Η καλύτερη δεκάδα που είναι… εντεκάδα

Την περασμένη εβδομάδα γράφοντας για την επανέκδοση του βιβλίου του Εντουάρντο Γκαλεάνο “Το ποδόσφαιρο στην σκιά και το φως” σημείωσα πως είναι ένα από τα δέκα καλύτερα βιβλία για το ποδόσφαιρο που έχω διαβάσει. Πολλοί φίλοι έστειλαν μηνύματα ρωτώντας για τα υπόλοιπα εννέα.

Λοιπόν, όπως όλοι γνωρίζουμε οι κάθε λογής λίστες αυτής της μορφής ( οι 10 καλύτεροι – τα 10 καλύτερα ) που φτιάχνουμε είναι λίγο διασκεδαστική, λίγο σπαζοκεφαλιά και φυσικά υποκειμενική αφού αντικατοπτρίζει τα γούστα και τα κριτήρια του καθενός μας.

Τα βιβλία που αναφέρω είναι όλα από την ξένη βιβλιογραφία γιατί όταν άρχισα να ψάχνω σε μεγαλύτερο βάθος, την ιστορία, τα χαρακτηριστικά του παιχνιδιού και τους παράγοντες που επέδρασαν στην εξέλιξη και την διαμόρφωσή του, η ελληνική βιβλιογραφία δεν είχε να προσφέρει καμιά βοήθεια, αφού ήταν πολύ φτωχή, σχεδόν ανύπαρκτη.

Θυμάμαι, μόνο ένα τετράτομο έργο του δασκάλου όλων μας, του Γ. Διακογιάννη με τίτλο “Εκατο χρόνια ποδόσφαιρο”. Φυσικά, μετά την εμφάνιση και την εξάπλωση του διαδικτύου τα πράγματα άλλαξαν και η ελληνική βιβλιογραφία την τελευταία δεκαετία άρχισε να κινείται αλλά έχει δρόμο ακόμη. Στην λίστα που από δέκα βιβλία, λόγω ποδοσφαίρου, έχει ένδεκα, περιλαμβάνονται βιβλία μεταφρασμένα στα ελληνικά και βιβλία στα αγγλικά, που ελπίζω κάποια στιγμή να μεταφραστούν και στα ελληνικά. Και θυμηθείτε. Τέτοιες λίστες είναι απλά αφορμή να ξεκινήσετε την δικη σας αναγνωστική περιπλάνηση και να ανακαλύψετε τα δικά σας “δέκα καλύτερα”.

1.-Το ποδόσφαιρο στην σκιά και το φως.-Ε. Γκαλεάνο. Εκδ. Πάπυρος.
Για τον Γκαλεάνο, τα έγραψα την περασμένη εβδομάδα.

2.-Futebol.-Αλεξ Μπέλος. Εκδ.Κέδρος.
Ο Μπέλος, ταξίδεψε στην Βραζιλία, μίλησε με κόσμο, έκανε έρευνα κι έγραψε ένα βιβλίο για την ιστορία και την ψυχή του jogo bonito.

3.-Αντιστρέφοντας την πυραμίδα. -Τζόναθαν Γουίλσον. Εκδ. Polaris.
Η πιο αναλυτική καιο καλογραμμενη ιστορική εξέλιξη του παιχνιδιού και της ποδοσφαιρικής τακτικής που όπως σημειώνει ο Γουίλσον, μοιάζει να είναι η ιστορία δύο συνδεδεμένων ζευγαριών αντιθέσεων. Από την μία πλευρά βρίσκεται το ζεύγος της αισθητικής απέναντι στο αποτέλεσμα και από την άλλη βρίσκεται η τεχνική με την δύναμη.

4.-Καταραμένη ομάδα. -Ντέιβιντ Πις. Εκδ. Τόπος.
Ο Πις, εδώ, παίρνει 44 τυχαίες μέρες από την καριέρα της πιο biger than life προπονητικής προσωπικότητας του βρετανικού ποδοσφαίρου, του Μπράιαν Κλαφ και τις βαζει αντικρυστά με τις 44 μέρες που κάθισε στον πάγκο της Λιντς. Για ένα πείσμα. Για να αποδείξει στον Ντον Ρέβυ προπονητή της μεγάλης Λιντς, ότι μπορούσε να κάνει εκείνη την ομάδα να παιξει καλύτερα. Ενα βιβλίο που μυρίζει αποδυτήρια, λασπωμένο γήπεδο, τσιγάρο, αλκοόλ και αγγλικό ποδόσφαιρο των σέβεντις.
5.-Μιά θρησκεία σε αναζήτηση Θεού. -Γκ. Β. Μονταλμπάν. Εκδ. Μεταίχμιο.
Το δίδυμο αδελφάκι του Γκαλεάνο. Απλά.

