Η μεγάλη σιγουριά του γηπέδου

Ηρθε, λοιπόν, η ώρα ώστε και η Λίβερπουλ να βάλει μπροστά την ανέγερση ενός καινούργιου γηπέδου 60 χιλιάδων θέσεων, που μπορεί να επεκταθεί μέχρι τις 75. Οσο γίνεται εντονότερος ο ανταγωνισμός στην Πρέμιερσιπ τόσο μεγαλύτερη σπουδαιότητα αποκτούν τα έσοδα που προέρχονται από το γήπεδο. Η, για χρόνια, οικονομική κυριαρχία της Γιουνάιτεντ βασιζόταν στη μεγάλη χωρητικότητα του «Ολντ Τράφορντ», που άρχισε να επεκτείνεται διαρκώς από τα τέλη της δεκαετίας του '80 για να φθάσει στις σημερινές 74 χιλιάδες.

Οταν οι ομάδες διαπίστωσαν ότι το επιπλέον κεφάλαιο κίνησης που χρειάζονται για να μπορέσουν να διατηρηθούν στην υψηλή ζώνη διακρίσεων -η οποία δίνει πρόσβαση στη φήμη και το χρήμα- μπορεί να προέρθει από μία σταθερή πηγή εσόδων, άρχισαν να επανεξετάζουν το ζήτημα του γηπέδου. Ας μη δώσω περισσότερα παραδείγματα, πέρα από το γήπεδο της Αρσεναλ, το οποίο έδωσε τόσα έσοδα στους «κανονιέρηδες» που εκτίναξε την Αρσεναλ στη δεύτερη θέση του καταλόγου των πλουσιότερων ομάδων και είναι πολύ πιθανό του χρόνου να εκθρονίσει και τη Ρεάλ από την πρώτη θέση.

Τώρα αν κάποιος έχει το βίτσιο να παρακολουθεί τις σύγχρονες κατευθύνσεις στην οικονομία του ποδοσφαίρου και την αρχιτεκτονική των γηπέδων, είναι σίγουρο ότι έχει βγάλει τα συμπεράσματά του. Η οικονομική κρίση που έπληξε το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα των ομάδων επέλεξε ως βασική πηγή των εισοδημάτων της τα χρήματα που προέρχονταν από τα τηλεοπτικά δικαιώματα. Και οι τηλεοράσεις για μία οκταετία, σχεδόν, είχαν τη δυνατότητα να προσφέρουν πολλά χρήματα στις ομάδες, οι οποίες θεώρησαν ότι αυτή η κατάσταση θα συνεχιζόταν επ’ άπειρον.

Τα ποσά που προσέφεραν οι τηλεοράσεις, όμως, κάποια στιγμή και εξαιτίας του πολύ σκληρού ανταγωνισμού ξέφυγαν από κάθε οικονομική λογική, με αποτέλεσμα να επέλθει η κατάρρευσή τους. Αυτή η κατάρρευση, που έκλεισε τη στρόφιγγα των χρημάτων που προέρχονταν από την τηλεόραση, οδήγησε πολλές ομάδες στα πρόθυρα της χρεοκοπίας.

Η ανάλυση της οικονομικής κατάστασης των ομάδων έπειτα από αυτή την καταστροφή έδειξε ότι οι σύλλογοι που μπόρεσαν να αποφύγουν σε μεγάλο βαθμό τις οικονομικές περιπέτειες ήταν εκείνοι που είχαν διαρθρώσει διαφορετικά τις πηγές των εσόδων τους. Και η πιο σταθερή πηγή εισοδήματος για μία ομάδα δεν είναι άλλη από το γήπεδό της.
Η παρουσίαση της έκθεσης της Deloitte & Touch για τη διάρθρωση των εσόδων των 20 πλουσιότερων ομάδων δείχνει ξεκάθαρα ότι οι ομάδες με την ασφαλέστερη οικονομική υγεία είναι εκείνες που έχουν βρει τρόπο να εισπράττουν από την εκμετάλλευση του γηπέδου τους ένα ποσοστό που κυμαίνεται από το 35%-50%.

Τα έσοδα του γηπέδου δεν είναι μόνο τα εισιτήρια, αλλά κυρίως η δυνατότητα μιας ομάδας να μπορεί να «λειτουργεί» το γήπεδο και εκτός της ημέρας του παιχνιδιού. Και αυτό σημαίνει ότι το γήπεδο θα πρέπει να προσφέρει δυνατότητες και άλλων εμπορικών χρήσεων, που θα βγάζουν χρήματα για την ομάδα.

Να είναι, δηλαδή, ένα γήπεδο πολυχρηστικό, με χώρους στους οποίους θα μπορούν να γίνουν εμπορικά καταστήματα, εστιατόρια, χώροι στάθμευσης, ακόμα και το μουσείο της ομάδας, το οποίο θα μπορεί να δέχεται επισκέπτες καθημερινά. Η χωρητικότητα του γηπέδου είναι κάτι που πρέπει να εξεταστεί με προσοχή. Η εποχή της κατασκευής μεγάλων γηπέδων με χωρητικότητες πάνω από 60 χιλιάδες θέσεις ανήκει στο παρελθόν. Οι ομάδες επιδιώκουν να κατασκευάζουν γήπεδα με χωρητικότητα μικρότερη της μέσης ζήτησης εισιτηρίων για να διασφαλίζουν ότι θα γεμίζουν, ανεξαρτήτως του μεγέθους του αντιπάλου.

Το νέο γήπεδο της Γιουβέντους με πολλούς χώρους για εμπορικές χρήσεις, στις οποίες θα περιλαμβάνεται και ένα ξενοδοχείο, δεν θα έχει πάνω από 45 χιλιάδες θέσεις. Στην Ελλάδα οι 40 χιλιάδες θέσεις είναι το ιδανικό, ως και ανώτατο νούμερο, για τους μεγάλους συλλόγους, που φυσικά πρέπει να οργανώσουν ανάλογα και τις πολιτικές των εισιτηρίων τους για να μην είναι το γήπεδο γεμάτο πέντε φορές και μισογεμάτο δέκα.

Πιστεύω -και θα το ανακαλύψουμε σύντομα- ότι τα νέα γήπεδα του ΠΑΟ και της ΑΕΚ θα τους βοηθήσουν σε μεγάλο βαθμό να ανατρέψουν το μειονέκτημα που είχαν απέναντι στα κεφάλαια του Ολυμπιακού. Κάτι τέτοιο θα έχει αρκετές συνέπειες. Οι πλέον προφανείς έχουν να κάνουν με την άνοδο του επιπέδου της αγωνιστικής ποιότητας και την περαιτέρω ένταση του ανταγωνισμού.