οπαδών του ΠΑΟΚ αποκλείουν ότι κάποιος από τον χώρο τους έκανε την επίθεση. Αντίθετα, δεν αποκλείουν το επεισόδιο να έγινε ως αντίποινα για την επίθεση στους οπαδούς του Ερυθρού Αστέρα στην καφετέρια. Μπορεί να έχουν δίκιο ή άδικο, αλλά ένα πράγμα δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Οτι τη μικρότερη συμμετοχή στην εξιχνίαση της υπόθεσης έχει η Αστυνομία της Θεσσαλονίκης, η οποία προβλέπεται να έχει την ίδια επιτυχία στην υπόθεση της επίθεσης στο πούλμαν όση είχε και στην αντίστοιχη της καφετέριας. Και η μόνη ερώτηση στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης είναι γιατί αντί να τρέχουν οι πολίτες στα αστυνομικά τμήματα για βεβαιώσεις και ταυτότητες δεν δίνει τις αρμοδιότητες στα clubs των οργανωμένων; Ούτως ή άλλως, αυτά αποφασίζουν για το αν θα γίνουν επεισόδια και αναλαμβάνουν την εξιχνίαση των άλυτων υποθέσεων, αυτά είναι το κράτος στη Θεσσαλονίκη. Γιατί λοιπόν η Αστυνομία να μπαίνει στη γραφειοκρατική σκοτούρα;