Η πιο δύσκολη αποστολή των προκριματικών (SportDay / Αντώνης Καρπετόπουλος)

Στη φάση των προκριματικών του Εuro 2008 οι αντίπαλοι της Εθνικής μας ήταν ανοιχτό βιβλίο. Η Νορβηγία είναι η κλασική σκανδιναβική ομάδα που παίζει 4-4-2 με άμυνα και μεσαία γραμμή ζυγισμένη και στοιχισμένη. Οι παίκτες της ποντάρουν στη δύναμη, δεν ντρέπονται να σεντράρουν, πρεσάρουν, αλλά η άμυνα που παίζουν δεν έχει τους αυτοματισμούς της τετραετίας 1998-2002 και τα κενά είναι μεγάλα. Οι Τούρκοι έχουν έναν προπονητή που του αρέσει το επιθετικό παιχνίδι: ο Φατίχ Τερίμ σκηνοθετεί αγώνες στους οποίους σπανίως κανείς πλήττει, έστω κι αν καμιά φορά το θύμα είναι η ομάδα του. Οι Ούγγροι βρίσκονται σε παρακμή -η κοινωνία τους έχει προτεραιότητες σοβαρότερες από το ποδόσφαιρο. Οι Μαλτέζοι είναι μαχητικοί, αλλά υστερούν στην οργάνωση και οι Μολδαβοί είναι οργανωμένοι και τίποτε άλλο. Το μόνο μυστήριο ήταν εξαρχής η Βοσνία.

Μυστήριο

Είναι δύσκολο να πει κανείς τι ομάδα είναι η Βοσνία. Οι Βόσνιοι έχουν τρεις-τέσσερις αξιόλογους παίκτες (με πρώτο και καλύτερο τον κάποτε συμπαίκτη του Φάνη Γκέκα στην Μπουντεσλίγκα Ζβιέζνταν Μισίμοβιτς), αλλά δεν είναι ομάδα με σταθερότητα και σιγουριά: θα 'λεγα ότι πρόκειται για ομάδα τόσο συναρπαστικά θεότρελη, που όμοιά της δεν κυκλοφορεί στην Ευρώπη!

Το αντίθετο

Η Εθνική Ελλάδας θα 'χει απόψε ως αντίπαλο μια ομάδα που είναι το ακριβώς αντίθετο από αυτή και αυτό το στοιχείο κάνει τον αγώνα απρόβλεπτο. Η δική μας ομάδα δουλεύει με τον ίδιο προπονητή τα τελευταία τέσσερα χρόνια, οι Βόσνιοι αλλάζουν έναν ομοσπονδιακό προπονητή τον χρόνο: στη φάση των προκριματικών αντικατέστησαν τον κάποτε εθνικό ήρωα Σλίσκοβιτς με τον Φαουντ Μαζούροβιτς, που δηλώνοντας ότι δεν βρήκε και τίποτα από τον προκάτοχό του αποφάσισε να φτιάξει την ομάδα από την αρχή. Η Εθνική μας έχει μια σταθερή σύνθεση, μια και οι αλλαγές που επιχειρεί ο Οτο Ρεχάγκελ είναι λίγες και σπάνιες, οι Βόσνιοι έχουν χρησιμοποιήσει μέχρι τώρα στα προκριματικά 23 ποδοσφαιριστές, ο καθένας από τους οποίους έχει αγωνιστεί σε τουλάχιστον 100 λεπτά! Η Εθνική μας στα χρόνια του Ρεχάγκελ στήριξε τις τύχες της στη σοβαρότητα και τον ρεαλισμό: χάρη στον Γερμανό προπονητή (αλλά και στις παραστάσεις που οι Ελληνες διεθνείς απέκτησαν παίζοντας στο εξωτερικό) οι μεγάλοι αντίπαλοι απομυθοποιήθηκαν και οι παίκτες κατάλαβαν ότι, αν υπάρχει ένα πλάνο περιορισμού των αρετών του αντιπάλου, τίποτα δεν είναι αδύνατο.

