Η επιστροφή του Γιασικεβίτσιους, του Σπανούλη και του Μασιγιάουσκας στην από δω όχθη του Ατλαντικού χαιρετίστηκε από τους παραδοσιακούς ως ήττα του ΝΒΑ και νίκη της Ευρώπης έναντι των εγκλωβισμένων σε μπάσκετ επίδειξης Αμερικανών. Στην πραγματικότητα, ήταν το ακριβώς αντίθετο. Τρεις από τους κορυφαίους παίκτες της γηραιάς ηπείρου γύρισαν από τις ΗΠΑ με τα φτερά ψαλιδισμένα, το βλέμμα χαμηλωμένο και την ετικέτα του αποτυχημένου κολλημένη στο κούτελό τους. Κανένας από αυτούς δεν μπόρεσε να κερδίσει αξιοσημείωτο χρόνο συμμετοχής ή την εμπιστοσύνη των προπονητών του. Αλλοθι και δικαιολογίες εφευρέθηκαν δίχως δυσκολία. Την αυτοκριτική την αφήσαμε για τα γεράματα, όταν θα λέμε ιστορίες στα εγγόνια γύρω από το τζάκι.
Η επιστροφή των τριών, οι κορόνες του απογοητευμένου στη Γιούτα, Κιριλένκο, μετά το Ευρωμπάσκετ, αλλά και ο ερχομός ορισμένων αξιόλογων Αμερικανών παικτών από το ΝΒΑ ή τα κολέγια οδήγησαν τους αισιόδοξους σε μεγαλοστομίες κενές περιεχομένου. Στην πραγματικότητα, η Ευρωλίγκα αποψιλώνεται από το ταλέντο της σε ολοένα μεγαλύτερο βαθμό, το δε ρεύμα της μετανάστευσης είναι από την Ευρώπη προς την Αμερική και όχι αντίστροφα.
Το περασμένο καλοκαίρι μετακόμισαν στο ΝΒΑ δύο από τους κορυφαίους πρεσβευτές του ευρωπαϊκού μπάσκετ, ο Χουάν Κάρλος Ναβάρο για το Μέμφις (όπου τον περίμενε ο φιλαράκος του, ο Γκασόλ, αλλά και ο Μίλιτσιτς), ο Λουίς Σκόλα για το Χιούστον και ο Μάρκο Μπελινέλι για το Γκόλντεν Στέιτ. Προ των πυλών του ΝΒΑ βρέθηκαν επίσης ο Θοδωρής Παπαλουκάς, ο Ρούντι Φερνάντεθ, ο Τιάγκο Σπλίτερ και πολλοί άλλοι. Εφυγαν για το ΝΒΑ ακόμα και παίκτες απλώς εξελίξιμοι, όπως ο Σέρβος Πέροβιτς των Ουόριορς ή και ρολίστες σχεδόν άγνωστοι στην Ευρώπη, όπως ο Γάλλος Μαϊνμί των Σπερς.
Οσοι έκαναν το αντίθετο δρομολόγιο, από τη Δύση προς την Ανατολή, είχαν στις βαλίτσες του το χρίσμα του αχρείαστου, του υπεράριθμου, με τρανό παράδειγμα τον Τσακαλίδη, σπάνια περίπτωση δεινόσαυρου των 2,20 μ. ανήμπορου να βρει καλό συμβόλαιο.
Το χειρότερο για την Ευρώπη (και τον υπόλοιπο πλην ΝΒΑ κόσμο) είναι ότι οι παίκτες της πέφτουν σε τοίχο και γυρίζουν στραπατσαρισμένοι. Ο Ναβάρο, ο Σκόλα, ο Μπελινέλι, ο Αργεντινός Χέρμαν και δεκάδες άλλοι βρέθηκαν σε βαθιά νερά και δυσκολεύονται να κρατήσουν το κεφάλι στην επιφάνεια. Για κάθε Νοβίτζκι ή Τζινόμπιλι ή Πάρκερ υπάρχουν 5-6 μικρομεσαίοι και άλλοι τόσοι περαστικοί.
Οι παίκτες που έμαθαν το μπάσκετ στην Ευρώπη είναι μεθοδικοί, έξυπνοι, αφοσιωμένοι, τεχνικά άρτιοι, αλλά στο ΝΒΑ απομονώνονται και πνίγονται, μια και το παιχνίδι δεν τους ταιριάζει και τα αθλητικά προσόντα των Αμερικανών τούς δίνουν τεράστιο πλεονέκτημα.
Αν ο Γιασικεβίτσιους είχε γύρω του τέσσερις σαν αυτόν, θα ήταν και στο Αμέρικα υπέρλαμπρο αστέρι. Τακτική, όμως, δεν μπορεί να σκαρώσει ένας μόνος του. Ο «Σάρας» κατάπιε την υπερηφάνεια του όπως έκαναν τόσοι άλλοι πριν από αυτόν, έβαλε στις αποσκευές τον σχεδόν ηλεκτρονικό μπασκετικό εγκέφαλό του κι επέστρεψε στο χωριό.
Οσο κι αν μας αρέσει να βαυκαλιζόμαστε για το αντίθετο, όσο κι αν μας ζεσταίνουν πυροτεχνήματα σαν αυτό της Εθνικής μας στην Ιαπωνία, θα χρειαστούν ακόμα δεκαετίες για να κοιτάξει η Ευρώπη στα μάτια το ΝΒΑ.