Ενα χρυσοφόρο πρωτάθλημα με υψηλή τηλεθέαση (SportDay / Χαραλαμπόπουλος)

Είναι γνωστό ότι τα τελευταία χρόνια το ποδόσφαιρο άρχισε να αναδεικνύεται ως ο προνομιακός χώρος της βιομηχανίας του θεάματος, ειδικά στην Ευρώπη. Ο «γάμος» του ποδοσφαίρου με την τηλεόραση ήταν η βασική αιτία, μια και έτσι μπορούσαν τα προϊόντα που συνέδεαν το όνομά τους με το όνομα κάποιων ομάδων να μπουν πολύ πιο εύκολα στα σπίτια εκατομμυρίων Ευρωπαίων καταναλωτών.

Αλλωστε, το κοινό που παρακολουθεί αθλητικές ποδοσφαιρικές συναντήσεις στην Ευρώπη, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, αποτελείται από 38-40 εκατομμύρια ανθρώπους ηλικίας 14-35 ετών, ένα ιδιαίτερα ελκυστικό κοινό για τους διαφημιστές.

Η οικονομική απήχηση του ποδοσφαίρου είναι τεράστια. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα μιας έρευνας που πραγματοποίησε πριν από λίγους μήνες η πολυεθνική εταιρεία Deloitte & Touch, που ειδικεύεται στα οικονομικά του ποδοσφαίρου, ο τζίρος της ποδοσφαιρικής αγοράς στα πρωταθλήματα των έξι μεγαλύτερων ευρωπαϊκών ποδοσφαιρικών αγορών (Αγγλία, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία, Ολλανδία) φθάνει τα 10 δισ. ευρώ. Ενα ποσόν στο οποίο δεν υπολογίζεται ο τζίρος που γίνεται στο ποδοσφαιρικό στοίχημα.

Μάλιστα, η έκθεση της Deloitte & Touch αναφέρει ότι με βάση τα χρήματα που κερδίζουν οι ομάδες, το Τσάμπιονς Λιγκ θεωρείται το πέμπτο πρωτάθλημα σε οικονομική δυναμική, έτσι που θα μπορούσε άνετα να ονομαστεί Money League. Από πολλούς υποστηρίζεται η άποψη ότι το Παγκόσμιο Κύπελλο δεν διεξάγεται πλέον κάθε τέσσερα χρόνια, αλλά κάθε χρόνο, με αφορμή το επίπεδο της ποιότητας του ποδοσφαίρου που παρουσιάζουν οι ευρωπαϊκοί σύλλογοι στις μεταξύ τους συναντήσεις.

Ομως το απόλυτα επιτυχημένο οργανωτικό και οικονομικό πείραμα που έκανε η ευρωπαϊκή συνομοσπονδία ποδοσφαίρου, η ΟΥΕΦΑ, με τη διοργάνωση του Τσάμπιονς Λιγκ, ξεπέρασε κάθε πρόβλεψη. Η αλήθεια είναι ότι η ΟΥΕΦΑ είχε στόχο να προστατέψει το προϊόν «ποδόσφαιρο» όπως μπορούσε καλύτερα, έτσι ώστε να μπορεί να το πουλήσει όσο το δυνατόν ακριβότερα και σε όσο το δυνατόν περισσότερες αγορές.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που υπάρχουν μέχρι στιγμής, ο τελικός θα μεταδοθεί τουλάχιστον από τον ίδιο αριθμό τηλεοράσεων που μετέδωσαν τον περσινό τελικό. Οπως είναι φυσικό, η ΟΥΕΦΑ ενδιαφέρεται για την ποιότητα του θεάματος, το οποίο καθιστά και ελκυστικό το ποδόσφαιρο για τις τηλεοράσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι η τηλεθέαση των τεσσάρων επαναληπτικών συναντήσεων των προημιτελικών του Τσάμπιονς Λιγκ πέρυσι σημείωσε ρεκόρ, μια και τους παρακολούθησαν 63 εκατομμύρια Ευρωπαίοι τηλεθεατές, ενώ κάθε χρόνο όλο και περισσότεροι είναι οι τηλεθεατές που βρίσκονται εκτός Ευρώπης. Η ΟΥΕΦΑ το 2003 άλλαξε τον τρόπο διεξαγωγής του Τσάμπιονς Λιγκ, έτσι που το νέο σχήμα έχει λιγότερα παιχνίδια και επιτρέπει τη δημιουργία εκπλήξεων, κάτι που ανεβάζει το ενδιαφέρον.

