Οι φύλακες σχολείων κι οι άρπαγες Ταμείων

Ο καφές άχνιζε, απ’ το CD player ακούγονταν οι Primal Scream κι εγώ μόλις είχα εξασφαλίσει το «Ο.Κ.» του Μαζιά: θα έγραφα, πάλι, σελίδα ολόκληρη για το ασφαλιστικό. Πριν «στρωθώ», ήχησε το τηλέφωνο. Ηταν ένας παλιός φίλος. Αναγνώστης της «SportDay» σήμερα, ήθελε να θέσει υπόψη μου μια εργασιακή εμπειρία της γυναίκας του.
Τον Μάρτιο του 2001, η γυναίκα –απόφοιτη ΤΕΙ είναι, αν αυτό έχει καμία σημασία- άρχισε να εργάζεται ως φύλακας σχολείου. Οπως και 3.500 άνθρωποι σε ολόκληρη τη χώρα που προσλήφθηκαν ταυτοχρόνως. Κανονικό οκτάωρο «κυλιόμενο» - 7π.μ.-3μ.μ., 3μ.μ.- 11μ.μ., 11μ.μ.- 7π.μ., συμπεριλαμβανομένων των Σαββατοκύριακων. Πρόσθετη αμοιβή κυριακάτικης εργασίας και «νυχτερινά» δεν εισέπρατταν. Ούτε δώρα Χριστουγέννων - Πάσχα ούτε καλοκαιρινή άδεια λάμβαναν. Είχαν ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη, όχι όμως συνταξιοδοτική ασφάλιση. Ούτε ένσημο. Μέχρι πότε; Μέχρι τον Οκτώβριο του 2006, όταν το εργασιακό τους καθεστώς μετετράπη σε «αορίστου χρόνου». Τότε ακριβώς εξαιρέθηκαν από τον χρόνο εργασίας τους οι αργίες, τα Σαββατοκύριακα και οι νυκτερινές (!) βάρδιες, ώστε να μην ενσωματωθούν στις αποδοχές τους «τα δέοντα». Νόστιμο κι αυτό, αλλά ας εστιάσουμε αλλού.
Πού; Μα στο ότι επί πέντε χρόνια και επτά μήνες η οκτάωρη καθημερινή εργασία 3.500 ανθρώπων απέφερε στους τομείς συντάξεων ασφαλιστικών ταμείων το… απόλυτο μηδέν! Αλήθεια, είναι ή όχι «μαύρη» η δεδηλωμένη, εξαρτημένη, αλλά άνευ ενσήμων εργασία, όταν γίνεται «με τον νόμο»; Πώς λέγεται σ’ αυτήν την περίπτωση; «Μαυρούλα εργασία»; «Γκρίζα»; Ενας παλιός Αμερικανός διπλωμάτης, ο Αντριου Τζάκσον Γιανγκ, έλεγε πως τίποτε δεν είναι παράνομο, εάν αποφασίσουν να το κάνουν εκατό επιχειρηματίες. Μισή αλήθεια. Η άλλη μισή αναβλύζει από το παράδειγμα της συζύγου του παλιόφιλου: δεν νοείται «μαύρη εργασία», εάν αποφασίσουν τρία Υπουργεία (Εσωτερικών, Απασχόλησης, Παιδείας), ο ΟΑΕΔ και οι Δήμοι…
Πού βασίστηκαν όλοι αυτοί; Ελάτε τώρα… Απλούστατα, βάφτισαν την κανονική, πολυετή εργασία «κατάρτιση». Υποτίθεται ότι οι 3.500 φύλακες δεν ήταν εργαζόμενοι, αλλά «εκπαιδευόμενοι». Το διανοείστε; Εκπαιδευόμενοι ως… φύλακες σχολείων επί πέντε χρόνια κι επτά μήνες! Πυρηνικοί φυσικοί να ήταν οι άνθρωποι, εάν δεν είχαν αποδειχθεί ακατάλληλοι στους πρώτους μήνες, σε 5,5 χρόνια θα θεωρούνταν «πρυτάνεις» στον τομέα τους. Αναρωτηθείτε, απλώς, πόσες τέτοιες αθέατες πληγές στα Ταμεία έχει ανοίξει η ίδια η κεντρική εξουσία -εκτός από τα επισήμως αναγνωρισθέντα χρέη της: για το 2006, «μόλις» 10 δισεκατομμύρια ευρώ…

