Το στρίψιμο της βίδας και η επανάσταση

Το στρίψιμο της βίδας. Του Χένρι Τζέιμς. Εκδ. Οξύ.

Το βιβλίο αυτό, από τα πιο λαμπρά κείμενα της φανταστικής λογοτεχνίας, γράφτηκε το 1898 όμως, ελάχιστα βιβλία επηρέασαν την λογοτεχνία, το θέατρο και τον κινηματογράφο, περισσότερο. Αυτό, συμβαίνει γιατί εδώ ο Τζέιμς με εργαλείο την υπαινικτικότητα αφηγείται κάτι πολύ μεγαλύτερο. Κάτι που είναι πανανθρώπινο. Ο Εζρα Πάουντ είχε σημειώσει καποτε γι΄ αυτό το έργο του Τζέιμς: ««...Ολόκληρο το Στρίψιμο της βίδας αναφέρεται στην ανθρώπινη ελευθερία, την προσωπική ελευθερία, τα δικαιώματα του ατόμου ενάντια σε κάθε είδους απροσδιόριστη δουλεία.... Φυσικά δεν υπαινίσσομαι πολιτικές θέσεις από τις οποίες ο Χ. Τζέιμς πιστεύουμε εξαιρείτο. Αυτό που πολεμά είναι η επιρροή, η καταπίεση της οικογένειας, η καταπίεση μιας προσωπικότητας πάνω σε μια άλλη...».

Πρόκειται για την ιστορία μιας νεαρής γκουβερνάντας που αναλαμβάνει τη φροντίδα δύο ορφανών, της Φλόρας και του Μάιλς, σ’ ένα επιβλητικό σπίτι στην αγγλική εξοχή. Η προσωπικότητα των παιδιών την σαγηνεύει, ώσπου αντιλαμβάνεται μεταφυσικές παρουσίες που τα παρακολουθούν και τα καλούν κοντά τους. Από αυτό το σημείο, παρακολουθούμε την αγωνιώδη πάλη της να προστατέψει τη Φλόρα και τον Μάιλς από το κακό που τα παραμονεύει και να διαφυλάξει την παιδική τους αθωότητα. Ή μήπως είναι όλα προϊόν της παράνοιάς της; Ο Τζέιμς παίζει διαρκώς με το διφορούμενο και όλη η αφήγηση ακροβατεί μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας. Είναι λες και ο συγγραφέας διασκεδάζει αφήνοντας τον αναγνώστη να αποφασίσει. Πάντως η διατήρηση του σασπένς μέχρι τέλους είναι αριστοτεχνική, δίνοντάς μας ένα γνήσιο ψυχολογικό θρίλερ, υποδειγματικό, τόσο όσο και ένας κανόνας με γενική ισχύ.

Η Ελληνική Επανάσταση του 1821. Του Βασίλη Κρεμμύδα. Εκδ. Gutenberg.

Στο σχολείο διδασκόμαστε την ιστορία λες και είναι κάτι στατικό, μονολιθικό, αμετάβλητο. Δεν αλλάζει ποτέ. Προφανώς, αυτός ο τρόπος διδασκαλίας αναπαράγει και συντηρεί μία κυρίαρχη ιδεολογία πάνω στην οποία προβάλλεται μία φανταστική εικόνα. Μία εικόνα, με την οποία όποιος δεν ταυτίζεται ή την αμφισβητεί, θεωρείται απόβλητος.

Ο διακεκριμένος πανεπιστημιακός Β. Κρεμμύδας με αυτό το βιβλίο του, καταρρίπτει πολλούς από τους μύθους του 1821. Αν θελετε να πιστεύετε στο κρυφό σχολειό και στον μύθο του Παλαιών Πατρών Γερμανού που υποτίθεται πως ευλόγησε στην Αγ. Λαύρα τους οπλαρχηγούς και το λάβαρο της επανάστασης, αυτό το βιβλίο θα πυροβολήσει την αυταπάτη σας.

Ο Β. Κρεμμύδας που αμφισβητεί και την άποψη του Κορδάτου ότι το ’21 ήταν ταξική εξέγερση, ανάμεσα στα άλλα, γράφει για το πολύ χρήμα που το εμπόριο είχε συσσωρεύσει στα χέρια των υπόδουλων ελλήνων, πως συνέβη αυτό και τι ρόλο έπαιξε στην επανάσταση, για το πώς η ελληνική επανάσταση άλλαξε το status quo στην Ανατολική Μεσόγειο, την πολιτική της Ιεράς Συμμαχίας και το δόγμα περί ακεραιότητας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Κάτι πολύ παραπάνω από ένα χρήσιμο βιβλίο.