Το ΣΥΜΒΟΛΟ που δεν ξεχνάμε

Πέρασαν τριάντα χρόνια από την ημέρα που πρωτόπαιξε ο Νίκος Γκάλης με τη φανέλα του Αρη και μας έπιασε ξαφνικά μια πρεμούρα να θυμηθούμε τα παλιά.

Το άκουσε και η πεθερά μου, η κυρία Κούλα (82 ετών, ζωή να 'χει) και σκέφτηκε ότι πρέπει να βγάλει τα ασημικά, να τα τραβήξει ένα ξεγυρισμένο γυάλισμα και να τα στολίσει στον μπουφέ. Να κάτσει απέναντι από την τηλεόραση και να απολαύσει τον Αρη του Πρωταθλητριών. «Καιρό έχω να δω, αλλά για πες μου, παιδί μου», ετοιμάζεται να μου κάνει ερώτηση-αστροπελέκι, «ο Αρης κάθε Πέμπτη δεν παίζει; Αλλαξε κάτι και το βάλανε Τετάρτη;»

Τι να της απαντήσω της φουκαριάρας, που αν τη ρωτήσεις τι χρώματα φορά ο ΠΑΟΚ, θα δυσκολευτεί να σου απαντήσει το σωστό. Αλλά του Γκάλη του είχε μεγάλη αγάπη και εξακολουθεί να τον έχει στην καρδιά της. Πολύ τον συμπαθεί. Κι ας μην έχει συνειδητοποιήσει ότι έπαψε να είναι ο ήρωας της Πέμπτης, τότε που ερήμωναν οι δρόμοι της Θεσσαλονίκης.

Υπάρχουν κι άλλοι που νομίζουν ότι ο Γκάλης ακόμα σκοράρει. Δεν δέχτηκαν ποτέ ότι σταμάτησε το μπάσκετ. Κι αν δεν υπάρχει τίποτε να τους θυμίζει ότι ένας κοντός μπασκετμπολίστας (1,83μ.) και η παρέα του ήταν οι πρώτοι αθλητές που έβγαλαν πολύ κόσμο στους δρόμους, φροντίζουν να τον θυμούνται με την αγάπη τους.

Οσο για την Τετάρτη που γέννησε απορίες στην καλή μας κυρία Κούλα, είναι η περασμένη, 2 Δεκεμβρίου, όταν έκλεισαν 30 χρόνια από την πρώτη εμφάνιση σε αγώνα του Αρη με αντίπαλο τον Ηρακλή. Από τότε άρχισαν να «αναστενάζουν» τα καλάθια. Ακολούθησαν πολλοί σαν τον Γκάλη. Μας συγκίνησαν το ίδιο οι μετέπειτα ήρωες του αθλητισμού. Αλλοι με παγκόσμια ρεκόρ, άλλοι με Ολυμπιακά μετάλλια, μέχρι που φτάσαμε στην κατάκτηση του Euro της Πορτογαλίας και άλλες μοναδικές διακρίσεις. Μεγαλύτερες από αυτές που συνδέθηκαν με τον Γκάλη. Με όσα κατάφερε έμοιαζε σαν να μας προετοίμαζει για όσα θα ακολουθούσαν. Σαν να είχε δώσει το σύνθημα, όχι μόνο τότε, το '87, με την κατάκτηση του Ευρωμπάσκετ, αλλά νωρίτερα. Οπως και να το κάνουμε, είναι ο πρώτος σούπερ ήρωας.

Κι όμως, επαναλαμβάνω, δεν υπάρχει κάτι, έστω πολύ μικρό, ένα τούβλο, βρε αδερφέ, να μας θυμίζει το μεγαλείο αυτού του αθλητή. Μπορώ να αμφιβάλλω για τα ανδραγαθήματα πολλών «συναδέλφων» του, οι οποίοι σήμερα έχουν στ' όνομά τους κλειστά γυμναστήρια, γήπεδα ή έστω μια αίθουσα για να μην ξεχνάμε ότι πέρασαν και άφησαν το στίγμα τους στον αθλητισμό. Αλλά για τον Γκάλη σίγουρα δεν υπάρχει κανείς λογικός που θα μπορούσε να αμφιβάλλει.

