1968: Ένα docu-fiction που μοιάζει… science fiction

Η διαχωριστική γραμμή μεταξύ νοσταλγίας και… μελό είναι πολύ λεπτή, συχνά δυσδιάκριτη, εξ ου και εύκολα παραβιάσιμη. Ο Τάσος Μπουλμέτης στο «1968» τη διέκρινε, δεν πλησίασε καν στην άλλη πλευρά και συγχρόνως δεν στέρησε τίποτε σε αυτό που επικαλείται πρωτίστως η ταινία του, το συναίσθημα.

Το «πάντρεμα» που κατάφερε δεν είναι εύκολο… Το πολύτιμο αρχειακό υλικό συνδυάστηκε αρμονικά με τις μαρτυρίες των φυσικών πρωταγωνιστών και αυτοπτών μαρτύρων του άθλου της κατάκτησης του Κυπέλλου Κυπελλούχων από την ΑΕΚ και οι ιστορίες μυθοπλασίας που συνδύασαν γέλιο και συγκίνηση έντυσαν ιδανικά όλα τα παραπάνω. Κι όλα αυτά μέσα σε μια διαδρομή μέσα στο χρόνο, με τα κοσμοϊστορικά γεγονότα που προηγήθηκαν, συνέβαιναν παράλληλα ή ακολούθησαν , θυμίζοντας προσωπικά κάτι από… Φόρεστ Γκαμπ.

Γράφτηκε ότι απέκρυψε σκοτεινές πτυχές της εποχής. Μα, δεν ήταν σκοπός η ανάδειξη του «σκότους» της χούντας, αλλά ο «φωτισμός» της επιτυχίας που ένωσε τους παραδοσιακά σε αναζήτηση αφορμής για να διχαστούν Έλληνες. Όπως κατάφεραν για τους νεότερους ημών το Ευρωμπάσκετ του 1987 ή το Euro 2004. Οι γκρίζες ζώνες της εποχής δεν αποσιωπούνται, απλώς επισημαίνονται όσο πρέπει, γιατί πρόκειται στην πραγματικότητα για το φόντο της ιστορίας που παρουσιάζεται και όχι την ίδια την ιστορία που έχει κεντρικό ρόλο στην ταινία.

Οι αναφορές στον ξεριζωμό των προσφύγων, την ίδρυση της ΑΕΚ, τα Σεπτεμβριανά, το πραξικόπημα, αλλά και τη δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ ή τον Μάη του 1968, τοποθετούν τη στιγμή στο πραγματικό ιστορικό της πλαίσιο, ενώ η φωνή του Βασίλη Γεωργίου λειτουργεί σαν μουσικό χαλί δίπλα στις γεμάτες... νόστο νότες της Ευανθίας Ρεμπούτσικα.

Ίσως πιο όμορφες από τις εικόνες στο πανί, όμως, να ήταν αυτές στην αίθουσα. Από τον παππού που πήρε το εγγονάκι του στο σινεμά σαν εκπαιδευτική εκδρομή κι αυτό το απόλαυσε πανηγυρίζοντας τα καλάθια του Αμερικάνου σαν να έμπαιναν ζωντανά… Μέχρι τον πατέρα που συνοδεύτηκε από τις κόρες του κι αυτές σαν σε γήπεδο λίγο πριν σβήσουν τα φώτα έβγαλαν από τις τσάντες τους καπέλα και κασκόλ της ΑΕΚ για να το ζήσουν πιο έντονα. Από τις γεννημένες και μεγαλωμένες στην Πόλη, όπου ακόμη βρίσκονταν το 1968, μητέρα και θεία μου που επέλεξα για παρέα στο σινεμά και αδυνατούσαν να κρύψουν το πλήθος συναισθημάτων που τις κατέκλυσαν. Μέχρι τα μουρμουρητά που άκουγες τριγύρω από ανθρώπους που δυστύχησαν να ζήσουν τη χούντα αλλά ευτύχησαν να βιώσουν εκείνη τη μέρα και να θυμηθούν τις δικές τους ιστορίες γύρω από αυτή. Και κυρίως από τα χέρια που διέκρινες μέσα στο σκοτάδι να σκουπίζουν τα δάκρυα, μέχρι τα δεκάδες βουρκωμένα ζευγάρια μάτια όταν άναψαν τα φώτα στο φινάλε.

Οι ειδικοί κατέταξαν την ταινία στο σπάνιο είδος docu-fiction. Δηλαδή ντοκιμαντέρ με στοιχεία μυθοπλασίας. Θα προσθέταμε και με στοιχεία επιστημονικής φαντασίας. Γιατί έτσι φαντάζει στην εποχή της πόλωσης και του οπαδισμού ότι φίλοι όλων των ομάδων πανηγύρισαν εκείνη την επιτυχία της ΑΕΚ σαν να ήταν της δικής τους αγαπημένης.

Ας είναι… Χάρη στο όραμα του Μάκη Αγγελόπουλου και τη μαεστρία του Τάσου Μπουλμέτη στην αποτύπωσή του, το συναίσθημα του φιλάθλου της ΑΕΚ δέχτηκε μια «ένεση» που η τωρινή ομάδα αδυνατεί ακόμη να προσφέρει, ενώ οι υπόλοιποι διδάχτηκαν (οι νεότεροι) ή θυμήθηκαν (οι παλαιότεροι) πώς είναι να χαίρεσαι με τη χαρά του άλλου κι όχι να τον φθονείς ή προσπαθείς να τον μειώσεις. Πέρασε μισός αιώνας, αλλά δυστυχώς μοιάζει σα να έχουμε γυρίσει πολλούς πίσω από τότε…

Follow @ChristosRobolis