6.- Εργοστάσιο Ποδοσφαίρου. –Τζον Κινγκ. Εκδ. Οξύ.
Το δεύτερο βιβλίο που έχει γίνει ταινία μαζί με την «καταραμένη ομάδα». Μυθιστορηματική φόρμα όπου παρουσιάζεται η ζωή του Τομ Τζόνσον –του alter ego του Κινγκ- που κινείται γύρω από τα παιχνίδια της αγαπημένης του Τσέλσι και τις οδομαχίες με τους οπαδούς των άλλων ομάδων. Σκληρό και ρεαλιστικό μεταφέρει με ακρίβεια την αντίδραση και τα αδιέξοδα της εργατικής τάξης, την οποία, το παιχνίδι το οποίο θα γινόταν προιόν θα πετούσε έξω από τα γήπεδα.

7.-Η φυλή του ποδοσφαίρου. –Ντέσμοντ Μόρρις. Εκδ. Κάκτος.
Η πιο ολοκληρωμένη ισως, κοινωνιολογική ανάλυση του παιχνιδιού. Σύμβολα, μορφές, λειτουργίες από τις πρωτόγονες φυλές, μέχρι σήμερα.

8.- Fever Pitch. –Nick Hornby. Εκδ. Penguin Modern Classics.
Το ημερολόγιο του απόλυτου οπαδού, όπου όλα στη ζωή του κινούνται γύρω από την ομάδα του, την Αρσεναλ. Ολες οι αναμνήσεις οι χαρές και οι λύπες όπου σπίτι, δεν είναι το μέρος που μένεις, τρως και κοιμάσαι, όπου βρίσκονται οι δικοί σου. Σπίτι είναι το Χάιμπουρι και εκεί βρίσκεται η οικογένειά σου. Παλιότερα, δέκα-δώδεκα χρόνια πριν είχε κυκλοφορήσει στα ελληνικά, σε μία κακή μετάφραση με τίτλο “ο πυρετός της μπάλας”. Του αξίζει μία καλύτερη επανέκδοση.

9.-Briliant Orange. The neurotic genius of Dutch Football. –David Winner. Εκδ.Bloomsbury.
Τα πάντα όλα για το ολλανδικό ποδόσφαιρο, τον Αγιαξ, τον Κρόιφ και την παρέα του, το total football, την εθνική Ολλανδίας. Δεν μπορεί να λείπει από καμία ποδοσφαιρική βιβλιοθήκη. Πρόκειται να κυκλοφορήσει και στα ελληνικά, ισως στο τέλος του χρόνου.

10.-Soccernomics. –Simon Kuper and Stefan Szymanski. Εκδ. Harper Collins.
Ο Κούπερ, είναι δημοσιογράφος-συγγραφέας που συνεργάστηκε με πολλές αγγλικές εφημερίδες και με το ESPN και είναι τώρα συνεργάτης των Financial Times, από τους πιο σοβαρούς ερευνητές του ποδοσφαίρου, έχει γράψει αρκετά βιβλία. Ο Στέφαν Ζιμάνσκι είναι καθηγητής των οικονομικών με ειδίκευση το ποδόσφαιρο. Σε αυτό το βιβλίο δείχνουν με εξαιρετικά παραδείγματα το πως η οικονομία και η στατιστική αποκυπτογραφούν και ερμηνεύουν το παιχνίδι. Αυτό το βιβλίο έκανε τον αμερικανό εκατομμυριούχο Τζον Χένρι να ασχοληθεί με το αγγλικό ποδόσφαιρο και να αγοράσει την Λίβερπουλ.

11. Read or Dead. –David Peace. Εκδ. Faber & Faber.
Μία βραβευμένη και γραμμένη αριστουργηματικά, από τον Πις, βιογραφία του μοναδικού Μπιλ Σάνκλι. Του ανθρώπου ο οποίος ανέλαβε την Λίβερπουλ στην δεύτερη κατηγορία και έθεσε τα θεμέλια του μύθου της. Βιβλίο 800 και, σελίδων που το διαβάζεις και εύχεσαι να μην τελειώσει.