Πολλές φορές, λοιπόν, χάριν των επετείων που κατασκευάζουμε εμείς μέσα από τις εφημερίδες, αναβιώνουν πρόσωπα και καταστάσεις που για μια μεγάλη μερίδα φιλάθλων αποτελούν απλώς μερικά ακόμα πρόσωπα του παρελθόντος. Ο Γκάλης δεν είναι κάτι τέτοιο. Είναι κάτι πολύ περισσότερο. Ειδικότερα γι' αυτούς που τον έζησαν από κοντά ή κάποιους άλλους από πιο μακριά, που ένιωσαν να τους μιλά μ' ένα χαμόγελο, ένα νεύμα, μια χειρονομία.

* Ο Διονύσης Ανανιάδης ήταν τρία χρόνια συμπαίκτης με τον Γκάλη. «Ο Ντέβελι, ο πρώτος προπονητής του Γκάλη στον Αρη, τον έβγαζε όταν δεν ήταν καλός», θυμάται. Και το θυμάται αρκετά καλά, γιατί μαζί με τον Αλεξανδρή οι «τρεις» τους μοιράζονταν τον χρόνο σε δύο θέσεις της περιφέρειας. «Ηταν ανώριμος στο παιχνίδι του σε σχέση με αυτό που ακολούθησε», συμπληρώνει. «Δεν ήταν ο αναντικατάστατος».

* Ο δε πρόεδρος της εποχής, ο Μενέλεος Χατζηγεωργίου, θυμήθηκε ότι δεν έστειλε μόνο τον Γιώργο Τσιλιγκαρίδη, γιατί δεν γνώριζε αγγλικά. Μαζί του στην Αμερική έστειλε έναν οπαδό και φίλο του, τραπεζικός στο επάγγελμα, ονόματι Αλεξανδρίδης, για να διευκολύνει τον Τσιλιγγαρίδη ώστε να συνεννοηθεί στις μετακινήσεις του.

* Ο 22χρονος τότε Νίκος Γκάλης μιλούσε άπταιστα ελληνικά και αντιλαμβανόταν πολύ καλά τον πλειστηριασμό που εξελισσόταν για την υπογραφή του από μισή ντουζίνα ελληνικές ομάδες.

* Ο Γιώργος Ραμπότας ήταν το alter ego του Γκάλη σχεδόν από την πρώτη στιγμή που γνωρίστηκαν, από το 1983. Ως προσωπικός του γυμναστής, τον ακολούθησε στην Αθήνα και τον Παναθηναϊκό, μαζί στις επιχειρήσεις του, μέχρι που χώρισαν και ο Ραμπότας έγραψε βιβλίο που κυκλοφόρησε το 2003, το «Ενας θρύλος όπως τον έζησα». Αναφέρεται στον πρώην φίλο του, με τον οποίο κατέληξαν στα δικαστήρια γιατί ασχολήθηκε με τη βιογραφία του «Nick the Greek», χωρίς την άδεια του ιδίου.

* Με την Ελενη Παναγιώτου, τη δεύτερη γυναίκα του, έχουν αποκτήσει μια κόρη που φέρει το όνομα της μητέρας του, Στέλλας. Η πρώτη του σύζυγος, η Τζένη, σκοτώθηκε σε τροχαίο στις 28 Μαΐου 1988 στην Εθνική Οδό Λαμίας-Θεσσαλονίκης.

* Στην αθλητική κατασκήνωση που διατηρούσε ο ίδιος στο Πευκοχώρι της Χαλκιδικής, με τον Γιώργο Ραμπότα στο πλευρό του, φιλοξένησε τον Καρίμ Αμπντούλ Τζαμπάρ. Στις αρχές του 2007 η αθλητική κατασκήνωση πέρασε στον Φώτη Μανούση, εφοπλιστή, ο οποίος βρέθηκε στην επικαιρότητα μέσω υπόθεσης χρηματισμού βουλευτή και πρώην υπουργού.