Λίγο αργότερα, μεσημβρινό τηλεοπτικό δελτίο ειδήσεων μετέδιδε τις «διευκρινήσεις» του Θ. Ρουσόπουλου για το ασφαλιστικό. Μια μέρα πριν φάνταζε ως οδοστρωτήρας, χθες ακουγόταν σαν «κουπεράκι» που διστάζει να μαρσάρει. Λογικό. Τι στην ευχή, διατηρούν ακόμη κάποια επαφή με την πραγματικότητα τα κυβερνητικά επιτελεία. Δεν γίνεται να μην οσμίζονται την περιρρέουσα δυσφορία. Ποιοι παράγοντες την τροφοδοτούν; Μπορεί να καταμετρήσει κάποιος τρεις.
Πρώτος: σημαντικό τμήμα της ελληνικής κοινωνίας διαισθάνεται -και σωστά- ότι οι κλάδοι τους οποίους επιλέγει η κυβέρνηση ως στόχους είναι απλώς οι… πρώτοι στόχοι. Δεύτερος: η ιδέα ότι οι δημοσιογράφοι, οι δικηγόροι, οι γιατροί και οι μηχανικοί είναι συλλήβδην «βολεμένοι», αν όχι και «λαμόγια», δεν προσκρούει μόνο στην απλή απορία γιατί, εν τοιαύτη περιπτώσει, η νεοελληνική γλώσσα έχει προβλέψει τους προσδιορισμούς «μεγαλοδικηγόροι», «μεγαλογιατροί», «μεγαλοδημοσιογράφοι». Προσκρούει και σε ό,τι φαίνεται, διά γυμνού οφθαλμού.

Εάν (καμώνεσαι ότι) δεν γνωρίζεις, έστω και σε αδρές γραμμές, τι συμβαίνει στα διαφορετικά «μήκη και πλάτη» καθενός απ’ αυτούς τους κλάδους, τότε δύο τινά μπορεί να συμβαίνουν. Η μία εκδοχή είναι ότι δεν βλέπεις πέρα από τη μύτη σου –ενίοτε και την τηλεοπτική σου οθόνη. Η άλλη, πως το οπτικό σου πεδίο έχει κάτι από την «ευστοχία» του Αντώνη Πανούτσου. Του μοναδικού ανθρώπου που αρέσκεται να «καρφώνει» μαζοχιστικά τα μάτια του σε πέντε «χοντροκώλες καθηγήτριες», όταν διαδηλώνουν στην Αθήνα χιλιάδες λυγερόκορμες φοιτήτριες. Του μοναδικού ανθρώπου που μπορεί να οδηγήσει ολόκληρη την εξωκοινοβουλευτική Αριστερά σε έκτακτη σύσκεψη, με θέμα ποιο στην ευχή είναι αυτό το «ΠΕΧΩΔΕ», για το οποίο γράφει συνεχώς -σαν ασυρματιστής που μπερδεύει τον κώδικα.