Οι Βόσνιοι ποδοσφαιριστές βλέπουν την εθνική τους ομάδα ως ευκαιρία για να δείξουν πόση μπάλα ξέρουν. Ο Μισίμοβιτς δήλωσε πριν από τρεις μέρες ότι έρχονται για να κερδίσουν: το ΟΑΚΑ το φαντάζεται σαν παλκοσένικο! Για τους Ελληνες η Εθνική είναι ο καθρέφτης μιας προόδου, για τους Βόσνιους κυρίως έκθεση ποδοσφαιριστών με προσόντα. Τα ματς της δικής μας ομάδας, ακόμα και με αδύναμους αντιπάλους (Μολδαβία, Καζακστάν, Γεωργία, Μάλτα κ.λπ.), είναι σχεδόν πάντα κλειστά παιχνίδια στρατηγικής. Τα ματς των Βόσνιων χαρακτηρίζονται από μια παλιομοδίτικη λογική του τύπου «όσα πάνε και όσα έρθουν» και είναι σχεδόν πάντα γεμάτα γκολ.

Λιγότερο

Στο παιχνίδι που η Εθνική μας έδωσε με τη Βοσνία εκτός έδρας κέρδισε 4-0, όχι γιατί ήταν καθολικά ανώτερη, αλλά γιατί οι γηπεδούχοι Βόσνιοι έπαιζαν όλοι στην επίθεση ακόμα και όταν μετά την άδικη αποβολή του σέντερ μπακ Πάπατς έμειναν με έναν παίκτη λιγότερο! Οι Βόσνιοι είχαν δεχτεί από την Εθνική μας τρία γκολ στα τελευταία οκτώ λεπτά του αγώνα, αλλά ένα τέτοιο μπλακ, άουτ δύσκολα θα το πάθουν απόψε στο ΟΑΚΑ. Το αποψινό ματς είναι από τα πιο γοητευτικά και παράξενα στη φάση των προκριματικών, ακριβώς γιατί η Βοσνία είναι πάντα ένα αίνιγμα: κανείς δεν μπορεί ποτέ να προδικάσει την αγωνιστική συμπεριφορά της ή την απόδοσή της. Πρόκειται για μια ομάδα που ηττήθηκε στην έδρα της από την αδύναμη Μολδαβία, παραδόθηκε άνευ μάχης στους Ούγγρους και νίκησε τους Τούρκους και τους Νορβηγούς!

Επίθεση

Είμαι περίεργος να δω πώς θα αντιμετωπίσει ο Ρεχάγκελ μια τέτοια ομάδα -σωστά είπε ότι το αποψινό ματς είναι πιο δύσκολο από αυτό στην Τουρκία. Το ματς στο Σεράγεβο ήταν απλό ή μάλλον έγινε απλό: η Εθνική μας προηγήθηκε νωρίς με ένα πέναλτι-δώρο του φιλέλληνα Μπασκάκοφ, περίμενε τους αντιπάλους της και όταν αυτοί ξέμειναν από δυνάμεις, τους διέλυσε στην κόντρα επίθεση. Απόψε με αντιπάλους τον Μισίμοβιτς, τον Μουσλίμοβιτς, τον Ντζέρκο και τα άλλα τρελόπαιδα, που δεν έχουν τίποτα να χάσουν, το παιχνίδι μπορεί να μπερδευτεί επικίνδυνα. Το καλό για την Εθνική είναι ότι οι ρόλοι όλων στην ενδεκάδα είναι ξεκάθαροι -υπάρχει ένα σχέδιο ομάδας βασισμένο πάνω στα χαρακτηριστικά των παικτών. Το κακό, ότι αν δώσουμε χώρους στους Βόσνιους, θα προκύψει ένα ματς γκραν γκινιόλ, όπως αυτά που αυτοί έπαιξαν (και κέρδισαν) με τους Νορβηγούς και τους Τούρκους. Περιττό να πω ότι χρειάζονται προσοχή και υπομονή: προσοχή από τους παίκτες και υπομονή από την εξέδρα.

Πανικός

Η Βοσνία, εν κατακλείδι, μου θυμίζει τη δική μας ομάδα μία δεκαετία πριν. Καλοί παίκτες υπήρχαν, αλλά σπάνια γίνονταν σύνολο. Οι ομοσπονδιακοί άλλαζαν όποτε ερχόταν ένα στραβό αποτέλεσμα ή λειτουργούσαν πάντα σε συνθήκες πανικού. Η τρίτη θέση στους ομίλους δεν μας χαλούσε, αφού μπορούσαμε να επικαλεστούμε την ατυχία. Αλλά ακόμα και τότε, στα μαύρα χρόνια της ανυπαρξίας, η Εθνική μας ομάδα έκανε πάντα κάποια καλά ματς χωρίς συνέχεια. Οπως ακριβώς κάνουν οι Βόσνιοι.