* Στις 29 Σεπτεμβρίου του 1995, παίρνει μολύβι και χαρτί και γράφει: «Ηθελα να σταματήσω αυτό που τόσο αγάπησα και αγαπώ μέσα στο γήπεδο, γιατί πιστεύω πως ξέρω να παίρνω τις αποφάσεις μου όταν πρέπει. Αυτή η επιθυμία μου θεωρήθηκε από πολλούς ως αδυναμία και παράκληση σε κάποιους να με αφήσουν να συνεχίσω το μπάσκετ. Ποτέ δεν έχω παρακαλέσει άνθρωπο, ποτέ δεν ζήτησα χάρη από κανέναν. Φεύγω από το άθλημα που αγάπησα πικραμένος. Ζητώ συγγνώμη αν πίκρανα κάποιους και δεν κρατάω κακία σε κανέναν».

* Ο Γκάλης «μάγεψε» στο Μουντομπάσκετ της Ισπανίας το 1986, όταν η Εθνική μας ομάδα κατέλαβε τη 10η θέση και, παρά την παρουσία του Οσκαρ Σμιντ, τερμάτισε και εκεί πρώτος σκόρερ με 33,7 π. έναντι 31 π. του Βραζιλιάνου. Τότε οι σεΐχηδες του έκαναν εκτυφλωτικές προτάσεις για να παίξει στη Σαουδική Αραβία. Συμβόλαιο προσέφεραν και οι Νιου Τζέρσεϊ Νετς στο ΝΒΑ, αλλά ο Γκάλης προτίμησε να μείνει στον Αρη με το αστρονομικό για την εποχή ποσό των 35 εκατομμυρίων. Λέγεται επίσης ότι απορρίφθηκαν αργότερα προτάσεις 60 εκατομμυρίων της Ρεάλ Μαδρίτης και της Φόρουμ Βαγιαδολίδ, ομάδας που απέκτησε τελικά τον Σαμπόνις. Ακολούθησαν η Χάποελ Χολόν και η Σκαβολίνι Πέζαρο.

* Τα χρήματα που πήρε για να παίξει την πρώτη χρονιά στον Αρη ήταν περίπου 45-50 χιλιάδες σε δολάρια, σπίτι και αυτοκίνητο. Μάλιστα, του δόθηκε προκαταβολή ένα σημαντικό μέρος των χρημάτων. Την ίδια περίοδο οι μισθοί για τους μπασκετμπολίστες δεν ήταν περισσότερα από 5-10 χιλιάδες δραχμές.

* Επειδή τα έγγραφα που αφορούσαν την ελληνικότητα του Γκάλη είχαν καεί σε εκκλησία του Νιου Τζέρσεϊ, ο αρχιεπίσκοπος Αμερικής, Ιάκωβος υπέγραψε με συνοπτικές διαδικασίες τα απαραίτητα για να προχωρήσει η έκδοση του δελτίου του στον Αρη.

* Στις 28 Σεπτεμβρίου του 1979 υπογράφει στον Αρη και στις 31 Οκτωβρίου του ίδιου έτους παρακολουθεί τη νέα του ομάδα να νικά το μεγαθήριο της Ευρώπης Μακάμπι Τελ Αβίβ με 104-103 σε ένα δραματικό παιχνίδι που κρίθηκε στην παράταση.

* Το καλοκαίρι του '80 σειρά έχει η Εθνική. Υστερα από μεγάλες εμφανίσεις, τόσο δικές του όσο και της ομάδας στο Τσάλεντζ Ράουντ στην Πόλη υπό τις οδηγίες του Ιωαννίδη, περνά στο Ευρωμπάσκετ. Ωστόσο, ο Γκάλης μένει στους 20 πόντους μ.ό. Κατόπιν παρεξήγησης μετά τον πρώτο αγώνα, ο Νικ επιτέθηκε και χτύπησε τον δημοσιογράφο Θόδωρο Κοτσώνη, με αποτέλεσμα να τιμωρηθεί από την ομοσπονδία. Η 6ετής τιμωρία ανεστάλη, αναγνώρισε το λάθος του και ζήτησε συγγνώμη από τον δημοσιογράφο.