Ένα λιμάνι και η άνοδος της ασημαντότητας

Εκ Πειραιώς. Του Διονύση Χαριτόπουλου. Εκδ. Τόπος.

Ο Πειραιάς του Διονύση Χαριτόπουλου, ο Πειραιάς που γεννήθηκε, μεγάλωσε και αναπνέει, αυτός ο Πειραιάς είναι το χαρτί πάνω στο οποίο γράφεται αυτή η ιστορία. Και το μολύβι που την γράφει, επίσης, ο Πειραιάς είναι που όσο και αν ο χρόνος τον εχει ξεπεράσει, τόσο τον βρίσκεις μπροστά σου αλλά σαν πρόκληση. Να τον υπερβείς, αν μπορείς. Και για τις υπερβάσεις πρέπει να έχεις χαρακτήρα. Εναν χαρακτήρα με την αιχμηρότητα, την τραχύτητα, την ευθύτητα και την σκληρή αλήθεια ενός μάγκα. Επειδή στον Πειραιά του Διονύση Χαριτόπουλου, μόνο με το manual ενός μάγκα επιβιώνεις. Ενα manual που είτε το κουβαλάς μέσα σου, είτε δεν πρόκειται να διαβάσεις ποτέ.

«...Τον μάγκα άνθρωπο μην τον φοβάσαι. Είναι ευθύς, σοβαρός και υπεράνω. Δεν ασχολείται με μικρότητες, δεν είναι μπαμπέσης, δεν μιλάει ακαταλαβίστικα και πρόστυχα αλλά στρωτά και όμορφα, να τον καταλαβαίνει και να δίνει βαση ο πασαένας. Επικίνδυνοι να κάνουν την ζημιά δίχως λόγο και αιτία ειναι τα κουτσαβάκια, τα τσόφλια που βγαίνουν απο την πολλή μαγκιά και είναι μέσα στο νταιλίκι, στα λόγια “να πούμε” και “αδερφάκι”, αυτά τα αποφάγια μάγκες μπορούν να ξυραφιάσουν κανένα πιτσιρίκο ή κανένα φουκαρά για να κάνουν μόστρα στους άλλους, να αναγνωριστούν, “πες με μάγκα και τι στον κόσμο” είναι ο καημός τους, αλλά στην πραγματικότητα ειναι δάγκες και αν τύχει να τσαντίσουν κανένα σοβαρό μάγκα, αυτός ούτε καν τους δέρνει, δεν τους κάνει την τιμή, τους πλακώνει στα σκαμπίλια για να τους ξεφτιλίσει μέχρι να έρθουν να γίνουν σαν το πλεμόνι, να κατουρηθούν πάνω τους και βάρδα μην τους τρακάρουν κάτι άγρια παιδιά της γειτονιάς, που έτσι χωρις λόγο και αφορμή λένε.
-Πάμε να βαρέσουμε νταβάδες”.

Ολα μπορείς να τα δεις και να τα κάνεις στον Πειραιά, όλα εκτός από ένα, να κάνεις τον ζόρικο.

Αιτωλικού, Αγίου Διονυσίου, Ταμπούρια, Μανιάτικα, ποδοσφαιράκια και μπιλιαρδάδικα, ο Παπαστράτος, τα κορίτσια, η Μάντρα, ο Ολυμπιακός, το ΦΩΣ, η ακτή Μιαούλη, το Ποδηλατοδρόμιο, τα μπουρδέλα, το Χονκ Κόνγκ του Πειραιά, το Πέραμα, τα καράβια, οι μπασκίνες, οι πουτάνες, η Πειραική, το λιμάνι, η Τρούμπα, η Δραπετσώνα, τα λεμονάδικα, ο Αγιος Νείλος, η Αγιά Σοφιά, τα Καμίνια, η Λεύκα, η Κοκκινιά, το Χατζηκυριάκειο....ως εδώ αντέχω.

Δεν περιγράφω άλλο. Περιμένω μια μέρα λιακαδερή, να κάνω κοπάνα από το σχολείο με τον Στέφανο, να πάρουμε τον ηλεκτρικό, να κατέβουμε στο τέρμα και να περιμένουμε λίγο μετά τη στάση το τραμ για να πηδήξουμε πάνω του, να γατζωθούμε κι εμείς όπως κι αυτό, πάνω στην τελευταία γραμμή που έχει μείνει (πριν την ξηλώσουν κι αυτήν και φανερωθούνε τα τρίπορτα τα LEYLAND), που θα μας πάει ως το Πέραμα κουνώντας δεξιά κι αριστερά, ένα νανούρισμα μίας ηλικίας που είναι κολλημένη στο άλμπουμ, όπως τα χαρτάκια με τους παίκτες.
Εχω διπλούς Αγγελή και Γκαιτατζή και ψάχνω Καρυπίδη, τον τερματοφύλακα.

Εχει Κανείς;

Η άνοδος της ασημαντότητας. Του Κορνήλιου Καστοριάδη. Εκδ. Υψιλον.