Ο παλαιός τρόπος διεξαγωγής θεωρείται ότι ευνοούσε τις ισχυρότερες ομάδες σε βάρος των λιγότερο ισχυρών. Πέραν τούτων, η ΟΥΕΦΑ αναγκάστηκε να αλλάξει τον τρόπο διεξαγωγής όχι μόνο για να διασφαλίσει την εμπορική απήχηση του ποδοσφαιρικού προϊόντος και τα έσοδα που προσπορίζει στην ευρωπαϊκή συνομοσπονδία ποδοσφαίρου και τις ομάδες, αλλά και διότι η αλλαγή αυτή της επιβλήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκρινε ότι η εμπορική πολιτική της ΟΥΕΦΑ για την πώληση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων των αγώνων του Τσάμπιονς Λιγκ, είτε στην ελεύθερη είτε στη συνδρομητική τηλεόραση, σε αποκλειστική βάση και σε έναν τηλεοπτικό σταθμό ανά χώρα για μια χρονική περίοδο επτά χρόνων, ερχόταν σε αντίθεση με την κοινοτική νομοθεσία και έπρεπε να αλλάξει. Ουσιαστικά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήθελε να αποτρέψει το ενδεχόμενο να αγοράζουν τα τηλεοπτικά δικαιώματα μόνο μεγάλοι τηλεοπτικοί σταθμοί και να αποκλείονται σταθμοί που είχαν μικρότερη οικονομική δύναμη και, παράλληλα, να διασφαλιστεί το δικαίωμα της αθλητικής ενημέρωσης των πολιτών.

Η ιστορία μιας επιτυχημένης ιδέας

Η ξεχωριστή ταυτότητα της διοργάνωσης, η προσεκτικά σχεδιασμένη προβολή της, η οικονομική υποστήριξη από τους σπόνσορες, η ποιοτική τηλεοπτική προβολή και το εξαίρετο μάρκετινγκ είναι τα κλειδιά της επιτυχίας. Η επιτυχημένη αυτή συνταγή, που έχει δημιουργήσει ένα πρότυπο στην οργάνωση και τη διεξαγωγή ενός αθλητικού γεγονότος, δεν ήταν ιδέα της ΟΥΕΦΑ, αλλά ενός έξυπνου, διορατικού και δραστήριου Γερμανού επιχειρηματία, του Γιούργκεν Λεντς.

Ο Λεντς μαζί με τον συνεταίρό του, τον Χανς Κέμπελ, πρότειναν στην ΟΥΕΦΑ το 1991 τη διεξαγωγή ενός πρωταθλήματος με τις μεγάλες ομάδες της Ευρώπης να δίνουν περισσότερα παιχνίδια σε σχέση με αυτά που έδιναν στο πλαίσιο του θεσμού του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, που ίσχυε τότε. Παράλληλα με τη διεξαγωγή του πρωταθλήματος, στο οποίο θα μπορούσαν να πάρουν μέρος κι άλλες ομάδες εκτός από τις πρωταθλήτριες των ευρωπαϊκών χωρών, ο Λεντς παρουσίασε το σχέδιό του, που περιελάμβανε την κεντρική διαχείριση των τηλεοπτικών και εμπορικών δικαιωμάτων.

Εκείνη την εποχή τελείωνε η περίοδος του «αρραβώνα» της τηλεόρασης με το ποδόσφαιρο και η σχέση άλλαζε σε έναν εξαιρετικά συμφέροντα και επιτυχημένο γάμο, σε πρώτη φάση για τη συνδρομητική τηλεόραση και στη συνέχεια για τις ίδιες τις ομάδες, που είδαν τα έσοδά τους από την πώληση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων τους να εκτοξεύονται στα ύψη. Η ΟΥΕΦΑ κατανόησε πολύ γρήγορα τη φύση των αλλαγών που θα επέφερε η τηλεόραση και, κυρίως, είδε τις οικονομικές ευκαιρίες που θα προσέφερε η εκμετάλλευση του προϊόντος «ποδόσφαιρο» και στην ίδια και στις ομάδες. Ετσι, τον Απρίλιο του 1991 αποδέχθηκε την πρόταση του Λεντς και τη σεζόν 1991-92 γεννήθηκε η πρώτη διοργάνωση αυτού που σήμερα γνωρίζουμε ως Τσάμπιονς Λιγκ, του ακριβότερου ποδοσφαιρικού προϊόντος στον πλανήτη.

Η εταιρεία του Λεντς, η TEAM, έγινε ο εμπορικός εταίρος της ΟΥΕΦΑ και ανέλαβε τη διεξαγωγή της διοργάνωσης, θέτοντας υψηλά στάνταρ για τα γήπεδα και τον τρόπο τηλεοπτικής μετάδοσης, έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα ποιοτικό προϊόν που θα προξενούσε το ενδιαφέρον του κοινού και των διαφημιστών, όπως και έγινε. Το κίνητρο συμμετοχής των ομάδων στο Τσάμπιονς Λιγκ ήταν πρωτίστως οικονομικό και κατόπιν αθλητικό. Σκεφτείτε ότι το 2005 η Λίβερπουλ, που κατέκτησε το τρόπαιο, μόνο από τα μπόνους και τα τηλεοπτικά δικαιώματα έβαλε στα ταμεία της γύρω στα 31 εκατομμύρια ευρώ. Ποσόν που θα είναι μεγαλύτερο κατά περίπου 14 εκατομμύρια για τον φετινό νικητή.