Νομίζω, όμως, ότι η τρίτη παράμετρος είναι η πλέον καταλυτική: η κυβερνητική μεθόδευση για τα ασφαλιστικά Ταμεία είναι τόσο χονδροειδής, ώστε δύσκολα χωράει στον νου ακόμη και ανθρώπων που κατά τ’ άλλα έχουν ενστερνιστεί νεοσυντηρητικά στερεότυπα. Διότι άλλο είναι να λες «ευρώ τσακιστό να μην πάρουν αύξηση οι εκπαιδευτικοί» κι άλλο να αποδέχεσαι ότι θα «μπει χέρι» ακόμη και σε χρήματα -αυριανές συντάξεις- που προήλθαν από τους εργαζόμενους. Συμπεριλαμβάνονται και τα Επικουρικά Ταμεία διμερούς χρηματοδότησης: σε αυτά το κράτος δεν κατέθεσε καν τον «οβολό» του, αλλά τώρα ρίχνει… βολές. Αβολα νιώθεις όταν τ’ ακούς κι ας ψήφισες Κωστάκη με τα δύο χέρια. Να «ξελασπώσει» το κράτος για τα δικά του χρέη αρπάζοντας αποθεματικά, για τη συγκέντρωση των οποίων δεν έβαλε δεκάρα τσακιστή!

Τι μένει; Α, ναι. Το «από δω πάνε κι άλλοι». Το «επιχείρημα» πως εάν όλα αυτά ήταν τόσο αποτρόπαια, δεν θα γινόταν προσπάθεια να επιβληθούν κι αλλού. Το διεθνές στερέωμα, όμως, δεν συμπεριλαμβάνει μόνο τους Σαρκοζί, αλλά και τους α λα Γαλλία αντιστεκόμενους αυτού του κόσμου. Διαλέγεις και αναλόγως πράττεις. Σε τελική ανάλυση, ξέρετε τι είδους ασφαλιστικά συστήματα θα είχαν επικρατήσει παγκοσμίως, εάν οι κοινωνίες άφηναν τα «υψηλόβαθμα» think tank να επιβάλλουν «ατόφιες» τις βουλήσεις τους; Θα πρέπει να θυμηθούμε αληθινά… τανκ. Εκείνα του δικτάτορα Πινοσέτ στη Χιλή: το «χιλιανό μοντέλο» ασφάλισης, τις τραγικές συνέπειες του οποίου ίσως μνημονεύσουμε κάποια στιγμή στο εγγύς μέλλον, ήταν η κατά γράμμα εφαρμογή των υποδείξεων της Παγκόσμιας Τράπεζας.

Εάν, άλλωστε, οι κοινωνίες της Δ. Ευρώπης έχουν ένα κίνητρο για ανυπακοή, η δική μας έχει δέκα. Διότι εδώ οι συντάξεις αντιστοιχούν σε μισθούς που κυμαίνονται κατά μέσο όρο στο 60% του μέσου ευρωπαϊκού, όταν το κόστος ζωής βρίσκεται στο 80%. Διότι, όπως πιστοποιεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην Ελλάδα η αξία των χρημάτων εξανεμίζεται με τέτοιο ρυθμό, ώστε η μέση πραγματική σύνταξη αντιστοιχεί μόλις στο 49% του μισθού που λάμβανε ο εργαζόμενος. Στην Ιταλία και την Ισπανία το αντίστοιχο ποσοστό είναι 56%, στη Γαλλία και την Αυστρία 67%. Διότι, διότι, διότι…

Το ισχυρότερο «διότι»: διότι η ελληνική κοινωνία πολλά μπορεί να αντέξει, όχι όμως και να χάσει την απολαυστική εικόνα ενός ξεσηκωμένου Πανούτσου. Παρακαλούνται, λοιπόν, οι αναγνώστες του να μην τον αποθαρρύνουν, ρωτώντας τον μήπως τυχόν ξύπνησε ο αριστερός που επί 59 χρόνια κοιμόταν μέσα του. Τον φαντάζομαι στις επικείμενες κινητοποιήσεις του κλάδου να τραγουδά, στον σκοπό του ύμνου της Τρίτης Διεθνούς: «Εμπρός της γης οι ασφαλισμένοι / ήρθα κι εγώ, με λεν’ Πανούτσο / τόσο καιρό ήμουν στον πάγκο / μα τώρα μπαίνω σαν τον Γιούτσο…».