Ελλαδίτσα

«Kαλοδεχούμενο» χαρακτήρισαν το φαρμακωμένο μετάλλιο της Μάριον Τζόουνς τόσο ο πρόεδρος του ΣΕΓΑΣ, κ. Σεβαστής, όσο και ο πρόεδρος της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής, κ. Κυριακού. Δεν μου κάνει εντύπωση: και οι δύο εκπροσωπούν την Ελλάδα των μεταλλίων, την Ελλάδα που για δύο διακρίσεις παραπάνω δεν έχει κανένα πρόβλημα να γίνει ρεζίλι απ' άκρη σ' άκρη. Φυσικά δεν με παραξένεψε και ότι το σύνολο σχεδόν των αθλητών που απάντησαν στις ερωτήσεις των συντακτών της «SportDay» συμφωνεί ότι το μετάλλιο πρέπει να το πάρει η Θάνου, γιατί «έτσι συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις». Το 'γραφα και χθες: το ντόπινγκ και ο αθλητισμός είναι ζητήματα παιδείας. Οταν το ξεχνάς και συνηθίζεις τα παιδιά που αθλούνται στην ιδέα ότι ο πρωταθλητισμός δεν έχει κόστος, τότε κάθε έννοια ηθικής πάει περίπατο, κυρίως γιατί το να θυσιάσεις την ηθική σου κοστίζει λιγότερο από το να θυσιάσεις την υγεία σου.

Διάβασα και μία δήλωση του εθνικού προπονητή Χρήστου Ιακώβου, που συμπλήρωσε το γενικότερο εθνικιστικό μας φολκλόρ. «Ας το πάρει το μετάλλιο η Κατερινούλα, γιατί το αξίζει», είπε και πρόσθεσε ότι «η Ολυμπιακή ιστορία της Ελλάδας δεν έχει και πολλά χρυσά». Ζήτω η εθνική μας υπερηφάνεια λοιπόν: αν η Θάνου πάρει το μετάλλιο της Τζόουνς, αλλάζει η θέση της Ελλάδας στο παγκόσμιο στερέωμα.

Αφού βρήκαμε και τον λόγο, δεν υπάρχει πρόβλημα. Για τον Ιακώβου, τον Σεβαστή, τον Κυριακού το φαρμακωμένο μετάλλιο θα κάνει πλουσιότερη την Ολυμπιακή ιστορία της Ελλάδας, μια ιστορία μάλλον διαφορετική από αυτή που ζούμε. Οπως φυσικά διαφορετική είναι και η Ελλάδα όλων αυτών που θα χαρεί με τα μετάλλια: η χώρα που ονειρεύονται και υπηρετούν είναι η μεταπολεμική Ελλάδα, μια πλύστρα της δεκαετίας του '50, ταπεινή και καταφρονεμένη, που έχει ανάγκη μπιχλιμπίδια για να ομορφύνει. Ολα γίνονται για τη φτώχεια της και για να μην την πάρει από κάτω το πράγμα όταν θα διαπιστώσει την κακομοιριά της: σόρι, αλλά δεν θα πάρω.

Και ο Σεβαστής και ο Κυριακού και ο Ιακώβου ανήκουν στην ίδια γενιά: στη γενιά που μεγάλωσε με τα συμπλέγματα της Ελλάδας που περιμένει να βγει στον αφρό χάρη σε συζητήσιμες αθλητικές επιτυχίες και μπιχλιμπίδια. Οσο τους σκέφτομαι τόσο περισσότερο τους συμπονώ: μετρούν τη ζωή τους με κριτήρια που σήμερα δεν υπάρχουν, μένοντας γατζωμένοι σε μια Ελλαδίτσα που τους βολεύει. Οι ιδεοληψίες μού προκαλούν συνήθως οίκτο: είναι κρίμα όμως να γίνονται πολιτική του κράτους.