Τον στοχασμό του Κορνήλιου, τον αγάπησα από νωρίς. Τον ένιωσα σαν ενα ακόμη εργαλείο που με βοηθούσε να εξηγώ όλα εκείνα που τριγυρίζουν τον κόσμο που ζω και τα οποία δεν καταλάβαινα. Ενστερνιζόμουν επισημάνσεις του για την Δημοκρατία και σημεία της κριτικής του στον μαρξισμό, πράγμα που μου χαρισε ενα σωρό παραγωγικές και βρεγμένες, με κρασί, αντιπαραθέσεις με τους φίλους και συντρόφους. Αγαπώντας τον στοχασμό του, αγάπησα και τον ίδιο. Οπως αγαπάμε εκείνους τους δασκάλους μας που μας βοηθούν να μαθαίνουμε πράγματα για την ζωή, για τον κόσμο και τον εαυτό μας. Το καλοκαίρι του 95, σκαστός από την παρέα στις διακοπές μου στην Ανδρο, θα πεταχτώ στην Τήνο για ένα τριήμερο, να συναντήσω ένα φίλο που ήρθε για διακοπές από την Γαλλία με την γυναίκα του, θαυμαστές και οι δύο του Καστοριάδη. Μαζί τους θα τον συναντήσω στον Τριπόταμο. Πρώτη φορά. Θα ακολουθήσουν δύο ακόμη συναντήσεις, μία στην Τήνο, το αχειροποίητο νησί όπως την αποκαλούσε και μία στην Αθήνα αλλά η συνέντευξη που σχεδίαζα, δεν θα γίνει ποτέ. Θα με προλάβει ο μαύρος θεριστής. Σταματώ εδώ, γιατί θα γράφω κατεβατά προσωπικού χαρακτήρα και είναι περιττό. Αυτό το βιβλίο του Κορνήλιου περιλαμβάνει κείμενα, ομιλίες του που διαμορφώθηκαν σε δοκίμια και συνεντεύξεις-συζητήσεις, που ο ίδιος επέλεξε και αποτελούν μία πολύ καλή ευκαιρία για μια πρώτη γνωριμία μαζί του. Το ίδιο καλή ευκαιρία ειναι ένα άλλο βιβλίο του, με την ίδια πάνω κάτω δομή, από τις ίδιες εκδόσεις με τιτλο «Θρυμματισμένος κόσμος». Σταχυολογώ από την «Ανοδο της ασημαντότητας».

- 1 -

«….Περίεργο επάγγελμα η πολιτική, ακόμη κι αυτή εδώ η μηδαμινή πολιτική.
Γιατί ;
Διότι προϋποθέτει δύο ικανότητες που δεν συνδυάζονται μεταξύ τους.
Η πρώτη ικανότητα είναι η κατάκτηση της εξουσίας ( μπορεί να έχει κανείς τις καλύτερες ιδέες, αλλά αυτό δεν χρησιμεύει, εάν δεν έχει κατακτήσει την εξουσία).
Η δεύτερη είναι, μετά την κατάκτηση της εξουσίας, να την αξιοποιήσει κανείς, δηλαδή να κυβερνήσει.
Τίποτα όμως δεν εγγυάται ότι κάποιος που είναι ικανός να κυβερνήσει, είναι επίσης ικανός να ανέβει στην εξουσία. Στο παρελθόν, στις απόλυτες μοναρχίες, η άνοδος στην εξουσία προϋπέθετε να κολακεύει κανείς τον βασιλιά ή να είναι ευνοούμενος της Μαντάμ Πομπαντούρ.
Σήμερα, στις ψευδο – δημοκρατίες μας, η άνοδος στην εξουσία προϋποθέτει να κολακεύει κανείς την κοινή γνώμη ή να έχει τηλεοπτική φωτογένεια.
Χρησιμοποίησα τον όρο «ψευδο – δημοκρατία», διότι ανέκαθεν πίστευα και πιστεύω ότι η λεγόμενη «αντιπροσωπευτική δημοκρατία» δεν είναι αληθινή δημοκρατία.
Οι αντιπρόσωποι της ελάχιστα αντιπροσωπεύουν τους εκλογείς.
Κατά κύριο λόγο, αντιπροσωπεύουν τον εαυτό τους, ιδιαίτερα συμφέροντα, λόμπυ, κλπ.”

- 2-

“…Για τις εξειδικευμένες δραστηριότητες και μόνον γι ‘ αυτές – για την κατασκευή ναυπηγείων, για την ανέγερση ναών, για τη διεξαγωγή του πολέμου – χρειάζονται οι ειδικοί!
Και αυτούς, τους ειδικούς, οι Αθηναίοι πολίτες τους εκλέγουν!
Να ποιο είναι το νόημα των εκλογών.
Διότι εκλογές σημαίνει εκλογή των καλυτέρων.
Αλλά πώς μπορεί να επιτευχθεί κάτι τέτοιο;
Πώς επιτυγχάνεται η εκλογή των καλυτέρων;
Εδώ υπεισέρχεται ο όρος «εκπαίδευση του λαού».
Ο λαός καλείται να επιλέξει, να εκλέξει.
Οι Αθηναίοι, λοιπόν, εκλέγουν κάποιον για πρώτη φορά.
Έστω ότι κάνουν λάθος.
Έστω, ότι διαπιστώνουν, για παράδειγμα, πως ο Περικλής είναι ένας θλιβερός στρατηγός.
Τι κάνουν σε μιαν τέτοια περίπτωση ;
Απλούστατα, δεν τον ξαναεκλέγουν ή τον ανακαλούν.
….Επανέρχομαι, λοιπόν, στο δίλημμα:
«ο πολίτης πρέπει να έχει γενικές ή ειδικές γνώσεις;».
Η δική μου απάντηση :
πρώτον, οι ειδικοί στην υπηρεσία των πολιτών και όχι στην υπηρεσία κάποιων πολιτικών•
δεύτερον, οι πολίτες κυβερνώντας μαθαίνουν να κυβερνούν…
…Πολλά πράγματα πρέπει να αλλάξουν, εάν θέλουμε να μιλήσουμε για αληθινή εκπαιδευτική δραστηριότητα στο πολιτικό πεδίο.
Κάτι τέτοιο, προϋποθέτει αλλαγή των θεσμών.
Προϋποθέτει νέους θεσμούς που να επιτρέπουν – και όχι να αποτρέπουν, όπως οι σήμερον ισχύοντες -την ενεργό συμμετοχή των πολιτών στα κοινά”.